ဂိတုအဝ်ဂါတ် တတိယသတ္တဟဏံမ္ဂး သွက်ဂွံကၠောန်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေၚ်ဂကူမန် ဒၞဲါဒေသတိဍာ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲခရိုၚ်မတ်မလီုနွံမံၚ်တုဲ ကောံဓရီုဂှ် နကဵုဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန် (AMDP) ဟွံဒှ်တိုန်ရောၚ် သာ်ဝွံ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် အပ္ဍဲကောံဓရီုကေၚ်ကာဗဟဵုဗော်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဗော်(AMDP) ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် (၉) တုဲကၠုၚ်ဏံ ကၠောန်သ္ပကောံဓရီုကေၚ်ကာဗဟဵု ဒၞဲါရုၚ်ဌာန်ဂအုပ်ညးတံ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုဂှ်တုဲ ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန်ဂှ် နကဵုဗော်ညးတံ ဟွံဒှ်တိုန် ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဂှ်ရောၚ် နာဲဆာန်တိ ဒုဥက္ကဌ လၟိဟ် (၂) ဗော် (AMDP) ဂးရ။
ဒုဥက္ကဌ နာဲဆာန်တိဂှ် “အကာဲအရာလၟိဟ်ဏံဂှ် ပရေၚ်ဆက်ဆောံ ပိုဲတံကဵုဂကောံမ္ၚးတေံဂှ် ရမျာၚ် ၁၇/၁ ဏံ ဂှ် ဍေံသ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်မံၚ်နွံ။ ကၠောန်ကောံဓရီုဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကဵု ဒှ်မံၚ်ပ္ဍဲကဵုဒေသ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်ရ သွက် ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်ဂှ် ဒှ်တၚ်အခက်အခုဲကဵုဒၞဲါတုဲ တိုန်စိုပ်ဟွံမာန်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
အခါကၠောန်ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ်မ္ဂး ဗော် (AMDP) ညံၚ်ဂွံတိုန်ကီုဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ်တုဲကၠုၚ်ဏံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဆဵုဂဗသဳကၠဳကၠုၚ်လဝ်တုဲ ဗီုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ စွံစိုတ်လ္တူဗော် (AMDP) ဂှ် ပ္တိတ်ကဵုလိက်လောၚ်တြးညိ အာတ်မိက်လဝ်ရ။
“ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်(AMDP) ဂှ် ဒှ်ဗော်ရေၚ်တၠုၚ်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်မွဲကီုရ” သာ်ဝွံ အဃောဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကၠောန်ပေါဲသောၚ်က္လးလိက်ပရိုၚ် ပ္ဍဲမတ်မလီုဂှ် ဟီုဂးလဝ်သာ်နွံတုဲ လိက်သ္ဂုတ်သွာတ်ဗော်ဂှ်လေဝ် ပလံၚ်ဗ္စိုပ်ကဵု ဗော်(AMDP) ကီု ဂွံတီကေတ်ရ။
ညးက္ဍိုပ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန် ကေၚ်ကာဗဟဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဝေန်လှဂှ် “ပ္ဍဲကောံ ဓရီု ဇၞော်ဏံဂှ်တှေ် သဳကၠဳၜါတၚ်၊ မွဲဂှ်တှေ် ဓဝ်ညဳသာဂကူ၊ မွဲပၠန်ဂှ်တှေ် စပ်ကဵုအလဵုအသဳတံ ကော်ဘိက်ဒၟံၚ် ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံဂှ်တုဲ ဗီုလဵုဂွံချပ်ဇန်၊ ဗီုလဵုဂွံဟီုဂး ဂွံဒှ်မွဲရမျာၚ်မာန် ညအ်လေဝ် ပိုဲသဳကၠဳဏောၚ်၊ ပ္ဍဲကဵုၜါတၚ် ဂှ်တှေ် ပြဟ်ဟ်ဏံ စုက်ညိဟီုတှေ် ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံဂှ် ဒးကဵုဖျုန်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ညိဏောၚ်လေဝ်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
သွက်ဂွံတိုန်ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန်ဂှ် ညးစၞးနူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗၞတ် (၄၀) တၠ၊ နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အပ္ဍဲဍုၚ် (ဗော်ကောန်ဂကူမန်ကဵုဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံရးမန်) ဂှ် မွဲဗော်တှေ် ညးစၞး (၃၀) တၠ၊ နူဂကောံပရေၚ်မၞိဟ်တံဂှ် (၄၀) တၠ သာ်ဏံ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်နွံ မိကောန်ဆာန်နန် ဒုညးက္ဍိုပ် ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ် ဂးရ။
မိကောန်ဆာန်နန်ဂှ် “တၚ်ဒတူလိုၚ်ပိုဲဂှ် သီုဖၟိုတ်ဒးပါလုပ်ဏောၚ်၊ တုဲတှေ် ပြဟ်ဟ်ဏံ ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ဂကူရ စွံအဓိက သဳကၠဳဏောၚ်ဟီုတှေ် ဍေံဟွံစှေ်ကၠုၚ်ဗီုမ္ဂး ဍာ်ဇမၠိၚ်တေံ ပြသၞာဂၠိုၚ်တိုန်မာန်၊ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ကိစ္စဏံ ဟွံ မိက်ကဵုစွံအဓိ ကတုဲ သဳကၠဳဏီ ဆဂး ဂတတေံ မုပိုဲကၠောန်ရောဂှ် ပိုဲတံ ဒးဆက်ပညဳအာထေက်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
နကဵုဗော်ကောန်ဂကူမန် ၜိုန်ဟွံပါလုပ် အပ္ဍဲကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်ကောံဓရီုဇၞော်ဂှ်ကီုလေဝ် ပါလုပ်ပ္ဍဲဂကောံကောပ်ကာဲ ကောံဓရီုဇၞော်တုဲ သွက်ဂွံရုဲစှ်ညးစၞးကီု သွက်ဂွံသ္ပဒ္တန်မူဖေဝ်ဒရေဝ်ကီုဂှ် ဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၃ ဏံမ္ဂး ကၠောန်ဂကောံဓရီု ကေၚ်ကာ ဗဟဵုမွဲဏောၚ် ဂွံတီလဝ်ရ။
ပ္ဍဲသ္ဘၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကၟိန်ဍုၚ် ပေန်လုၚ် ၂၁ ဗွဝ်ကၠံတေံ ညးစၞးဂမၠိုၚ် မသ္ပစၞးကဵုကောန်ဂကူမန်တံ ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲရမျှာၚ်ဓဝ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိသ္ပက္ဍိုပ် ကၠောန်ဗဒှ်အာ ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန် ပ္ဍဲကွာန်ဒဵုထောၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်လှာဒကှ် ပွိုၚ် (၃) တ္ၚဲ စနူဂိတုအဝ်ဂါတ် ၂၂ ဂှ်ဏောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ကောံဓရီုဇၞော်ပရေၚ်ဂကူမန် (၂၀၁၃) ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၃ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ သတ္တဟကြဴအိုတ် ကၠောန်ကၠုၚ်ပ္ဍဲၝောံခန်တွဵုရးမန် ဍုၚ်မတ်မလီုဂှ်တုဲ နကဵုတၚ်ပတဝ်က္ဍိုပ် (၄) တၚ် မတွံဂး (၁) သွက်ဂွံကၠောန် သ္ဘၚ်သဳကၠဳကောန်ဂကူမန် Mon National Convention ၊ (၂) ပရေၚ်ဓဝ်ညဳသာ အလုံကောန်ဂကူမန်၊ (၃) သွက်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ အဓာန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ၊ (၄) ပ္ဍဲလၟေၚ်ကမၠောန် ပရေၚ်ဖေါအ်ဇၞော်မောဝ်ဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ ညံၚ်ဂွံပါလုပ်ကီု စွံအဓိက ပန်တၚ်ဏံတုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။