ဒဵုဗျု – ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္ဂောံကလိဂွံ အခေါၚ်ဗၠးၜးမာန်ဂှ် ဂပ်ဝ်ဒးနွံကဵု မဟာဗျူဟာ ဂၠံၚ်တရဴ ကၠးကၠးမးမး၊ တုဲပၠန် အိုတ်အလုံကောန်ဂကူမန်တံ ဒးကၠောန်ဗၟံက်အာရုပ်ရဴ အတိုၚ်မဟာဗျူဟာ ကောန်ဂကူဂှ်တုဲ ရံၚ်ကဵုလညာတ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပညဳပညပ်ညးသကအ် ဒဵုကဵုဟွံဂွံ ပ္ဍဲပစ္စုပ္ပန်ဝွံမ္ဂး ဂွံကလိဂွံ အတိုၚ်ပိုဲရုန်ဂစာန် အာတ်မိက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ကြပ်ဒှ်ဟွံမာန်လောဲလောဲဏီရ။ ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ဒတူလိုၚ်မွဲဂၠံၚ်တရဴတုပ်ပ် ဟွံမွဲမဂးရော၊ ကံကုသဵုကောန်ဂကူမန် ကေတ်ကဵုဂွံမာန်ဟာ။ ပေဲါရုဲမာဲဂှ် အဓိကဟွံသေၚ် ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဇၞော်ဂှ်ရောၚ် ဒှ်အဓိက၊ ကမၠောန်ဒှ်ဒတုဲဖဵု မတူရူတဝ်အာကဵု ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဍာ်ဇမၠိၚ်ဂှ် ပိုဲဒးကၠောန်အာကၠာရောၚ်။ ဇၞးမာဲအလန်ဏံဂှ် ဍုၚ်မန်ဂကူမန် ဗၠးၜးဟွံသေၚ်။ ဇၞးမာဲအလန်တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဒတုဲဖဵုဟၟဲသၟးဟွံက က္ဍိုပ်သကိုပ်ဇၞော်ပိတၠ သီုဒးလုပ်ထံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံကီုရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ အာစာအံၚ်ထောန်လေဝ် ဇၞးမာဲ ဒှ်အမာတ်ကေၚ်ကာဂကူမန်တုဲ ဒးစုတိအာ ပ္ဍဲထံၚ်အလဵုအသဳပၞာန်ကီုရ ဟွံသေၚ်ဟာ။
ပရေၚ်ပါ်ပဲါ ပ္ဍဲကဵုက္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တၟိဝွံ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ဗွဲမဇၞော်ဂှ်တုဲ ဟိုတ်ဍေံဂွံဒှ်ဂှ် ဒၟာနူပရေၚ်ဆဵုဂဗ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညးတံ အောန်ဂှ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုစိုပ်ပ္ၚံက်ဝဲ တကအ်ပဥ္စလိုၚ် မၞုံအကြာဍုၚ်မတ်မလီုကဵု မုတ္တမဝွံဂှ် (ဝါ) ဝဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဇၞော်ဝွံဂှ် ပိုဲဒးဂၠာဲ ရဲခေပ်သၞေဝ် မဆိုက်ဗဒက်စိုန်သကီု ဇၞော်ဇၞော်ဂှ်ရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်မဂး ဂၠုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မဇက်ပ္ၚောံအာ ဍုၚ်မန်ဂှ် ဒးဗြံဗတက်စှေ်အာ ပ္ဍဲဝဲဂှ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုက္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တၟိတံဝွံ စပ်ကၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်ကောန်ဂကူမန်မ္ဂး ပိုဲကဵုက္ဍိုပ် သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴပေၚ်ၚ်မာန်ရောၚ် လဝ်ကဵုဒှ်ကၠာရ ဟိုတ်နူညးတံ ဟွံစိုန်သကီု ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်တုဲ ဂၠုၚ်မအာတရဴဍုၚ်မန်ဂှ် ဖေက်ဗဂပ်အာ ပ္ဍဲဝဲပဥ္စလိုၚ်ဂှ်ရ၊
ဣဏံဂှ် ဒှ်အရာ ဂွိၚ်ကဵုစိၚ်ခက်ဟဂဵုဆု ဟွံသေၚ်။ ကမၠောန်ညးမဂး ညးခံၚ်၊ ကမၠောန်ညးခံၚ်ဂှ် ညးကၠောန်အာမ္ဂး ဟွံဒးဂွိၚ်မွဲသာ်ရ။ ဟီုအရေဝ်ဘာသာအေန်ဂလိက်မဂး “ပရောဝှိတ်ယှေန်နေဝ် professional” ဂှ်တုဲ၊ သွက်က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိတံဝွံ ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ညးတံ ကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်လၟိုန်န် ဟွံသေၚ်ရ။ ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ် ပရေၚ်ကောန်ဂကူတံဂှ် ညးတံဆဵုဂဗကၠုၚ် ဒုၚ်ဒဒိုက်ကၠောန်ကၠုၚ်ဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ဂကူမန်တံ ကေတ်ဂုန်စရာဲမာန်ရောၚ်။ ညးတံကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ဗၠေတ်တ်မွဲသာ် ပ္ဍဲကောန်ဂကူပိုဲတုဲ ဟီုပါ်ပဲါ ဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကမၠောန်ညးတံ ဟွံစိုန်သကီုတုဲ လုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ ဖေက်ပရေၚ်ရန်တၟံ ဟွံစိုပ်တိုၚ်ပကဴရ။
တၠပညာ ညးလေပ်ကွတ် ကောန်ဂကူမန်တံ မာနသၠုၚ် ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မဒှ်ကမၠောန်ညးတံ ဟွံသေၚ်ဂှ်လေဝ် လုပ်ကၠောန်ကေတ်က္ဍိုပ် ပြိုၚ်ပကာန်ကဵု သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တြေံတြေံ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်မန်တြေံတြေံတံရ။ ပြဝသာ်ဝွံ အောန်ကဵုဒတုဲဖဵု ကောန်ဂကူဂှ်တုဲ၊ စၞးဂှ် ကမၠောန်ပရေၚ်ဂကူ မပတံလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ် မဒှ်ကမၠောန် မၞုံကဵုၚုဟ်မး သွက်သဇိုၚ်ကောန်ဂကူ မဒှ်ကမၠောန်ညးတံတြေံဂှ် ညးတံ ဂပ်ဝ်ဒးသ္ပအဓိက ကၠောန်အာထေက်ရောၚ်။ ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲဓဝ်ဟေၚ် ဒှ်ကမၠောန်အဓိက သွက်ကောန်ဂကူ ဟွံသေၚ်ဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ ဂပ်ဝ်ထေက်ကဵု ဒးဂွံသတိရ။ ခမဳသၚ်မန်တံ ၜိုန်ဟွံကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုလေဝ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ညးတံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဇုတ်ဓရံၚ် ကောန်ဂကူပိုဲ လမျီုကောန်ဂကူပိုဲဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ဂကူမန်တံ တုပ်စိုတ်ဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။
ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တၟိဂှ် ဟိုတ်နူဟွံဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အတိုၚ်ဂၠံၚ်တရဴ အာမ်အေယူ မဖျေံလဝ်ဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်ဟီုပါ်ပဲါ နကဵုကောန်ဂကူမန်တံ ကြံၚ်ၚ်မ္ၚိုဟ်ဟ်ရ။ အာမ်အေယူ ပတိတ်လိက်လလောၚ်တြး ဒစဵုဒစးကဵု ဂၠံၚ်တရဴပေဲါရုဲမာဲညးတံ နပွမဟီုပတိတ်မပ္တံ “ညးဍုၚ်ကွာန်တံ လ္ပအာရုၚ်မာဲညိ” ဂှ်တုဲ အာစာဇၞူ မစိုန်ဒှ်တဴ ဥက္ကဌဗော်တၟိဂှ် ဟီုပါ်ပဲါရ။ လိက်လလောၚ်တြး အာမ်အေယူဂှ် ဗော်မန်တၟိဂှ် စၞးဒးဟီုဂရိုဟ်ပါ်ပဲါဂှ် ဂပ်ဝ်ဒးသ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴရောၚ်၊ ဟိုတ်ဍေံဂှ် အာမ်အေယူဂှ် ဗော်ရပ်လွဟ်မန်ကီု၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ကီု၊ ဂကောံဇုတ်ဓရံၚ် ကောန်ဂကူမန်နာနာသာ်ကီု ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ လိက်လလောၚ်တြးဝွံ စွံစိုတ်နဒဒှ်လိက်လလောၚ်တြး နူဗော်ဓမ္မတာ ညံၚ်ရဴဗော် ကံၚ်သဳကောန်ဂကူမန် (အဝ်သတြေလျာ) ဟွံထေက်ရ။ ဟိုတ်နူကောန်ဂကူမန် နူဗော်နာနာ မပါလုပ် သီုအာမ်အေယူ ဒစဵုဒစးကဵု ပေဲါရုဲမာဲအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ်တုဲ ဗော်မန်တၟိဂှ် ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ် ဆုတ်ကၠေံမွဲလဂံါ နူမလုပ် ဒုၚ်ရုဲမာဲမာန်ဏီဂှ်တုဲ နပွမသ္ပသာ်ဂှ်ဂှ် သီဗၜေါဝ်သိက္ခာညးတံ မာန်ဏီဂှ်ရောၚ်။ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ကောန်ဂကူမန်တံ စွံစိုတ် ပ္ဍဲညးတံဂှ် နဒဒှ်ညးပါ်ဒကး လညာတ်ဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်မာန် ဒှ်ဂွံကီုရောၚ်။ ဂလိုၚ်ဏံ ကောန်ဂကူမန်တံ ဟီုဒစဵုဒစးဒၟံၚ်ဂှ် ညးတံ သ္ပမဇ္ဇျဟ်တုဲ ဆက်ကၠောန်အာ သီုဟွံကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်မွဲသာ်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ရ။
လညာတ်ပါ်ပဲါ ကောန်ဂကူမန်တံ နာနာသာ်ဂှ် ညးတံ ဂပ်ဝ်ထေက်ကဵု ဒးဗစာရဏာ ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ကီုရောၚ်။ သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးၜးဂှ် ဗော်ညးတံ ဒှ်အဝယ်လစှေ်ဇၞော်ဇၞော်မွဲရောၚ် ဂးတုဲ ပါဲတးကၠေံ လညာတ်ကောန်ဂကူမန် အလုံအိုတ်သီုဂှ် ကဵုဒှ်ဟွံထေက်ရ။ ဂကောံအာမ်အေယူ ကေတ်ကၠုၚ်လဝ်အခိၚ် ပွိုၚ်ထပှ်ဒစာံသၞာံ လးကၠုၚ်လဝ် ဂၠံၚ်တရဴမဟာဗျူဟာဂကူမန် သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးၜးဂှ် ဗော်မန်တၟိဝွံ ပလီုကၠေံ ဂၠံၚ်တရဴတံဂှ် ဟွံထေက်ကြိုက်ရ။ ဗော်လဵုမွဲလေဝ် ပလီုကၠေံ တၚ်သဂုတ်သွာတ် အာမ်အေယူတံဂှ် ဟွံထေက်ရ။ ပ္ဍဲအရာ မကဵုကၠုၚ်လဝ် သဂုတ်သွာတ်တံဂှ် ဂကောံအဓိက ကောန်ဂကူမန် ဗၞတ်အောန်အိုတ် ၜါစှော်ဂကောံပြၚ် ပါလုပ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ်။ လညာတ်အာမ်အေယူ ဂွံကလိဂွံ အဆံၚ်ဝွံဂှ်လေဝ် ဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ်ကဵု လညာတ်ဂကောံညဳသၟဟ်ဂကူမန်ကၠာတေံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ကီုရ။ လညာတ်သီုဖအိုတ်တံဂှ် ဍေံစဒှ်ကၠုၚ် နူသဘၚ်သဳကၠဳ လှာဲဂတးလညာတ် ပပတံနူသၞာံ အကြာ ၁၉၉၇ တေံ ဟီုမာန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီု အဆံၚ်ၚ်တံဝွံ က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်မန်တၟိတံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံကေၚ်ပါလုပ်သဳကၠဳတိုန်စိုပ် ဒှ်မာန်ရောၚ်။
“ယဝ်ကလိဂွံမာဲဂၠိုၚ်မဂး ပြံၚ်လှာဲကၠေံ သၞောဝ်အလဵုအသဳ မချူဓဇက်လဝ် သၞာံ၂၀၀၈ ဂှ် မာန်ရောၚ်ဂှ် ပိုဲဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ရ။” ဂလာန်အာစာဇၞူဝွံ မသက်ဂတာပ်လအ်ကၠုၚ်ဏံ ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲပရိုၚ်မန် နူဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် မချူပတိတ်လဝ် နဘာသာဗၟာရ။ ဂလာန်အာစာဇၞူ ညးမဒှ်က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိ ဟီုပတိတ်လဝ်သာ်ဝွံဂှ် ဒဒှ်ရအောန်ကဵုပရေၚ်ဆဵုဂဗ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပြာကတ်ရ။ ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ညးဟွံကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ရံၚ်ကဵုဂလာန်ဂှ်မ္ဂး ဂွံတီကေတ် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲဂလာန်လဟီုညး ပ္ဍဲတဳဝဳ အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာဂှ်လေဝ် သီဗၜေါဝ် ဓရိုက်ပချဳ ဂၠမ်စိုတ်ကောန်ဂကူမန်တံ ဟွံမာန်ကီုရ။ တၚ်နၚ်ညး ဟီုလဝ် ပ္ဍဲတဳဝဳတံဂှ် ယဝ်ရစၟဳစၟတ် လ္ၚတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး ညံၚ်ညးဍုၚ်မန်တံ ဂွံစုတ်မာဲကဵု ဗော်ညးဂၠိုၚ်ၚ်ကီု၊ ညံၚ်စိုတ်ဂွံချဳကၠုၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဂကူမန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ကီုဂှ် ဟွံမွဲကွေံကွေံရ။ ယဝ်ရကောန်ဂကူမန်တံ စုတ်ကဵုမာဲဂၠိုၚ်တုဲ ညးတံ ကလိဂွံမာဲဂၠိုၚ်တုဲ ပြံၚ်လှာဲ သၞောဝ်နအဖဂှ် မာန်ရောၚ်ဟီုဂှ် ယုတ္တိအောန်လောန် ကောန်ဍုၚ်မန်တံ ဟွံပတှေ်စှေ်စို်တ်ရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သ္ပစၞး ကောန်ဂကူမန်တုဲ ကော်ဆော ပတိုန်ဂလာန် သွက်ဂွံပြံၚ်လှာဲသၞောဝ်ဂှ်တုဲ အလဵုအသဳ ဟွံဒုၚ်တဲ ပြံၚ်လှာဲကဵုဂှ်တုဲ အိုတ်ကၞောတ်တဲ ဒဵုကဵုညးတံ ဒးနုက်တိတ်ဂှ်တုဲ ဗလးအဆံၚ် ညးလ္ၚတ်ဓဝ်ဟေၚ်ရ။ ဒတူလိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သာ်ဂှ်ဂှ် အိုတ်မှာဇန် ကောန်ဂကူမန်တံ ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ဂှ် ဂွံလ္ၚတ်ကေတ်ရ။ ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် အခိၚ်ကၠာတေံကဵုလၟုဟ် ကိုပ်ကၠာဗော်ညး ဟွံဂွံစှေ်စန်ဒက် ပရေၚ်ရုဲမာဲဏီကဵု စှေ်ပရေၚ်စန်ဒက်တုဲဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ် ဓဝ်ဖေက်အောန်ကၠုၚ် ဗွဲမဇၞော်ရောၚ်ဂှ် အာစာဇၞူ ဟီုထံက်ထ္ၜးရ။ ယၚ်ဝွံဂှ် ဗွဲအဝယ်လစှေ်ဍာံပြဂှ်တုဲ ဒှ်ပရဲပရၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တုဲ၊ ပွိုၚ်ၜါစှော်သၞာံ ဒးဒုၚ်ကၟာတ်လဒဵုလဝ် လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ညးဍုၚ်မန်တံ ဟွံဂွံဟီုဂးသဳကၠဳ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နိဿဲကဵု ဗော်တၟိဝွံတုဲ လညာတ်ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဒတုဲဖဵု ကောန်ဂကူမန်ရ။ ယဝ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်
ဟွံမွဲဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ အခေါၚ်ဟီုဂးသဳကၠဳ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် လှဲလှဲလးလးလေဝ် ဟၟဲကီုရ။
ဂလာန်လဟီုအာစာဇၞူ ကော် နာဲၚိုဲတိၚ်ဝွံ ၜတ်ကၞာတ်ရံၚ်ကဵု ဂလာန်အာစာၚိုဲတိၚ် ဗော်ဒမ ကော် ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဂကူမန်တေံမဂး လညာတ်ဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗော်မန်ၜါဝွံ ဒဒှ်ရ ဒစဵုဒစးဒၟံၚ် ဗၠေၚ်ဒၟံၚ် ဗုကဵုလစံက်ဂှ် ပြာကတ်ရ။ ဂလာန်အာစာၚိုဲတိၚ် မစိုန်ဒှ်တဴ ဒုတိယဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဂကူမန် မဟီုသွဟ်လဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ်မဇ္ဇျိမ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ မာတ် ၂၉ တေံဂှ်တုန်-
“ဥပဒေညးတံတိတ်ကၠုၚ်ဂှ် ပိုဲဗှ်ရံၚ်၊ ဥပဒေဏံ ဟွံစှေ်ဗီုပြၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳပုဟ်၊ သွက်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံလေဝ် ဒတုဲဖဵု ဟွံမွဲပုဟ်၊ ကောန်ဂကူတံ ဂွံကလေၚ်ဆာန်ကၟိန် ညးသကအ်လေဝ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ — လောန်ကၠုၚ်ဂိတုဂျာန်နာဝါရဳတေံ ဂကောံမဟာမိတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲ ယူအေန်အေ ပတိတ်လိက်လလောၚ်တြးတၟေၚ်တုဲ အာတ်မိက် ညံၚ်ဂွံဗလးကဵု ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ညံၚ်ဂွံကၠောန်ကဵု ပေဲါသဳကၠဳတက်ကျာပိက္ဍိုပ်၊ ညံၚ်ဂွံပလေဝ်ကဵု တၚ်နၚ် ပ္ဍဲဥပဒေ မဟွံကြိုက်ကဵု ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ၊ ယဝ်ဟွံသ္ပကဵုသာ်ဂှ်မဂး ပိုဲဟွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲရောၚ်ဂှ် သ္ပဒတန်သဂုတ်သွာတ်လဝ်ရ။”
“ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ဥပဒေသၞာံ၂၀၀၈ တုဲ ကၠောန်ဗဒှ် ပေဲါရုဲမာဲဝွံဂှ် နူတေံတေံရ ပိုဲဟွံဒုၚ်တဲ၊ — ပေဲါရုဲမာဲဏံဂှ် ဒှ်ပေဲါရုဲမာဲ ပဲါတးကၠေံ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံရောၚ်၊ ကာလပိုဲ ကၠောန်ပၠန်ဂတး ထဍေၚ်ပတိတ်ဂျပါန်ဂှ် ပ္ဍဲဒၞာဲလဵုမွဲ ပိုဲဟွံပတိုန်စရၚ်ဗော်ပိုဲပုဟ်၊ ဟိုတ်နူညးအာက္ဍိုပ်တံ ညဳသၟဟ်၊ ဓဝ်ပတှေ် က္ဍိုပ်သကိုပ်တံ ခိုၚ်ကၠိုက် ဗိုန်ဗတ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဇၞးကၠုၚ်ရ။”
ဂလာန်အာစာၚိုဲတိၚ် ဝွံ သီဗၜေါဝ် စိုတ်ဓါတ်ကောန်ဂကူမန်တံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံသၟးမာန်ဟွံသေၚ် သီုသီဗၜေါဝ်ကေတ် ဂၠမ်စိုတ်ကောန်ဂကူဗၟာတံမာန်ရ။ ဂလာန်ဟီုသွဟ်ညးဝွံ သိက္ခာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန် သၠုၚ်တိုန်အာ စိုပ်ဘဝဂ်ရ။
က္ဍိုပ်သကို်ပ်ဗော်ဒမပိုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဂှ် ညးတံ ဒက်ပတန် အယာံမာတ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်သၟး ဟွံသေၚ်၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပံၚ်ကောံ ယူအေန်အေဝ်ဒဳကီု၊ ယူအေန်အေကီု ဒက်ပတန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။ ပံၚ်တောဲကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတုဲလေဝ် ဒက်ပတန်ကၠုၚ်လဝ် ဗော်ပြိုၚ်ပကာန် သဳအာပဳပဳ မာန်ကီုရ ဟွံသေၚ်ဟာ၊ ဟိုတ်နူပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ညးတံတုဲ ကုလသမဂ္ဂ ဒးဟီုပတိတ် ညံၚ်ပရေၚ်တက်ကျာပိက္ဍိုပ် ဂွံဒှ်ကီုရ။ အဆံၚ်ညးတံ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်သာ်ဏံ ကလိဂွံလဝ်အံၚ်ဇၞး အလုံဂၠးတိ ဒးသ္ပစၟတ်သမ္တီသာ်ဏံဂှ် ပိုဲတံ ဒးကေတ်ဂုန်စရာဲလေပ်ရ။ ၜိုန်ရအလဵုအသဳ ပလီုလဝ်ဗော်ညးတံ သီုဖအိုတ် ပသှေ်စွံလဝ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူသေံဇၞော် မွဲဓဝ်ကီုလေဝ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂၠးတိ သ္ပဒၟံၚ်စၟတ်သမ္တီ ညးတံ ကၠုၚ်ဆဵုဂဗဒၟံၚ်ညးတံလၟိုန်န်ရ။ အလဵုအသဳပၞာန် ဟွံသ္ပသမ္တီညးတံဂှ် မုလလေၚ်မွဲ ဒှ်ကၠုၚ်ကုညးတံကီုရော၊ ညးတံဂှ် ဒှ်ဗော်ပြိုၚ်ပကာန်ကဵု အလဵုအသဳဂှ်တုဲ ဟွံဒးကေတ် ပရေၚ်စၟတ်သမ္တီ အလဵုအသဳပၞာန်ရ။ ပွမဒးကေတ် ပရေၚ်စၟတ်သမ္တီ နူအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ဒှ်အရာ ပိုဲဒးပဓါန်ကဵု ညးတံ (အလဵုအသဳပၞာန်) ရောၚ်။
ဟိုတ်နူပိုဲ ပံက်ပတိုန်ဗော်တၟိတုဲ ညးမကေတ်ကၠုၚ်လဝ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဗော်တြေံတြေံတံ စိုတ်ခ္ဍောပ်ကဝေန်အာ စိုတ်အိုတ်အာ ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် ကဵုဒှ်ဟွံထေက်ရ။ တၚ်ဝွံ ညးမကၠောန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗော်တၟိတံ ဂပ်ဝ်ဒးဗစာရဏာဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ရ။ ဗော်တၟိဏံ ဂွံစိုပ်အဆံၚ်ဗော်တြေံတေံမာန်ဂှ် လောဲသွာမံၚ် ဟွံသေၚ်၊ ဒးတိုန်ဒၟံၚ် ဒဵုထပှ် ဇြဟ်ဒစာံဏီရ။ တရဴစးကဵု ဗော်ဒမ တရဴစးကဵု သဂုတ်သွာတ်ဂၠံၚ်တရဴ အာမ်အေယူ (ဝါ) သဘၚ်သဳကၠဳကောန်ဂကူမန်တုဲ လုပ်ပေဲါပြိုၚ်ပကာန် ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဒှ်ဒတုဲဖဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ရောၚ် ဟီုဂွံဟာ။ ကောန်ဂကူမန်တံ ဒစဵုဒစးဒၟံၚ်ဖိုဟ် ဆက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်မ္ဂး သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန်တုဲ ဟီုစဵုဒၞာအာ သွက်ဂုန်ဖဵုကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲပါလဳမာန် အလဵုအသဳပၞာန်ရောၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်မာန်ညိဟာ။ ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန် ညံၚ်ဂွံနွံဂှ် ဗော်မန်တၟိဂှ် သ္ပအဓိက ချပ်ဗစာအာ ဟၟဲရဟာ။ ပံၚ်တောဲကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တုဲ စဵုဒၞာအာ ဂုန်ဖဵုဂကူမန် ကၠောန်အာဒတုဲဖဵု သွက်ဍုၚ်မန်ဂှ် ၜိုန်ရဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေံါပန်ပှော်တုဲ
ဒ္ဂေတ်ဗက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗဒဲါစှ်သုန်သၞာံကီုလေဝ် တ္ၚဲဏံ ဇာတ်ဂှ်လီုအာတုဲရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ပရေၚ်ဆဵုဂဗဝွံ နွံကဵုၚုဟ်မး လောန်သန်။
ပြဒ္ဒညာ ပ္ဍဲဍုၚ်မန် နွံဒၟံၚ်ဖေနဖေနံၚ် နအဖ ဆက်သီဒၟံၚ် တိဍာ်ကၠအ်သွဝ် ကောန်ဂကူမန်တံဖိုဟ်၊ သီလဝ်တုဲလေဝ် ဗဒဲါကဵုဠက်ဨက၊ တုဲပၠန် နအဖ ကေတ်နၚ် ကောန်ဂကူဗၟာ နူဒေသလတူတုဲ ကဵုဖျေံသဇိုၚ်ဍုၚ်မန် သွက်ဂွံဖနှဴဆီ၊ စပ်ကဵုကိစ္စဏံ ဗော်မန်တၟိဏံ ဂွံမာဲဂၠိုၚ်တုဲ ဂံၚ်ဒစဵုဒစးအာ ဒှ်မာန်ဟာ။ တုဲပၠန် ဗော်ဇကုမွဲဓဝ် ဒတူလိုၚ်တၞဟ်ခြာ တိတ်အာနူကောန်ဂကူမန်မ္ဂး ဂုန်ဖဵုသွက်ဂကူမန် ဇၞော်ရောၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်မာန်ကီုဟာ။ ဗော်ညးတံ ကေတ်အခေါၚ်အုပ်ဓုပ် အလဵုဇကု ( self determination) ကီုရောၚ် ဟီုဒၟံၚ်ဂှ်၊ နကဵုညးတံ တၞဟ်ခြာအာတ်မိက်အာတုဲ ဟွံပံၚ်ဗစပ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် တၞဟ်ဟ်တံရဟာ။ ဗီုညးတံ ကၠောန်ဒၟံၚ် အာတ်မိက်ဒၟံၚ်ဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ခေတ်အဆက်ဆက်တံ ကေၚ်အာတ်မိက်ကၠုၚ်လဝ် တုဲတုဲရ။ ဆဂး ဟွံဂွံ ဟွံစှေ်ဗီုတုဲ ဗော်ပၠတရဴ ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဂြိုပ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒးဆက်လုပ်အာ ပေဲါဗတိုက် နကဵုနဲကဲဆီပါ်ဍာ်ဇွောဝ်ပၠန်ရ။ ဗော်မန်တၟိ ဒးဒုၚ်စုတ်ကၠာ်တုဲ ပါ်ကရေက်တိတ် နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံဂှ် အကာဲအရာတုပ်သၟဟ်ဒၟံၚ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍောတ်တ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မပါ်ကရေက်တံ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံဂှ်တုဲ ယဝ်ပတောံၜတ်ကဵု ဂၠဴပြးကၠကိတ်မ္ဂး ဒှ်မာန်ရောၚ် ၜိုန်ရဟွံဂံၚ်ပရဟ်ဟီုအိုတ်ကီုလေဝ် သၞာံခြာဟွံလအ်ဏံ မတ်ဗြဲအး အကးဇြုၚ်မ္ဂး ဒဒှ်ဍာံဂှ် ဇၟာပ်ညးအဲ တီကေတ်ကၠးကၠးမာန်ဖအိုတ်ရောၚ်။ ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် ဒှ်အဓိက ပ္ဍဲအရာကေတ်ကဵု ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ညးမကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ဟွံတီကၠိုဟ်လဝ် ဂၠံၚ်တရဴမဟာဗျူဟာကောန်ဂကူ ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်မွဲသာ်တုဲ ကၠောန်အာဂှ် နူကဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂုန်ဖဵု ကြက်ကတဵုဒှ်အာ အောန်ကဵုဂုန်ဖဵုမာန်ရောၚ်။