အတိုၚ်ပ္ဍဲကဵုသ္ဇိုၚ်သၞောဝ်တေံဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ညးထံက်ဂလာန်ပဵုပြၚ်နူ (၇၅%)တုဲ ဒးကေတ်ဆန္ဒညးဍုၚ် ကွာန် ဂွံမာဲကဝက်ပြၚ်တုဲမှ ပဠေဝ်ဒှ်ဒတန်ရ၊ ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗါမံက် အဃောကၠောန်ပေဲါရုဲမာဲဂှ် သီုကဵုကၠောန် အာပေဲါဒုၚ်ကေတ်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ရောၚ် ဥက္ကဌကၠတ်ထဝ် သူရဥူယှိုဲမာန် ဟီုဓ မံက်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအခန်(၁၂) ၝောံပိုဒ် ၄၃၆ ဂှ် ညးစၞးနူဒပ်ပၞာန်တအ်ဒစဵုဒစးလဝ် ပရေၚ်ပဠေဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဂှ်တုဲ အခန်(၃) ၝောံပိုဒ် ၅၉ တၚ်(ဃ)ဂှ် သမ္မတဍုၚ် ကဵု ဒုတိယသမ္မတဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ပဠေဝ်ဏာရ၊ ပ္ဍဲကဵုၝောံပိုဒ် ၅၉ တၚ်(ဃ) ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ညးဇၞော်ကေၚ်ကာ ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်ပၞာန် ဒၞာဲ ‘ ပရေၚ်ပၞာန်’ ဒးနွံဂှ် ကၠတ်ထဝ်တအ် ပဠေဝ်လဝ် ‘ ပရေၚ်စဵုဒၞာ’ ရ၊ လ္တူ ကၠတ်ထဝ်တအ် ပဠေဝ်လဝ်ဂှ် အတိုၚ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပထ္ၜးလဝ်ဂှ်ရ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗါဏံ ဒးကၠောန်အာပေဲါ ဒုၚ် ကေတ်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန် မွဲစွံကဵုပေဲါရုဲမာဲရောၚ်ဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုၝောံပိုဒ် ၄၃၆ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲကဵုတၚ်(က)ဂှ်- ပ္ဍဲကဵု သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဏံဝွံ စတံနူအခန်(၁) သ္ဇိုၚ်မူ ဍုၚ်(နိုၚ်ၚံတော်အခြေခံမူများ)ဂှ် ၝောံပိုဒ်(၁) စိုပ်ၝောံပိုဒ် (၄၈)ဂှ်ကီု၊ အခန်(၂) ဗီုပြၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ် (နိုၚ်ၚံ တော်ဖွဲ႕စည်းတည်ဆောက်ပုံ)ဂှ် စနူၝောံပိုဒ်(၄၉) စိုပ်ၝောံ ပိုဒ်(၅၆)ဂှ်ကီု၊ ပ္ဍဲအခန်(၃) ညးဇၞော်ဍုၚ် (နိုၚ်ၚံ တော်အကြီးအကဲ) ၝောံပိုဒ်(၅၉)(၆၀)ဂှ်ကီု၊ အခန်(၄) ပရေၚ်ဥပဒေ(ဥပဒေပြုရေး)ဂှ် ၝောံပိုဒ်(၇၄)၊ (၁၀၉)၊ (၁၄၁)၊ (၁၆၁)ဂှ်ကီု၊ အခန်(၅) ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် (အုပ်ချုပ်ရေး) ဂှ် ၝောံပိုဒ်(၂၀၀)၊ (၂၀၁)၊ (၂၄၈)၊ (၂၇၆)ဂှ်ကီု၊ အခန်(၆)ပရေၚ်စဳရေၚ်ဂဗုတ်(တရားစီ ရၚ်ရေး)ဂှ် ၝောံပိုဒ်(၂၉၃)၊ (၂၉၄)၊ (၃၀၅)၊ (၃၁၄)၊ (၃၂၀) ဂှ်ကီု၊ အခန်(၁၁) ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် (နိုၚ်ၚံရေးပါတီများ)ဂှ် ၝောံပိုဒ်စနူ(၄၁၀) ဒဵုစိုပ်(၄၃၂)ဂှ်ကီု၊ အခန်(၁၂) ၝောံပိုဒ်(၄၃၆) တအ်ကီုဂှ် ယဝ် ရတၚ်နွံပၟိက်ဒးပဠေဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဝွံ ညးစၞး ကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်ဖအိုတ်တအ် ဂွံတုပ်စိုတ်(၇၅%)ပြၚ်တုဲ ဒး ကၠောန်သ္ပပေဲါဒုၚ်ကေတ်ဆန္ဒရ၊ ပ္ဍဲကဵုညးဂွံ အခေါၚ်ကဵုဆန္ဒမာဲကဝက်ပြၚ်တအ်ဂှ် ထံက်ဂလာန်မ္ဂး ပဠေဝ်မာန်ရောၚ် သာ်ဝွံ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ဇြဟတ်ဓရိုဟ်နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်နာနာဂှ် သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ ဝွံ NLD တအ်ကံက်လဝ်ဆန္ဒညးပဠေဝ်သၞောဝ် ဂွံလၟိဟ်(၅)တာန်ပြၚ်ဂှ်ကီု၊ နူကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ်သွာၚ်နာနာ တအ် ကီုတုဲ နူကဵုကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တအ် သဳကၠဳဟီုဂးကၠုၚ် စပ်ကဵုတၚ်ပဠေဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေနွံကၠုၚ်ရ။
ကိစ္စပဠေဝ်သၞောဝ်ဂှ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်တအ် ထံက်ဂလာန်ကဝက်ပြၚ်ကီုလေဝ် ညးစၞးနူဒပ်ပၞာန်တအ် ဒစဵု ဒစးတုဲ အတိုၚ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ ဂှ်ထ္ၜးလဝ် ညးထံက်ဂလာန်ပဵုပြၚ်နူ(၇၅%)မ္ဂး တုပ်စိုတ်ဒုၚ်တဲ တုဲ ဒးကၠောန်သ္ပပေဲါဒုၚ်ကေတ်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန် နကဵု ညးဂွံအခေါၚ်ကဵုဆန္ဒမာဲကဝက်ပြၚ်မ္ဂး ပဠေဝ် အာရောၚ် ဗီုဏံ ထ္ၜးလဝ်ဂှ်ရ၊ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဒှ်အရာပဠေဝ်ဟွံလောဲရောၚ်ဂှ် ညးဂၠးကဝ် တအ်ကီု ညးအပ္ဍဲဍုၚ်တအ်ကီု သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်တုဲတုဲဒၟံၚ်ရ၊ ဆဂးဂှ် အလန်ဏံဝွံ ဒှ်အရာထ္ၜးဏာသက်သဳဂတ မတ် ပရေၚ်ဆိုအ်ဗသွက်ပဠေဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဂှ်ကီု သီုကဵုဒှ်အာပရေၚ်ဆိုအ်ဗအရာပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲကီုရ။
ပ္ဍဲကဵုသဳကၠဳဟီုဂးကိစ္စပဠေဝ်သၞောဝ်ဂှ် ညးစၞးသွာၚ်ဒပ်ပၞာန်မွဲတၠဂှ် ‘ ဍုၚ်ပိုဲဏံဂှ် ဒဳမဝ်ကရေသဳဟွံဍုဟ်ကြံၚ် ဏီရောၚ်၊ ကိစ္စပဠေဝ်သၞောဝ် ၝောံပိုဒ် ၄၃၆(က)ဂှ် ဂွံဒှ်ဟွံလောဲဏီရောၚ်’ ဗီုဏံ သ္ကိုပ်ပၞာန် သာန် တေအ်အံၚ် ဂှ်ဟီုသှ်ကဵုသၟာပရိုၚ်တအ်အဃောကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တအ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ဟွံဒှ်ပ ဠေဝ်သၞောဝ်ဂှ်ရ။
ၝောံပိုဒ် ၄၃၆ (က) ဂှ် ဟွံဒှ်ဒတန်သွက်ဂွံပဠေဝ်တုဲ သှေ်ပိုဒ်(ခ)ဂှ် အပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်တအ် ဟီုဂးသဳကၠဳ ဒၟံၚ်သွက်ဂွံပဠေဝ်နွံရ၊ ချပ်သဳကၠဳဒၟံၚ် တၚ်တၞဟ်ဟ်သဳကၠဳဒၟံၚ်သွက်ဂွံပဠေဝ်ဂှ် အတိုၚ်ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵု တၚ်(ခ)ဂှ် ပဲါနူတၚ်ထ္ၜးလဝ်(က)တေံတုဲ သၟေဟ်တၞဟ်ဟ်တအ်ဂှ် ယဝ်ရပဠေဝ်မ္ဂး ဒးကေတ်မာဲထံက်ဂ လာန်နူကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တအ်ဖအိုတ်(၇၅%)ပြၚ်တုဲ ပဠေဝ်အာရောၚ်၊ တၞဟ်ခြာအာမွဲဂှ် ဂွံမာဲထံက် ဂလာန် ပေၚ်လၟိဟ်တုဲ ဟွံဒးကၠောန်ပေဲါဒုၚ်ကေတ်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန်တအ်မွဲသာ် ပဠေဝ်မာန်ရ၊ ဆဂး တၚ်သှေ် တအ်ဂှ် ဒှ်တၚ်ကိစ္စပၟိက်ဟွံဇၞော်နူထ္ၜးလဝ်လ္တူ တေံရ။
ပ္ဍဲအရာသဳကၠဳဟီုဂးပါ်မာဲစပ်ကဵုပဠေဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဂှ် တၚ်လဵုမွဲဟွံဟီု ယဝ်ရ ညးစၞးနူကဵုသွာၚ်ဒပ် ပၞာန်တအ်ဟွံထံက်ဂလာန်မ္ဂး တၚ်လဵုလေဝ်ပဠေဝ်ဟွံလောဲရောၚ် အဓိပ္ပဲါမံက်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရ၊ ‘ သၞောဝ်ဥပဒေ ဍုၚ်ဏံအရာဂွံပဠေဝ်ဝါတ်မံၚ်ရောၚ်ဂှ် ဇၟာပ်ညးအဲတော်လဝ်တုဲတုဲမံၚ်ရ၊ ဆဂးတှေ် ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၁၅ ဏံတုဲ တှေ်ရဲဒစဵုဒစး(အတိုက်အခံ)တအ်ဂၠိုၚ်တိုန်တှေ် ဓရိုဟ်လောဲတိုန်ညိရောၚ်၊ တုဲတှေ် ဆၜိုတ်ဓရိုဟ်အပ္ဍဲဗွိုၚ် ကၠတ်ထဝ်သၟးဟွံရုမ်ဂပ်ပုဟ်၊ ဒးပံၚ်ဗ္စပ်ကဵုရဲနွံဗွိုၚ်မ္ၚးကၠတ်ထဝ်တအ်တုဲတှေ် ရဲဗွိုၚ်မ္ၚးကၠတ်ထဝ်လေဝ် ဓ ရိုဟ်၊ ရဲနွံပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်လေဝ်ဓရိုဟ် ဒးဓရိုဟ်သီုၜါမှ ဒှ်မာန်ရောၚ်’ ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ကောန်ဂကူမန် နာဲလျးတၟး ဟီုထံက်ထ္ၜးရ။
ကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တအ်ဖျေံဏာသ္ဂုတ်သွာတ်ဟွံဒှ်ပဠေဝ်သၞောဝ် စပ်ကဵုတၚ် ၄၃၆ ဂှ်တုဲ ဂျောန် ၃၀ ဂှ် ဂကောံကွးဘာလ္ၚဵုတအ်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵုတအ် တိတ်ကၠုၚ်ဂၠံၚ်ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒကိစ္စပဠေဝ်သၞောဝ်ဂှ်ပၠန်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်သွက်ဂွံကၠောန်ပေဲါရုဲမာဲသှေ်မံၚ်ဗၞတ်ပွိုၚ်(၅)ဂိတုဏံဂှ် နူကဵုကမ္မယှေန်တအ်လလောၚ်ပ္တိတ်ကၠုၚ် စရၚ်ညးဂွံအခေါၚ်စုတ်မာဲဂှ် ဗၠေတ်ဗၠေၚ်မံၚ်နွံကီု၊ စရၚ်ညးချိုတ်တအ်ပါလုပ်မံၚ်တုဲတှေ် လ္ၚဵုဂှ် အတိုၚ်မွဲသ္ၚိ စရၚ်ဟွံပါတအ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ထုဲထံၚ်စပ်ကဵုစရၚ်မာဲဂှ်နွံဒၟံၚ်ရ၊ ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ ကိစ္စဂွံလလောၚ်ပ္တိတ်စရၚ်ညး ဂွံအခေါၚ်စုတ်မာဲဗၠေတ်ဗၠေၚ်သာ်ဏံဂှ် သံသယလုပ်ကၠုၚ်လ္တူကမ္မယှေန်ပေဲါရုဲမာဲတအ်ရ။
ပေဲါရုဲမာဲသွက်ဂွံကၠောန်အာပ္ဍဲကဵုနဝ်ဝေန်ဗါဏံဂှ် လ္တူကိစ္စစရၚ်ညးဂွံအခေါၚ်စုတ်မာဲဂှ်ကီု၊ ကိစ္စပဠေဝ် သၞောဝ်ဂှ်ကီု ထ္ၜးဒၟံၚ်တၚ်ဆိုအ်ဗ ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲဏီရောၚ်။