အ္စာချူလိက် ဥူတာန်သဵုနာၚ် ဗှ်လဝ်လိက်ကၞပ် ‘ဒပ်ပၞာန်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ’ ပ္ဍဲ(စနေစာပေဝိုၚ်း) ကေုာံ ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဗှ်ဗၞုဟ် ဟံသာဝတဳ ဥူဝေန်တေန် စုတိပေၚ်ပိသၞာံ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ဒၞာဲ(တော်ဝၚ်နှၚ်းဆီ) ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပ္ဍဲအေဗရဴ ၂၁ တုဲကၠုၚ်ဏံ သ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပါဲလဝ် “ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဏံ အလဵုအသဳမွဲဓဝ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ အလဵုအသဳ နွံမံၚ်ၜါဏောၚ်၊ ယဝ်ဒှ်ဍုၚ်ဍိုက်ပေၚ်ကဵုဒဳမဝ်ကရေဇြဳမ္ဂး ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ဒးက္လၚ်အမိၚ်အလဵုအသဳ။ လၟုဟ် ဗီုဂှ်လေဝ်ဟွံသေၚ် အလဵုအသဳ ညးဍုၚ်ကွာန် ရုဲပ္တိုန်လဝ်ဂှ် ဒှ်ညံၚ်ဒးက္လၚ်မံၚ်အမိၚ် ဒပ်ပၞာန်ရ။ ဣဏံဂှ် ဒှ်အရာပိုဲတံ ဒးပဠေဝ် သီုကဵုသၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ ဂှ်ဏောၚ်” ဂးလဝ်သာ်ဏံရ။
စပ်ကဵုလညာတ် နွံကဵုအလဵုအသဳၜါဏံတုဲ ပ္ဍဲကာလတုဲကၠုၚ် မုဟွံလံဏီဏံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဂကောံရပ်လွဟ် ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA တုဲ/သီုဟွံတုဲတံ ဟီုထံက်ထ္ၜးကၠုၚ်ကီုရ။ “ ကိစ္စထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA မအာဒၟံၚ် နကဵုဂၠံၚ် NCCT ဂှ် ထုဲဓရုဲကွေံကွေံရ။ ဒှ်ကိစ္စဇြိုဟ်ဟ်နက်က်မွဲဏောၚ်။ ပ္ဍဲဒၞါဲဏံ အရာဍေံဟွံတုပ်သၟဟ်ညးသ္ကံ၊ ကသပ်လညာတ် မွဲဂကောံကဵုမွဲဂကောံ ဟွံတုပ်ကၠုၚ်ညးသ္ကံ နွံကၠုၚ်တုဲ ပိုဲတံ သွက်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ ကောံကောံက္လောံက္လောံ မွဲဝါဓဝ်ဂှ် ဒဵုလၟုဟ်ကၠောန်ဟွံမာန်ဏီဖိုဟ်ရ။ ကၠောန်ကၠုၚ်ဟွံမာန်ဟီုဂှ်လေဝ် ဒၟါနူအလဵုအသဳကီုရ။ အလဵုအသဳ အုပ်ဓုပ်ဒၟံၚ် ဍုၚ်ဗၟာလၟုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ညးဂလိုၚ်တံတီဂှ်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ၜါဏောၚ်။ ဟိုတ်နူဟွံဒှ်မွဲဓဝ်ဂှ်ရ အခါရသဳကၠဳမ္ဂး အရာဟွံစှေ်ဗီု ဟွံပြေပြံၚ် နွံကၠုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဒးတတ်ဒၟံၚ် အခက်ခုဲဇဳဇဳဒိုဟ်ရ” ရဴဝွံ သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်အေန်ဗာန်ဠ ဥက္ကဌ UNFC ကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ်သဘာပတိ ကောံဓရီုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ မကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဇၚ်မာဲ ကၟိန်ဍုၚ်သေံ အဃောဂိတုအေဗရဴ ၈ ဂှ် ဟီုကၠုၚ်သာ်ဂှ်ရ။
သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် ယျတ်သေတ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကံၚ်ဇြဳက္လေၚ်ပ္တန် ရးသေံ RCSS ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ NCA တုဲဂှ်လေဝ် “ အလဵုအသဳ NLD တိုန်ကၠုၚ်။ ညးတံဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံရုဲစှ်တုဲ တိုန်ဒှ်အလဵုအသဳ။ ပ္ဍဲလညာတ် ဍုၚ်သၟာၚ်တံတှေ် ဍုၚ်ဗၟာဏံ အလဵုအသဳ ညးဍုၚ်ကွာန် နွံကၠုၚ်ဣရ ညာတ်လဝ်ဗီုဂှ်။ ဆ္ဂး ဒဒှ်ဍာံဍာံဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်ရ ကေံဇျှာပ်လဝ်အဝဵုဏောၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်။ အေ ရံၚ်လ္တူဏံတှေ် အခိၚ်တ္ၚဲဏံ အလဵုအသဳ နွံဒၟံၚ်ၜါဏောၚ်ဂှ် ပြာကတ်ထေၚ်လဵုမံၚ်ရ။ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပိုဲတံရံၚ်အကာဲအရာ ဒဒှ်ဏံတုဲ အလဵုအသဳ ညးဍုၚ်ကွာန် ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ညးလဵုမွဲ ပိုဲတံ သ္ပအဖက် ပံၚ်ကၠောန်ဂပ်ဝ်ရောဂှ် ဒးချပ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဟီုဂးထံက်ထ္ၜးကၠုၚ် ကၠးကၠးမးမး ပ္ဍဲပေါဲပံက်အသေအဟာန် ကောံဓရီုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကီုရဂှ်လေဝ် ဒးသ္ပသတိကီုဏောၚ်။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် အလဵုအသဳ အဃောဂစာန်ဒၟံၚ် သွက်ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဖအိုတ် ညံၚ်ဂွံစိုပ်လ္တူဂၠံၚ် လိက်ကသုက် တုပ်စိုတ်ဒိုအ်ပန်ပှော်အလုံမွဲဍုၚ် NCA ဂှ် နကဵုဒပ်ပၞာန် ကဵုသတိ ဗျာံလဝ် မူပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဒပ်ပၞာန် ၆ တၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဝါလေဝ်နွံကၠုၚ်ရ။ တုဲပၠန် ဒပ်ပၞာန် ဍိုက်ထ္ပက်ပၞာန်ဇၞော်ဇၞော် ကုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဒေသသၟဝ်ကျာတေံဂှ်လေဝ် အလဵုအသဳ မုဟွံဟီုမွဲသာ် ၜိပ်လဝ်ပါၚ်တုဲ သွက်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA ဂှ်ရ ဟီုတုဲဟီုပၠန် ဟီုပၠောပ်က္လောဝ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်ပွညးဂလိုၚ် ညံၚ်ဂွံဟီုပါ်ပါဲလ္တူအလဵုအသဳပၠန်ရ။
ကၠာဟွံစိုပ်အတး ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ဒုၚ်ဆဵုဂဗသၟာန်သှ်လဝ် ကေုာံဌာန်ပရိုၚ် BBC ဂှ် “ကိစ္စစပ်ကဵုပရေၚ်ပၞာန်တှေ် ဒပ်ပၞာန်ဟေၚ်ရ ဖန်ဖက်ပြုပြေၚ်ဂွံဏောၚ် ဂးလဝ်ပ္ဍဲဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ် နွံမံၚ်ဗီုဂှ်ဏောၚ်လေဝ်။ ဒၟါနူဂှ်ရ ပိုဲဒးဂစာန်ချပ်မံၚ် သွက်ဂွံပဠေဝ် ဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်။ သွက်ဂွံပဠေဝ် သၞောဝ်ဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲတၚ်ရန်တၟံပိုဲတှေ် လုပ်အဝေါၚ်မွဲတၚ်ကီုရ။မူဟိုတ်ရောမ္ဂး ကၞောတ်တိုၚ်ကဴ NCA ဂှ် သွက်ဂွံခၞံပတိတ် ဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုသၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ရဏောၚ်လေဝ်” သာ်ဏံ ဂးကၠုၚ်ကီုရဟွံသေၚ်ဟာ။
ကာလခြာဟွံလံတုဲကၠုၚ်ဏံ ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠောံသၞာံ ကမ္မတဳပရေၚ်ညဳသၟဟ်ရးသေံ(သျှာန်) CSSU ပ္တန်လဝ်နကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သေံ ကေုာံ ဂကောံရပ်လွဟ်သေံ တံဂှ်လေဝ် “အလဵုအသဳ NLD ဂစာန်ကၠောန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်သၟဟ်န်အလုံကောန်ဂကူဟီုဂှ် ဂစာန်ဒၟံၚ်ပရေၚ်သၟဟ်န် ကေုာံဒပ်ပၞာန်သၟးတုဲ သွက်ဂွံသၟဟ်န်ကဵု ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဇိုၚ်တဲအိၚ်ဇိၚ်မံၚ်ဏောၚ်” သာၚ်ဠိက် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဂကူသေံ ကေၚ်ဟီုကၠုၚ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီလဝ်ကီုရ။
ပ္ဍဲအသေအဟာန် ဗှ်ဗၞုဟ် ဟံသာဝတဳ ဥူဝေန်တေန် စုတိပေၚ်ပိသၞာံ မွဲဟာန်(စနေစာပေဝိုၚ်း) ဂှ် ဥူတေန်ဥူ နာယက ဗော် NLD သ္ဂးလဝ် “အတိုၚ်ဥပဒေအုပ်ဓုပ်ဍုၚ် ၂၀၀၈ ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲမၞိဟ် ၁၁ တၠ ဂကောံပရေၚ်စဵုဒၞါကေုာံပရေၚ်ဂီုကၠီု (ကာလုံအဖွဲ႕)ဂှ် လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ရဲကၠုၚ်နူဒပ်ပၞာန်ရ။ ဣဂှ်ရ (ကာလုံ) ဏံ နွံမံၚ်ဏီမ္ဂး ဒပ်ပၞာန်ရ ဆက်က္ဍိုက်အာက္ဍိုပ်ဏီဏောၚ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးဗက်လက်ကရဴ ဒှ်မံၚ်ဗီုပြၚ်ဏံရ။ အရၚ်ဍာံဍာံတေံ ညးဍုၚ်ကွာန် အာဂတတုဲ ဒပ်ပၞာန်ဂှ် နဗီုပြၚ် ညးယိုက်ဂၠေၚ်ရေၚ်တၠုၚ် တာလျိုၚ်ဍုၚ်မွဲရ ဒးကွာ်ဗက်လက္ကရဴညးဍုၚ်ကွာန်ဏောၚ်တုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗီုပြၚ်ဏံ ဒးပဠေဝ်ကေတ်ဏောၚ်။ သွက်သ္ဂောံဂွံ ဓဝ်မေတ္တာညးဍုၚ်ကွာန်ပၠန်ဂှ် တာလျိုၚ် နွံပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ” ဟီုဂးကၠုၚ်သာ်ဏံဂှ် ဒှ်ဝါဒ ဗော် NLD ရဟာ ဟွံသေၚ်ဟာဂှ် တီကေတ်ဝါတ်မံၚ်။
ကောံဓရီုပ္ညဳပ္ညပ်ဆေၚ်ကဵုဓမံက်ရုပ်ရဴ လိက်ကသုက်တုပ်စိုတ်ဒိုအ်ပန်ပှော်အလုံမွဲဍုၚ် JICM ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ဒၞာဲသၚ်္ဂဟဟဝ်တေဝ် ဍုၚ်နေပျဳဒဝ် အဃောသတ္တဟတုဲကၠုၚ်တေံ တုဲဂှ် “ဒးက္လေၚ်ပဠေဝ် တၚ်နၚ်လိက်ကသုက် တုပ်စိုတ်ဒိုအ်ပန်ပှော်အလုံမွဲဍုၚ် NCA ဏောၚ်ဟီုဂှ် ဒုၚ်တဲဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဟွံဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲတံလေဝ် အတိုၚ်တၚ်နၚ် လိက်ကသုက် NCA ဂှ်ဟေၚ်ရ ဒ္ဂေတ်ဗက်အိုတ်ညိ” သာ်ဏံ(ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝၚ်း) ဟီုပတေၚ်ဒၟံၚ်ရမျှာၚ်ပၞာန်ဖိုဟ်ရ။
ပ္ဍဲဝိုၚ်ကောံဓရီု JIMC ဂှ်ပၠန်ရ “ဒးဟီုဂၠေံဂၠေံတှေ် NCA ဏံ သ္ပပၞောန်တိုၚ်မ္ဂး သီုဖအိုတ်ဂှ် စဗၠေၚ်ၜေဲအာဒၟံၚ် ညိညိဣရတှေ် ယဝ်ဟွံပဠေဝ်မ္ဂး လံခ္ဍၚ် ၜေဲဗၠေၚ်အာခ္ဍၚ်ဏောၚ်၊ အလုံဖအိုတ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ဏောၚ်၊ဒှ်သာ်ဂှ်ရ လ္ပာ်ပိုဲ ဆက်နွံမံၚ် ပ္ဍဲအကာဲအရာ သွက်ဂွံက္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် ကိစ္စဓမံက်ရုပ်ရဴ NCA ကေုာံ သွက်ဂွံက္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် Bilateral agreement တၚ်တုပ်စိုတ်ၜါလ္ပာ်တံဂှ် ဖိုဟ်ဏီဏောၚ်၊ ဗၠေၚ်ၜေဲအာယျဏောၚ်ဟီုဂှ် က္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်ကဵုညိ အာတ်မိက်ဏာရ၊ ဖျေံကဵု ဂၠံၚ်စၞောန် JIMC ညိဂှ်လေဝ် ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာရ၊ အရာဇကုဒးစိုတ် Tailor make ဂှ်ရ ကေတ်နၚ်တုဲ ကဵုသ္ပဒ္တန်ပ္ဍဲကောံဓရီု ဟွံသေၚ်ကဵုအခိုက်သဳကၠဳ Dialogue ဂှ် သောၚ်က္လးပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဍုၚ်ပိုဲဏံ ဟွံမာန်ပုဟ် အဲဒုၚ်ကေတ်လဝ်” သာ်ဝွံ သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မူတူသေဖဝ် ဥက္ကဌ KNU ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာ ဂံၚ်ၚ်သ္ကာသ္ကာ ကၠးကၠးခ္ဍးခ္ဍး ဂှ် ဂွံတီကေတ်ကီုရ။
ပပ္တံနူတ္ၚဲကော်ဘိက်လဝ် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၁၊ သၞာံ ၂၀၁၁ လက်ထက်အလဵုအသဳ သမ္မတတိၚ်သိၚ်တေံတုဲ ဒဵုကဵုစိုပ်အခိၚ် ကမ္မတဳဓမံက်ရုပ်ရဴပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ UPWC အလဵုအသဳ ကေုာံ ဂကောံပ္ညဳပ္ညပ်ဆေၚ်ကဵုပရေၚ်ဒိုအ်ပန်ပှော်အလုံမွဲဍုၚ် NCCT တံ ချူမူအပြောံ NCA တုဲဒှ်အာ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၃၁ ၊ သၞာံ ၂၀၁၅ ဂှ်မ္ဂး ဒးကေတ်ကၠုၚ်အခိၚ် ပွိုၚ် ၁၄၅၀ တ္ၚဲရ။ ၜိုန်ဒုၚ်ဖအိုတ်လဝ်အခိၚ်ကဵုမူအပြောံ လလံဏံကီုလေဝ် သွက်ဂွံသ္ၚဳဂၠိပ်ကၠောန်ပ္တုဲထောံ မူခိုဟ်ဟ်ဂှ် အလဵုအသဳ ဟွံကဵုအခိၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်တုဲ ကောန်ဂကောံ EAOs (၈) ဂကောံတံ ၜိုန်ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA တုဲအာ ပ္ဍဲတ္ၚဲအံက်တဝ်ဗာ ၁၅၊ သၞာံ ၂၀၁၅ ဂှ်ကီုရလေဝ် မူ NCA ဂှ် ဆက်နွံမံၚ် အတိုၚ်မူအပြောံဂှ်ဖိုဟ်ရဂှ်လေဝ် နာဲဟံသာ ဒုဥက္ကဌ UNFC ဟီုကၠုၚ်ကုအ္စာပရိုၚ်တံ လၟိုန်န်ရ။
သၟာၚ်နူဏံပၠန် ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA တုဲ ရံၚ်ကေတ်ဗီုပြၚ်ကၠောန်ဒၟံၚ် သ္ဘၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဂှ်မ္ဂး မုလေဝ်ဟွံတၟေၚ်တုဲ ဆက်နွံမံၚ်အဆံၚ် သ္ဘၚ်သဳကၠဳကောန်ဂကူ ဇြဲၜါတၞံ (ညောၚ်နှစ်ပၚ် အမျိုးသားညီလာခံ) မကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပွိုၚ် ၁၄ သၞာံ ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳ နဝတ နူသၞာံ ၁၉၉၃ တေံကီုရဂှ်လေဝ် ပိုက်ယူချာန် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဒပ်ပၞာန်ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ရးဝ UWSA ဟီုထံက်ထ္ၜးလဝ် သာ်ဂှ်တုဲ “ကမ္မတဳပ္ညဳပ္ညပ်သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကၟိန်ဍုၚ်” ဒပ်ပၞာန်ဝက္ဍိုက်ပ်ဂှ်လေဝ် ပံက်တိုန်ဂၠံၚ်ပါန်ခါမ် ဟွံကေတ်ဂၠံၚ် NCA တုဲ ရံၚ်ကဵု UNFC ဆက်ကွာ်ဒၟံၚ် ဂၠံၚ် NCA ဂှ်မ္ဂး ဂၠံၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံဍုၚ်ဏံ ပါ်တိတ်အာၜါသွာၚ်ဣရတုဲ ဍေံစှေ်စးအာညးသ္ကံ ညံၚ်က္ဍိုပ်ကဵုကဴ ပ္ဍဲသြန်တကာၚ်္မွဲမကီုရဂှ်လေဝ် သီုညးဖအိုတ်တီလဝ်ကီုဏောၚ်ထေၚ်ရ။ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဂကောံလ္ၚဵုလ္ၚဵု နူ UNFC ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကွာ်ဗက် ဂၠံၚ်ပါန်ခါမ်နွံဒၟံၚ်ကီုဏောၚ်တှေ် အခါရ ထ္ပက်စၟတ်တဲ NCA မ္ဂး ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မူစိဂကောံ ပါလုပ်မာန်ဏီရောဂှ် ဒးမၚ်ရံၚ်ဒၟံၚ်ဏီရောၚ်။
နိဿဲ
-ပရိုၚ်ဂမၠိုၚ်