ဗညာအံၚ် -အလဵုအသဳလၟုဟ်ဏံ တြးပတိတ်ဒၟံၚ်ပရိုၚ်ဂှ် ဂကောံပညဳပညပ်ပရၚ်တက်ကျာ ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် NCCT ကဵု အလဵုအသဳတံ နကဵုမူတုပ်လဝ်စိုတ်တုဲ ခြာဟွံလအ် ဂိတုအဝ်ဂါတ်(၁) ဏံတှေ် ဒှ်ထ္ပက်စၟတ်တဲ အလုံဍုၚ်မွဲဏောဝ်ဂးရ၊ ဆဂးဒဒှ်ဍာံဍာံကွေံကွေံဂှ် ဗီုလဵုရော၊ ဒှ်မာန် ဟွံမာန် မူအခက်အခုဲနွံဂှ် အ္စာသောၚ်ကလးကဵုညိအဴ?
နာဲဟံသာ။ ။ ဗွဲမဂၠိုၚ် အလဵုအသဳတံ ပတိတ်ဒၟံၚ်ပရိုၚ်ဂှ် လ္ပာ်ခိုဟ်သၟးရ၊ ဍာံဍာံဂှ် တက်ဒၟံၚ်ကျာလ္တူခုၚ်ဂှ်တှေ် အခက်အခုဲနွံတၟာဂလိုၚ်၊ ဟီုဒၟံၚ်ဂှ် (၇၀) က္ဍိုပ်ကၠံတုပ်စိုတ်တုပ်တုဲယျ (၈၀) က္ဍိုပ်ကၠံ ဂွံဒၟံၚ်ရ၊ ဆဂး သှေ်ဒၟံၚ်ဂှ် တၚ်အခက်ခုဲတၚ်ပၟိက်ဇၞော်ဇၞော်သၟး၊ တၚ်ဟွံတုပ်စိုတ် နွံဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ဏီ၊ ကလၚ်ကေတ်အရေဝ် သမ္မတ၊ အရေဝ်ကၠတ်ထဝ်တံရတှေ် ညးတံညံၚ်ရဴဒုၚ်လဝ်တဲ ပရေၚ်ကောန်ဂကူတံ ကဆံၚ်တုပ်ဏောၚ်၊ ပရေၚ်ဂကူညး ညးဖန်၊ ဒက်ပ္တန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရေဝ် ညးတံဒုၚ်လဝ်တဲဟီုစတုဲ ယဝ်ရ ဟွံအာဗီုဏံတှေ် ဍုၚ်ကွာန်ဟွံၜိုတ်သြိုဟ်ပုဟ်၊ ကောန်ဂကူတံ ဟလဵုသ္ပလေဝ် ညဳသာသၟဟ်သၟန် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ် ညးတံဟီုဒၟံၚ်ရ။ ဆဂး အခိၚ်တက် ကျာပ္ဍဲကဵုဝိုၚ်တှေ် ဂလာန်တံဏံဂှ် ရဲပၞာန်တံ ဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်၊ ပရေၚ်ဆဵုဂဗတက်ကျာဟီုဂှ်တှေ် ကၠာဟွံပံက် NCCT ဏီ နကဵု UNFC ဂှ် လညာတ်ကြပ်ဒၟံၚ်တုဲ ဟီုဂးသဳကၠဳလေဝ် ခိုဟ်ဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ။ စနူတက်ကျာ NCCT ဏံ ပိုဲစဆဵုအလန်ကၠာအိုတ် ဒၞာဲဍုၚ်မျေတ်ကျဳဏာ ညးစၞးရဲပၞာန်တံကဆံၚ်ဇၞော်ဇၞော်သၟး တိုန်ကၠုၚ်တုဲ စနူဂှ်အခက်အခုဲလုပ်ကၠုၚ်ဟဂှ်ရ၊ ရဲပၞာန်တံ ပ္တန်တၚ်နၚ်ညးတံဂှ် လပါ်ရဲပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲတံဏံ ညံၚ်ရဴချဳဓရာၚ်ဟွံဂွံ ဂလိုၚ်ဇြပ်ဟတ်ပၞာန်ဟွံဂွံ၊ ဗက်အကံက်ဟွံဂွံ၊ ဒးမၚ်မွဲသၞောဝ်ညးတံဏောၚ် ဟီုသာ်ဂှ်တှေ် ပိုဲတံဏံ တန်တဴအာဍာ်ဇမၠိၚ်ဟွံဂွံ၊ ကိစ္စတၚ်နၚ်ဏံ ပိုဲတံလေဝ် ဒုၚ်တဲဟွံမာန်။ လက္ကရဴဏံ ကလေၚ်ဆဵုဂဗပ္ဍဲ ဒၞာဲဍုၚ်လ္ဂုၚ် နကဵုဒုတိယအလန်ဂကောံစုၚ်ၚ်ဆဵုဂဗဂှ် မူဒေံါပန်ပှော်မွဲမူဓဝ် ပိုဲပံက်တိုန်ဂကောံလပါ်ညးတံ (၉) တၠ၊ လ္ပာ်ပိုဲဏံ (၉) တၠတုဲ ကလေၚ်ဆဵုဂဗညးသ္ကအ် (၂) ဝါပၠန်။ အခိၚ်ဆဵုဂဗဏံဂှ်တှေ် ညးစၞးရဲပၞာန်တံတိုန်ဂၠိုၚ်တုဲ ညးစၞးရဲပၞာန်တံဏောၚ် ဟီုတုဲဒၟံၚ် ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ်ရ၊ ညးစၞးဒပ်ပၞာန်တံဟီုဒၟံၚ်တှေ် ညးစၞးရဲလ္ပာ်ကၠတ်ထဝ်ကီု၊ ညးစၞးလ္ပာ်အလဵုအသဳကီု သ္ၚိတ်ဒၟံၚ်ဟဂှ်ရ၊ မုဟွံကလေၚ်ဟီုရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်တုဲ ညးစၞးဒပ်ပၞာန်တံ ဒတူလိုၚ်အာ အတိုၚ်မူညးတံတြေံရ။ ဟီုအာတှေ် ဍေံဟွံပြေပြံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ။
တုဲပၠန် အဓိက အရေဝ်ဝေါဟာခက်ဒၟံၚ်ဟီုဂှ်တှေ် ဆေၚ်စပ်ကဵုဝေါဟာ စနူပိုဲစကာလဝ် အရေဝ် “တော်လှန်ရေး” ဂှ် ညးတံ ဟွံမိက်ကဵုစကာပုဟ်၊ သောၚ်ဍေံ ပိုဲပဲါကဵုဂွံမံၚ်၊ ပ္ဍဲက္ဍိုပ်လ္ပစုတ် ဒၞာဲလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ် စုတ်ကဵုညိညိ ပိုဲဟီုလဝ်ဗီုဂှ်နွံ၊ ပိုဲဂှ် စကာဂှ် “တိုၚ်းရၚ်းသား လက်နက်ကိုၚ်အၚ်အားစု” ညးတံဂှ် “လက်နက်ကိုၚ် တိုၚ်းရၚ်းသားအၚ်အားစု” အရေဝ်ညိဏံဂှ် ဖျေံညးသ္ကအ် ဟွံစှေ်ပုဟ်၊ တုဲပၠန် ပိုဲဟီုမံၚ် “အပစ်ခတ်ရပ်စဲရေး” ဂှ် ညးတံဂှ် “ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး” အရေဝ်တံဏံဂှ် မွဲသာ်ဟွံသေၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုညးညးကေတ်၊ တုဲတှေ် ပိုဲစကာ “ပြည်တွၚ်းစစ်” ညးတံဟွံကေတ်ပုဟ်၊ ညးတံသုၚ်စောဲ “လက်နက်ကိုၚ်ပဋိပက္ခ” ရ ညးတံနွံပၟိက်။ ဆေၚ်စပ်ကဵု “ဖေဝ်ဒရေဝ်” ဂှ် ညးတံဟွံဒုၚ်တဲတုဲ ပိုဲတံရုဲစှ် စကာမွဲပၠန် “ဒီမိုကရေစီရေး၊ အမျိုးသားတန်းတူရေး၊ ကိုယ်ပိုၚ်ပြဌာန်းခွၚ့်ရှိသော ပြည်ထောၚ်စုကိုတည် ဆောက်ရန်” ပိုဲပ္တိုန်ဗီုဂှ် ညးတံးဗပေၚ်စုတ် (ဥပဒေနှၚ့်အညီ) ထပ်စုတ်ထောံပၠန်၊ တုဲပၠန် တၚ်ပတဝ်က္ဍိုပ်ညတံဂှ် ပိုဲညာတ်မံၚ်မွဲ၊ ဒပ်ပၞာန်ပိုဲတံဏံဂှ် ဂွံဆက်တန်တဴအာဂှ် ညးတံဟွံစှေ်စိုတ်ပုဟ် ဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်၊ ညးတံ မိက်ဂွံစုတ်စဳဇန် ကၠာဟွံဂွံကၠောန်သ္ဘၚ်သဳကၠဳအလုံဂကူ “ပၚ်လုံကဲ့သို႕သောညီလာခံ” ဂှ် တုပ်စုတ်ထပက်စၟတ်တဲဒေါအ်ပန်ပှော်တုဲ တက်ကျာမွဲၜါဝိုၚ်ဂှ် ဒပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ညးတံမိက်ဂွံပံၚ်ထောံ ဖျေံထောံဗီုညးတံရ။ တၚ်နၚ်သာ်ဏံဂှ် ပိုဲတံဒုၚ်တဲဟွံမာန်ရ။ ပိုဲတံအာတ်မိက်ကၠုၚ်ဂှ် စနူဒပ်ပၞာန်နွံဒၟံၚ်လၟုဟ်ဏံရ ဒးပလေဝ်ဗီု၊ ညံၚ်ဂွံဒှ် ဍုၚ်ပံၚ်ကောံတုဲ ဒပ်ပၞာန်တံလေဝ် ဒးဒှ်အခိုက်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံကီုရ။ ဣတံဏံ ပ္ညဳဒၟံၚ်ဟွံဂွံစှေ်ဏီဖိုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်တၚ်ခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်ဏောၚ်။
ခက်မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ကာလဒတုဲကမၠောန်စိုပ်ကၞောတ်တှေ် ပ္ဍဲကဵုပေဲါကိစ္စဇၞော်ဇၞော် “ပၚ်လုံကဲ့သို႔သောညီလာခံ” ပိုဲဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ပိက္ဍိုပ် ပိဗွိုၚ်ဟီုတှေ် အလဵုအသဳမွဲ၊ ကောန်ဂကူရပ်လွဟ်မွဲ၊ ဂကောံဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲ ဒုၚ်တိုၚ်ရ။ အလဵုအသဳညးစၞးတံပ္တိုန်ဂှ် (၈) ဂကောံဏီ အလဵုအသဳ၊ ကၠတ်ထဝ်၊ ဒပ်ပၞာန် ပွိုၚ်ညးတံ ပဲါနူဂှ်မှ ရဲဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ရဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်၊ ဂကောံဗွိုၚ်တၠပညာ၊ ရဲပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ဂကောံမဟာဇန်တံဏံ ညးတံပ္တိုန်ကၠုၚ် ဗီုဂှ်ရ။ ညးတံကေတ်ထောံ (၈) ဂအုံတှေ် ပိုဲဂှ်လုပ်အဝေါၚ်နွံမွဲဂအုံရတှေ် ဟလဵုပလေဝ် ထပါ်ညးတံဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဗီုတံဏံဂှ် ဟွံစှေ်သဘာဝပုဟ်၊ ရံၚ်ကေတ်လ္တူတၚ်တံဏံတုဲတှေ် တၚ်ခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်တံဂှ် ဖျေံဗီုဍေံဟွံလောဲပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးတံဟီုဒၟံၚ် ဂိတုအဝ်ဂါတ် (၁) ဏံ ဒှ်ထပက်စၟတ်တဲဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် တြးမံၚ်ဝါဒသက်သက်ရ။ ၜိုန်ရညးတံစှေ်စိုတ်ဟီုလေဝ် ဍာံဍာံဂှ်တှေ် ဗီုကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဒးဒုၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ဍာ်ဇမၠိၚ်သာ်ဏံဂှ် ဍေံဟွံချိုတ်ပၠိုတ်မွဲသာ် ပိုဲဂွံဒုၚ်ထောံတဲဂှ် ဂွံဒှ်ဟွံလောဲပုဟ်ဏး။
ဗညာအံၚ်။ ။ အကြာဏံ အ္စာတံ သွက်ဂွံထပ်ဆဵုဂဗညးသ္ကအ်ဂှ် အစဳအဇန်နွံဒၟံၚ်ဏီဟာ?
နာဲဟံသာ။ ။ ဝိုၚ်တုဲကၠုၚ်တေံ ဖျေံလဝ်ဗီုဂှ်တှေ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုဂျောန်ကၠာဟွံဂွံ အိုတ်ဏံဂှ် ထပ်ဆဵုညးသ္ကအ်မွဲတဲပၠန်ဏောၚ်၊ ဆဂးဂှ် ခက်ဒၟံၚ်ညိ ရံၚ်ကေတ်တှေ် ဒှ်ဟွံလောဲက္ဍၚ်ပုဟ်၊ ကာလဒှ်လေဝ် ဒှ်မာန်ဏောၚ်၊ ဂကောံ NCCT ပိုဲတံဂှ် ၜိုတ်ဂျောန်ဒုတိယသတ္တဟဏံတှေ် ပိုဲဂ္ဇံကောံဓရီုမွဲတဲဏောၚ်၊ တၚ်နၚ်ခက်ဒၟံၚ်ဇၞော်ဇၞော်တံဏံဂှ် အခေါၚ် NCCT ဏံ ပလေဝ်မာန်ဟွံသေၚ်၊ ပိုဲဒးကော် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ညးကဵုညးကဆံၚ်သၠုၚ်တံတုဲမှ ပိုဲဒးဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ဂွံရောၚ်။ ရံၚ်ကေတ်လ္တူက္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ ဒတူလိုၚ်ကၠုၚ်မံၚ် လၟုဟ်ဏံဂှ်တှေ် ဗီုအလဵုအသဳလၟုဟ် ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ဏံဂှ် ဟလဵုပလေဝ် ဒုၚ်တဲမာန် ဟွံသေၚ်၊ ယဝ်ရ လ္ပာ်ဗွိုၚ်အလဵုအသဳတံ ဆုတ်ထောံဏောၚ်တှေ် ဒှ်လောဲလေဝ်၊ ယဝ်ရ ဟွံဆုတ်ပုတ်တှေ် ဒှ်ဟွံမာန်ဂှ် ဂၠိုၚ်ရ။ သွက်ပိုဲခက်ဒၟံၚ်မွဲပၠန် အခိၚ်သဳကၠဳမံၚ်ဂှ်တှေ် ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳတံဗလးပၠောပ်ဒၞာဲတိဍာ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တုဲ ဟီုအရေဝ်မွဲဗီု၊ ဒၞာဲမ္ၚးတၞဟ်ဟ်တှေ် ဟီုမွဲဗီု ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုဗီုဏံတှေ် ဘပဠကဵုပိုဲ နကဵုဒပ်ဇြဟတ်ပၞာန်ဏောၚ်။
တုဲပၠန် မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် အခိၚ်တက်ဒၟံၚ်ကျာဗီုတေံဗီုဏံတှေ် ဝေၚ်ထ္ပက်ဒၟံၚ်ပၞာန် ဗီုဂှ်လေဝ်နွံ၊ ရံၚ်ကေတ်တှေ် ညးတံဂှ် ဓရတ်ဒၟံၚ် နကဵုဒၟၚ်ဇြဟတ်ပၞာန်နွံရ။ စိုတ်ဓါတ်ရဲပၞာန်ကဵု စိုတ်ဓါတ် ရဲအလဵုအသဳပ္ညဳဒၟံၚ်ဏံဂှ် ပ္ဍဲကဵုဗွိုၚ်ညးတံတှေ် ဍေံဟွံဒှ်မွဲဖျုန်ပုဟ် ညာတ်ကေတ်၊ တုဲပၠန် နကဵုဒပ်ပၞာန်ညးတံဒတူလိုၚ်ကၠုၚ် လညာတ်ညးတံ ကၠုၚ်နူတမ်ဟီုတှေ် စဵုကဵုလၟုဟ် ဟွံဗလးလညာတ်ညးတံတြေံပုဟ်၊ ညးတံမံၚ် ကဆံၚ်တုပ်ဟွံသေၚ်၊ လတူပရေၚ်ဒေံါပန်ပှော်ဏံ ညးတံဒတူလိုၚ်ဗီုဏံတှေ် ဂွံအံၚ်ဇၞးဟွံလောဲပုဟ် ပိုဲ ညာတ်ဗီုဂှ်ရ။
ဗညာအံၚ်။ ။ ပြဟ်ဟ်လၟုဟ်ဏံဂှ်တှေ် ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ နကဵုတွဵုရးတံ ကဆံၚ် ကၟိန်ဍုၚ်တံတုဲကၠုၚ်တေံ ဗီုလဵုအ္စာတံ ကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်နွံဒၟံၚ်ကီုရော?
နာဲဟံသာ။ ။ ထ္ပက်စၟတ်တဲ အလုံဍုၚ်ဏံဟီုဂှ် ထ္ပက်လဝ်တြေံတြေံတေံဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်သ္ပဒတန် ဟီုဟဂှ်ရ၊ ဆဂး ဣဏံရံၚ်အာတှေ် ၝထ္ပက်လဝ် စၟတ်တဲ တုဲတုဲကၠုၚ်တေံ နကဵုမွဲမွဲဂကောံဂှ်တှေ် ဒးထ္ၜးဥပမာ ပ္ဍဲကဵုသေံတေံဂှ် SSPP ကီု၊ RCSS ကီုဟီုဂှ် သီုကဵုသေံ SSA သၠုၚ်ကျာ၊ သၟဝ်ကျာ ဒှ်အာပေဲါဗတိုက် ၜိုတ် (၁၀၀) ပေဲါရ၊ အကြာဏံ မန်ပိုဲလေဝ် ဒှ်အာမွဲပေဲါဏီရ၊ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုဗီုဏံတှေ် ဟွံဂွံဖျေံစိုတ်ရ။ ဨဂှ်တှေ် ပိုဲဂှ် မိက်ဂွံကဵုဒှ် ဒေံါပန်ပှော် အလုံဍုၚ်ဏံဂှ် သ္ပအာသမ္တီနကဵုသက်သဳခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်ရောၚ်။
တၚ်ဒတူလိုၚ်ပိုဲ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဒေံါပန်ပှော်ဏံဂှ်တှေ် ဒေံါပန်ပှော်ညံၚ်ဂွံဗိုန်ခိုၚ်၊ ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲဖိုဟ် ဝေၚ်ဒၟံၚ်ပၞာန်ဖိုဟ်ဂှ် မိက်ဟွံကဵုဒှ်ပုဟ်၊ တုဲပၠန် ကဵုဂကောံလ္ၚဵုလ္ၚဵုတံ ဒေံါလဝ်ပန်ပှော်တုဲ ဍိုက်ဗတိုက်ဒၟံၚ် ဂကောံသှေ်ဒၟံၚ်မွဲၜါပၠန်ဂှ် ကိစ္စဏံဂှ်လေဝ် ပိုဲဟွံမွဲပၟိက်ပုဟ်၊ ဒေံါပန်ပှော်တုဲတှေ် ညံၚ်ဂွံတက်ကျာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒးချိုတ်ပၠိုတ်ဏောၚ် ဒးတုပ်လဝ်စိုတ် ဗိုန်န်ခိုၚ်ၚ်ဏောၚ်၊ ဟွံဆက်တက်ကျာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပုဟ် တံၚ်ဏာအခိၚ်ဍာ်ဇမၠိၚ်ပၠန်ဂှ် ဗီုဏံလေဝ် ပိုဲဟွံကေတ်ပုဟ် ကိစ္စဏံ အဓိကတၚ်ပိုဲဒတူလိုၚ် စပ်ကဵုလိက်ကသုက်ဒေံါပန်ပှော်ဏံရ။
ဗညာအံၚ်။ ။ တုဲပၠန် စပ်ကဵုပရေၚ် အ္စာတံတက်ဒၟံၚ်ကျာဗီုဏံဂှ် နကဵု ‘ဒဝ်သု’ တံ ဗီုလဵုညာတ် ဗီုလဵုဟီုလဝ်ကဵုအ္စာတံ နွံဒၟံၚ်ကီုရော?
နာဲဟံသာ။ ။ ပရေၚ်တက်ဒၟံၚ်ကျာလၟုဟ်ဏံဂှ် ‘ဒဝ်သု’ တံ စှေ်ဒၟံၚ်စိုတ်ရလေဝ်၊ ဆဂး ဗတို်က်ဗအောဝ်ဗီုလဵု၊ ညံၚ်ဂွံဒေံါပြဟ်ဟ်ဂှ် ညးတံဟွံဟီုပုဟ်၊ ဆဂး တက်ဒၟံၚ်ကျာဏံဂှ် ခိုဟ်ဒၟံၚ်ရညးဟီု။ ညးတံလေဝ် ကၠိုဟ်ဒၟံၚ်ရ။ ပိုဲလေဝ်ကေၚ်ဟီု ကေၚ်သဳကၠဳလဝ်ကဵု ညးတံတုဲကီုရ။ ဍုၚ်ဏံဂှ် သဳကၠဳတက်ကျာ ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဏံ ဍေံဟွံပြေပြံၚ်တှေ် ဟလဵုပလေဝ် ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ် ဍေံဟွံတုဲဒှ်အာပုဟ်၊ ဍေံဟွံၜိုဟ်သြိုဟ်အာပုဟ်၊ ဍေံဟွံၜိုဟ်သြိုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပၞာန်ဏောၚ်တှေ် အခေါၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳလေဝ် ဂွံဟွံမာန် ပုဟ်၊ ဍုၚ်ပိုဲဏံ ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်ပၠန်လေဝ် ဒှ်အာဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပြသၞာဍေံ၊ သ္ဇိုၚ်ဍေံဂှ် ဒးသောၚ်ကလး ပရေၚ်ကောန်ဂကူတံဏံရဏောၚ်၊ လ္တူကောန်ဂကူတံဏံဂှ်လေဝ် ဍေံတံ စွံစိုတ် ဍာံပြဏောၚ်တှေ် ပြသၞာဏံဂှ် သောၚ်လောဲလောဲရ။ မၞိဟ်မံၚ်မွဲစွံ၊ ကောန်ဍုၚ်မွဲစွံ၊ အခေါၚ်အရာဍေံတုပ်သၟဟ်တှေ် ပြသၞာဏံ ဍေံလာဲလေၚ်ဒၟံၚ်ရ။ ဂကူမွဲဓဝ် ကေတ်လဝ်အခေါၚ်တၟေၚ်တုဲ ဂကူလ္ၚဵု ဂစါန်ဍိုက်၊ ဂစါန်ၚိဟ်ကဠက်ထောံတှေ် ဟလဵုပလေဝ် ပြေပြံၚ်အာဟွံမာန်ပုဟ် ဟီုကလးလဝ်ကဵုသာ်ဏံတုဲ ညးဂှ်ဒုၚ်ဒၟံၚ်တဲရ။
ဗညာအံၚ်။ ။ တုဲပၠန် လ္တူဂညးတံချဳဓရာၚ်ဒၟံၚ် ၝောံပိုဒ် (၄၃၆) ဂှ် နကဵုအ္စာတံ ဗီုလဵုညာတ်ရော?
နာဲဟံသာ။ ။ တတ်ကၠောံခက်ခုဲ ဍုၚ်ပိုဲဏံ ဂွံပလေဝ်အာမာန်ဂှ် သၞောဝ် (၂၀၀၈) ဏံဂှ် ဒးတတ်ကၠောံကၠာ၊ ဒးပလေဝ်ဍေံဏောၚ်ရ၊ ဂွံပလေဝ်ဂွံဂှ် ၝောံပိုဒ် (၄၃၆) ဏံဂှ် ဒှ်ပိုဒ်ကၠာအိုတ် ဒှ်သ္ဇိုၚ်ဍေံ ၝဏံပံက်ဂွံမှ တြၚ်တၞဟ်ဟ် ဂွံဆက်လုပ်အာဂွံဏောၚ်၊ ပိုဒ်တံဏံဂှ် ယဝ်ရ ဒးဟီုတှေ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရေၚ်ဒပ်ပၞာန် ဂွံလဝ်အဝဵုတုဲတုဲ သၞောဝ်မွမွဲ မိက်ဂွံပလေဝ်ဟီုလေဝ် ဒပ်ပၞာန်ဟွံဒုၚ်တဲတှေ် ပလေဝ်ဟွံဂွံ၊ ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန်ဟီုပၠန်လေဝ် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဍေံမွဲတၠဟေၚ်ရပ်လဝ်အဝဵု၊ ဂွံပလေဝ်သၞောဝ်ဏံဂှ် အဝဵုနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲမေန်အံၚ်လှိုၚ် မွဲဓဝ်ရ။ မေန်အံၚ်လှိုၚ် တုပ်စိုတ်မှ ပလေဝ်ဂွံ၊ ကိစ္စဏံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုဏံရတှေ် သၞောဝ်တံဏံ ဟလဵုပလေဝ် ဍေံဟွံစှေ်သဘာဝပုဟ်၊ ဍေံဟွံကျေဝ်ပုဟ် ဍေံဟွံသ္ပစၞးကဵု မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ပုဟ်။ မွဲပၠန်ဂှ် ပရေၚ်ချဳဓရာၚ်ကောန်ဂကူကဵု ပရေၚ်ချဳဓရာၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဒးဒှ်မွဲဇြဟတ်ဏောၚ်၊ ဒှ်မွဲ ဇြဟတ်တုဲမှ သၞောဝ် (၂၀၀၈) ဏံ ပလေဝ်ဂွံတုဲမှ ဍုၚ်ပိုဲတံဂှ် အခေါၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မံက်ဏောၚ်၊ ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဇေတ်တ်လေဝ်ဒှ်ဏောၚ်၊ အခါဂှ်မှ ဍုၚ်ကွာန်တံ ဍေံဂွံၜိုဟ် သြိုဟ်တုဲ ဍေံဇၞော်မောဝ် ဒှ်မာန်ဏောၚ်။
ဗညာအံၚ်။ ။ တၚ်လက္ကရဴအိုတ်ဏံ မုအ္စာမိက်ဂွံဟီုပ္ကန် နွံကီုရော?
နာဲဟံသာ။ ။ ပိုဲကေၚ်ဟီုလဝ် ပေဲါဆဵုဂဗ သဳကၠဳလဝ်ကဵု ရဲအလဵုအသဳဂှ်တှေ် ပၞာန်ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံ ဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် (၆၅) သၞာံပြၚ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣတံဏံဂှ် မွဲဒမြိပ် ရဲဂွံလဝ်အဝဵုတံဂှ် ပတှေ်ဇြဟတ်တုဲ ပသောၚ်ကၠုၚ်လဝ် နကဵုဇြဟတ်ပၞာန်လၟိုန်ဏောၚ်၊ ဆဂး ပသောၚ်ဗီုဏံဂှ် ဂကောံလဵုမွဲမွဲဂကောံ ဂွံအိုတ်အာဂှ် ဟွံမွဲကၠုၚ်ပုဟ်၊ ဍေံကြေပ်တှေ် ဆုဲထောံဒၞာဲ ဟွံသေၚ်တှေ် ဍေံသ္ၚိတ်ထောံမွဲအံၚ်၊ နကဵုလီဠာန် နနဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲတှေ် ကဵုဍေံတံ အပ်ထောံလွဟ် စွံကၠာရ၊ ဗီုဂှ်လေဝ် ပိုဲကေၚ်ဟီုကၠုၚ်လဝ်နွံ၊ ဗီုကၠာတေံ ဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန်၊ ဗော်ပအိုဝ်၊ ရခေၚ်တံ အပ်ထောံလွဟ်တုဲယျ၊ ဆဂး အခေါၚ်ဍေံ ဟွံဂွံမွဲသာ်တှေ် မၞိဟ်သှေ်လက္ကရဴဂှ် ဂၠာဲလွဟ်ကၠောန်တိုန်ပၠန်၊ မၞိဟ်ဟွံပေၚ်စိုတ်တှေ် ဍေံဒှ်ဒၟံၚ်တွဵုရ။ တုဲတှေ် ဗီုကဵုဒေံါပန်ပှော် လက္ကရဴသၞာံ (၁၉၈၉) ဂှ်တုဲ စိုပ်သၞာံ (၂၀၀၅) ဟီုဂှ် ဂကောံပလံၚ်ကီု၊ ဂကောံသေံ SSNA ဂှ် ဒးဒုၚ်သီလွဟ်၊ ဖန်ဗီုဂှ် တုဲတှေ် ခြာဟွံလအ် ဂကောံပလံၚ်တံပၠန်ဂတးဍေံဒှ်ကၠုၚ်ပၠန် အခေါၚ်ဍေံဟွံဂွံ ဍေံက္တဵုဒှ်ဏောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရတှေ် ပြသၞာဏံ ဂွံလာဲလောၚ် ဂွံပြေပြံၚ်မာန်ဟီုဂှ်တှေ် အဓိက နကဵုဂလာန်ဒုၚ်ကေတ်နွံနွံ ကၠးမးညးသ္ကအ်တုဲတှေ် ဒုၚ်တဲညးသ္ကအ်မာန်ခိုဟ်ဟ်တှေ် ဠဂှ်မှ ပလေဝ်ဂွံမာန်။ ဂွံပလေဝ်ဗီုဏံဂှ် ညးတံလေဝ်တာလျိုၚ်နွံ၊ ပိုဲတံလေဝ်တာလျိုၚ်နွံ၊ ဇြဟတ်ပိုဲတံဏံဟီုတှေ် ဥပမာ ဇကုမွဲမွဲ ဂွံရပ်ဒၟံၚ်လွဟ်၊ ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဂွံက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဏံဂှ် မၞိဟ်အာဂတ ပၠတရဴတံဂှ် တာလျိုၚ်နွံတၟာဂလိုၚ်၊ ပိုဲကဵုညးတံ စွံစိုတ်သၟးသၟး ကၠးကၠးမးမး တုဲတှေ် ညာတ်ကေတ်ဂၠံၚ်ဍာန် ပိုဲဒုၚ်ကေတ်ပေၚ်ၚ်တုဲ စွံစိုတ်တုပ်ပ် ဘိုၚ်ပလေဝ်ညးသ္ကအ် သီုၜါလ္ပာ် ပ္ညဳဗက်ညးသ္ကအ် လ္တူဓဝ်ဍာံတှေ် ဂွံမာန်၊ လညာတ်တံဏံဂှ် အဓိက ပွဳပွိုၚ်ရဲဂွံလဝ်အဝဵုတံ ကၠးကေတ်တုဲတှေ် ဒုၚ်တဲဏောၚ်ဟီုတှေ် ပရေၚ်သောၚ်ကလး ပြသၞာဍုၚ်ပိုဲဏံဂှ် ညိၚ်ဝတ်တုဲဒှ်မာန်ဏောၚ် ညာတ်ကေတ်သာ်ဏံရ။
အဓိက ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ နွံပၟိက်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူမွဲကဵုမွဲ နကဵုဂကူကဆံၚ်ဒးတုပ်ဏောၚ်၊ ပရေၚ်ကံကုသဵုဂကူညး ညးဖန်ဏောၚ်၊ ပိုဲအာတ်မိက်ဂှ် ကဆံၚ်ပါ်တိတ်နူဍုၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ အဓိက အဝဵုဆေၚ်စပ်ကဵု ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဂှ်အပ်ပြာပ်ကဵု ဍုၚ်ပံၚ်ကောံတုဲ သှေ်နူဂှ်တှေ် တွဵုရးဍုၚ်ညးကဵုညးဂှ် ဒးဖန်က်ကေတ်ဒးမာန်ဏောၚ်။
——————————————–တုဲဆဝွံကၠာ—————————————