ဟိုတ်နူအကာဲအရာ နာနာသာ်တုဲ ဂကောံပၠန်ဂတး ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဘဝတုပ်မွဲစွံ ဟဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်တုပ်စိုတ်ဒေါံပန်ပှော်အလုံမွဲဍုၚ် NCA ဏီတံလေဝ် ညံၚ်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ Peace Process ဏံကီုဂှ် ဂၠာဲနဲဂစာန်လွဳအာဏောၚ် သာ်ဝွံ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၆ ဂိတုဂျူလာၚ် ၂၀ ဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ် ၈ ဂကောံ ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA တုဲတံ ပ္တိတ်လဝ်လိက်လလောၚ်တြးရ။
ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၈ ဂကောံ ထ္ပက်စၟတ်တဲလိက်ကသုက် NCA တုဲတံ နကဵုလၟိဟ်ညးစၞး ဗၞတ် ၄၀ တၠ ပပ္တံနူဂိတုဂျူလာၚ် ၁၈ ကၠောန်ကၠုၚ်ကောံဓရီု ပွိုၚ် ၃ တ္ၚဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ဇၚ်မာဲ ကၟိန်ဍုၚ်သေံတုဲ ပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ် လလောၚ်တြးရ။
“မူသဇိုၚ်ဖေတ်ဒရေဝ် ညံၚ်ဂွံတုပ်ညးသ္ကံဂှ် ဗီုလဵုဂွံသ္ပရောဂှ်ကီု၊ တုဲပၠန် ပ္ဍဲလိက်ကသုက် NCA ဂှ်လေဝ် ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ် ပံၚ်ကောံ နကဵုသၞောဝ်ဖေတ်ဒရေဝ်ဏောၚ် ဂးလဝ်သာ်ဂှ်နွံကီုတှေ် အေသဇိုၚ်မူပိုဲဟီုဏံ ညးဂွံတုပ်ညးသ္ကံဂှ် ဂၠာဲနဲပကောံတၚ်နၚ်တုဲ ဒးပဠေဝ်လဝ် နဒဒှ်မူအပြောံမွဲဏောၚ်၊ မူအပြောံဏံ ညးစၞးတံကေတ်ဏာတုဲ သွက်ဂွံအာသဳကၠဳ ပ္ဍဲကောံဓရီုမာၚ်ဂျာယာန်တေံနွံ။ မွဲတၚ်ပၠန်ဂှ် မူပၞောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဗီုလဵုပဠေဝ်ရော၊တုဲတှေ် လစွံစိုတ်ပေန်လုၚ်၊ ကွေတ်လညာတ်ပေန်လုၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္တိုန်ကီုဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်ခေါန်ဥက္ကာ နာယက PNLO မလုပ်အဝေါၚ် ဂကောံ ၈ ဂကောံ ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA ဂှ် ဂးရ။
ဂးလဝ်ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးဂှ် NCA လၟုဟ်ဏံဂှ် နဒဒှ် အရာမဓမံက်ကဵုတၞုၚ် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မပ္တဝ်က္ဍိုပ်ကဵု သွက်ဂွံပဒေါံကၠေံပေါဲပဋိပက္ခ ပရေၚ်ပၞာန်၊ သွက်ဂွံပသောၚ်ပြသၞာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မွဲဟေၚ်ရ ဒုၚ်ကေတ်လဝ်၊၊ သ္ဘၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ် (Union Peace Conference) ကော်ဂး ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံဂှ် အတိုၚ်ဂကောံ ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲကဵု အိုတ်အလုံမှာဇန် ကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ စၟဳမိက် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ဂှ်ဟေၚ် ပ္တဝ်အာကဵု ပရေၚ်ညဳသာသၟဟ်န်ကောန်ဂကူ၊ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ အပ္ဍဲဍုၚ်၊ ပရေၚ်ဓမံက်ပ္တိုန် ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ ဖေတ်ဒရေဝ် ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ တေံမာန်ဏောၚ် ပတှေ်ကေတ်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ နူဂကောံပိုဲတံလေဝ် ပံၚ်ကောံ တောဲကၠောန်အာ မွဲစွံကီုဏောၚ် ဟီုဓမံက်လဝ်ရ။
သၟာၚ်နူဂှ် လၟေၚ်ကမၠောန် ဒးကၠောန်လတ်တ်ဏံဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် နူ ၂၆ ဒဵုကဵု ၂၉ တေံ ကၠောန်ကောံဓရီု မုက်ဇဳ ဂကောံပၠန်ဂတး ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ပ္ဍဲမာၚ်ဂျာယာန်ဏောၚ် ဒှ်တုဲ ဂကောံပိုဲတံလေဝ် အာတိုန်ကီုဏောၚ်၊ ဂကောံပိုဲတံဂှ် နူကဵုပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မသှ်က္လး တံပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မွဲတဆံၚ် ဒက်ပ္တန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ် တုဲ စဵုကဵုမက္လိဂွံ တၚ်တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ ဖေတ်ဒရေဝ်ဂှ် ကေုာံဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မဒှ်သဟာဲဇကုတံဂှ်ကီု၊ ကုဂအုံဒြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံကီု၊ ကုအလဵုအသဳဍုၚ်ကီု၊ ကုဒပ်ပၞာန်ကီု ပ္ညဳပ္ညပ်သဳကၠဳအာတုဲ ဓမံက်အာရုပ်ရဴဏောၚ် သာ်ဝွံဓမံက်လဝ်ကီုရ။
ညးတာလျိုၚ်ပၞာန် လုပ်အဝေါၚ်အဆံၚ်လ္တူ ဒုသ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မျထောန်ဥူ ဂှ်လေဝ် “နကဵုအဲ သရောပ်တုဲ ယဝ်ဒးဟီုတှေ် သ္ဘၚ်သဳကၠဳပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံမ္ဂးဂှ် ဒှ်သ္ဘၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ် ဇေတ်တ် မဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု NCA ဏောၚ် နွံကဵုဓဝ်ပတှေ်ဗီုဂှ်ရ။ မူဒှ်ရောမ္ဂး ပူဂဵုဂမၠိုၚ် မကေတ်လဝ်တာလျိုၚ် အလဵုအသဳတံ ဂးလဝ်ဂှ် သ္ဘၚ်သဳကၠဳပေန်လုၚ်ဏံ တုပ်ကဵုသ္ဘၚ်သဳကၠဳ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကၟိန်ဍုၚ်ဟေၚ်ရ ဂးကၠုၚ်လဝ်နွံမံၚ်။ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ
အခါရပိုဲကၠောန်တှေ် ညံၚ်ဂွံအံၚ်ဇၞးရ ပိုဲဒးကၠောန်။ ဒပ်ပၞာန်ပိုဲလေဝ်ပံၚ်တောဲအာခိုဟ်ဟ်ဂေါဝ်ဝ်တုဲ ကၠောန်အာဏောၚ်ဂှ် နကဵုအဲ မိက်ဂွံပ္တိုန်ထ္ၜးဏာကၠးကၠး ပ္ဍဲဒၞါဲဏံရ။ ဣဏံဂှ် လညာတ်ဒပ်ပၞာန်ပိုဲရ” သာ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် ၂၀ အဃောသ္ပပေါဲသောၚ်က္လးလိက်ပရိုၚ် ပ္ဍဲလွဳမာန်ဇေယျာသဳရိ ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးလ္ဂုၚ်ဂှ် ဟီုသောၚ်က္လးဏာ ဂလာန်သာ်ဂှ်ရ။
မ္ၚးနူဂှ် လွဟ်မွဲတဲလေဝ် ဟွံဗြုမွဲသာ် ဂွံပရေၚ်ၜိုဟ်လလံမာန်ဟာ စပ်ကဵုတၚ်ဏံတုဲညးသောၚ်ဏာဂှ် နကဵုပိုဲ မွဲတဲလေဝ် ဟွံမိက်ပန်လွဟ်ဂှ်ရ ဒးကၠောန်ကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဏံ သာ်ဝွံ ညးတေံဂးရ။ ဂကောံဓရီုမုက်ဇဳ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အဆံၚ်လ္တူ ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ကၠောန်ပ္ဍဲမာၚ်ဂျာယာန် တွဵုရးကချေၚ် တေံဏောၚ် ဟီုဂှ်လေဝ် နကဵုဒပ်ပၞာန် သ္ဇက်ဒးဒ္စဵုဒ္စးဟွံမွဲရ၊ သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီုလေဝ် လ္ပဒှ်ဓဝိၚ်ညိ ဒုသ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မျထောန်ဥူ ဟီုက္လးဏာရ။
အကာဲအရာဂတမတ်ဝွံ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်တုပ်စိုတ်ဒေါံပန်ပှော်အလုံမွဲဍုၚ် NCA ဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် KNU၊ DKBA၊ KNU/KNLA-PC ၊ RCSS/SSA၊ PNLO၊ CNF၊ ABSDF ၊ ALP တံ ၈ ဂကောံ ထ္ပက်စၟတ်တုဲကီုလေဝ် ဂကောံရပ်လွဟ် UWSA/UWSP၊ NDAA၊ SSPP/SSA၊ KIO/KIA၊ KNPP၊ NMSP၊ NSCN-K၊ MNDAA၊ AA၊ TNLA ၊ WNO ၊ANC ၊ LDU တံ ၁၃ ဂကောံဂှ် ဟဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲဏီရ။