မာံပိုန် – ပရေၚ်အာက္ဍိုပ်အနာဂတ်ဂတဏံ သၟတ်တံ ဒှ်အဓိကရောၚ် ရံၚ်ကဵုတၚ်သာ်ဏံတုဲ နူကဵုဂကောံသၟတ်မန်လညာတ် တၟိက္ဍိုက်ပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂိတုမာတ် သၞာံ (၂၀၁၃) ဂှ် ဘာဍာ်ဇမၠိၚ် လလံအခိၚ်ပွိုၚ်မွဲသၞာံ စပံက်ဗ္တောန်လဝ် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်ညးတံ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုရ။
သၟတ်တံ ဂွံအာက္ဍိုပ်မာန် ယဝ်ရလညာတ်ပညာ ကွတ်ဂတာပ်ခေတ်နာနာ မပ္တံကဵု ကောန်ပျူတာ၊ အေၚ်္ဂလိက်၊ ပရေၚ်ကောပ်ကာဲ အာက္ဍိုပ်ဂကောံ၊ လညာတ်ဆေၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံကၠိုဟ်လဝ်ပုဟ်တှေ် ညးမဒှ်သၟတ်တံ အာက္ဍိုပ် ဟွံမာန်ရ။ အနာဂတ်တေံ ဍေံတံအာကဵုက္ဍိုပ် ဟွံမာန်မ္ဂး သွက်ဂုဏ်ဖဵုကောန်ဂကူလေဝ် ဒှ်လလေၚ်ဖဵု၊ သွက်အလုံကၟိန်ဍုၚ်၊ အလုံဂၠးတိဏံမွဲလေဝ် ဒှ်လလေၚ်ဖဵုရ။
“ဘာဏံဂှ် လအ်အခိၚ်ပွိုၚ်မွဲသၞာံတုဲ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်မွဲသၞာံဂှ် ပိုဲပါ်လဝ် ပိသ္ကုတ်ရ။ သ္ကုတ်ပထမဂှ် ပိဂိတု၊ သ္ကုတ်ဒုတိယဂှ် တြဴဂိတု၊ သ္ကုတ်တတိယဂှ် ပိဂိတုနွံရ။ ပ္ဍဲကဵုသ္ကုတ်ပထမ ပိဂိတုဂှ်မ္ဂး ဗဂါပ်နူဂယးတှေ် ပိုဲဗ္တောန်ကဵု အေၚ်္ဂလိက်၊ ဗဂါပ်သဝ်တ္ၚဲတှေ် စပ်ကဵုအခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံ ဘာသာနာနာဂှ် ပိုဲဗ္တောန်အာဗီုမန်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုဘာသာ အေၚ်္ဂလိက် သွက်ဗဂါပ်နူဂယးဂှ် ပိုဲကော်ဘိက်နၚ်လဝ် (Volunteer) အ္စာဂကူအေၚ်္ဂလိက်ဇေတ်တ်တုဲ ပိုဲကဵုဍေံဗ္တောန်မံၚ်ရ” သာ်ဝွံ ဥက္ကဋ္ဌဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိ နာဲဉာဏ်သိုက်ရာမာန် သောၚ်ကလးရ။
တၚ်ရန်တၟံဗ္တောန်ဏာဗီုမန် ပ္ဍဲကဵုဗဂါပ်သဝ်တ္ၚဲမွဲဗဂါပ် ပ္ဍဲကဵုသ္ကုတ်ပထမပွိုၚ်ပိဂိတုဂှ် တၞဟ်ဟ်ဟွံသေၚ်ရ။ ဘာသာ မဆက်စပ်တံ ကၞပ်ဂတဂတတေံသီုဖၟိုတ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ဘာသာဗီုအေၚ်္ဂလိက်ဖၟိုတ်ရောၚ်တုဲ ပွိုၚ်ပိဂိတုဏံ ယဝ်ဗ္တောန် ကဵုဍေံတံ ဗီုမန်တှေ် ကွးဘာတံ ကၠိုဟ်ကၠုၚ်ဆေၚ်ကဵုတၚ်နၚ်၊ က္ဍိုပ်လိက် (Issue) ဂမၠိုၚ်ညိညိဏောၚ်တုဲ သွက် ပွိုၚ်တြဴဂိတု သ္ကုတ်ဒုတိယ စိုပ်အခိၚ်ဒးဗ္တောန်ဗီုအေၚ်္ဂလိက်ဖၟိုတ်တေံမ္ဂး ဍေံတံ ညံၚ်ဂွိုအ်ဒှ်အခက်ခုဲရ။ ပ္ဍဲကဵုသ္ကုတ် တတိယတေံမ္ဂး ကဵုဖျုန်ဗ္တောန်အာ ပရေၚ်သ္ဂောံကောပ်ကာဲဂကောံ ကေုာံ သ္ဂောံကောပ်ကာဲအစဳအဇန် (ပရောဂျက်) မွဲမွဲကီု၊ ဆေၚ်ကဵုပရေၚ်အာက္ဍိုပ် ပ္ဍဲဂကောံတံပေၚ်ၚ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် နာဲဉာဏ်သိုက်ရာမာန် ဆက်ဟီု ရ။
ဘာဝွံ နကဵုတၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် ကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵု ဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိ နူသၞာံ (၂၀၁၁) လၟေၚ် (၂)တေံ တုဲ အစဳအဇန်နွံနွံဂှ် ပံက်ကၠုၚ်လဝ်ရ။ နဒဒှ်လ္ဂံါဇိုၚ်ပထမ ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၁ – ၂၀၁၂) ဂှ် ပံက်ဂွံကၠုၚ်မွဲဝါတုဲ ကွးဘာတိုန်စိုပ် (၁၀) တၠရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံဒုတိယဏံဂှ် ကလိဂွံကွးဘာ ဗၞတ် (၁၅) တၠတုဲ ဗ္တောန်အာမံၚ်ရ။
“အလန်ဏံ ပိုဲဂွံကွးဘာစုၚ်မံၚ် ဍေံဒှ်ဂုဏ်ဖဵု သွက်ပိုဲတၟာဂလိုၚ်၊ ဥပမာ – ဗီုကဵုဒေသဍာ်ဗုတေံ ဘာၜါဂိတု၊ ပိဂိတု ပံက်ဘာဍာ်ဇမၠေံမ္ဂး ၜိုန်ကေၚ်ဂွံကၠုၚ်လဝ် နွံကီုလေဝ် ဘာဍာ်ဇမၠိၚ်ဗီုဏံဟီုတှေ် ဂွံအလန်ကၠာအိုတ်ရ၊ မွဲတၚ်ပၠန်ဂှ် လ္ပာ်ရေဝ်၊ လှာဒကှ်တံ လၟိဟ်ကွးဘာတံ ဍေံဂၠိုၚ်ကၠုၚ်” သာ်ဝွံ နာဲဉာဏ်သိုက်ရာမာန် လဴရ။
ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုဒေသ၊ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်တုဲ ကော်ရုဲစှ်လဝ်ကွးဘာဂမၠိုၚ် ဟွံသေၚ်ရ။ ပ္ဍဲအရာရုဲစှ်လဝ် ကွးဘာဂှ် နကဵု ဗီုပြၚ် (Entrance Exam) ဒးလုပ်သွဟ်ရောၚ်တုဲ သၟတ်စိုတ်လုပ်စတံ ညးလဵုမွဲဟွံဟီု ဗၞတ်ထေက်ကြိုက် လုပ်သွဟ်မာန်မ္ဂး လ္တူဂှ်ရ ညးတံရုဲစှ်အာ ကွးဘာတံရောၚ်၊ ဆဂး သွက်ဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိ ဂွံတန်တဴအာ ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ရန်တုဲ ပ္ဍဲအရာမရုဲစှ်လဝ်ကွးဘာတံဂှ် အဓိကကဵုဖျုန်ကဵု ကောန်ဂကောံညးတံဂၠိုၚ်ရောၚ် ဂွံတီ ကေတ်ရ။
“ဂကောံဂွံအာဍာ်ဇမၠိၚ်မာန် မၞိဟ်ထိၚ်ကောပ်ကာဲပ္ဍဲဂကောံဂှ် ကိစ္စဇၞော်မံၚ်တၟာဂလိုၚ်၊ မၞိဟ်ဂွံလုပ်ထိၚ် ပ္ဍဲဂကောံမွဲ မာန်ဂှ် စရာဲဍာ်ဒ္ကေဝ် မပ္တံကဵု အေၚ်္ဂလိက်၊ ကောန်ပျူတာ၊ ပရေၚ်ကောပ်ကာဲဂကောံ၊ လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် နာနာ ဒးစိုန်သ္ကီုလေပ်လဝ်နွံမှ ဂကောံဂှ် အာဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ရောၚ်” သာ်ဝွံ ဥက္ကဋ္ဌဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိဂှ် ဟီုရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာကွးဘာ ကဵုလဝ်ဖျုန်ကဵုရဲ (၁၀) တန်အံၚ်တုဲ ကဵုရဲသွဟ်လဝ် (၁၀) တန်တံဂၠိုၚ်ရ။ မုဟိုတ်ရော ဟီုတှေ် ရဲ (၁၀) တန်တုဲ သွဟ် (၁၀) တန်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ်မ္ဂး ဂၠံၚ်လဵုဂွံကွာ်ဂှ် ရုဲစှ်ကေတ် ဟွံဒးချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏီရ။ ယဝ်ရသၟတ်တံ တိုန်စိုပ်ကၠုၚ်ဘာဝွံမ္ဂး အခေါၚ်အရာသွက်ဍေံတံ နွံတၟာဂလိုၚ်၊ တိုန်ဘာတုဲတှေ် ဂွံကၠုၚ်ပရေၚ် ခန်လ္ၚတ်ဆဵုဂဗဂမၠိုၚ်တုဲ အစောန်စရာဲဍာ်ဒ္ကေဝ် သွက်ဂွံဆက်တိုန်အာဘာဂတဂတတေံမာန်ပၠန်ဂှ်လေဝ် သၠုၚ်တိုန် ကၠုၚ်မာန်ရ။ ဟီုကၠးကၠးမ္ဂး ဘာဝွံ ဒှ်ဘာသ္ဇိုၚ်အခေါၚ်အရာ သွက်သၟတ်တံ ဇၞော်ဇၞော်မွဲရ။
သၟတ်မွဲတၠ တဲၜါဂှ် ဗ္ဂၚ်စွံလဝ် လ္တူ (Keyboard) စက်ကောန်ပျူတာ (Laptop) မွဲမ၊ နကဵုတၞုၚ်တဲပၠန်လေဝ် သီုကဵု ဍဵုဖျေံဒၟံၚ် ကောန်ဍေၚ်စက်ကောန်ပျူတာဂှ် ဗွဲမမြက်ဇက်တုဲ ရမျာၚ်ဗြုတိတ်မံၚ် “ဍက် ဍက်” အဆက်ဟွံပိုတ် သ္ကုတ်ရ။
“အဲဂွံတိုန်လဝ်ဘာဏံတုဲ ဆေၚ်ကဵုအေၚ်္ဂလိက်မ္ဂး ဗှ်၊ ချူ၊ ဟီု၊ ကလၚ်ကီု၊ ဆေၚ်ကဵုလညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ပရေၚ်ကောပ်ကာဲဂကောံကဵု ပရေၚ်စုက်လုက်ကၠောံက္ဍ အကြာညးမွဲကဵုမွဲကီုဂှ် ပဵုကၠုၚ်၊ ဍေံဒှ်ကၠုၚ်ဂုဏ်ဖဵုသွက်အဲ နွံတၟာဂလိုၚ်ရ” သာ်ဝွံ သၟတ်မန် ကွးဘာမကေၚ်တိုန်လဝ် ဘာဍာ်ဇမၠိၚ်မွဲတၠ မာံဇြဟာန်မန် ဟီုရ။
ဆဂှ်သၟးဟွံက လုပ်သွဟ် (EPOP-TOEFL) တုဲ သွက်ဂွံဆက်တိုန်အာဘာ လ္ပာ်ဍုၚ်မ္ၚးတေံ ချပ်လဝ်နွံတုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ် မာန်ဂှ်လေဝ် ဂိုတ်ဂ္စာန်အာရောၚ် နကဵုဓရ်ပတှေ်နွံပေၚ်ၚ်ဂှ် ကွးဘာတက္ကသဵု သၞာံပထမ ကေတ်လဝ်ဘာသာ ဥပဒေ မာံဇြဟာန်မန် ( လၟုဟ်ကေတ်မံၚ်တာလျိုၚ် နဒဒှ်ဂအုပ်ရုၚ် ဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီု) ဆက်ဟီုပၠန်ရ။
ဍာံမံၚ်၊ ကွးဘာတုဲလဝ် နူကဵုတန်ဗ္တောန်ဝွံ လ္ၚဵုပါလုပ်အာ ပ္ဍဲကဵု ALTASEAN Burma ပွိုၚ်တြဴဂိတု ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ၜၚ်ကံက် လေဝ်နွံ၊ ပ္ဍဲကဵုမာဲချံက် ဘာမပ္တံကဵု Wide Horizon, Heart Training, EIP တံလေဝ် နွံရ။ လ္ၚဵုမွဲစွံတံဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ ဟွံအာတိုန်ဘာဏီတုဲ လုပ်ယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်မံၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဂကောံ ဗီုကဵုမာံဇြဟာန်မန်တံလေဝ် နွံရ။ အဃော ဘိုၚ်ချဳဒရာၚ် ယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်မံၚ်တာလျိုၚ် သွက်ဂကောံဂှ်ဟေၚ် မၚ်ဂၠာဲအာပၞော်ဂၠံၚ်တဴတက်ဇကုတုဲ သၟတ်တံဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်စလဝ်ဇကုဇကု ဗီုညးဗီုအဲအိုတ်ရ။
သွက်သၟတ် အံၚ် (၁၀) တန်၊ တိုန်ဘာတက္ကသဵုတုဲတံမ္ဂး နကဵုပရေၚ်ပညာဍေံဂွံလဝ် မွဲနဲမွဲဗီု ညံၚ်ဂွံဝဳအာလမျီုဍေံ မာန်ကီု၊ မွဲပၠန်ဂှ် နကဵုပရေၚ်ပညာ ဍေံကတ်ဂွံကၠုၚ်လဝ်ဏံ မွဲသ္ကုတ်မွဲသ္ကူ ညံၚ်ဂွံဒှ်အာဒတုဲဖဵု သွက်ပရေၚ်ကောန် ဂကူကီုရန်တုဲ နူဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိတံ နကဵုဗီုပြၚ်ဒဒန်မွဲ ဘိုၚ်စၠောံဏာကဵုဍေံတံတုဲ သၟတ်တံအိုဿီု ဂှ်လေဝ် နူကဵုဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိဏံ သွက်ဂွံပံၚ်တောဲကၠောန်အာမွဲစွံဂှ် ဒုၚ်တၠုၚ်မံၚ်လၟိုန်ထာဝရရောၚ် ဂးရ။
ဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိဝွံ နူကဵုသၞာံ (၂၀၀၁) တေံ စဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵုဇြဟတ်သၟတ်တံတုဲ ဖျေံကၠုၚ် လဝ်သ္ဇိုၚ် ပ္ဍဲဒေသပယျဵု ကေုာံ ဍုၚ်မတ်မလီုရ။ ဒဵုကဵုပွိုၚ်တ္ၚဲဏံမ္ဂး လၟိဟ်ကောန်ဂကောံ ၜိုတ် (၈၀) တၠနွံတုဲ အဓိက ချဳဒရာၚ်မံၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန်လညာတ် ကုသၟတ်ဂမၠိုၚ်တံရ။
“ဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိဝွံ လးလဝ်ဂၠံၚ် သွက်သၟတ်တံပေၚ်ၚ်ရ။ နကဵုဝါဒ စောဲလာံကဵုဂကောံ၊ ပူဂဵုဂှ် ပ္ဍဲကဵု ပိုဲဏံဟၟဲ၊ ဂကောံသၟတ်ပွိုၚ်ဍုၚ်တံကီု၊ ဂကောံသၟတ်နာနာကီု ညံၚ်ဂွံပံၚ်တောဲကၠောန်အာညးသ္ကအ် မွဲစွံတုပ်ပ်ဂှ် ဆန္ဒနွံမံၚ်ရ၊ ဘိက်လေဝ် သီုဘိက်ပၟိၚ် ဗ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာကီုရ” သာ်ဝွံ ဥက္ကဋ္ဌဂကောံသၟတ်မန်လညာတ်တၟိ နာဲဉာဏ်သိုက်ရာမာန် ဟီုတဴရ။