အပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်လၟုဟ် ပလေဝ်မံၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဂှ် ယဝ်ရ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တုဲ ကိတ်ညဳကဵုမူဖေဝ်ဒရေဝ်မ္ဂး လၟေၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အလုံဍုၚ် ပြဟ်ပြေဟ်ကၠုၚ်ရောၚ် အမာတ်မန် ဒံက်တာ ဗညာအံၚ်မဵု အဃောဆဵုဂဗကု သမ္မတအမေရိကာန်အိုဗာမာဂှ် ဟီုဂးဏာလဝ်ရ သာ်ဝွံညးဟီုလဴကဵု ဋ္ဌာန်ပရိုၚ် ဗၠးၜးမန် IMNA ရ။
သမ္မတဍုၚ်အမေရိကာန်အိုဗာမာ ကၠုၚ်တိုန်ကောံဓရီု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အာသဳယာန်ကဆံၚ်သၠုၚ် Asean Summit လၟေၚ် (၉) ဝါ အဃောစိုပ်မံၚ် နေပျဳတဝ်ဂှ် ဆဵုဂဗသဳကၠဳကု ဥက္ကဌကၠတ်ထဝ်နာနာကဵု ညးစၞးကၠတ်ထဝ်လ္ၚဵုတံ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ (၁၃) နဝ်ဝေန်ဗာဂှ် သဳကၠဳဟီုဂးလဝ် စပ်ကဵုအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်နွံရ။
စပ်ကဵု ပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲဒဳမဝ်ကရေဝ်ဇြဳဍုၚ်ဗၟာ လ္ၚဵုလ္ၚဵုနွံကၠုၚ်လဝ်ဂှ် သ္ပစၟတ်သမ္တီဒုၚ်တဲဟီုကီုလေဝ် သွက်ဂွံကဵုအခေါၚ်ကဵု ပရေၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ဂှ်လေဝ် ပၟိက်ဇၞော်ရောၚ်၊ တုဲပၠန် ကောန်ဍုၚ်အရေၚ် ဇြဟတ်အောန်မံၚ်တံဂှ်လေဝ် ပဵုတုဲသ္ဒးကဵုအခေါၚ်အရာထေက်ရောၚ် သာ်ဝွံ နကဵုသမ္မတအိုဗာမာဟီုဂးဏာလဝ်ဂှ် ဒံက်တာဗညာအံၚ်မဵု ဟီုလဴရ။
တုပ်သာ်ဂှ်ကီု စပ်ကဵုပေဲါသဳကၠဳပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ် NCCT တံ ကၠောန်မံၚ်လၟုဟ်ဏံတုဲ စပ်ကဵုတၚ်နၚ်ကောန်ဍုၚ်အရေၚ်တံကၠောန်မံၚ်တံဂှ်ကီု၊ ပရေၚ်ဒှ်မံၚ် အခက်အခုဲဆိုအ်ဗမံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံဟီုမ္ဂး တန်တဴဒၟံၚ်ကဵုရဲက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်အလဵုအသဳဗၟာတံလစိုတ်လဝ်စိုတ်ဂှ် ပ္ညဳပ္ညပ်ဟွံလောဲသွာဒှ်မံၚ်ရောၚ် သာ်ဝွံ ချူပလံၚ်ဗစိုပ်လိခ်ကု သမ္မတအိုဗာမာကီုရ သာ်ဝွံ ညးက္ဍိုပ် NCCT ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဟံသာ ဟီုရ။
နာဲဟံသာဂှ် “ နကဵုဒပ်ပၞာန်တံဂှ် ပိုၚ်ပြဳအုပ်ဓုပ်ကၠုၚ်လဝ်ဍုၚ် ပွိုၚ် (၅၀) သၞာံ ဟီုတှေ် အဝဵုအာဏာကေမ်ဇျှာပ်လဝ်တံဂှ် ညိဟွံမိက်ဗလးထောံပုဟ် ၊ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ် ၂၀၀၈ ကၠောန်လဝ်ဂှ်လေဝ် စဵုဒၞာလဝ်လပါ်အာဏာဍေံတံဂွံတန်ကြန်အာပေၚ်ၚ်ရ၊ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဂှ် ဗီုလဵုမှလေဝ် ဍေံတံဟွံဒုၚ်တဲတှေ် ပလေဝ်ဟွံဂွံပုဟ်” ဂှ် ညးဟီုလဴကဵု ဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန် IMNA ရ။
ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် “အရာကလေၚ်ပံၚ်ပကောံ ပရေၚ်ဂီုကၠဳ” ကေုာံ NCCT ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် “ အရာဒက်ပ္တန်ဒပ်ပၞာန်ကၟိန်ဍုၚ်” ရဴဝွံကိစ္စဆေၚ်ကဵုပရေၚ်ပၞာန်နာနာတံဂှ် ထ္ပက်စၟတ်တဲ ဒေါံပန်ပှော်အလုံဍုၚ်တုဲ ကၠောန်သ္ပပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂတတေံ တုဲဒှ်အိုတ်မှ သွက်ဂွံထမံက်အာရုပ်ရဴဂှ် သမ္မတ ဥူတုၚ်ဇြုၚ် ဒုၚ်တဲတုပ်လဝ်စိုတ်ရောၚ် နာဲဟံသာ ဆက်ဟီုလဴရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပေါဲသဳကၠဳ UPWC ကဵု NCCT ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် မရနုက်ကဵု (၆) ဝါ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာအိုတ် တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ၜိုန်ရပရေၚ်ဆိုအ်ဗကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် အကြာဏံက္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ၜါလ္ပာ်တံဂှ် ကလေၚ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳညးသ္ကံ ပ္ဍဲနေပျဳတဝ်ဗွဲမ္ၚးဝိုၚ် ပ္ဍဲဂိတုဏံတုဲအာဂှ် သွက်သ္ဂောံဆက်ကၠောန် ပေါဲသဳကၠဳ မရနုက်ကဵု (၇) ဝါ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗာဏံအိုတ်ဏံရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် စဵုကဵုကဆံၚ်သၟဝ်တေံ သ္ဒးကၠးဖ္ဍးအာကီု ညံၚ်ဂွံရီုဗၚ်ကဵုဇြိုဟ်ဟ်နက်က်မာန်ဂှ် ပ္ဍဲလၟေၚ်ကမၠောန်ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကာန် အစဳဇန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ်ဗၟာ Peace Crops ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၅ ဏံမ္ဂး စထမံက်အာ ရုပ်ရဴရောၚ် သမ္မတအမေရိကာန်အိုဗာမာ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗာ (၁၃) ဂှ် လလောၚ်တြး ဟီုပ္တိတ်ပ္ဍဲနေပျဳတဝ်နွံရ။