ဗီုညးလဴဂှ်မ္ဂး “အာဂတဏံ ၜိုတ်ပိုဲလ္ၚတ်ဂွံမ္ဂးတှေ် ဒေသကောန်ဂကူတံဂှ် ရဲဝါဒမဟာဂကူတံ ကၠောန်ကဵုပ ရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ်ရောၚ်၊ မပ္တံကဵု ဂၠံၚ် ဍာန်၊ ဒဒန်၊ ရုၚ်စက်ကမၠောန်နာနာသာ်၊ ပၟတ်ကီု ဍာ်ကီု၊ တုဲတှေ်ကွာန် မန်ဇၞော်ဇၞော်တံဂှ်တှေ် ဍေံဖန်ဗဒှ်ကဵုဍုၚ် ဣဏံဂှ် နဲၚိတ်ကမၠက်ဂကူတၟိ မံက်ကၠုၚ်တၟိမွဲရောၚ်” အခိၚ်ဂှ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ လၟုဟ် ဒုဥက္ကဌ နာဲဟံသာ ကေၚ်လဴလဝ်ပ္ဍဲအခိၚ် အခန်ကၞ္ၚာပန ဒုဥက္ကဌ နာဲရဿ ပ္ဍဲကွာန်ပလိုၚ်ဂျပါန် တုဲကၠုၚ် June 22-24,2013 တေံရ။
နူကဵုဒုဥက္ကဌ နာဲဟံသာလဴထ္ၜးတုဲ ဟွံလအ်မွဲသာ်ဂှ် ‘ဒုၚ်တၠုၚ်ဍုၚ်ကၟာဝက်’ ချူကွက်လဝ်မလိက်မန် ဗၟာ ၜါဘာသာ ပ္ဍဲပါၚ်မုက် ဍုၚ်ကၟာဝက်ဂှ်ရ၊ ရဲကွာန်တံဗွဲမဂၠိုၚ်လေဝ် ကွာန်ဇကုဒှ်ဍုၚ်ဂးတုဲ သ္ပအမ်သဝ် ကေတ်ဂုဏ်စရာဲ လဴပူစဒၟံၚ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ။
နူကဵုကွာန်ကၟာဝက် ဒှ်ဍုၚ်တုဲဂှ် လၟုဟ်မ္ဂး ညးမဂွံအဝဵုအလဵုအသဳတံ ဂၠာဲဖျေံဒၟံၚ်ရုၚ် ဋ္ဌာန ဒၞာဲနာနာဖိုဟ်ရ၊ ‘ အတိုၚ်သၟတ်ဍုၚ်ကၟာဝက်ဂှ်မွဲတၠ ဟီုမ္ဂး ‘ ကွာန် ဒှ်ဂွံဍုၚ်ဟွံလံမွဲသာ်ဂှ် သၟတ်တံလ္ၚဵု တ္ၚအ်ဟီုတိုန် အရေဝ် ဗၟာနွံရ၊ ရဲသၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သၠာဲဂတးသွံရာန်တံဂှ်ကီု တ္ၚအ်ဟီုတိုန်အရေဝ်ဗၟာ စဒှ်ကၠုၚ်ရ။
ကၟာဝက်ဒှ်ဍုၚ်တုဲ ဗၞတ်အခိၚ်အကြာမွဲဂိတုဂှ် ညးတံပလေဝ်ပၟတ်ဂၠံၚ်ဍာန် ကိုပ်ကၠာရ။ ပၟတ်ဂၠံၚ်ဍာန် ပ္ဍဲကာ လ ဒှ်ဒၟံၚ်ကွာန်တေံ ပၟတ်ဂၠံၚ် ပၟတ်ဍာန် လက်ထက်ကွာန်ဂှ် ပလှ်ဖအိုတ်တုဲ ကလေၚ်စုတ်တၟိဖအိုတ်ရ၊ ဣဝွံ ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ သ္ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ။
မွဲအခိၚ်တေံကွာန်ကၟာဝက် လၟုဟ် ဍုၚ်ကၟာဝက်ဝွံ ကွာန်လေဝ်ဇၞော်သၠဲ သတီုမၞိဟ်ဂကူမန်တံလေဝ် သၠဲလး သ္ဇိုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်လေဝ်သာယာတုဲ ပရေၚ်ဒၟံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် ဟွံသဝ်ရ၊ ဘာတန်အလဵုအသဳက ဆံၚ်သၠုၚ်လေဝ်နွံ၊ ရုၚ်ဂဥုဲဇၞော်လေဝ်နွံ ကျာ်ဘုတ်ဘာ ဇြပ်သဳလ သွက်ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ သ္ဂောံသ္ပ ဒလာဲလေဝ် နွံစုၚ်လေၚ်ရ။
ကွာန်ကၟာဝက် လၟုဟ်ဒှ်ဍုၚ်ကၟာဝက်ဝွံ ဂၠံၚ်ဍာန်လေဝ်ခိုဟ် သီုကဵုဒှ်ဒၟံၚ်အဒေါဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန်လေဝ် ဟီုမာန် ရ၊ ဍုၚ်ကၟာဝက်ဂှ် လၟိဟ်သ္ၚိနွံဗၞတ်ၜိုတ်(၁)လက်တုဲ ကၟာဝက်သၟး မၞုံ(၁၃)အရာပ်ရ၊ ဂကောံကၟာဝက်ဂှ် ဝါယာပ်ဂှ်(၁၆)အရာပ်၊ ထံၚ်ကှေ်ဂှ်(၉)အရာပ် သာ်ဝွံနွံရ။
မွဲပၠန်ဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလကြဴနူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဒေံါပန်ပှော်တုဲ သၞာံ 2004 ဂှ် နကဵုစၞောန်ပၟိၚ်အလဵုအသဳပၞာန် ကွာန်ခေါဇာဂှ် သွက်ဂွံပ္တန်အာဍုၚ်ပါ်ခေါဇာမာန် စၞောန်စှေ်ကၠုၚ်တုဲ နကဵုပၞာန်တိုက်ရိုက်ဓမံက်ကၠုၚ်ရုပ်ရဴ နူက္ဆံၚ်ကွာန်ခေါဇာ သၠုၚ်ပ္တိုန်နဒဒှ်ဍုၚ်ပါ်ခေါဇာမွဲရ။
နူကဵုအလဵုအသဳဖျေံကဵုနၚ်ဍုၚ်ပါ်ဂှ်တုဲ ကၟိန်အံၚ်ထိၚ်ဒပ်ပၞာန်တံ၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်အလဵုအသဳပၞာန်တံ သၞာဲဒဴ ရဲယိုက်ဝန်အလဵုအသဳပၞာန်တံ သၟာကမၠောန်ဂကူသၟာၚ် မပ္တံကဵုဂကူဗၟာတံ ဍိုက်ဇက်စှေ်ကၠုၚ်နွံတုဲ အခိၚ် ကာလတ္ၚဲဏံ လံဗၞတ် (၁၀) သၞာံဂှ် ဂကူနှဴရဴအာ (၁၀) တၟံကၠံဒှ်ယျရောၚ် နာဲပညာအံၚ် ဍုၚ်ပါ်ခေါဇာဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဴကဵုရ။
ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်ခေါဇာဂှ် မွဲအခိၚ်တေံ မၞုံသၟဝ်တဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိခိုၚ်ၚ် ကၠိုက်က်တုဲ ဒဵုတ္ၚဲဏံ ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန် တံ စိန်ဝုန်ဒၟံၚ် လ္တူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဖိုဟ်ရောၚ် ရဲဍုၚ်ပါ်ခေါဇာတံ သ္ဂးရ။ “ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်ခေါဇာဂှ် သ္ဇိုၚ်ညးဍုၚ် ကွာန်တံ ခိုၚ်ကၠိုက်မံၚ်ပရေၚ်ကောန်ဂကူရောၚ်၊ ဘာတန်လ္ဒောဝ်ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ဗွဲမခိုၚ် ကၠိုက်နွံမံၚ်ရောၚ်၊ အဓိက ဘာကောန်ဂကူမန်ဂှ် လမျီုကောန်ဂကူမန်ဂှ် ခိုဟ်ကွေံကွေံရောၚ် ဘာမန်ဂှ် အကာဲအရာခိုဟ်နူဘာအလဵုအသဳဏီတှေ် ဂကူထုဲနှဴဍေံအိၚ်ညိ” ဗီုဏံ ညးကေၚ်ကေတ်လဝ် တာလျိုၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ် ရေဝ်သၠုၚ်ကျာ နာဲဗညာ ဒေံါဇူနူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဟီုထ္ၜးရ။
ပ္ဍဲအခိၚ် 2004 ဂှ်ရ ကွာန်လၟိုၚ်ဂှ် အလဵုအသဳဖျေံစၞောန်နၚ် နဒဒှ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်လၟိုၚ်ကီုရ၊ နူဂှ်တုဲဂှ် ရုၚ်အုပ်ဓုပ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်တံဂှ်၊ ဘာတန်အလဵုအသဳတံဂှ် ဘာလေံကျာ်တံဂှ် အကြာဂှ် ရဲယိုက်ဝန်သၞာဲဒဴတံဂှ် ဂကူတၞဟ်တံ လုပ်ထုဲနှဴကၠုၚ်သိုက်က်နွံကၠုၚ်ရ။
နူကဵုကဆံၚ်ကွာန် ဒှ်ကၠုၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်တုဲဂှ် ဂုဏ်ဖဵုလ္ပာ်ခိုဟ်ကဵုပရေံဂှ် နွံသီုၜါလ္ပာ်ရ၊ အပ္ဍဲဂှ် ညးမကၠောန်ဒၟံၚ် ပရိုၚ်ရမျှာၚ်လၟိုၚ်(လမိုၚ်အသံ) နာဲတုၚ်ထောန်ဥူသ္ၚဳဂၠိပ်ထ္ၜးလဝ်သာ်ဝွံရ၊ “လ္ပာ်ခိုဟ်ဂှ် ကောန်ညးဍုၚ် ကွာန်တံ နူကဵုလညာတ်ကဆံၚ်ကွာန်ဂှ်တှေ် ဒှ်ဍုၚ်တုဲ လညာတ်ဗီုပြၚ်ဍုၚ် အယောၚ်အလာဗီုကောန်ဍုၚ်ဂှ် ဍေံဒှ်ကၠုၚ်၊ လညာတ်ဍေံပံက်ကၠုၚ်ကီုရ၊ လ္ပာ်ပရေံဂှ်တှေ် နွံဂၠိုၚ်တွဵုလေဝ် ဗီုကဵု ရဲလ္ပာ်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်တံ၊ ပရေၚ် သ္ပအိန်ထံၚ်နှဴရဴတံ သၟာကမၠောန်တံ အပ္ဍဲဘာဗ္တောန်လိက်အလဵုအသဳတံ သာ်တံဏံဂှ် နွံဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ” သာ်ဏံ ညးသ္ၚဳဂၠိပ်ထ္ၜးရ။
မန်ပိုဲဂှ် ထိၚ်ဝါတ်ကွေံရ၊ လၟုဟ်တှေ် အကြာဆေၚ်ဍာ်လက်ဖက်တံဂှ် တ္ၚအ်ဟီုတိုန် အရေဝ်ဗၟာ ဇကုမန် ဍက်က်ရဂှ် အိန်ထိန်လ္ၚဵု ဟီုတိုန်အရေဝ်ဗၟာ ကောန်ဇာတ်တံဂှ် ဟီုတိုန်ဗတ်ဗၟာနွံ၊ ပ္ဍဲဘာဥတုကညၚ်ဂှ် ပိုဲတံဒးပလေဝ်ပလေတ်စ ၜိုတ်ဆဗ္တောန်လိက်သၟးဟွံတုဲရ ဒးသၠုၚ်တိုန်အသိၚ်ပရေၚ်ကောန်ဂကူဇကု ရောၚ်ဂှ်လေဝ် နာဲတုၚ်ထောန်ဥူဂှ် ဆက်ဟီုထ္ၜးရ။
ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်လၟိုၚ်တ္ၚဲဏံဝွံ နူအခိၚ်ကဆံၚ်ကွာန်တုဲ ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံမ္ဂး ဂကူတၞဟ်တံလုပ်နှဴရဴအာ ဗၞတ်အကြာ(၂၀- ၂၅)တၟံကၠံ ဒှ်ယျရောၚ် ညးတံသ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်ခေါဇာကီု ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်လၟိုၚ်ကီုဂှ် လၟုဟ်မ္ဂးလံအာ ပွိုၚ်(၁၀)သၞာံဓဝ်ဂှ် ကောန်ဂကူတၞဟ်တံနှဴရဴအာ အတိုၚ်ထံက်ထ္ၜးလဝ်လ္တူတေံမ္ဂး တ္ၚဲဏံ ဗီုကဵု ကၟာဝက်ဒှ်ဍုၚ်ဂှ် ပဵုတုဲ ကြက်သ္ဒးဒှ်ဓဝိၚ်ဇၞော်ဇၞော်နွံရောၚ် သၟာသ္ၚဳဂၠိပ်တံ ဟီုလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲပံက်ဍုၚ်ကၟာဝက်ဂှ် ကေၚ်ကာဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲတၠညးဟီုဂလာန်ဒှ်ဓဝိၚ်ကီုရောၚ် နာဲညိုဝ် ဟီုထ္ၜးရ၊ ဂလာန်ညးဟီုဂှ် “လၟုဟ်ကၟာဝက်ဒှ်ဍုၚ်တုဲ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်အလဵုအသဳဂှ် ရုၚ်ဍေံ ဂကူဍေံ ဍေံဖျေံ နၚ်ရောၚ် မန်တံဒးစွံသတိရောၚ်” ဂးရ။
လ္တူအလဵုအသဳကဵုနၚ်စၞောန် ကု ဒပ်ပလိုတ်ပၟတ် ဖန်ဗဒှ်ဍုၚ်ကၟာဝက်ဂှ်လေဝ် နကဵု ဥက္ကဋ္ဌ နာဲထဝ်မန်ဂှ် ဟွံ စှေ်စိုတ်ပုဟ် နာဲညိုဝ်လဴကဵုရ။
အကာဲအရာပြဟ်ဟ်ဏံ ပ္ဍဲဍုၚ်ကၟာဝက်ဂှ် အကြာသၟတ်တံကီု အကြာဆေၚ်ဖျာဇိုၚ်ဂၠံၚ်ဇၞော်တံဂှ်ကီု တ္ၚအ် ဟီုတိုန်အရေဝ်ဗၟာစဒှ်မံၚ်ယျရောၚ် ရဲမၚ်လ္ၚတ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကၟာဝက်တံ ဟီုထ္ၜးရ။
လက်ျှန်ဍုၚ်မွဲမွဲ စက်ယာန်ဍုၚ်သ္ဂောံဂေတ်မာန်ဂှ် အလဵုအသဳတိုက်ရိုက်အုပ်ဓုပ်ရပ်စပ် ကောပ်ကာဲပဵုတိုန် နူကာလကဆံၚ်ကွာန်ဂှ် ညးလဵုလေဝ်ကယျာန်ဟွံမာန်ရ၊ ကဆံၚ်ကွာန်ဓမ္မတာမွဲဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ခမဳသၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ကောန်ဂကူ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ထိၚ်ဒဝ်စဵုဒၞာမၚ်မွဲလဝ် ဘာသာ လိက်ပတ် အရေဝ် ယေန်သၞာၚ်ဂလိုၚ်ဂှ်မှ ဟွံရုမ်ဂပ်သွက်ဂကူမန်ဏီတှေ် လၟုဟ်ကွာန်မန်ဇၞော်ဇၞော်တံ ဂွံကၠုၚ်အခေါၚ်ဖန်ဗဒှ် ဍုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ် မၚ်မွဲ စဵုဒၞာ ဘာသာ အရေဝ် လိက်ပတ် ယေန်သၞာၚ်တံဂှ် လျိုၚ်ဇၞော်တိုန်ဂၠိုၚ်ကဵုဆ ကီုလေဝ် အသိၚ်အလိုန်ပရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ် တဴတက်ဏံ နဲၚိတ်ဂကူနဲကဲတၟိ ဂပ်ဂဝ်ဒးဖေက်ဂၟံက် ဇၞော် ဇၞော်မွဲကီုရောၚ်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာရ။