သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ် တပ်တးလတူကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ညိဟာ

ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ပိုဲ ပေဲါပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ် အကြာကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကဵု အလဵုအသဳဗၟာအဆက်က်တအ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် (၅၀) သၞာံပြၚ် ကြပ်ပေၚ် (၆၀) သၞာံကီုရ။ အကြာဏအ်

အကြာကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကီု အကြာဂကူမွဲမွဲဂကူဂှ်ကီု ဒၟာနူကဵု အလဵုအသဳ (ဝါ) ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ထပက်ကၠာ်တုဲ ဂကူမွဲကဵုမွဲ၊ အပ္ဍဲကဵုဂကူမွဲမွဲ ဍဵုဍိုက်ဂစိုတ်ဂမျိုၚ်ညးသကအ် ဒှ်ကၠုၚ်နွံရ။ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ် (၅၀) သၞာံပြၚ်ၚ်ဏအ် အလဵုအသဳတအ် ဂစာန်ဖအိုတ်ဖအး သပုန်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်လေဝ် ညးတအ်ဂှ် ဟွံအိုတ်အာရ။

ရံၚ်အာအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အခိၚ်တ္ၚဲဏအ်မ္ဂး အလဵုအသဳသမ္မတဥူတိၚ်သိၚ်ဂှ် ဂစာန်ပံက်ကၠုၚ် ဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳ နွံရ။ မပတံကဵု ဆဵုဂဗ ကုဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳတုဲ တက်ကျာ ကေတ်ဓရ်ပလိုဟ်ကဵု၊ ဗလးကၠုၚ်ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ကီုဂှ် ပတဝ်ဏာကဵုဒၟံၚ် ဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳညိညဟီုဂးစဂွံရ။ သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ် ကၠောန်သ္ပတိုန် သာ်ဏအ်ဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်ဂွံ ဓရ်ပတှေ်ဂၠးကဝ်တအ်ရ။ နကဵုညးတေံ ကလေၚ်အာ သၞောတ်ပၞာန်ဟွံသေၚ် ပတဝ်ဏာက္ဍိုပ် လ္ပာ်သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳရောၚ် မိက်ဂွံထ္ၜးသက်သဳ ကုညးဂမၠိုၚ်ရ။

လတူပြသၞာကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ဂှ် လဇလဝ်အခိၚ်ညိညတုဲ နကဵုသမ္မတရပ်စပ်ဒၟံၚ်ဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ရ။ သွက်ဂွံဒေံါပန်ပှော် ကုကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဗွဲကိုပ်ကၠာဂှ် သွက်ဂွံဒက်ပတန်အာ ‘ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံထာဝရ’ ဂှ် ဟီုဂးကၠုၚ်ရ။ ဆဂး လတူအလဵုအသဳတအ် ကဵုကၠုၚ်အရေဝ်ဂှ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဒးစွံသတိဇၞော်ဇၞော်ဏီရောၚ်။ ဂွံပတှေ်ညးသကအ်ဂွံဂှ် ဒးတက်ဒၟံၚ်ကျာ တၟာဂလိုၚ်ရောၚ်။

အလဵုအသဳအခိၚ်တ္ၚဲဏအ်ဂှ် ဒက်ပတန်လဝ် သကိုပ်ပၞာန်ဗၟာတြေံတအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်ပၠန်လေဝ် သကိုပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ကေတ်ခုၚ်တုဲ ဂဇံဒၟံၚ်ကီုရ။ ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ဖအိုတ်ဂှ် ကေၚ်ဗတိုက်လဝ်ပၞာန် ကုဒပ်သပုန်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ လတူရဲပၠန်ဂတးတအ်ကီု လတူညးဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကီု ဍေံတအ် ညာတ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ရဴသၞရောၚ်။ လတူဗော်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ပၠန်ဂတးကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ဟီုဗျိလဝ် ရဲညးမကြံကြရ။ မုဟိုတ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဒုၚ်ဒဒိုက်တုဲ ရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးဒၟံၚ်ရောဂှ် အလဵုအသဳဗၟာအဆက်က်တအ် ဟွံမိက်သ္ပစၟတ်သမ္တီရ။

ယဝ်ရ သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ် စိုတ်လဂူတပ်တးဍာံဍာံမ္ဂး သွက်ဂွံကလၚ်အရေဝ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ သွက်ဂွံသောၚ်ကလးကဵုရိုဟ်ကၞက်ပြသၞာတအ် ဗွဲမယျေလဂူတပ်တးရောၚ်။

ယဝ်ရ မိက်ဂွံသောၚ်ကလးအာ ပြသၞာပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ် ရန်တၟအ်မိက်ဂွံကဵု ဒက်ပတန်ပရေၚ်ညဳသၟဟ်အပ္ဍဲဍုၚ်မ္ဂး နကဵုသမ္မတဂှ် ဒးကလေၚ်လ္ၚတ်ဝၚ် နူကဵုသက္ကရာဇ် (၁၉၄၇-၄၈) တေံ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုသဘၚ်သဳကၠဳပေန်လုၚ် (ပၚ်လုံညီလာခံ) တေံ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗၟာတအ်ကဵု က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် တုပ်လဝ်စိုတ်ညးသကအ် သာ်လဵုဂှ် ဒးလ္ၚတ် ဒးတီလဝ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ရောၚ်။ အတိုၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ဟီုဂးဒၟံၚ် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ပါ်တိ်တ်နူကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်ဟွံသေၚ်။ ဟိုတ်နူဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်ဂၠိုၚ်တုဲ ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် မိက်ဂွံပါ်တိတ်အာ နူဍုၚ်ကီုလေဝ် နတဲနဇိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ။

ယဝ်ရ ပရူဝၚ်တအ်ဏအ် ဟွံလ္ၚတ်လဝ်မွဲသာ် အတိုၚ် ‘ဝၚ်’ သကိုပ်ပၞာန် နေဝေန် ဗတောန်ကဵုဘာကွတ်ပၞာန် ကုကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ဟေၚ် ကၠိုဟ်လဝ်မဂး သွက်ဂွံသောၚ်ကလးပြသၞာ ကုကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဒှ်ဟွံမာန်ကီုရ။

လၟုဟ် အလဵုအသဳတၟိဏအ် ကော်ဗော်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် သွက်ဂွံတက်ကျာ ဒေံါပန်ပှေ်ာရ။ ပရေၚ်ဒေံါပန်ပှော်ဂှ် ဒှ်ဇိုၚ်ကၞိန်ကၠာအိုတ် သွက်ဂွံတက်ကျာ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံရ။ ဆဂး ယဝ်ရ သမ္မတဥူတိၚ်သိၚ် ဟီုဂးတိုန် သွက်ဂွံပြံၚ်သၠာဲဗီုပြၚ်ဒပ် သွက်ဂွံပအပ်လွဟ်မ္ဂး ပြသၞာဏအ် ဆလံလေဝ်သောၚ်ကလးဂွံမာန် ဟွံသေၚ်ရ။ အခေါၚ်အရာ ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ဟွံဂွံအခေါၚ်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်မ္ဂး ညးတအ်ဖျေံလွဟ်ဟွံသေၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုအကြာဏအ် ဒြဟတ်ဇကု ညံၚ်ဂွံထကးပြးအာဂှ် အလဵုအသဳတအ် ပၠုပ်ကၠာ်မာန်မံၚ်ဏီရောၚ်။

ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကီု ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကီု ညးဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ်ကီု စပ်ကဵုအခေါၚ်အရာကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တအ် ထေက်ကဵုဒးဂွံထေက် ဒးချပ်ဗစာ ပြေၚ်ရေၚ်လဝ်ကၠာရောၚ်။ ကာလဂွံအခေါၚ် ပတိုန်ထၜးမ္ဂး သွက်ဂွံပတိုန်ထၜးမာန်ဂှ် ဒးပလေဝ်လဝ်တုဲ မွဲအခိၚ်ဓဝ် ညံၚ်ဟွံဂွံဒးဒုၚ် ကၠေမ်အလီအလဵုအသဳဗၟာတအ်ဂှ် ဒးစွံသတိဇၞော်ဇၞော်ရောၚ် ပတိုန်ထ္ၜးဏာရအဴ။