ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံ ဟိုတ်နူဟိုတ်နာနာ မပ္တံကဵု ဘဲပၞာန်၊ ဘဲဒးဒုၚ်သီ တိဗ္ၚကၠံသွဝ်၊ ဘဲဒးဒုၚ်ဝးပလီုအခေါၚ်အရာမၞိဟ် တံတုဲ ညးဒးလသာထောံသ္ၚိဌာန် အာဲဒဳပဳ (IDP) ဗၞတ် ၃၅၀၀၀ ပြၚ် လုပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ သွက်ဂွံက္လေၚ်စဴ ဌာန်ဒေသဇကုဂှ် အကာဲအရာဟွံကဵုဏီ သာ်ဝွံ ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် မပ္တိတ်လဝ်လိက် ဒုၚ်စဳရေၚ် ‘ဘဝ ညးမွဲဟွံတီ’ (လူမသိသူမသိဘဝများ) တံ ဂးရ။
လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် မကဵုလဝ်ယၟု “ဘဝ ညးမွဲဟွံတီ- သံသာမ္ဒးပါဲဒဴ ဒးစ္ဍးကၠေံဌာန်ဒၟံၚ် သီုကဵုညးမွဲဟွံတီ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ” ဂှ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ဘဝညးဂမၠိုၚ် မ္ဒးထောံဒဴသ္ၚိဌာန် လုပ်ပဓာန်မံၚ် ပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်တုဲ နူဂကောံ Burma Link ၊ ဂကောံပံၚ်ကၠောန်မွဲစွံပရေၚ်ဗၟာ (မြန်မာအရေးပူးပေါၚ်းသူများအဖွဲ႕ ) Burma Partnership ၊ ဌာန်ဒ္တန်ဒက်ပ္တန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန် HURFOM တံ ချူခၞံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၂ တုဲကၠုၚ်ဏံ လလောၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဟဝ်တေဝ် Green Hill ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ရ။
“ပလံၚ်ဖျဴ ရဲအာဲဒဳပဳ (IDP) တံဏံတှေ် ဒးတီလဝ် ရိုဟ်ကၞက်ပဋိပက္ခ ဏောၚ်၊ တၚ်ဝါတ်ဂါတ် အခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော် သွက်ညး ဒးစ္ဍးကၠုၚ်လဝ်ဌာန်ဒၟံၚ် ကေုာံ သွက်ပဋိပက္ခအပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် လုကဴဂၠာဲသွဟ် ပိုက်တံဂၠာဲရိုဟ် ဟွံဆဵုဏီမ္ဂး ဓမံက်ရုပ်ရဴအစဳဇန်ဏံ မာန်ဟွံသေၚ်” သာ်ဝွံ Leena Zieger ညးလျိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် နူ Burma Link ဟီုရ။
ရံၚ်ကေတ်ဒဒှ် ညးတာလျိုၚ် ဒပ်ပၞာန်မွဲ ပန်ဂစိုတ်ထောံ ရဲတမ္ၚာ ၂ ကောန်ကွာန်ပါၚ်မၚ်ဂၠန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်သမၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်မ္ဂး ဒဒှ်ရ ဟွံမွဲကဵုပွမစဳရေၚ်သၞောဝ်ဗဗွဲဓဝ် ဟွံမွဲပရေၚ်ဂီုကၠီုဒေသဂှ် ကၠးမံၚ်ဣရ သာ်ဝွံ Leena Zieger ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
နာဲအဲမန် ညးက္ဍိုက်ပ် (ပရဝ်ဂရာမ်ဒါရာ်တာ HURFOM) ဌာန်ဒ္တန် ဒက်ပ္တန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန် လေဝ် “ စပ်ကဵုကိစ္စ အစဳဇန်ပလံၚ်ဖျဴ ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳတၟိဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံပလံၚ်မာန် ဒးဓဇက်အစဳဇန်ဗီုလဵု မူဝါဒဗီုလဵု၊ ညံၚ်ဂွံတီလဝ် ဗီုဘဝညးတံ မကှ်ကေဲ အေဲဇြမံၚ်၊ ညံၚ်ဂွံဆက်ထံက်ပၚ် ရီုဗၚ်အာ ညးတံပၠန်ဂှ် ပိုဲဆဝ်မ္ၚုဟ် ဖ္တိုက်ဖၟောဝ်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်” ဂးရ။
ရဲဒးစ္ဍးကၠေံ ဌာန်ဒၟံၚ် မကော်ဂး ဘဝအာဲဒဳပဳ (IDP) တံ ၜိုန်ဂစာန်ကၠောန်မံၚ်ကမၠောန် ကၠိုဟ်တ္ၚဲထုတ်ကီုလေဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ခတှ် ပရေၚ်စသုၚ် ပရေၚ်ဝဳယဲတံသၟးဟွံက ဒါန်ထံက်ပၚ် နူဂကောံတၠဒါန်နာနာတံ ဍုန်လျအောန်စှေ်မံၚ်ဂှ်လေဝ် ဒးဆဵုမံၚ် ရဴဝွံ နာဲအဲမန် ဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်မ္ဂး ရဲဒးစ္ဍးကၠေံ ဌာန်ဒၟံၚ် အာဲဒဳပဳ (IDP) တံ တန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗုဂှ် ၄ ကွာန်၊ ပ္ဍဲဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ် ၅ ကွာန်၊ ပ္ဍဲဒေသခလံက်ဂနဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်ပိဂှ် ၃ ကွာန် ဂွံတီကေတ်ရ။
ရဲဒးစ္ဍးကၠေံဌာန်ဒၟံၚ် (အာဲဒဳပဳ) တံ ဂွံဆက်တန်တဴအာဂှ် TBC (ဂကောံကဵုအရီုၚ်ဒေသပယျဵု)ကဵု TBBC (ဂကောံပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်မံၚ် ပရေၚ်ကဵုအရီုဗၚ် ပ္ဍဲဒေသပယျဵု သေံ-ဗၟာ) တံ ကဵုဒြဟတ် ပံက်ကဵုဍာန် “သွက်ဂွံပတှေ်ပဓာန် ဍာ်ဓတ် ဇကုကဵုဇကုတုဲ ဖအောန်ဖျေံ အထံက်ပၚ်သိုက်က်” တုဲ ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ် ပ္ဍဲဒေသ တိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်ဖိုဟ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဟိုတ်နူဘဲပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲဂှ် ရဲဒးစ္ဍးကၠေံဌာန်ဒၟံၚ် နွံၜိုတ်ပန် (၄) ကိုဋ်တုဲ ကာလလၟုဟ်ဏံ ပ္ဍဲမွဲဒမြိပ်ဒေသပယျဵုဗၟာ-သေံဂှ် ရဲဒဒိုက်ဒဴပၞာန် နွံၜိုတ် (၁) ကိုဋ်ပြၚ်ဏီ ဂးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်ရ။Caption-အဃောပ္တိုန်ထ္ၜးမံၚ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် “ဘဝ ညးမွဲဟွံတီ” (HUAFOM)
ရဲ IDP နွံပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သွက်ဂွံစဴဒေသဇကုဂှ် အကာဲအရာဟွံကဵုဏီ ရဲချဳဒရာၚ်ပရေၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံဟီု
မန်ထဝ်
ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံ ဟိုတ်နူဟိုတ်နာနာ မပ္တံကဵု ဘဲပၞာန်၊ ဘဲဒးဒုၚ်သီ တိဗ္ၚကၠံသွဝ်၊ ဘဲဒးဒုၚ်ဝးပလီုအခေါၚ်အရာမၞိဟ် တံတုဲ ညးဒးလသာထောံသ္ၚိဌာန် အာဲဒဳပဳ (IDP) ဗၞတ် ၃၅၀၀၀ ပြၚ် လုပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ သွက်ဂွံက္လေၚ်စဴ ဌာန်ဒေသဇကုဂှ် အကာဲအရာဟွံကဵုဏီ သာ်ဝွံ ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် မပ္တိတ်လဝ်လိက် ဒုၚ်စဳရေၚ် ‘ဘဝ ညးမွဲဟွံတီ’ (လူမသိသူမသိဘဝများ) တံ ဂးရ။
လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် မကဵုလဝ်ယၟု “ဘဝ ညးမွဲဟွံတီ- သံသာမ္ဒးပါဲဒဴ ဒးစ္ဍးကၠေံဌာန်ဒၟံၚ် သီုကဵုညးမွဲဟွံတီ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ” ဂှ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ဘဝညးဂမၠိုၚ် မ္ဒးထောံဒဴသ္ၚိဌာန် လုပ်ပဓာန်မံၚ် ပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်တုဲ နူဂကောံ Burma Link ၊ ဂကောံပံၚ်ကၠောန်မွဲစွံပရေၚ်ဗၟာ (မြန်မာအရေးပူးပေါၚ်းသူများအဖွဲ႕ ) Burma Partnership ၊ ဌာန်ဒ္တန်ဒက်ပ္တန် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန် HURFOM တံ ချူခၞံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၂ တုဲကၠုၚ်ဏံ လလောၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဟဝ်တေဝ် Green Hill ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ရ။
“ပလံၚ်ဖျဴ ရဲအာဲဒဳပဳ (IDP) တံဏံတှေ် ဒးတီလဝ် ရိုဟ်ကၞက်ပဋိပက္ခ ဏောၚ်၊ တၚ်ဝါတ်ဂါတ် အခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော် သွက်ညး ဒးစ္ဍးကၠုၚ်လဝ်ဌာန်ဒၟံၚ် ကေုာံ သွက်ပဋိပက္ခအပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် လုကဴဂၠာဲသွဟ် ပိုက်တံဂၠာဲရိုဟ် ဟွံဆဵုဏီမ္ဂး ဓမံက်ရုပ်ရဴအစဳဇန်ဏံ မာန်ဟွံသေၚ်” သာ်ဝွံ Leena Zieger ညးလျိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် နူ Burma Link ဟီုရ။
ရံၚ်ကေတ်ဒဒှ် ညးတာလျိုၚ် ဒပ်ပၞာန်မွဲ ပန်ဂစိုတ်ထောံ ရဲတမ္ၚာ ၂ ကောန်ကွာန်ပါၚ်မၚ်ဂၠန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်သမၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်မ္ဂး ဒဒှ်ရ ဟွံမွဲကဵုပွမစဳရေၚ်သၞောဝ်ဗဗွဲဓဝ် ဟွံမွဲပရေၚ်ဂီုကၠီုဒေသဂှ် ကၠးမံၚ်ဣရ သာ်ဝွံ Leena Zieger ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
နာဲအဲမန် ညးက္ဍိုက်ပ် (ပရဝ်ဂရာမ်ဒါရာ်တာ HURFOM) ဌာန်ဒ္တန် ဒက်ပ္တန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန် လေဝ် “ စပ်ကဵုကိစ္စ အစဳဇန်ပလံၚ်ဖျဴ ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳတၟိဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံပလံၚ်မာန် ဒးဓဇက်အစဳဇန်ဗီုလဵု မူဝါဒဗီုလဵု၊ ညံၚ်ဂွံတီလဝ် ဗီုဘဝညးတံ မကှ်ကေဲ အေဲဇြမံၚ်၊ ညံၚ်ဂွံဆက်ထံက်ပၚ် ရီုဗၚ်အာ ညးတံပၠန်ဂှ် ပိုဲဆဝ်မ္ၚုဟ် ဖ္တိုက်ဖၟောဝ်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်” ဂးရ။
ရဲဒးစ္ဍးကၠေံ ဌာန်ဒၟံၚ် မကော်ဂး ဘဝအာဲဒဳပဳ (IDP) တံ ၜိုန်ဂစာန်ကၠောန်မံၚ်ကမၠောန် ကၠိုဟ်တ္ၚဲထုတ်ကီုလေဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ခတှ် ပရေၚ်စသုၚ် ပရေၚ်ဝဳယဲတံသၟးဟွံက ဒါန်ထံက်ပၚ် နူဂကောံတၠဒါန်နာနာတံ ဍုန်လျအောန်စှေ်မံၚ်ဂှ်လေဝ် ဒးဆဵုမံၚ် ရဴဝွံ နာဲအဲမန် ဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်မ္ဂး ရဲဒးစ္ဍးကၠေံ ဌာန်ဒၟံၚ် အာဲဒဳပဳ (IDP) တံ တန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗုဂှ် ၄ ကွာန်၊ ပ္ဍဲဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ် ၅ ကွာန်၊ ပ္ဍဲဒေသခလံက်ဂနဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်ပိဂှ် ၃ ကွာန် ဂွံတီကေတ်ရ။
ရဲဒးစ္ဍးကၠေံဌာန်ဒၟံၚ် (အာဲဒဳပဳ) တံ ဂွံဆက်တန်တဴအာဂှ် TBC (ဂကောံကဵုအရီုၚ်ဒေသပယျဵု)ကဵု TBBC (ဂကောံပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်မံၚ် ပရေၚ်ကဵုအရီုဗၚ် ပ္ဍဲဒေသပယျဵု သေံ-ဗၟာ) တံ ကဵုဒြဟတ် ပံက်ကဵုဍာန် “သွက်ဂွံပတှေ်ပဓာန် ဍာ်ဓတ် ဇကုကဵုဇကုတုဲ ဖအောန်ဖျေံ အထံက်ပၚ်သိုက်က်” တုဲ ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ် ပ္ဍဲဒေသ တိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်ဖိုဟ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဟိုတ်နူဘဲပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲဂှ် ရဲဒးစ္ဍးကၠေံဌာန်ဒၟံၚ် နွံၜိုတ်ပန် (၄) ကိုဋ်တုဲ ကာလလၟုဟ်ဏံ ပ္ဍဲမွဲဒမြိပ်ဒေသပယျဵုဗၟာ-သေံဂှ် ရဲဒဒိုက်ဒဴပၞာန် နွံၜိုတ် (၁) ကိုဋ်ပြၚ်ဏီ ဂးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်ရ။