စပ်ကဵုဗ္တောန်မံၚ်လိက်မန် အပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳဂှ်ဝွံ အ္စာဘာ နူဘာအလဵုအသဳ ညးမလေပ်လဝ် လိက်မန်ဆၜိုတ်ညိညတံရ ကေတ်မံၚ်တာလျိုၚ် ဗ္တောန်ကဵုမံၚ်လိက်မန်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
“အစဳဇန်ဏံဂှ် နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု ဌာနပညာပိုဲတံကီု ဟွံဂွံတီလဝ်ပုဟ်၊ နူကဵုအလဵုအသဳကဆံၚ်လ္တူတေံရ ချူဓဇက်ပတိုန် လိက်ဗွဟ်ဏံတုဲ နမ္ၚးအခိၚ်ဘာ ဗ္တောန်မံၚ်ရ” သာ်ဏံ အ္စာနာဲအာဲကောံ ဟီုရ။
Curriculum မချူလဝ် အပ္ဍဲလိက်ဗွဟ် အလဵုအသဳတံပတိတ်လဝ်ဂှ် ဍေံဟွံကိတ်ညဳကဵုမန်တံလးလးရ၊ အပ္ဍဲလိက်မ္ဂး စပ်ကဵု ပရူတၞံဆုမွဲဂကူချူလဝ်နွံရ၊ တၞံဆုဂှ် အပ္ဍဲတွဵုရးမန် တဵုလဝ်ဟွံမွဲရ၊ သ္ကုတ်လပါ်လ္တူ လ္ပာ်တွဵုရးကချေၚ်၊ သေံ တေံရနွံ၊ ဗီုဗီုဏံ စုတ်လဝ်မ္ဂး ကောန်ၚာ်တံဂှ် အပ္ဍဲပွဳပွူဍေံမှ မွဲလှေ်ဍေံကေၚ်ဆဵုလဝ်ဏီတုဲ သွက်ဍေံတံ ဂွံကတ်လ္ၚတ်ဂှ် ဟွံလောဲသွာရ သာ်ဏံ ညးဆက်ဟီုရ။
တုဲပၠန် “အတိုၚ်အဲဂွံဗှ်ကေတ်လဝ် လိက်ဗွဟ်ဂှ်တှေ် မလိက် မပတံ ဂစိုတ်တံဂှ်လေဝ် ချူလဝ် ဗၠေတ်မှာမံၚ် တၟာဂလိုၚ်တုဲ စပ်ကဵုဗ္တောန်မံၚ်ဗီုဏံဂှ် ညးတံ လုပ်ပထုဲမံၚ်ဏောၚ် ပိုဲတံညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဏံ အ္စာနာဲကောံ ဟီုရ။
စပ်ကဵုအစဳဇန် ဗ္တောန်မံၚ်လိက်မန် အပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳဏံဂှ် လၟုဟ်ဏံဂှ် ဒှ်ဆအခိၚ်စမ်ၜတ်ဟေၚ်တုဲ အပ္ဍဲသၞာံပရေၚ်ပညာ ၂၀၁၄- ၁၅ အခိၚ်ပံက်ဘာသၞာံတၟိတေံမ္ဂး သွက်ဂွံ သၠဲပတိတ် ဗ္တောန်အာ အပ္ဍဲ ဒေသတၞဟ်ဟ်တံနွံတုဲ သ္ဂောံဗ္တောန်လိက်မန်ဂှ် နူဘာအလဵုအသဳတံ သွက်ဂွံခါန်ကၞက်အာ အ္စာၝောံနူဘာကောန်ဂကူမန်တံလေဝ် နွံမံၚ်ရောၚ်ဂွံတီရ။
နူကဵုခမဳသၚ် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်ညးမဆာန်လိက်ပတ်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ဇီုကပိုက်ကဵု လိက်ပတ်မန်တံဂးတုဲ ဂတးဏံလောန်မ္ဂး သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ ကောံဓရီုပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်မွဲ အပ္ဍဲဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် စဳဇန်လဝ်နွံရ။
စပ်ကဵုလိက်ဗွဟ်ဂှ်တုဲ နူကဵုညးတာလျိုၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာဂကူမန်တံ သွက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜး သဳကၠဳ အပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် နေပျဳတဝ်တေံဂှ်လေဝ် စဳဇန်လဝ် နွံမံၚ်ရောၚ် အ္စာနာဲအာဲကောံဟီုရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံမ္ဂး ဘာကောန်ဂကူမန် နွံမံၚ် ၁၄၃ ဘာတုဲ ပံၚ်နှဴလဝ်ကဵု အလဵုအသဳတံဂှ် နွံမံၚ် ၁၅၀ ဘာရ။ ဘာကောန်ဂကူမန်ဝွံ ဗွဲမဂၠိုၚ် မၞံုအပ္ဍဲကရိုၚ်သဓီုတုဲ ဘာပံၚ်နှဴဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် ဂွံကၠုၚ်အခေါၚ်ဗတောန်လိက် မန်အပ္ဍဲအခိၚ်ဘာရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အပ္ဍဲတွဵုရးမန် မပ္တံပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ ပွိုၚ်မုဟ်ဍုၚ်ကေုာံ ဒေသတၞဟ်ဟ်တံဂှ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဟွံဂွံအခိၚ်ဗ္တောန်လိက်မန် အပ္ဍဲအခိၚ်ဘာဏီတုဲ ဒးဗ္တောန်မံၚ်မ္ၚးအခိၚ်ဘာဖိုဟ်ရ။