မိလျးထဝ် – ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၂ ဏံဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူမၞိဟ်တံ ရာန်စဖဵု မဟပၠုပ်နၚ် နူဍုၚ်သၟာၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဗွဝ်ဖျာသွံရာန်ၜဵု အပ္ဍဲဍုၚ်မန်တံ အသိၚ်ဍိုန်စှေ်ကၠုၚ်မံၚ်ရောၚ်ဂှ် တၠဖဴၜဵုတံ ဟီုအိုတ်ရ။
ၜဵု အိုၚ်အိုဒၚ် (Iodine) မပၠုပ်နၚ် နူကဵုဍုၚ်သအာၚ် လျိုၚ် (၅၀) ဒကေဝ် (၅၀ ကျပ်သား) မွဲဓုပ်မ္ဂး ၁၅၀ ဒကေဝ်ရ၊ ၜဵုစ မတိတ် နူဍုၚ်မန်တံဂှ်တှေ် မွဲဓုပ် ၂၀၀ ဒကေဝ် ၚုဟ်ဍေံနွံရ။
“ၜဵုအိုၚ်အိုဒၚ်ဂှ် ဗုလေဝ်ဗုမံၚ်ဏောၚ်၊ ၚုဟ်ဍေံလေဝ် ဒးမံၚ်နူကဵု ၜဵုကၠုၚ်နူဍုၚ်မန်တံဂှ်ဏီ” သာ်ဝွံ မၞိဟ်မရာန်စမံၚ် ၜဵုအိုၚ်အိုဒၚ် ရဲဍုၚ်မတ်မလီုမွဲတၠဂှ် ဟီုလဴကဵုရ။
ဗွဝ်ဖျာ သွံရာန်ၜဵု ယဝ်ရ ဆက်ညိၚ်အာမံၚ် ဗီုဗီုဏံမ္ဂး တၠဖဴၜဵုတံလေဝ် ကၠောန်စ ဟွံကိတ်မ္ဂး ဒးဒေံါဇူထောံမာန်ဏောၚ်ဂှ် သာ်ဝွံ တၠဖဴၜဵုတံ ဟီုအိုတ်ရ။
“သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ၜိုန်ရၚုဟ်အောန်ကီုလေဝ် မၞိဟ်သၟာန်မၞိဟ်ရာန်နွံမံၚ်ဏီ၊ ဆဂး သၞာံဏံဂှ် ဒဵုကဵုလၟုဟ် မၞိဟ်ကၠုၚ်ရာန်ၜဵုလေဝ် ဟွံမွဲတုဲ ၚုဟ်ၜဵုဂှ် မုစိဂွံသွံလေဝ် ဟွံတီပုဟ်၊ ပြဟ်ဟ်ဏံ ၜဵုတံဂှ် ဒးခြိုၚ်စွံလဝ် ဖိုဟ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဆက်ဟီုရ။
ၜဵုပတိတ် နူကွာန်ပ္ၚ ကေုာံ ဒေသတၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကၠာတေံ ပလံၚ်ကဵုဒၟံၚ် ဖံက်သေဝ် (ဖောက်သည်) လ္ပာ်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊ ဍုၚ်မတ်မလီု ကေုာံ ဍုၚ်ဇြပ်ဗုတံတုဲ သၞာံဏံဂှ် မၞိဟ်ရာန်စဟွံမွဲရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပ္ဍဲဂိတုဂျန်ဂျဝါရဳ သၞာံ ၂၀၁၁ လောန်ကၠုၚ်ဏံဝွံ ကွဳစက်မွဲမ ၜိုန်ရဖ္ဍိုက်ဂွံၜဵု လျိုၚ် ၂၀ တာန် ကီုလေဝ် ကြဴနူအလဵုအသဳတံ ပတိတ်လဝ်သၞောဝ်ဥပဒေ သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံလျိုၚ် ဖ္ဍိုက်ကပေါတ် (ကုန်တၚ်ယာဉ်တန်ချိန်ကန်႕သတ်ဥပဒေ) တုဲ စရိတ်ကွဳစက်လေဝ် သၠုၚ်တိုန်ကီုဂှ်ရ။ ရဲတၠဖဴၜဵု နူဍုၚ်မန်တံ ပလံၚ်ပစိုပ်ၜဵုလ္ပာ်ဒေသ သ္ၚောဲသ္ၚောဲတံ ဟွံမာန်တုဲ ဗွဝ်ဖျာၜဵုဂှ် ဒဵုကဵုလၟုဟ် အသိၚ်ဍိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် သိုက်က်ရ။
ပ္ဍဲကွာန်ပ္ၚ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ်မ္ဂး ပဲါနူ ဖဴၜဵုအလဵုအသဳတုဲ ဖဴၜဵုပုဂ္ဂလိက နွံဒၟံၚ် ၜိုတ် ၄၀ ဒၞာဲဒှ်တုဲ သီုဖအိုတ် ဝါၜဵုနွံဒၟံၚ် ၜိုတ် လ္ၚီဧကပြၚ်ၚ်တုဲ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်မ္ဂး ကွာန်ပ္ၚဂှ်ဝွံ မဒှ်ဒေသ ပတိတ်ၜဵု ဂၠိုၚ်အိုတ်လေဝ် ဟီုစဂွံရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်မ္ဂး ဒေသကၠောန်ပတိတ်ၜဵုဂၠိုၚ်အိုတ် မပ္တံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်တံ ပါလုပ်ရ၊ အလုံဍုၚ်ဗၟာမွဲမ္ဂး လ္ပာ်ရးဧရာဝတဳတံ မဒှ်ဒေသ ကၠောန်ပတိတ်ၜဵုဂၠိုၚ်အိုတ် ၉၀ တၟံကၠံနွံတုဲ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်မ္ဂး ၁၀ တၟံကၠံ ကၠောန်ပတိတ်ဒၟံၚ်ၜဵုရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။