တ္ၚဲ ဂိတုဘတ် (၁၀)မံက်၊ အဝ်ဂေတ် (၃၁)ဂှ် ညးတြုံမၞုံအာယုက် ဗၞတ် (၅၀) သၞာံပြၚ် မွဲတၠ ကဵု ညးဗြဴအာယုက်ဗၞတ် (၅၀)သၞာံ မွဲတၠ ဂ္ဇအ်မံၚ် ပ္ဍဲတာဲကၚ် ကရပ်ရုၚ်ခရိုၚ်သဓီု(ဌာန်ဂအုပ်ခရိုၚ်သဓီု) တုဲ ဟီုဂးမံၚ်ညးသ္ကအ် သာသာ ကၠာမိၚ် ကဵု ဟွံမိၚ်ရ။
ညးချူလိက်ပရေၚ်ဏံ သၟာန်အာဂအုပ်ရုၚ်ခရိုၚ်သဓီုဂှ် သာ်ဝွံရ ‘ညတအ်မၚ်ဂ္ဇအ်မံၚ်မ္ၚးဂှ် မုညးတအ်ကၠုၚ်ပရော၊ ရဲ ကၠုၚ်ကိစ္စဂဗုတ်ဟာ’ သၟာန်ဂအုပ်ရုၚ်ဂှ် ဂအုပ်ရုၚ်ဂှ် ဟီုသှ်ကဵု သာ်ဝွံရ ‘မုမုရဲဂဗုတ်အလဵုရော ရဲကၠုၚ်အပ်ကောန် သုၚ်လဝ်ဂဥုဲချေံ မိမကေတ်ဟွံမာန်တုဲ ကၠုၚ်အပ်ကောန်ပ္ဍဲခရိုၚ်ဏံ ညးတအ်မၚ်တက်ကျာကဵု ညးတာလျိုၚ်တအ်၊ ညးတာလျိုၚ်သ္ပမံၚ်ကောံဓရီုတုဲ ညးတအ်ဟွံသၠးဏီ ဇှ်ရ ညးတအ်ဂ္ဇအ်မၚ်မံၚ်မ္ၚးဂှ်’ ဗီုဏံ ဂအုပ်ရုၚ်ခရိုၚ် နာဲဉာဏ် သိုက် ဟီုထ္ၜးရ။
အကာဲအရာတ္ၚဲဏံဂှ် ဟိုတ်နူကဵု ဒပ်ပၞာန်အလဵုအသဳတအ် ချဳဓရာၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်ဒေသခရိုၚ်မတ်မလီုဂှ်ကီု၊ လ္ပာ် ခရိုၚ်သဓီုဂှ်လေဝ် အကာဲအရာဟွံခိုဟ်ကွေံကွေံတုဲ ညးတာလျိုၚ်တအ် ဟွံဒုၚ်တဲ ကုညးကၠုၚ်အပ်ကောန်ဇာတ် တအ်ဂှ်ရ။
ဒၟာနူအကာဲအရာတုဲ ညးတာလျိုၚ်တအ် ဟွံဒုၚ်တဲဂှ် မုက်မတ်ညးတၠကောန်ဇာတ်တအ် မုက်မတ်ဟွံကျေဝ်စဴရ၊ ရံၚ် ကေတ်မုက်မတ်တၠယာဲတကောန်ဇာတ်တအ် ဗီုဟီုဂှ်မ္ဂး ကောန်ညးပ္ဍဲသ္ၚိတေံဂှ် သုၚ်စောဲလဝ်ဂဥုဲချေံၜက်ၜေတ် သၞောတ်တုဲ စိုတ်ကြာန်တိုန် ဒှ်အာဗီုပရအ်မွဲရ၊ ဗက်သ္ပမာန်ကဵု မိမ ကောဒေံ အတိုၚ်အရာပ်မွဲရ။
ဒဒှ်ဗီုကဵု မိမယာဲတ ကၠုၚ်ပၟပ်ကောန် ဗီုဗီုဏံဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်လၟုဟ်ရဟွံသေၚ်ရ၊ မိမယာဲတ နူပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် ပွိုၚ်ဍုၚ် ကအ်ကြိက်ဂှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် သၠုၚ်ကျာ-သၟဝ်ကျာ သာ်ဝွံ မိမယာဲတ သၟတ်သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲ(ဂဥုဲချေံ) ၜက်သၞောတ်တအ် ကၠုၚ်ပၟပ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲခရိုၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ် နွံဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ။
ဒှ်ဂလာန်မန်ပိုဲဟီု ‘ကောန်ဟွံခိုဟ် ပလံၚ်ဘာလကျာ်’ ရ၊ အခိၚ် သၟတ် ကောန်ဇာတ်ညးတအ် မံၚ်ခိုဟ်ထတ်ယုက် ဒၟံၚ်တအ်ဂှ် ဂွံချပ်ဂွံလ္ပာ်လုပ်ကၠောန်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် နွံအောန်ကွေံကွေံရ၊ အခိၚ် မိမယာဲတတအ်ကေတ် သ္ပဟွံမာန်ဂှ်မှ ကၠုၚ်ပလံၚ်ပၟပ်ပ္ဍဲဌာနဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာနာရ။
ဟိုတ်နူ သၟတ်လီုလာ်အာ နကဵုဘဲအန္တရာဲဂဥုဲၜူမာဲနွံဂၠိုၚ်ဂှ်ရ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တအ် ဂစာန်ချပ်ဇန်ကၠုၚ် သိုၚ်ပ္တန် ဒၞာဲဌာန်လွဳ လွတ် ဗပိုတ်ဂဥုဲၜူမာဲရ၊ ဆဂး ဟိုတ်နူပရေၚ်ခက်ခုဲနာနာသာ်တုဲ ဒဵုလၟုဟ် သိုၚ်ပ္တန်ဟွံမာန်ကၠုၚ်ဏီရ။
ပရေၚ်သၟတ်တအ်သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲဏံဂှ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တၟအ်ကွာန် တၟအ်ပွိုၚ်ဍုၚ်မန်ရ၊ သၟတ်တအ်သုၚ်စောဲဂဥုဲဂၠိုၚ် လောန်ဂှ်တုဲ ဒှ်အာဗီုဓမ္မတာမွဲရ၊ နူကဵုသၟတ်ပ္ဍဲအရာပ်တအ်ဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ကဆံၚ်သၟတ်ပ္ဍဲဘာတအ်ရ၊ ပ္ဍဲဘာဗ္တောန်လိက် လ္ၚဵုတအ်လေဝ် ကွးဘာတအ် သုၚ်စောဲနွံကၠုၚ်ဣရ။
‘ပ္ဍဲဘာပိုဲ ကွးဘာတြုံတြုံတအ် (၈)တန်ဂှ် ဍေံတအ်ကၠတ်ဂွဳစိုက်လဝ် မဂဥုဲချေံသာ်ပ္ကဴ (ပန်း)၊ ဍေံတအ်သုၚ်ဟ ရောတ်မံၚ်ပိုဲဂွံဆဵုမံၚ်ရ၊ သုၚ်မံၚ်ကၠးကၠး’ သာ်ဏံ မိစမ္ပာထဝ် ကွးဘာ (၈)တန် နူဘာတန်သၠုၚ်မွဲကွာန်ဂှ် ဟီုလဴကဵုရ။
တ္ၚဲဏံဂှ် ပရေၚ်သုၚ်စောဲသုၚ်စစၞဂဥုဲၜူမာဲဂှ် အခိၚ်တမ်ကၠာဂှ် သုၚ်စောဲအရက်၊ ဍာ်တာ ၊ ဗဳယာ နွံရ၊ တ္ၚဲဏံဂှ် ဗီုဂှ် ဟွံသေၚ်ရ၊ သၟတ်တအ်သုၚ်စောဲ ဂဥုဲၜူမာဲ (ဂဥုဲချေံ) ကဵု ဍာ်တၞးဘိၚ်ၜိုဟ် (ၜဲါကဓမ်) ရ၊ ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ ဆေၚ်ဖျာ သွံ အရက်၊ သွံဍာ်တာ၊ သွံဗဳယာတအ် တော်ဟွံကိတ်ဟီုကရောတ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
‘လၟုဟ်ကောန်ကွးဘာ ပ္ဍဲဘာတအ်လေဝ်ဟွံသှေ် သုၚ်စောဲမံၚ်ဂဥုဲချေံဂှ်အိုတ်ဣရ၊ ညးရာန်သုၚ်ကဵုမ ဟွံမာန်တှေ် ရာန်သုၚ်ကဵုဟရောတ်၊ မွဲဟရောတ်တှေ် (၂၀၀) ဒကေဝ်၊ ဗီုဏံလေဝ် ဒှ်မံၚ်နွံ၊ လအ်ညိတှေ် ရာန်သုၚ်ဂှ်သၠဲသ္ပဟွံ မာန်တုဲတှေ် ရဲသွံကဵုဟရောတ်ဍေံဒှ်ကၠုၚ်’ ဗီုဏံ ကေၚ်ကာဗဟဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဗညာလဴ လဴထ္ၜးဗီုညးဆဵုဂဗရ။
ပရေၚ်ဂလာန်ဂဥုဲၜူမာဲဏံဂှ် ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်တအ်လေဝ် ဂလာန်တိုန်မံၚ် အဆက်က်ရ၊ ဆဂးဂှ် ညးက္ဍိုပ် ကၠောန်သွံရာန်တအ်ဂှ် ရပ်စပ်ဂွံအောန်ကွေံကွေံရ၊ ဗွဲမဂၠိုၚ် ညးသွံရာန် အကြာရဲသုၚ်စောဲတအ် ကဵု ညးသုၚ်စောဲ တအ်သၟး ရပ်စပ်ဂွံဂၠိုၚ်ရ။
ပရေၚ်ဂဥုဲၜူမာဲ ဂဥုဲချေံဏံဂှ် ပရေၚ်ကဵုပညာ အကြာဂကောံမဟာဇန်တအ်ကီု၊ ကၠောန်ဆထေက်ကြိုက်ရ၊ ခမဳ သၚ်တအ်လေဝ် လ္ၚဵုဟီုတွံမံၚ်ကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဟွံယျအ်စှေ်အာလးလးဏီရ၊ ပဲါနူအသိၚ်ယျအ်စှေ်ဂှ် ပရေၚ်သွံ ရာန်ဂှ် ဟီုဟွံဒးချိုတ်ပၠိုတ်ကၠာလေဝ် ညးသုၚ်စောဲတအ်ပဵုဂၠိုၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။
အသိၚ်လျတ်ဂဥုဲၜူမာဲဝွံ ဟိုတ်နူတက်ထတ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကွာန်တအ်တုဲ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ် ပစူလဝ်လိက်ယာတ်ဗဳနာၚ် သာ် ဏံနွံရ၊ ‘ကွာန်ထဝ်ပၠၚ်ဝွံ ဒှ်ဌာန်ဒေသစာ်စ္ဍး နူဂဥုဲဝိဝိၚ် ၜူမာဲရောၚ်’ ဗီုဏံ ကွာန်လ္ၚဵု ပစူလဝ်ဂတဵုမုက် ပ္ဍဲကွာန်နွံ ကၠာလေဝ် ပကတိဒဒှ်ဍာံဍာံဂှ် ဂတဵုမုက်ဂှ်ကဵု ပကတိရုပ်ဍာံဍာံဂှ် ဂတးဂတုန်မံၚ်ရ။
ပရေၚ်ရပ်စပ်ဂဥုဲၜူမာဲဏံတုဲကၠုၚ်ၜိုတ် ၂ သၞာံလ္ပာ်တေံမ္ဂး တၠပညာစဵုဒၞာထိၚ်ဒဝ်တအ် ဆဵုဂဗကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ဍုၚ် မန်တၟိတုဲ ‘ပရေၚ်ရပ်စပ်သွံရာန်ဂဥုဲၜူမာဲဏံဂှ် ကာလတ္ၚဲဏံမ္ဂး ရပ်စပ်ကေတ်ဟွံမာန်ရ၊ ဒးထိၚ်ဒဝ် နွံမွဲသာ်ရ၊ ညံၚ် သၟတ်တအ် ဟွံကၠောံထၞာန်ပွမသုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲဏံဂှ်တှေ် ဒးထိၚ်ဒဝ်သၟတ်အနာဂတ်တအ်၊ ဒးကဵုပညာဍေံတအ် ဒးဍိုက်ကၠောန်ညံၚ်သၟတအ်ဟွံသုၚ်စောဲ ဂဥုဲၜူမာဲဏံဂှ် ဒးကၠောန်ဏောၚ်’ ဗီုဏံ တၠပညာစဵုဒၞာဂဥုဲၜူမာဲ အဆက် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ် ကဵုကသပ်ကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ရ။
အဃောဗော်ရပ်စပ်ထိၚ်ဒဝ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ဂဥုဲၜူမာဲဏံဂှ် အလဵုအသဳကရေပ်ဓရတ်ကၠုၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ညံၚ်ဟွံဂွံၜက် ၜေတ်လုပ်ပ္ဍဲဍုၚ်ပၠန်ရ၊ ပရေၚ်ရပ်စပ်မၞိဟ်တအ်ဂှ်လေဝ် အလဵုအသဳကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိနွံကၠုၚ်ရ၊ ပရေၚ်ရပ်စပ်ထိၚ်ဒဝ်ဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲဗော်တအ်လေဝ် ဒးယှအ်ကၠုၚ်တဲပၠန်ရ။
လၟုဟ်မ္ဂး သၟတ်တအ် ဘဝလီုအာကဵု ဂဥုဲၜူမာဲ(ဂဥုဲချေံ) ဏံ နွံဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ၊ ဒၞာဲကြိုၚ်ထိၚ်ဒဝ် သၟတ်သွံရာန်-သုၚ် စောဲဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲခရိုၚ်တအ်လေဝ် ခြိုၚ်ဟွံအိုတ်ရ၊ ဒၞာဲထိၚ်ဒဝ် လွဳလွတ်ဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီု နွံကီုရ၊ ဆဂး အခိုက်ကၞာမန်ပိုဲတအ် ဟွံခံၚ်ကဵုလ္တူဍုၚ်ဏီရ၊ တ္ၚဲဏံ အကာဲအရာဗော်ကဵု အလဵုအသဳလေဝ် တိုန်ဟာ စှေ်ဟာ က္တဵုမံၚ်ဂှ် မိမယာဲတသၟတ်သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲတအ်လ္ၚဵုလ္ၚဵု မိက်ဂွံအာပၟပ်ကောန်ဇာတ်ဇကုဂှ် ဒးၚုၚ်ကဟောံစဴဗီုကဵု ညးမွဲဂကောံ ဒးကလေၚ်စဴ နူခရိုၚ်သဓီု ဗီုပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် တၚ်လ္တူတေံဂှ်ရ။