နာဲမတ်ဒိပ် – ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၅-သၞာံဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါအ်ပန်ပှော် ကေုာံ အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာရ။ အဃောဂှ် ညးမချူလိက်ဝွံ တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲတက္ကသိုလ်သာသနာ (လ္ဂုၚ်) ရ။ သဘၚ်ကၞာ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် ဟိုတ်နူမဳဒဳယျာ အလဵုအသဳပၞာန်တအ် ဗလးနၚ်ဒူရရုပ်တုဲ ဂွံဗဵုလဝ်ဂှ်ကီုရ။ အဃောမဗဵုမံၚ်ဂှ် တၠဂုဏ်ဗၟာမွဲဇကု ဟီုတိုန်ရ။ မုညးတအ်ဏအ် ဣလုပ်ကေတ်ဟွံတီဂး။ ကာလဂှ် ကျာ်ဇၞော်ကရေၚ် နူ (ညောၚ်လေးပၚ်) မွဲဇကု ဟီုတိုန်ကီု။ မၞိဟ်တအ်ဏအ် ဂၠိုၚ်အိုတ်တှေ် ၜိုတ်ဂွံမၚ်စကၚ် ပ္ဍဲပယျဵု၊ ဟွံသေၚ်တှေ် ၜိုတ်ဂွံဒှ်စ ပၞာန်ညးဍုၚ်ကွာန် (ပြည်သူ႕စစ်) ကီုရဂး။ ညးမချူလိက် ဂွံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ညးတအ်တုဲ ပ္ဍဲစိုတ်တေအ် ဒုၚ်ဟွံမာန်ကီုလေဝ် အနာဂတ်ဂတဏအ် မုဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ရောဂှ် ညးဂှ်လေဝ် တီကေတ်ဟွံမာန်တုဲ သ္ၚိတ်ဇြမံၚ် ဒၞာဲဂှ်ရ။
လက်ကရဴဝွံ ဟိုတ်နူသ္ကိုပ်ဗိုလ် နာဲပါန်ညောအ်တအ် ပါ်တိတ် နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတုဲ နာဲထဝ်မန် (လၟုဟ် ဥက္ကဌဇၞော် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ) စိုပ်ကၠုၚ်ဘာ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရတုဲ သောၚ်ကလးတဴ ပရႉဒဒှ် နာဲပါန်ညောအ်ဂှ်
(၁) စပ်ကဵုနာဲပါန်ညောအ်တုဲ မန်ကဵုမန် လ္ပပန်ညးသ္ကအ်တုဲ၊ ညံၚ်ရဴက္ဍိုပ်ကရေၚ်တအ် ပါ်တိတ်တုဲ ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ပရဲ လ္တူဂကူမန်တအ်ကီု ပ္တိတ်ပရဲ လ္တူကရေၚ်တအ်ညိညဂွံရောၚ် သာ်ဝွံ ကဵုဏာကသပ်ရ။
(၂) စပ်ကဵုဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ ညံၚ်အာရီုအလဵုအသဳပၞာန်တအ် ဟွံဂွံစူမံၚ် လ္တူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒးမံၚ်လေပ်တုဲ ညံၚ်ဂွံလွဳလဝ်ဇြဟတ်ဂှ် ကဵုဏာကသပ်ရ။
(၃) စပ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံဂွံ ဒးခၠုပ်ဗၟာတအ်ဂှ် ကဵုလဝ်ကသပ်ကီုရ။
ညးမချူလိက်ဝွံ ဟိုတ်နူဒှ် ကောန်ဗော်မွဲ ဟွံသေၚ်တုဲ နဒဒှ်ညးဍုၚ်ကွာန်မွဲ ကဵုဏာကသပ်ရ။ ညးတာလျိုၚ်ဗော်တအ် ယဵုဒုၚ်ကေတ်ကီုကဵုဒှ်၊ ပါဲတးကၠေံကီုကဵုဒှ် ဟွံစောန်တဴ ပ္ဍဲစိုတ်ဟေၚ်ရ။ ဂလာန်ဇကုမဟီုဂှ် ဒးကီု၊ ဗၠေတ်ကီု၊ ဗဗွဲကဵုအကာဲအရာကီု၊ ဟွံဗဗွဲကဵုအကာဲအရာကီု ဟိုတ်နူဇကု မၞုံဗွိုၚ်မ္ၚးတုဲ တော်ဆဟွံဒးရ။ နကဵုစေတနာ မဂွုသအးဟေၚ် မကဵုဏာကသပ်ရောၚ် မဒှ်တုဲ ကသပ်ဂှ် ဥက္ကဌဇၞော် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ လ္ပဟီုဏီ၊ ညးမချူလိက်ဏအ်မှ ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ် လိက်ပါ်ပါဲ ပ္ဍဲမန်နေတ်မှ ဂွံကလေၚ်ဗှ်သၞာရ။
၁။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ ဂုဏ်ဖဵုနွံ ဟွံမွဲ၊
၂။ မုဟိုတ် မ္ဒးဒေါအ်ကၠုၚ် ပန်ပှော်ရော၊
၃။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ နွံမံၚ်ဖိုဟ်ဟာ၊ လီုအာယျဟာ။
ပိသာ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဒးဗ္စာရဏာရ။
၁။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ ဂုဏ်ဖဵုနွံ ဟွံမွဲ
ရံၚ်တၚ်ဂၞၚ် သၟဝ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် ဂုဏ်ဖဵု ဟွံမွဲ။
(က) ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဟိုတ်နူဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ဒှ်ကၠုၚ် (၃၀) ဒပ်ကီု၊ ဟိုတ်နူအလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတအ် လုပ်သီကၠေံ တိဗ္ၚကၠအ်သွဝ်မန်တအ်ကီု၊ ဟိုတ်နူလၟိဟ်ဇြဟတ် ကောန်ဗော် အောန်စှေ်ကၠုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူညးလ္ၚဵု ပါ်တိတ် နူဗော်ကီု ယဝ်သရံၚ်မ္ဂး ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲ ဟီုဂးစဂွံကီုရ။
(ခ) ဗွဲကြဴဏအ် ကောန်ပၞာန်မန်တအ် လုပ်စိုပ်ကွာန်ဂၠိုၚ်တုဲ ထ္ၜးဒးအဇှေ်လၟေဟ်ရ။ ပ္ဍဲဒေသလ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဟိုတ်နူအဂတိပန်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဇအိုန်ဇရကၠုၚ်လေဝ် နွံရ။ ပရေၚ်သြန်၊ ပရေၚ်အဝဵု၊ ပရေၚ်ညးဗြဴတအ်ဂှ် ညံၚ်ရဴဗၟာတအ် ထုဲထံၚ်တဴကီု ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် ဟွံတၟေၚ် ဂးတိုန်အိုတ်ရ။ ယဝ်သရံၚ်သာ်ဝွံမ္ဂး ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲ ဟီုဂးစဂွံပၠန်ရ။
(ဂ) ဆိၚ်လဝ် တက်ကျာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုလေဝ် မုဟွံဒှ်ကာတုဲ အိုတ်တၞုၚ်ဂှ် သ္ပဒပ်မၚ်ပယျဵုဟာ သ္ပဒပ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဟာ ဍေံသၟာန်ရ။ မုသ္ပသ္ပ ဒးသ္ပလေံဒုက်ဍေံ ဍာံပြမံၚ်တုဲ ဆပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မွဲဓဝ်ဟွံက ဒးကျအာ သီုပရေၚ်ပၞာန်ရောၚ် ယဝ်သဟီုမ္ဂး၊ ပရေအ်နူဂှ်ညိ ယဝ်သဒးဟီုတှေ် ဒးကၠုၚ်အလီကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတအ်ရောၚ် ယဝ်သဟီုမ္ဂး ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲ ဟီုဂးစ ဂွံပေၚ်ပေၚ်ရ။
တၚ်နၚ်သၟဝ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒေံါပန်ပှော်ဂှ် ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲ ဟီုဟွံဂွံ
(က) ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် မွဲဓဝ်ဟွံသေၚ် အလဵုအသဳပၞာန်တအ် ဂလိုၚ်လဝ် ဒပ်ပၞာန်။ ပ္ဍဲတွဵုရး ဟွံဒေါအ်ပန်ပှော်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒပ်ပၞာန်ဍေံတအ် ဖျေံလဝ် ဂၠိုၚ်နူတွဵုရးဍုၚ်မန်ဏီ။ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် မွဲဓဝ်ဟွံသေၚ် အလဵုအသဳပၞာန်တအ် သီလဝ်တိဍာ်၊ ပ္ဍဲတွဵုရး ဟွံဒေါအ်လဝ် ပန်ပှော်တအ်ဂှ်လေဝ် သီလဝ်ရ။ ဥပၟာ ပ္ဍဲတွဵုရးသေံ၊ ရးတနၚ်သဳ၊ ခရိုၚ်ဗိက်တအ်ဂှ် ဗၟာတအ် သီဂွံဏာ တိကြပ်အိုတ်မံၚ်ရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မွဲဓဝ်ဟွံသေၚ် လၟိဟ်ကောန်ပၞာန် ယအ်စှေ်ကၠုၚ်။ ပ္ဍဲဗော် မပန်ပှော်မံၚ်တံဂှ်လေဝ် ယအ်စှေ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။ ယဝ်ဟီုသာ်ဝွံမ္ဂး ဒေံါပန်ပှော်ကီုလဝ်၊ ဟွံဒေါအ်ပန်ပှော်ကီုလဝ် အလဵုအသဳပၞာန်တအ်ဂှ် မူဝါဒဍေံ ထ္ၜးရုပ်ရဴဂှ် ဍေံထ္ၜးဟေၚ်တုဲ မ္ဒးက္တဵုဒှ်မံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် မဖှ်သာ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒေါအ်ပန်ပှော် ဟီုဟွံဂွံရ။
(ခ) ဟိုတ်နူညာတ်ဂၠိုၚ်တုဲကောန်ပၞာန်မန်မ္ဂးဂှ် ဟွံတၟေၚ်ဒှ်တိုန်ပ္ဍဲစိုတ်ရ။ ဣဏအ်ဂှ် ဓမ္မတာရ။ ဟိုတ်နူညးတာလျိုၚ်လ္ၚဵုတအ်တုဲ ဓရ်ရှေ်သှေ်လ္တူဗော် အောန်စှေ်ကၠုၚ်ဂှ်လေဝ် ဓဝ်ဍာံပြမွဲရ။ ဆဂးဂှ် ပ္ဍဲဗော်ဟွံဒေါအ်ပန်ပှော်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ်ညးတအ် ခိုဟ်နူညးတာလျိုၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီုဟာ။ ရံၚ်ပ္ဍဲဂကူကဝ်က ဂကူဝ ဂကူသေံ ဂကူကရေၚ်တအ်ညိ။ ညးတာလျိုၚ်ဗော်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူမူဝါဒဗော်တုဲ ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲဗွိုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ်ဂှ် ဝါတ်ရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အခိၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် ဒးဂၠာဲစ ဒးဂၠာဲသုၚ် နွံမံၚ်ညိညရောၚ် ယဝ်သဟီုမ္ဂးလေဝ် ယဝ်သရံၚ်ကဵု ကောန်ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်မ္ဂး ဟွံပရေအ်ဏီဖိုဟ်ရ။ ညးတာလျိုၚ်ဗော်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ မ္ဒးက္တဵုဒှ်သာ်ဝွံ ဟွံသေၚ်ဖအိုတ်ရ။
(ဂ) ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ စိုပ်သဘၚ်သဳကၠဳဍေံရ။ အခေါၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဇကုမအာတ်ဂှ် ဍေံတအ် ချူစွံလဝ် ပ္ဍဲစက္ခောတုဲ တရဴဇကုမကွာ်ဂှ် ဍေံစဵုဒၞာရ။ ဗော်ဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ အာတ်အခေါၚ်ဟွံဂွံဂှ် ပိုယ်ဗျိမ္ဂး ဗော်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဟွံဒေါအ်ပန်ပှော်မွဲသာ် ကၠတ်တက်မံၚ်ကျာကဵု သၞလေဝ် နွံရ။ ဗော်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဂွံလဝ်သြဇဂုဏ် နူကုလသမဂ္ဂဖိုဟ် ကၠောန်ကမၠောန် ဟွံစိုပ်တရဴဂှ်လေဝ် နွံရ။
ရံၚ်ကေတ်မြဴသာ်ဝွံမ္ဂး ဟိုတ်နူဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်တုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ အာတ်အခေါၚ်ဟွံဂွံ ဟွံသေၚ်။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ကီုလဝ်၊ ဟွံဒေါအ်ပန်ပှော်ကီုလဝ် အလဵုအသဳပၞာန်တအ်ဂှ် က္ဍိုပ်မ္ၚိုဟ်မံၚ်ရရဏေါၚ်။
ရံၚ်ကေတ်တၚ်ဂၞၚ်သၟဝ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ဂှ် ဂုဏ်ဖဵု နွံ။
(က) တော်ကဵု အခိၚ်ပန်ပှော်မံၚ်တေအ်မ္ဂး ပ္ဍဲအခိၚ်မဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ဝွံ ဂကူမန်တအ် မဂွံအာကၠုၚ် ဗွဲမဗၠးၜး ၜိုတ်ဓမ္မတာရ။ ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ကီု၊ ပရေၚ်ပရိယတ်မန်ကီု ကလိဂွံအခေါၚ် ၜိုတ်ဓမ္မတာတုဲ ဘဝဂကူပိုယ် သၠုၚ်တိုန်ကီုရောၚ်ဂှ် ဟွံဒးဒှ်သၠေဟ်ပၟာရ။
(ခ) ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ ပွိုၚ် (၁၅) သၞာံဂှ် ကေတ်အခိၚ်တုဲ လးကၠုၚ် ဂၠံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မာန်ရ။
(ဂ) ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ ဆၜိုတ်ပ္ဍဲဂကူမန်မွဲဓဝ် ဟွံသေၚ်၊ ပ္ဍဲဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ်လေဝ် ၜိုန်ရဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော် (၁၅) သၞာံကဵုဒှ်ကၠာရ အာဂတးပၠတရဴ ညးဟလိုၚ်မာန်မံၚ်ဏီ။ မွဲအခိၚ်မဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ဂှ် အ္စာဇၞော်နာဲယှိုယ်ကျေန်ကီု၊ အ္စာဇၞော်နာဲထေန်ကီု ၜိုန်ရပြဟ်လလုဲအာကီုလေဝ် အသိၚ်အလိုန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အပ္ဍဲကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တအ် အာဂတပၠတရဴ မာန်မံၚ်ဖိုဟ်ဏီရ။ ဂကောံ UNFC မံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်လက်သဏ်ခိုဟ် သွက်ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ရ။
(ဃ) ဟိုတ်နူဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်တုဲ နကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ၜိုန်ရမိက်ဂွံသောၚ်ကလးကီုလေဝ် အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် ရပ်လဝ်ဝါဒတၠအဝဵု ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်မံၚ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲအရာမထိၚ်ဒက် မၚ်မွဲ လမျီုဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် လွဟ်ဟွံမွဲ ဟွံဂွံရောၚ်၊ ဗော်ရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ မၞိဟ်ပလီုပလာ် ဟွံသေၚ်၊ မၞိဟ်ဘပဠ ညးဂလိုၚ် ဟွံသေၚ်၊ ညးမမၚ်မွဲ အခေါၚ်အရာ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ရောၚ် သာ်ဝွံ ညးဂလိုၚ်တအ် ညာတ်ကၠုၚ်ရ။ ပရေၚ်ဆက်ဆောံ ဍုၚ်လိုက်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဗော်ရပ်လွဟ်တအ်ဂှ်လေဝ် ပြံၚ်လှာဲအာ လ္ပာ်ခိုဟ်ရ။
၂။ မုဟိုတ် မ္ဒးဒေါအ်ပန်ပှော်ရော
မုဟိုတ်မ္ဒးဒေါအ်ကၠုၚ် ပန်ပှော်ရော ယဝ်သသၟာန်မ္ဂး ဂလာန်ဝွံ အလဵုဇကု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သှ်ကေတ်မ္ဂး ခိုဟ်အိုတ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံဒေါအ်ပန်ပှော်ရောဂှ် ညးတာလျိုၚ်ဗော်တအ် သောၚ်ကလးကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံတုဲရ။ ညးမချူလိက်ဝွံ အတိုၚ်ညးတအ် မသောၚ်ကလးလဝ်ဂှ်ဟေၚ် မိက်ဂွံဟီုရ။ ဗော်မန်တအ်ဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟေၚ်ရ။ ဟိုတ်နူဗၟာတအ် ဍဵုဍိုက်ရာန်သကိုတ်တုဲ မ္ဒးရပ်ကၠုၚ်လွဟ်ရ။ နကဵုရန်တၟအ် မိက်ဂွံတက်ကျာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လ္တူခုၚ်တုဲ မဒးဒေါအ်လဝ် ပန်ပှော်ရောၚ်။ လွဟ်ဇကုဂှ် မစွံလဝ် ပ္ဍဲတဲဇကုတုဲ အခေါၚ်ဂကူမန် ဟွံစိုပ်တဲဂကူမန်တအ်ဏီမဂး နနဲသာ်လဵုလေဝ် ဟွံဖျေံလွဟ် သာ်ဝွံ ကဵုလဝ်ကတိပါၚ်ရ။
လညာတ်ညးမချူလိက်ဝွံမဂး ရံၚ်အကာဲအရာ မဟာမိတ် ဗော်ကရေၚ်တအ်ကီု၊ ရံၚ်ကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ် နူအလဵုအသဳသေံကီု၊ ရံၚ်ကဵုဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် မပ္တံကဵု ကချေၚ်တအ် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ကီု၊ ရံၚ်ကဵုဂုဏ်ဖဵု ဗော် မဂွံလုက်စုက်ကဵု ဍုၚ်ကွာန်တအ် မဂွံၜံၚ်လွဳ ကောန်ဗော် ပ္ဍဲတိဍာ်ဍုၚ်မန်ကီု မဒေါအ်ကၠုၚ်ပန်ပှော်ရောၚ် ခယျကေတ်ရ။
၃။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ နွံမံၚ်ဖိုဟ်ဟာ၊ လီုအာယျဟာ
ဣဝွံ ဂလာန်သၟာန်နွံရ။
(က) ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် နွံမံၚ်ဖိုဟ်ဟာ။
(ခ) ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် နွံမံၚ်ဏီမဂး မုဟိုတ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဂွံဟီုလီုရော။
(ဂ) ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် လီုရဟာ။
(ဃ) ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် လီုမဂး မုဟိုတ်ဟွံပန် ညးသကအ်ဏီရော။
ဂလာန်သၟဝ်ဝွံ ဆက်လုပ်ကၠုၚ်သာ်ဝွံရ။
(က) အတိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဟီု ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် လီုကွေံဟာ။
(ခ) ယဝ်သဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကေုာံအလဵုအသဳဗၟာတအ် ဟွံပန်ညးသကအ်ဏီမဂး ဒေါအ်ပန်ပှော်ဂှ် လီု ဟီုဟွံဂွံ။
(ဂ) ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ဟွံဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော် ဟီုသာ်ဂှ် ဟွံသေၚ်။
(ဃ)ယဝ်သညးတအ် ဟွံပန်ပှော် ဒပ်ဗၟာမ္ဂး ညးတအ် ဟွံဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော် ဟီုဟွံဂွံ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ—
(က) ဟိုတ်နူဟွံပန်ညးသကအ်ဏီတုဲ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဟွံလီု ဟီုဟွံဂွံ။
(ခ) ဟိုတ်နူဟွံပန်ညးသကအ်တုဲ ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော် ဟီုဟွံဂွံ။
(ဂ) ဟိုတ်နူပန်ညးသကအ်တုဲ ဟွံဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော် ဟီုဟွံဂွံ။
(ဃ)ဟိုတ်နူပန်ညးသကအ်တုဲ ဒေါအ်ပန်ပှော် လီုအာဣယျ ဟီုဟွံဂွံ။
ဆၜိုတ်ဏအ်ဟီုတှေ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကေုာံ အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ ဒေါအ်ပန်ပှော် လီုဣယျဟာ၊ ဟွံလီုဏီဟာ တော်ဆဒးကီုရ။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဟီုဂှ် ဟိုတ်နူလွဟ်ဗြု ကေုာံ ဟွံဗြုဟွံ သေၚ်၊ ဟိုတ်နူပေါဲဗတိုက် နွံ ဟွံမွဲ ဟွံသေၚ်။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဟီုဂှ် နကဵုမဟာဗျူဟာဟေၚ် မဂွံသ္ဂုတ်သွာတ်ရ။ တ္ၚဲဏအ် ဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ တ္ၚဲယးဒးအာပန်ဗၟာတအ်ရောၚ် ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဟွံမွဲရ။ ရဲဟွံဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်လ္ၚဵု ပွိုၚ်မွဲသၞာံ မွဲပေါဲ ဟွံဒးပန် ညးသကအ်ကဵု ဗၟာတအ်ဂှ်လေဝ် နွံတဴရ။ ဟိုတ်နူညးတအ် ဟွံပန်ကဵုဗၟာတအ်တုဲ ညးတအ်လေဝ် ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ကဵု အသဳပၞာန်ဗၟာတအ်ကီု ဟီုဟွံဂွံရ။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ လီုအာဣယျ ညးမဟီုမြော်ပ္တိတ် ကၠာဂှ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဟံသာ ဟွံသေၚ် အဲထေၚ်ကေတ်ရ။ ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ ဒဒှ်ရလီုအာဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတအ်ရောၚ် မဟီုကၠာ။
သီုဖအိုတ် သရောပ်ထောအ်မ္ဂး
(၁) ဒေါအ်ပန်ပှော်ဝွံ ဂုဏ်ဖဵု နွံကဵုဒှ်၊ ဟွံမွဲကဵုဒှ် ပရေၚ်မန် ပၠန်ဂတးကဵု အလဵုအသဳဗၟာဂှ် ဆက်တန်တဴအာမံၚ်ဏီဖိုဟ်ရ။
(၂) မုဟိုတ်ဒေါအ်ပန်ပှော်လီုဂှ် တီမ္ဂး မုဟိုတ်မ္ဒးဒေါအ်ကၠုၚ် ပန်ပှော်ဂှ်လေဝ် ပြာကတ်အာရ။
(၃) ပန်ညးသကအ်ကဵုဒှ် ဟွံပန်ညးသကအ်ကဵုဒှ် ညးၜါ တုပ်လဝ်စိုတ်တုဲ ညးမွဲဂှ် ဖံက်ပကဝ်ကၠေံမ္ဂး လီုရောၚ် မ္ဒးဟီုရ။
သွက်ညးမဗှ်လိက်တအ်ဝွံ
(၁) ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ဂှ် ဂုဏ်ဖဵုနွံကဵုဒှ် ဂုဏ်ဖဵုဟွံမွဲကဵုဒှ် စွံကၠာရ။ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဆက်ကွာ်အာ အတိုၚ်ပက္ကတိတြေံရ။ ဆက်ပ္တိုန်အာဒုဟ်ဟာ၊ ဆက်ပံၚ်တောဲအာဟာ။
(၂) ဍုၚ်မန် ဟွံဂွံ ပိုယ်ဟွံဒေါအ်၊ အခေါၚ်မန် ဟွံစိုပ်တဲမန်ဏီမ္ဂး လွဟ်မန် ဒးနွံ ပ္ဍဲတဲမန်ရောၚ်
ဒုၚ်ကေတ်လဝ်ရ။ အတိုၚ်ဂှ်ဟေၚ် လွဟ်တအ်ဂှ် မနွံတဴ ပ္ဍဲတဲဗော်ဏီရ။ ဟိုတ်ဗော်ဒးဒေါအ်ကၠုၚ်ပန်ပှော်ဂှ် ယဝ်သဟွံဒးစိုတ်မ္ဂး ပ္ဍဲကာလဒေါအ်ပန်ပှော် မလီုအာဂှ် မုဟိုတ်ဟွံဒးစိုတ်ဏီရော။
(၃) ပ္ဍဲကာလလွဟ်ဗြုမှ ပ္ကောံဇွောံမ္ဂး ဒးပ္ကောံဇွရ။ ဟိုတ်နူလွဟ်ဟွံဗြုဏီတုဲ လ္ပထံက်ပၚ် ဗော်ဏီ် ယဝ်သဟီုမ္ဂး ဟိုတ်နူဂလာန်မၞးတုဲ ညးဟွံထံက်ပၚ်ဗော်၊ ဟိုတ်နူအထံက်အပၚ်
ဟွံမွဲတုဲ ဗော်မ္ဒးကျဗြံ၊ ယဝ်သဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မ္ဒးကျဗြံအာ သာ်ဂှ်မ္ဂး မၞးကေုာံ အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာဂှ် မုတၟေၚ်ရော။
ပရေၚ်ပါ်ပါဲမ္ဂးဂှ် ဂပ်ဝ်နွံပၟိက်ရောၚ်။ ပရေၚ်ပါ်ပါဲမ္ဂးဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ခ္ဍဳလျတ်ဒး ပူဂဵုရောၚ်။ ယဝ်သစိုတ်လုပ်စ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မ္ဂး ယဝ်သစောန်သ္ကာ ပ္ဍဲပရေၚ်ပၞာန်မ္ဂး ပ္ဍဲဂကောံဒေသဂမၠိုၚ်ကီု၊ ပ္ဍဲဂကောံ OMCC ကီု၊ ပ္ဍဲဂကောံ MUL ကီု၊ ပ္ဍဲဂကောံ MAU ကီု၊ ပ္ဍဲဗော် MNDF ကီု၊ ပ္ဍဲဗော် ARMDP ကီု၊ ပ္ဍဲဂကောံ MWO ကီု၊ ပ္ဍဲဂကောံ MYPO ကီု မပ္တံသာ်ဝွံ ပါလုပ်ဂွံမံၚ်ဖအိုတ်ရ။ ဂကောံဂမၠိုၚ်ဝွံ မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴပါလဳမာန်မန်ကီုရ။ ညံၚ်ဂွံစိုပ် ကဆံၚ်ပါလဳမာန်ဂှ်လေဝ် ညးညးအဲအဲ ဗိုၚ်ဂိုတ်ဂစာန်ထေက်ရ။ မိက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်မ္ဂး ဒၞါဲမၞးထေၚ် လီုမံၚ်ဂှ် မၞးဒးလုပ်ပလေဝ်ပလေတ်ရောၚ်။ မတ်မၞးကေက် မၞးညာတ်ကၠးဖ္ဍးဂှ် ကဵုဂွံဒှ် ဒ္ၚေါဝ်မတ်ဂကူညိ။ ပါ်ပါဲတုဲမ္ဂး လုပ်ကၠောန်မွဲစွံညိ။ ညးမပါ်ပါဲကီု၊ ညးမဒုၚ်ပါ်ပါဲကီု ဒုၚ်တၠုၚ်ညးသ္ကအ်တုဲ ကၠောန်စမ်ရံၚ်မွဲစွံအိုတ်ညိ။ ကၠောန်မွဲစွံ အာမွဲစွံ ကေတ်မွဲစွံဟေၚ် ဍုၚ်မန်ပိုယ် မဂွံက္လေၚ်စိုပ်တဲ ဂကူမန်ပိုယ်ရောၚ်။