ပရောဒဒှ်ဗွဲခမ္ဍောန်
ဒပ်အလဵုအသဳ ပန်ဂစိုတ်ထောံ ကောန်ကွာန် ၂ တလ ပ္ဍဲဍာန်အဒေါဝ်ကွာန် ပါၚ်မၚ်ဂၠန် ပွိုၚ်ဍုၚ် ရေဝ်သမၠုၚ်ကျာ နွံကၠုၚ်မံၚ်တုဲ ကိစ္စဏံ ဗီုလဵုလေဝ် ကယာန်တးကၠေံဟွံဂွံရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ဂလာန်ပါဲဒုဟ် နွံကၠုၚ်ဂှ် “မှာရာတုဲပန်ဒးအာ ဂးရ”၊ မှာရာအာဟာ ပန်ဂစိုတ်ထောံရဟာဂှ် တလခန္ဓ မသ္ပတလတဲဟေၚ်ရ တီအိုတ်တုဲ၊ လၟုဟ်မ္ဂး ကောန်ကွာန် ၂ တလ ဟွံမွဲကဵုဒုဟ်မွဲသာ်ဂှ် ဒးချိုတ်အာ ဍာ်ဍာဍာဣရ။
ဒဒှ်ဍေံဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂိတုမာတ်ချ် (၈) ပယာံသ္ဂာဗ္တံ ၜိုတ် ၁၂ နာဍဳ ကောန်ကွာန် မဂယိုၚ်မံၚ်လမျီု နကဵုကမၠောန်တမ္ၚာ ၂ တလ နာဲမဵု (အယုက် ၄၀) ကဵု မာံချေတ်သဵု (အယုက် ၂၃ ) တံ တိတ်နူသ္ၚိတုဲ အဃောအာ နှေဟ်ဂၠုၚ်တေံဂှ် ဒးဒုၚ်ပန် မွဲမွဲလစုတ်ရ ကောန်ကွာန်တံဟီု။ စိုပ်ပယာံ ဍာ်တိုန်တှေ် ဒးစှေ်နှေဟ် ဒးတိတ်ၜဳဏောၚ်ဂှ် ဒှ်ကလောန် နိစ္စဓုဝ ရဲတမ္ၚာ တံရ။
“နာဲမဵု (ဒုက္ခိတ ဇိုၚ်မွဲဒိုဟ်ပိုတ်) ဒးဒုၚ်ပန်မွဲတဲဓဝ် လောတ်စှေ် ချိုတ်အာ၊ မာံချေတ်သဵု ကရေဲကညာၚ် ကော်ရီုဗၚ် ဇရေၚ်ဇရေၚ် ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ပန် မွဲတဲကီုရ။ ကောန်ပၞာန် မပန်ဂှ် နွံသ္ၚောဲသ္ၚောဲဟွံသေၚ် စုက်က် ခြာၜိုတ်မွဲဖိဟ်ဓဝ်ရတုဲ ခၞော်ကံဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ် ပွဳပွူ မၞိဟ် ဒးဒုၚ်ပန်တံဂှ်ရ” သာ်ဝွံ ကောန်ကွာန်မွဲတလ ဟွံမိက်ဓမံက်ယၟုဂှ် လဴထ္ၜးရ။
မာံချေတ်သဵု ဂွံလဝ်ဘဲဝပ်တုဲ အဟိန်ဂစာန်ပလံၚ်ပ္တိုန် ရုၚ်ဂဥုဲရေဝ် အခါစိုပ်တၞုၚ်ကွာန်မၚ်ဂၠန် အယျၚ်ကောန်ပၞာန်ဂှ်ပၠန်ရ ပန်ဗရုလွဟ်တုဲ ကၟာတ်ဒၞါထောံဂၠံၚ် ဟွံကဵုအာရဂှ်လေဝ် ကောန်ကွာန်တံ ဟီုဗြုဗြန်မံၚ်ဖိုဟ်ရ။ မာံချေတ်သဵု လေဝ် သီုဟွံစိုပ်ရုၚ်ဂဥုဲရေဝ် ပယဵုယး ၜိုတ် ၅ နာဍဳ ဒၟါနူဆီတိတ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဒးချိုတ်အာ ဗွဲမသိၚ်သာ ဂးရ။
တုဲတှေ် သွက်ဂွံ စၟဳစၟတ်ဇွဂှ် ဆက်ပလံၚ်ပ္စိုပ်ဏာ ရုၚ်ဂဥုဲရေဝ်ရ၊ မုက်နာဲမဵုဂှ် ဂွံလဝ် သီုပဏေတ် မြဏောၚ် ဂးမံၚ်အိုတ်ရ။ ဆ္ဂး စၟတ်သမ္တီ ဆေၚ်ကဵုအမှုအရာ နူအ္စာဂဥုဲကီု နူဗၠာဲသၟိၚ်ကီု ညာတ်ကေတ် ဟွံမာန်ဏီတုဲ ဗီုလဵု ဍေံတံ ပ္တိုန်လဝ် စၟတ်သမ္တီရောဂှ် တီဟွံမာန်ဏီရ။
ပရူပရေၚ်ဒဒှ်ဏံဂှ် နူရုၚ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်နာနာ (ဍုၚ်ရေဝ်) မွဲတဆံၚ် ပလံၚ်ပရိုၚ် ကဵုလဝ်သမ္တီ ကုဌာနမဳဒဳယာပရိုၚ် လ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်မ္ဂး “ ကောန်ကွာန် ၂ တလ သွက်ဂွံအာဂၠာဲက ပ္ဍဲၜဳ တိတ်နူသ္ၚိ အဃောကွာ်မံၚ် ပ္ဍဲဂၠံၚ်ဇၞော် အဒေါဝ်ကွာန် ဂဗဆဵုကဵု ဒပ်ချဳဒရာၚ် နူတံဒပ်ခမရ ၂၈၀ တုဲ ပန်မှာရာအာ”ရဴဝွံ လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် နူသ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ဍုၚ်ရေဝ် ဟီုပ္တိတ်လဝ် သာ်ဂှ်ရ။
တုဲပၠန် သွက်သ္ၚိကၟိန် မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ချိုတ်အာတံဂှ်လေဝ် နူသ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်ရေဝ် ကဵု ဍုၚ်ခေါဇာ တံ ပ္တိတ်ကဵုသြန်ထံက်ပၚ် ဒ္စါံ ဒ္စါံဠက် ဂးရ။ ရံၚ်ကေတ်ပွဏံတှေ် ဒပ်ပၞာန်ရ ပန်ဂစိုတ်ထောံဂှ် ပြာကတ်မံၚ်ရ၊ ဆ္ဂး ညးလဵု ယၟုယၟာ သာ်လဵုရောဂှ် ဟွံဓမံက်လဝ်။ အမှုအရာ ချိုတ်ဗီုဗီုဏံဂှ် “ပန်မှာရာအာ ဂးတုဲ” ပတုဲထောံအမှု နဆအယာံမာတ် လှုဲ ၈ ဠက်ဟေၚ်ရဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဂှ်မ္ဂး မၞိဟ်ချိုတ် ၂ တလဂှ် ဗမာ/ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဓမံက်လဝ် သာ်ဏံကီုလေဝ် ဗွဲစၟတ်ဂှ် ဒှ် မန်/ဗုဒ္ဓဘာသာ တုဲ ဇာတိ ကွာန်ပ္ၚ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု စှေ်ဒၞါဲပ္တဴအိန်ထံၚ် ပ္ဍဲပါၚ်မၚ်ဂၠန်ရ ဂှ် မသကလောကောဒေံ တလခန္ဓတံ လဴထ္ၜးရ။
မၞိဟ်မွဲတလ မတီလဝ် ပရူဏံ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်ဂှ် “ မၞိဟ်ပန်စုတ်ဂှ် ဗိုလ်ဇၞော် မွဲရ၊ မူဒှ်ပန်စုတ်ရောဂှ် ညးမွဲလေဝ် ကၠိုဟ်ကေတ် ဟွံမာန်ရ၊ ကေတ်အရေဝ်ဟာ ဟွံကေတ်ဟာဂှ်လေဝ် မူပရိုၚ်လေဝ် ဟွံမိၚ်ဏီဖိုဟ်” ဂးရ။
ပရေၚ်ဒဒှ်ဏံဂှ် ဍေံက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကွာန်တမ္ၚာ မၞုံလၟိတ်ပယဵု တွဵုရးမန်တုဲ၊ ဒပ်ကၠုၚ်ပန်ဏာဂှ် ကရောၚ်ပၞာန် တံဒပ်ခမရ ၂၈၀ မဒှ်သၟဝ်ရးပၞာန် ဒေသပြၚ်ၜဳ၊ ရးတၞၚ်သြဳ ရ။ မၞိဟ်သ္ပတလတဲဂှ် ညးဂှ်ရော သၞာဲဒါဟာ၊ အဆံၚ်သ္ဂံၚ်ဟာ ယၟုဗီုလဵုရောဂှ် ညးမဆေၚ်စပ်တံ ဟီုဓမံက်သ္ပကဵုဒ္တန်ဂှ် ဟွံဆဵုဏီရ။
ဒဒှ်ဏံ တုပ်သၟဟ်ကဵု ပရေၚ်ဒဒှ် အ္စာပရိုၚ်သၠးပွး ပါကျဳ မချိုတ်အာ တေံကီုဟာ
အ္စာပရိုၚ်သၠးပွး ကောပါကျဳ ကော် ကောအံၚ်ကျဝ်နာၚ် အဃောညးတေံ ဒးဒုၚ်ထိၚ်လဝ် ပ္ဍဲတံဒပ်ခမရ ၂၀၈ ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် တွဵုရးမန်ဂှ် ဟိုတ်နူပၠံၚ်ကေတ်လွဟ် ဂစာန်ဂြိတ်တိတ်အာဂှ်ရ ကလေၚ်ရပ်ဂွံ ချိုတ်တ် နကဵုပရိုၚ်ဗီုဏံ ဒပ်ပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်။ (RFA)
ကောပါကျဳ ဒးဒုၚ်ထိၚ်လဝ်ဂှ် ပ္ဍဲဗ္တံ ဂိတုအံတဝ်ဗာ ၄ တုဲကၠုၚ်တေံ ပၠံၚ်ကေတ်လွဟ် နူကောန်ပၞာန်မၚ်ကၚ်ဂှ်တုဲ ဂစာန်ဂြိပ်ဒဴရ၊ ဒၟါနူဂှ်ရ နူဒပ် ဗက်ထဍေၚ်ရပ် ထဍေၚ်ပန်တုဲချိုတ်အာ၊ ဇွကောပါကျဳဂှ် အာတိုပ်လဝ် ပ္ဍဲသမၠုၚ်ကျာ ကွာန် (ရေႊဝါချောၚ်) ကရပ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ရဂှ် ဟီုပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။ (RFA)
အ္စာပရိုၚ်သၠးပွး ကောပါကျဳ မ္ဒးချိုတ်အာ ပ္ဍဲကာလ ဒးဒုၚ်ထိၚ်လဝ် ကဵုဒပ်ပၞာန် အပ္ဍဲဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ဂှ် “ချိုတ်အာ လၟေၚ်ဓမ္မတာဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူ ဒးဒုၚ်ပန်ကဵု မၞိဟ်မွဲမွဲတုဲ ဒးချိုတ်အာ နကဵုဘဲလွဟ်ဏောၚ်” ရဴဝွံဟေၚ် နူရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် ဖျေံကုတ်လဝ်သၞောဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျုန် ၂၃၊ သၞာံ ၂၀၁၅ တေံရ။
တုဲပၠန် ကောန်ပၞာန် ၂ တလ မဆေၚ်ဆက်မံၚ် ကုအမှု ကောပါကျဳ ဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ရ နူရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ပၞာန် ဗလးထောံ နူဒုဟ်ဣရဂှ် ကမ္မယှေန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကောန်ဂကူ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ (မြန်မာနိုၚ်ၚံ အမျိုးသား လူ႔အခွၚ့်အရေး ကော်မရှၚ်) လလောၚ်ပ္တိတ် ပရိုၚ်တုဲမံၚ်ကီုရ။
ပ္ဍဲဒဒှ် ရဲတမ္ၚာ ၂ တလ၊ အ္စာပရိုၚ် ၁ တလ ဒးဒုၚ်ဂစိုတ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဗီုလဵုတၞဟ်ခြာမံၚ်ကီုရော
- ပရေၚ်ဒဒှ် ၂ ဏံဂှ် က္တဵုဒှ်အာ ပ္ဍဲကာလဗ္တံတုဲ နွံဆ မၞိဟ်မပန် ကဵု မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ် သၟးရ။
-ပ္ဍဲဒဒှ် အ္စာပရိုၚ် ကောပါကျဳ ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ဂှ် ပၠံၚ်ကေတ်လွဟ် ကောန်ပၞာန် ၂ တုဲ ဂစာန်ဂြိပ်ဒဴအာ ဂလာန်ဗီုဏံ နူဒပ် ခမရ ၂၀၈ ဟီုပ္တိတ် ထ္ၜးလဝ်ဟိုတ်ရ။
- ပ္ဍဲဒဒှ် ရဲတမ္ၚာ ၂ တလ နာဲမဵုကဵု မာံချေတ်သဵု ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ဂှ် ကရောၚ်ပၞာန် ချဳဒရာၚ် ညးတာလျိုၚ် ဗိုလ်ဇၞော် နူဒပ်ခမရ ၂၈၀ မှာရာတုဲ ပန်ဒးအာ ထ္ၜးလဝ်ဟိုတ်ဗီုဏံရ။
ပ္ဍဲပရေၚ်ဒဒှ် ၂ သာ် လ္တူတေံဂှ် ကောပါကျဳမွဲ ဒှ်အ္စာပရိုၚ်တုဲ ဒှ်ကောန်လ္တူဍုၚ်မွဲကီုရ၊ သမ္ဘာညး မိသန္တာ ဂှ်လေဝ် ကေတ်အရီုဗၚ် သ္ကံရဲဂမၠိုၚ် လ္ပာ်ပြဝါဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ အတိုၚ်လၟေၚ် ဂၠံၚ်တရဴသၞောဝ်ဂှ်ဟေၚ် ဗက်ကၠုၚ်အမှု ဗွဲမစိုပ်တရဴမာန်ရ။ ဒၟါနူဂှ်ရ ဒှ်အမှု ကောန်ညးလိုက်ဗာတံ မတီမွဲရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အမှု ကောပါကျဳဂှ် ဒဵုတွဵုတ္ၚဲဏံ ဟွံတုဲဒှ်ဏီ ဂွံတီကေတ်ရ။
ဗီုဂှ်ကီုရ ဒဒှ်ကောန်တမ္ၚာမန် ၂ တလ ဏံဂှ်လေဝ် ထေက်ကဵုသ္ဒးရပ်စပ် အတိုၚ်လၟေၚ်သၞောဝ်ဥပဒေကီုရ။ ကောန်ကွာန် မွဲဟာန်ကေုာံ မသကောဒေံ သမ္ဘာကောန်ဇါတ် မသှေ်မံၚ်တံ ၜိုန်သ္ၚောဲနူဍုၚ်ကီုလေဝ် ညးတံ မိက်ဂွံကဵုရပ်စပ် အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေကီုရ၊ ယၟုယၟာ ညးတံကီု တၚ်လဟီုလဂး ညးတံကီု ဓမံက်ထ္ၜး ဒၞါဲဏံ ဟွံမာန်ဂှ် သၠးအခေါၚ် ကၠိုဟ်ကေတ်စိုတ်ညိ။
ညးချူလိက်ဏံ မိက်ဂွံပ္တိုန်ထ္ၜးဂှ် စနူစက်ယန်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် အလဵုအသဳ မဆေၚ်စပ်တံကီု သီုကဵုပြဝါ တၠပညာဥပဒေ ကေုာံ ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် မတိုန်ကၠုၚ်နူမာဲဆန္ဒ ညးဍုၚ်ကွာန်တုဲ မတိုန်စိုပ်မံၚ် ပ္ဍ္ဍဲကၠတ်ထဝ် အဆံၚ်ဂမၠိုၚ်တံ လ္ပစွံမဇ္ဇျဟ် ကုပရေၚ်ဒဒှ် ကောန်တမ္ၚာ ၂ တလ ပ္ဍဲကွာန်ပါၚ်မၚ်ဂၠန်ဂှ်တုဲ ဗွဲမဗွဲကဵု သၞောဝ်ဥပဒေဟေၚ် နူညးမဆေၚ်စပ်တံ ညံၚ်ဂွံရပ်စပ် ကေတ်ကဵုအရေဝ်ဂှ် ပိုဲတံ ဂစာန်လွဳအာအိုတ်စိုအ်။