Categories
လိက်ပရေၚ်

ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကေုာံ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်

တိုၚ်ထဝ်

ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒှ်ဂကောံအဓိကမွဲရ။ ပ္ဍဲဗော်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပါလုပ်ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ် နဒဒှ်အခန်အဓိကဇၞော်မွဲရ။ ၜိုန်ရဒေံါလဝ်ပန်ပှော်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ဗော်ရပ်လွဟ် မဟွံဒေံါလဝ်ပန်ပှော်တအ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကၠတ်ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ် သ္ၚိတ်တ်ဇြဇြရ။ ပ္ဍဲဂကောံပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မသ္ပစၞး ဗော်ရပ်လွဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် အဳအေန်သဳဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဟွံတုပ်သၟဟ်ကဵု ဗော်မဒေါံပန်ပှော် ဂကူတၞဟ်တအ်မွဲသာ် ညးတအ်ကၠတ်လုပ် ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ်ကီုရ။ ဌာနဆက်ဆောံဍုၚ်သအာၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ပံက်ကၠုၚ်ရုၚ် ပ္ဍဲတိဍာ်ဗၠးၜး၊ ဍုၚ်သေံမွဲဒၞာဲတုဲ ကၠတ်ကေတ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်အဆက်ကဵု ဂကောံမဒစဵုဒစးကဵု အလဵုအသဳဂမၠိုၚ်ရ။ ဟိုတ်ညးတအ်ဂွံကၠောန်သ္ပ ကၠတ်ချဳဒရာၚ်သာ်ဝွံဂှ် ၜိုန်ရဟွံကၠးကေတ်ကီုလေဝ်၊ ဟိုတ်နူညးတအ် ဟွံစှေ်စိုတ် ကဵုအလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ ဒှ်မာန်ရောၚ်။ ဟိုတ်နူပရေၚ်လုက်စုက်ကဵု ဂကောံမဒစဵုဒစးကဵုအလဵုအသဳတအ် နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံဂှ်တုဲ နကဵုညးတအ် သွက်ဂွံသဂုတ်သွာတ် ကလေၚ်တဝ်စၞေဟ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာပၠန်ဂှ် ဟွံဒးဇြိုၚ်စိုတ် ဟီုမာန်ရ။

မွဲလပါ်ပၠန်ဂှ် ညးတအ်တိုန်စိုပ်သဘၚ်သဳကၠဳ အေန်သဳနအဖ မကၠောန်ဗဒှ်ပ္ဍဲလဂုၚ်ဂှ်တုဲ ဍိုက်ပ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်တုဲ ဒစဵုဒစးကၠုၚ်ကဵု နအဖကီုရ။ ပ္ဍဲသဘၚ်သဳကၠဳနအဖဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ စန် ဒက်ဂကောံမဒေါံလဝ်ပန်ပှော်တအ် ဗၞတ်ၜါစှော်ဒစာံဂကောံပြၚ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜး စပ်ကဵုလညာတ်မဆေၚ်စပ်ကဵု ဒက်ပတန်ဝှိဒ္ဒရာ၊ နအဖ ဟွံပေၚ်စိုတ်ကဵု ဂကောံမဒေါံပန်ပှော်တအ် လဝဲါဂှ်၊ ထံၚ်ပရိုၚ်နအဖတအ် ဗက်ဓရတ်ဂကောံမဒေါံပန်ပှော်တၞဟ်တအ် ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ် ကရောံဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။

ပ္ဍဲကဵုလိက်ဂျာနေဝ်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ပ္ဍဲလိက်ပရေၚ် (မြန်မာနိုၚ်ၚံအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးများရဲ႔ ရှေ႔အလားအလာ)၊ အစာကၞေဟ် နာဲ (ချမ်းသစ်) မချူလဝ်ဂှ်တုန် ဂကောံမဒေါံပန်ပှော်တအ် ဗလးညးစၞး (၁၀၀) တၠတုဲ ကဵုတိုန်သဘၚ်သဳကၠဳ နအဖမကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲတၞံဇြဲၜါတၞံ မစကလေၚ်ကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၄ ရ။ ပရေၚ်ညးတအ် အာတ်မိက်ပတိုန်ထ္ၜး စပ်ကဵုပြဒ္ဒညာကောန်ဂကူ ဗီုလဵုဂွံသောၚ်ကလး သှ်ပဠိုဟ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညးတအ်မာန် ဂှ်တုဲ အရာဝွံ သၠုၚ်ပတိုန် အခန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမာန်ကၠုၚ်ရောၚ်။ အတိုၚ်လိက်ပရေၚ်ဂှ်မ္ဂး ဗော်ကဵု ကေအာၚ်အိုဝ်က္ဍိုက်ပ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜး အာတ်မိက်ကၠုၚ် စပ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဇေတ်တ်၊ ကၟိန်ဍုၚ်ဝှိဒ္ဒရာ အတိုၚ်ဆန္ဒညးတအ် မမိက်ကဵုဒှ်ဂှ်ရောၚ်။

ဂကောံမဒေါံပန်ပှော်တအ်ဂှ် စတမ်ဝါဒိတေံ ၜိုန်ရဒးဒုၚ်ဟီုဗျိပါ်ပါဲကီုလေဝ် ဗွဲကြဴဏံ ဟိုတ်နူညးတအ်ဒစဵုဒစး အာတ်မိက်ကၠုၚ်သာ်ဏံဂှ်တုဲ ကလိဂွံ အထိုၚ်အသးရ။ ညးတအ်ပတိတ်ကၠုၚ် ပရဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲလတူစၚ်အေန်သဳနအဖမာန်ကၠုၚ်ရ။ ညးစၞးကောန်ဂကူမန် နအဖ မရုဲစှ်ကပှ်ကော်ဏာတအ်ဂှ် နကဵုအလဵုညးတအ် ၜိုန်ရဟွံဂံၚ်ဒစဵုဒစးကီုလေဝ် ဗော်ဒေါံပန်ပှော်တအ် ကၠောန်သ္ပဒစဵုဒစးသာ်ဂှ်ဂှ် ညးတအ်ကၠတ်တက်တဲ မိပ်ခအောဒၟံၚ် သ္ၚိတ်တ်ဇြဇြအိုတ်ရ။ လတူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ က္ဍိုက်ပ် ကၠောန်သ္ပသာ်ဝွံဂှ် ညးတအ်ကေတ်ဂုန်စရာဲ ဇြက်ဟီုဟၟဲရ။ ညးစၞးဂကူမန် ၜိုန်ရတုပ်သၟဟ်ကီုလေဝ် ညးစၞးနအဖ ရုဲစှ်လဝ်ကဵု ဟွံရုဲစှ်လဝ်၊ ညးစၞးဂကူမန်ဇေတ်တ်ကဵု ညးစၞးဂကူမန်ဟွံဇေတ်၊ ညးစၞး သ္ပစၞးကဵုနအဖ ကဵုညးစၞးသ္ပစၞးကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဇေတ်တ်ဂှ် ရှ်သာဟွံတုပ်သၟဟ်ရ။ ညးစၞး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒတူလိုၚ်သွက်ဂကူမန် ကေုာံ ဍုၚ်မန်တုဲ ညးစၞးနအဖ ရုဲစှ်လဝ်တအ်ဂှ် ဒတူလိုၚ် သွက်နအဖ ကေုာံ သွက်ဍုၚ်ဗၟာရ။

ဟိုတ်နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သ္ပစၞးကဵုဂကူမန် ဗၠးဗၠးၜးၜးတုဲ ဂွံအခေါၚ်ဟီုဂး သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ကဵု ဂုန်ဖဵုကောန်ဂကူမန် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။ သိက္ခာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူမန်လေဝ် ကဆံၚ်သၠုၚ်တိုန်အာ ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ညးစၞးဂကူမန် နအဖ မရုဲစှ်ဏာလဝ်တအ်ဂှ် ၜိုန်ရနွံဗွဲမဂၠိုၚ်ကီုလေဝ် ညးတအ်သၠုၚ်ပတိုန် အခန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် မုဟၟဲရ။ လၟိဟ်ညးစၞးတွဵုရးဍုၚ်မန် နအဖမရုဲစှ်ဏာလဝ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜိုန်ရနွံဗွဲမဂၠိုၚ်ကီုလေဝ် ယၟုညးတအ် ဟွံပြာကတ်၊ ဒၟာနူညးတအ် ဟွံသ္ပစၞးကဵုဂကူမန်ဇေတ်တ်ရ။ ညးတအ် ဟီုဂးသဳကၠဳကဵုဂကူမန်တအ် စပ်ကဵုဂွံပတိုန်ထ္ၜးတၚ်နၚ် ညံၚ်ရဴညးစၞးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မုဟွံမွဲရ။ ညးတအ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵု ကောန်ရုပ် မဒးဒုၚ်ပလှေ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာဓဝ်ဟေၚ်ရ။ ဂလိုၚ်လဵုညးတအ်လေပ်ပညာကီု၊ နွံကဵုပရေၚ် ဆဵုဂဗကီု၊ ကောန်ဂကူမန်တအ် ရှေ်သှေ်ကီုလေဝ်  ဟိုတ်နူညးတအ် ဟွံသ္ပလဝ်စၞးကဵု ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ကဵု ဂုန်ဖဵုကောန်ဂကူဟွံမာန်ရ။

အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ စကာကၠုၚ်ဒၟံၚ် နဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗီုဏံ လအ်လကာဖာရ။ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာပတောံဂှ် ဍေံကတဵုဒှ်ကၠုၚ် နူဗီုပြၚ်ဏံရ။ ရံၚ်အာ ဗွဲဓမ္မတာဏံမ္ဂး ညးစၞးကောန်ဂကူနာနာတအ် ပါလုပ်ဂှ်တုဲ သဇိုၚ်သၞောဝ်နအဖဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵု က္ဍိုပ်သကိုပ်ကောန်ဂကူနာနာတအ် ပံၚ်တောဲချူ ဓဇက်လဝ်၊ ဆဂး ဇေတ်တ်တေံဂှ် အရၚ်ဂွံဒှ်ဂုန်ဖဵု ဂကူဗၟာဓဝ်ဟေၚ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ရ။ က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဂကူတအ်ဂှ် ညးတအ် ဒးဒုၚ်ပတိတ်စပရဲကဵု နအဖတုဲတုဲရောၚ်ဂှ် ကၠးကေတ်လဝ်စိုတ်တုဲတုဲလေဝ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူညးတအ် ကေၚ်ဒှ် ကၠုၚ်လဝ် ညးယိုက်ဝန်ဍုၚ်ဂှ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ပူဂဵု ဟွံဂံၚ်ဒစဵုဒစးကဵု နအဖတအ်တုဲတုဲရ။

ညးစၞးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ်ဂှ် ဗီုညးတအ်ဒးစိုတ်ဂှ် ကဵုသဂုတ်သွာတ်ဟွံဂွံ၊ ဂလာန်ဂွံဟီုဂး ပတိုန်ထ္ၜးတအ်ဂှ် ကၠုၚ်နူကောံဓရီုဗော်ညးတအ်ဂှ်တုဲ သဳကၠဳလဝ်ဇြိုဟ်ဟ်နက်က် နကဵုမရန်ကဵုဒတုဲ ဖဵုအလုံကောန်ဂကူမန်ရ။ ညးစၞးညးတအ်ဂှ်လေဝ် ပြံၚ်လှာဲဒၟံၚ်ကီုရ။ နအဖ ထပက်ကဵုလာဘ်ဗဇဴ မွဲမွဲသာ်တုဲ ကဵုဓညိက်က္ဍိုပ်ဟွံဂွံရ။ ဟိုတ်နူနအဖ ဗီုဒးစိုတ် စန်ဒက်ကေတ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲအခိၚ်တိုန်သဘၚ်သဳကၠဳဟွံမာန်ဂှ်တုဲ ထံၚ်ပရိုၚ်နအဖတအ် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ် ကုဗော်မဒေါံပန်ပှော်ဂမၠို်ၚ် ညံၚ်ဂွံဝေၚ်ပဲါကၠေံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။

နအဖစကာနဲကဲတၟိ ဟီုဗျိဂရိုဟ် ညးအုပ်ကာနာနာဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဟံသာ နပွစောဲစပ် ညးပါလုပ်ပ္ဍဲပရေၚ်ဖန်ဗဒှ် ပရေၚ်ကလိုက်ကမဵုဍုၚ်ရ။ နာဲဟံသာလေဝ် ကလေၚ်ဟီုသ္ဂး ခၠေဝ်သှ်ဏာ ဗွဲမဍိုဟ်ကေက်ကီု၊ သီုဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာ ကု ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဂွံစွံအာရီု လတူနဲကဲ နအဖပပ်ပ်ပဳပဳဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ။ ပရေၚ်ကော်ဆော ၜါလပါ် အကြာဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကဵုနအဖ သကာတ်မြဟ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအကြာသာပ်တေမ်ပါဂှ်တုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ်လေဝ် လ္ၚဵုတအ် တီကေတ်အကာဲအရာပရေံ ကဆံၚ်သဳကၠဳပညဳ ပညပ် ပရေၚ်ဒေါံပန်ပှော်ဟၟဲရဂှ်တုဲ ကလေၚ်ပလေဝ်ပလေတ်စ သွက်ဂွံကလေၚ်ပၠန်ဂတး နပွမ သွံပတိတ်ထောံ ပိုန်ဟာန်ဂြပ်ရတ်ညးတအ် မကလိဂွံပိုၚ်ပြဳလဝ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ မဒေါံလဝ်ပန်ပှော်ဂှ်ရ။ ရန်တၟံဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒက်ပတန်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ပ္ၚံက်ဏံဒှ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်၊ နပွမသဳကၠဳလတူခုၚ် ဂၠာဲသွဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်ရ။ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒးကလေၚ်ဆက် ရပ်လွဟ်ပၠန်ရောၚ်ဂှ် ပြာကတ်ကၠုၚ်ရ။

သၞာံ၂၀၀၅ ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဖျေံသဂုတ်သွာတ် ဟွံတိုန်သဘၚ်သဳကၠဳဂှ်တုဲ ဗလးကဆံၚ် ညးစၞး သွက်ဂွံတိုန်ကလၚ် ဟေၚ်ရ။ ပဵုနူဏံပၠန် ဒစဵုဒစးကဵုနအဖ ဟွံမာန်ရ၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒတူလိုၚ် ဂါပ်ဗရံၚ်၊ တိုန်ဂဇုန်လတူဒပ်ဒၞးဂှ် ဒုၚ်ဒဝ်ဍာ်ဇမၠိၚ် ဟွံမာန်ရ။ ယဝ်ရမိက်ဂွံကၠောန်သ္ပ ဂၠိုၚ်နူဏံမ္ဂး ဒးပလီုကၠေံ ပရေၚ်ဒေါံပန်ပှော်ဂှ်ရောၚ်။ ဟိုတ်နူပရေၚ်ကော်ဆောံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲသ္ဘၚ်သဳကၠဳအေန်သဳနအဖဂှ်တုဲ သိက္ခာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်နအဖ စှေ်အာတၟာဂလိုၚ်၊ အလုံဂၠးတိမွဲလေဝ် ဟီုပါ်ပါဲလတူသဇိုၚ် သၞောဝ်နအဖကီုရ။

သၞာံ ၁၉၈၈ တေံ သၟတ်လေပ်ပညာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်၊ ကွးဘာတက္ကသဵုတအ် ဗၞတ်ၜိုတ်လ္ၚီတၠ လုပ်ပံၚ်တောဲကၠုၚ်ကဵုဗော် ပ္ဍဲကြဴနူကွးဘာတအ် က္ဍိုက်ပ်ထ္ၜးဆန္ဒတုဲ၊ ရံၚ်ကဵုလၟိဟ်စရၚ် သၟတ်လေပ်ပညာတအ်ဂှ်တုဲမ္ဂး ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ စရာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သၠုၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ် တော်ဆကေတ်မာန်အိုတ်ရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ တိုန်သ္ဘၚ်သဳကၠဳနအဖဂှ် ဒစဵုဒစးကဵုနအဖမာန်ရောၚ်ဂှ် ညးလဵုမွဲကီု ဟွံစၟဳလဝ်အိုတ်ရ။ ကဆံၚ်ကေၚ်ကာ နာဲဆာန်တိ၊ နာဲအံၚ်နာၚ် ဍိုက်ပ်ဂကောံညးစၞးဗော်တုဲ တိုန်စိုပ်ဂှ် ညးတအ်မိက်ဂွံထ္ၜးအစောန်စရာဲ တၚ်ဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗော်ညး တအ်ရောၚ်ဂှ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တအ် ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ကီု၊ ရဲစိုပ်ဍုၚ်မ္ၚးတအ်ကီု ဟွံတော်ဆလဝ်အိုတ်ရ။ ပါလုပ်ဗပေၚ်ဇြဟတ် ပရေၚ်သဇိုၚ်သၞောဝ်နအဖ ဂွံအာစိုပ်ဒတုဲ နဒဒှ်အဝယ်လစှေ် ဒှ်မာန်ရောၚ် စၟဳလဝ်အိုတ်ရ။  ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ပေန်လုၚ်တေံ ကောန်ဂကူမန်တအ် ဟွံဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် အခန်အဓိ ကဂှ်တုဲ အခန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် လျးအရံၚ် အေဲဇြကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးတအ်ဟွံပေၚ်ကဵု ဂၞပ်စိုတ်တုဲ၊ မိက်ဂွံထ္ၜးအစောန်စရာဲ အခန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ပ္ဍဲလတူစၚ်အေန်သဳနအဖ မဒှ်ဒၞာဲဂၠးတိ မဆဵုညာတ်ကေတ်ဏံ ဒှ်မာန်ကီုရောၚ်။ အိုတ်ကၞောတ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သီုဗကပ်ဗဗေၚ်ကဵု သဘၚ်သဳကၠဳနအဖဂှ်တုဲ အရာဝွံ ဍေံစဳ ပျးဏာကဵုဂၠးတိ စပ်ကဵုတၚ်ဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူ ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ရ။

မွဲလပါ်ပၠန်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဍိုက်ပ်တုဲ ချူဓဇက်ကၠုၚ် သဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ တွဵုရးဍုၚ်မန်ရးမညမာန်ကၠုၚ်ကီုရ။ နကဵုဂကောံမှာဇန် ကောန်ဂကူမန်နာနာတအ် တိုန်စိုပ်တုဲ ပံၚ်ကောံချူဓဇက်ကၠုၚ်သၞောဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ကၠုၚ် နဒဒှ်လိက်အုပ်မာန်ကၠုၚ်ရ။ မွဲလပါ်ဂှ် ဒစဵုဒစးကဵုသဇိုၚ်သၞောဝ် အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်နအဖတုဲ မွဲလပါ်ဂှ် ချူခၞံပတိုန် သၞောဝ်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်မန်မာန်ရ။ ဟိုတ်နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကၠောန်သ္ပချဳဒရာၚ်ကၠုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မလုပ်ကဵုဝၚ်သာ်ဝွံဂှ်တုဲ သီဗၜေါဝ်ကၠုၚ် သိက္ခာဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲကောန်ဂကူမန်ကီု၊ ပ္ဍဲကောန်ဍုၚ်အရၚ်ကီု၊ ပ္ဍဲဂၠးတိကီုမာန်ရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဍိုက်ပ်တုဲ ချဳဒရာၚ်ပတိတ်ကၠုၚ်လိက်အုပ်ဂျာနေဝ် မသ္ပစၞးကဵုဂကောံမဒေါံပန်ပှော် ဂမၠိုၚ်မာန်ရ။ လိက်ဂျာနေဝ် ပရေၚ်ဆာန်ကၟိန် (ချစ်ကြည်ရေးဂျာနယ်) ဘာသာဗၟာဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဒှ်တိုၚ်တုဲ ချဳဒရာၚ်ကၠုၚ်၊ ပ္ဍဲလိက်ကၞပ်ဂှ် ချူပါ်ပါဲလဝ် လညာတ်မဒစဵုစးကဵု အလဵုအသဳနာနာသာ်ကီု၊ လိက်လလောၚ်တြး ဂကောံဒေါံပန်ပှော် မဒစဵုဒစးကဵုအလဵုအသဳ နာနာသာ်ကီုရ။

မွဲလပါ်ပၠန်ဂှ် ညးစၞးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ် ကၠတ်တက်ဒၟံၚ်ကျာကဵု ညးစၞး ဂကောံယူအေန်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်မ္ၚးကီုရ။ လ ကြဴအိုတ်ဂှ် ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲဟံသာ အာစိုပ်အမေရိကာန်တုဲ ကၠတ်ဆဵုကဵုဂါမ်ဗာရဳ ပ္ဍဲနယူယံက်ရ။ နပွမပါအာ ကရောံ ဂကောံအေန်သဳယူဗဳတုဲလေဝ် ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ်နာနာသာ်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ အခိၚ်ကာလဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မဒေါံလဝ်ပန်ပှော်ဏံဂှ် ညးတအ်ကၠတ်ကၠောန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သွာၚ်ဍုၚ်မ္ၚး မဒစဵုဒစးကဵု အလဵုအသဳနအဖ နာနာသာ်နွံရောၚ်။ ကြဴနူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒးဒုၚ်ဓရတ်ကဵုနအဖ စပ်ကဵုကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ် ညံၚ်ရဴဂၠုၚ် အာသေၚ်ကာပေါဝ်၊ ပဳနာန် ကေုာံ ဗာန် (တိုက်ဘဏ်) ပ္ဍဲကြဴနူ ဒေါံဂွံပန်ပှော် ၜါ ပိသၞာံဂှ်တုဲ၊ ညးတအ်ဟွံပတှေ်စှေ်စိုတ်ကၠုၚ် လတူအလဵုအသဳနအဖရ။ တုဲပၠန် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ညံၚ်ရဴနာဲဟံသာ တအ်ဂှ် ညးတအ်ဟွံစှေ်စိုတ်ဒၟံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဒေါံပန်ပှော် နူစတမ်ဝါဒိတေံရ။ နာဲဟံသာဂှ် ဟီုပါ်ပါဲကၠုၚ် လတူဂုန်ဖဵုပရေံပရေံ စပ်ကဵုပရေၚ်ဒေါံပန်ပှော် ပြာပြာကတ်တ် ပ္ဍဲမဳဒဳယျာမန်ကီု၊ ဗၟာကီုရ။ ပၞောဝ်ကဵုဗော် မဒေါံလဝ်ပန်ပှော်တအ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကဵု ဗော်ကေအာၚ်အိုဝ်ဂှ် ဂံၚ်ဟီုပါ်ပါဲနအဖဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ချဳဒရာၚ်ကၠုၚ်အခန်အဓိက ပ္ဍဲအပ္ဍဲဍုၚ် အကြာဂကောံမဒေါံပန်ပှော်တအ်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂကောံ မချဳဒရာၚ် တိဗၠးၜးဂှ်လေဝ် ပၞုက်ဇကုတုဲ ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ် ကတိုၚ်ကတိုၚ်ကမှ်ကမှ်ကီုရ။

လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ကုလသမဂ္ဂ လၟေၚ်သၞာံမပတိုန်ထ္ၜးကဵု ကံၚ်သဳဂီုကၠီုဂှ်၊ စပ်ကဵု သ္ပအနိၚ်အထက်တုဲ ကဵုကောန်ၚာ်တအ် လုပ်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပရေၚ်ပၞာန်ဂှ် ဗော်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ပါ လုပ်ဒၟံၚ်ဒစိတ်ဂကောံ ကရောံနအဖ၊ ပ္ဍဲဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံပါလုပ်ရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံပါလုပ်ဂှ် ဒှ်အရာမၞုံကဵုသိက္ခာပရေၚ်ပၠန်ဂတးမန် ကေုာံ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ကီု၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီုရ။ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်တအ် စွံဒၟံၚ်ဂရုကဵုဂၠးတိ၊ ကုလသမဂ္ဂကီုရောၚ်ဂှ် ဟီုမာန်ရ။ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂၠးတိ မုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒဒှ်ရညး တအ် မၚ်ရံၚ်ဒၟံၚ်၊ ခါတ်ဒၟံၚ်အကာဲစေအ်အ်ကီုရောၚ်ဂှ် တီကေတ်မာန်ကီုရ။

ခေတ်ကာလဂလပ်ဗဴလာ်ဇြေယှေန်ဏံဂှ် ဗီုဇကုကဵုဇကု တန်တဴကေတ်တ်ဟွံလောဲ၊ ဍေံဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု အလုံဂၠးတိ မွဲနဲမွဲဗီုဂှ်တုဲ အကာဲအရာဂၠးတိဂှ် လၟိုန်ဟွံပိုတ်သကုတ် ဒးလ္ၚတ်ရ။ နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ညံၚ်ဟွံဂွံကဵုကောန်ၚာ်တအ် လုပ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဂကောံအခေါၚ်အရာမၞိဟ်မန်တအ် ကဵုဒၟံၚ်သတိကီုရ။ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကဵု ဂကောံသဇိုၚ်မၞိဟ်မန် ကေုာံ အေန်ဂျဳအိုဝ်မန်တအ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်ကီုရ။ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပံၚ်တောဲသာ်ဝွံ နွံကၠုၚ်ဂှ်တုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံစကာကၠုၚ်ကောန်ၚာ်တအ် ပ္ဍဲပရေၚ်ယိုက်ဝန်ပၠန်ဂတးမန်၊ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ စရၚ် ယၟုညးတအ်ဂှ် ဟွံပါကၠုၚ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ယူအေန်ဂှ်ရ။

အယာံမာတ်သာ်ဝွံသၟးဟွံသေၚ်၊ ပ္ဍဲပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန် ဂဥုဲၜူမာဲဂှ်လေဝ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဝေၚ်ပါဲကၠုၚ်သ္ၚောဲသ္ၚောဲရ။ လတူဒပ်ပၞာန်ဝတအ် ဇြဟတ်ဇၞော် နကဵု အထံက်အပၚ်ဘိၚ်ဂှ်လေဝ် ညးတအ်ဟွံ ကေတ်ဂုန်စရာဲကီုရ။ ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် သီုပံက်ပတိုန်လဝ် ဒပ်စဵုဒၞာဂဥုဲၜူမာဲကီုတုဲ ပံၚ်တောဲကဵုဍုၚ်သေံတုဲ ဗတိုက်ပလီုဒၟံၚ်ကီုရ။ ကောန်ဂကူမန် မတန်တဴပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်တအ် ဒးအာစိုပ်လီုလာ် ဟိုတ်နူဂဥုဲ ၜူမာဲဂှ် ဟၟဲရ။ ပြဒ္ဒညာသာ်ဝွံဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ကောန်ဂကူ မၞုံဒေသ သၟဝ်ကျာဍုၚ်ဗၟာတအ်ရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်မန် ဒၞာဲဗော် ဍုၚ်မန်တၟိ ဍဟွံစိုပ်တအ် သၟတ်တအ်လီုလာ်ဒၟံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဂဥုဲၜူမာဲဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်ကီုရ။ ဒပ်ဝ ကေုာံ ဒဳကေဗဳအေတအ် ဂံါလုပ်ဍုၚ်မန်တုဲ ပလီုပလာ်ဒၟံၚ် သၟတ်မန်တအ်နွံ၊ နကဵုဗော် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် ဗက်တာဒၞာနွံ၊ ဒပ်ပၞာန်ဝတအ် မိက်ဂွံရာန်တိကၠအ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန် နကဵုသြန်ဘိၚ်ဂှ် ဗော်ဒၞာကၠုၚ်နွံရ။ ဂတဏံ ယဝ်ဗော် ကလေၚ်ပန်ပှော် တိတ်ဂြိုပ်မ္ဂး ပြဒ္ဒညာဏံ ကောန်ဂကူပိုဲ ကြက်ဒးဆဵုမာန်ရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကလေၚ်တိတ်ဂြိုပ်မ္ဂး ဗော်ဒေါံပန်ပှော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် အာစိုပ် ဒဒိုက်မာန်ကီုရ။ ပရေၚ်အာက္ဍိုပ် စရာဲအောန်စှေ်ကၠုၚ်မ္ဂး နအဖဓရတ်ကေတ်ဇၞး လတူညးတအ်မာန်ရ။

ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကလေၚ်တိတ်ဂြိုပ်မ္ဂး ပြဒ္ဒညာပိုဲ ဟွံကေၚ်ဆဵုမွဲလှေ် ညံၚ်ရဴအခိၚ် မတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဒးဆဵုဒှ်မာန်ရ။ ဗော်ဒေါံပန်ပှော်ကရေၚ် မၞုံပ္ဍဲတိဍာ်တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ် ကဵုမန် ညံၚ်ရဴဒဳကေဗဳအေကဵု ဟံၚ်တရဝ်တအ်ဂှ် စိုပ်အာသကေံတဲနအဖ၊ ဒှ်အာဒပ်စဵုဒၞာပယျဵုဂှ်တုဲ စိုပ်မွဲတ္ၚဲ နအဖစကာကဵုတဝ်စၞေဟ်ကဵုပိုဲ ဒှ်မာန်ရ။ ပြဟ်ဟ်ဏံ နအဖရပ်စကာဒၟံၚ်ဒဳကေဗဳအေ ကဵုတဝ်စၞေဟ်ကဵုကေအေန်ယူ မဒှ်ဂကူဇာတ်တုပ် ညးတအ်ရ။ လံက်ဂြိၚ်တုဲ ဗဇဵုလေဝ်ဟီုမာန်ရ။ ဒပ်ကရေၚ်တအ်ဏံဂှ် စိုပ်မွဲတ္ၚဲ ဟိုတ်နူနအဖရပ်စကာတုဲ အာတဝ်စၞေဟ် ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိမာန်ကီုရ။ ဟိုတ်နူပြဒ္ဒညာပရေၚ်တိဍာ်တုဲ တၠုၚ်လအာဒှ်မာန် နွံတၟာဂလိုၚ်ကီုရ။ ဟိုတ်နူပရေၚ်တိဍာ်တုဲ လၟုဟ်ဝွံ ပြဒ္ဒညာဗော်ကဵု ဒဳကေဗဳအေ ၜိုတ်ဒးရး နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲရ။ နအဖ ကလေၚ်စုတ်ကၠာ် စံၚ်ဗဂဵု ဗၞတ်ဒးရးပၠန်မ္ဂး သာတုဲဒှ် လောဲသွာရ။

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.