စပ်ကဵုကိစ္စခုတ်ယၟုဒဒန် “ဗိုလ်ချုပ်အောၚ်ဆန်းတံတား” ကုဒဒန်ၜဳသြၚ်လောန် မတ်မလီုကဵု တ္ကံခၟိုၚ်ဂှ်တုဲ ညးဟွံစှေ်စိုတ် တးပါဲဒၟံၚ်တံဂှ် ဒှ်ညးနွံကဵုလညာတ်က္ဍန်န်ရောၚ် သာ်ဝွံ ပ္ဍဲဖေဖဝ်ဝါရဳ (၂၈) မိကောန်ဆာန် နူဒေသမာဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ် ဟီုဂးပ္တိုန်ထ္ၜး ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ် အလန်ဒုတိယရ။
ဒဒန်ၜဳသြၚ်လောန် ကၠောံမတ်မလီုကဵု တ္ကံခၟိုၚ် ကၠောန်တုဲဒှ်အာတၟိဏံ ညံၚ်ဂွံပ္တိုန်ဂုန်စရာဲ နကဵုယၟု “ဗိုလ်ချုပ်အောၚ်ဆန်းတံတား” ဂှ် မိကောန်ဆာန် ပ္တိုန် ဂလာန်ဖ္တိုက်ဖၟောဝ် ကုအလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်တုဲ ဟီုပ္တိတ်ဏာ ဂလာန်သာ်ဂှ်ရ။
သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်ဂှ် ဟိုတ်နူညးဂြိုဟ်စာတံတုဲ မၞိဟ်ဂှ်ဒးချိုတ်အာ သွက်ဍုၚ်တုဲဣရ၊ လၟုဟ်ပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူကောဒေံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံတုဲ ယၟုမ္ဂး “သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်” ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ဂြိုဟ်စာပၠန်မ္ဂး ဒးဂွကဵုကောန်ညးဂၠးတိတံပၠန်ရောၚ် မိကောန်ဆာန် ဂးရ။
ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ် မိကောန်ဆာန် ပ္တိုန် ဂလာန်ဖ္တိုက်ဖၟောဝ် သွက်ဂွံကဵုယၟုဒဒန် “ဗိုလ်ချုပ်အောၚ်ဆန်းတံတာ” ဂှ် ဥူတေန်ကိုဝ်ဝ်ဥူ ညးစၞးကၠတ်ထဝ် ညးဍုၚ် နူဒေသမာဲပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ် ထံက်ဂလာန်သဳကၠဳကၠုၚ်ကီုရ။
“ကိစ္စဏံ ဆေၚ်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဏောၚ်၊ ဂလာန်ဒှ်ဟိုတ်ပါ်ထ္ကးဆီ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မ္ဂး သဳကၠဳဟွံထေက်ရောၚ်ဂှ် ဂးလဝ်ပ္ဍဲဥပဒေလၟေၚ်ကမၠောန်ကၠတ်ထဝ်နွံမံၚ်” သာ်ဝွံ ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ ဒုဥက္ကဌ ကၠတ်ထဝ်တွဵုရး ဂးရ။
စပ်ကဵုယၟု ဒဒန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀ ဂှ် ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ဂကူမန်တံ ချူဗ္စိုပ်လိက် ကုရုၚ်သမ္မတ ၊ ကုဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳကီုတုဲ ပ္ဍဲလိက်ဂှ်ဝွံ ယၟုမ္ဂး ‘ဗိုလ်ချုပ်အောၚ်ဆန်းတံတာ’ ဂှ် ၜိုန်ဒှ်ယၟု ပ္တိုန်ဂုန်စရာဲ ကုသ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်သၠးပွး ဍုၚ်ဗၟာဏံကီုလေဝ် ဒဒန်ဏံ ဟိုတ်နူဟွံသေၚ်ကဵု ဒဒန်ဆေၚ်ကဵုအလုံဍုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူဒှ်ဒဒန် ဆက်စၠောံလဝ် ဆဌာန်ဒ္တန်ကောန်ဂကူမန်တံဟေၚ်ကီုဂှ်ရ ဆန္ဒကောန်ဒေသတံဂှ် ယၟုဆက်စပ်ကဵု ဝၚ်မန်၊ ဆက်စပ်ကဵုဂကူမန် တံရ နွံပၟိက် မိက်ဂွံကဵုသ္ပသမ္တီ သာ်ဝွံ ဂးလဝ်ပ္ဍဲလိက်ဂှ်ရ။
တုဲပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲဖေဖဝ်ဝါရဳ (၈) ၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀ ဂှ်လေဝ် ဂကောံသၟတ်မန်၊ ဂကောံလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်၊ ဂကောံသၚ်မန် (အပ္ဍဲတ္ကံခၟိုၚ်) တံ ပလံၚ်ဗ္စိုပ်လဝ်လိက် ကုရုၚ်သမ္မတကၟိန်ဍုၚ်၊ ဂကောံအလဵုအသဳတွဵုရးမန်၊ ရုၚ်ကၠတ်ထဝ် တွဵုရးမန်တံကီုရ။
ဒန်ဒဒန်သြၚ်လောန် မတ်မလီုကဵု တ္ကံခၟိုၚ် စကၠုၚ်လဝ် နူလက်ထက်အလဵုအသဳ သမ္မတတိၚ်သိၚ်ဂှ် ဇမၠိၚ်ဍေံ နွံ ၁၇၅၉ ပေ၊ သမၠဲ နွံ ၆၄ ပေ၊ လ္ပာ်သြၚ်မုဟ်ပန်ဏံ လးလဝ်ဍာန် သွက်ဂွံစိုပ်ဒဒန်ဂှ် နွံ ၆၈၉ ပေ၊ လ္ပာ်သြၚ်မဟေဲ လးလဝ်ဂၠံၚ် သွက်ဂွံစိုပ်ဒဒန်ဂှ် နွံ ၂၇၅၆ ပေရ။ ဒဒန်ဏံ သိုၚ်ကၠုၚ်လဝ် စနူဖေဖဝ်ဝါရဳ (၈) ၊ သၞာံ ၂၀၁၅ တေံတုဲ စိုပ်ဂိတုအေဗရဴဏံမ္ဂး ကၠောန်အသေအဟာန် ပေါဲပံက်ဒဒန်ရောၚ် ဂွံတီလဝ်ရ။