နာဲအံၚ်ဇၞး (ရုတ်တံၚ်)
မိတ်၊ သၞ ဗိုန်ဒၟံၚ် ဒ္တန်ကဝ်ဟွံမွဲ၊ ဒှ်ဂုန်ဖဵု သွက်ဇကုနွံမ္ဂး ဒှ်မိတ်သ္ဍိုက်ဆာန်တုဲ သ္ပကၠုၚ်အန္တရာဲ ကုဇကုမ္ဂး ဒှ်သၞရ၊ မိတ်ရ သၞရ သ္ပလဝ်သမ္တီ ဗိုန်န်ဗတ်တ် ဟွံဂွံရ၊ ဗော်ပၠန်ဂတးရခေၚ် (အေအေ) တံ ညးတံ ဟီုပ္တိတ်လဝ် ရမျှာၚ်ညးတံ ဇဖန် (အဟိန်) လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက်ဂှ် ဒက်ပ္တန်အာ တိဍာ်ဒေသ ဂကူညးတံရ၊ ပ္ဍဲပၠန်ဂတး အေအေ တံ အဝဵု (၃) သာ် မတွံဂး ခၞံသၞောဝ်၊ စဳရေၚ်ဂဗုတ်၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ပိပြကာဏံ ဟွံမွဲမ္ဂး ဒက်ပ္တန်ဒေသ တိဍာ်ညးတံမာန်ဟာ? ယဝ်ဗဒှ်ဂလာန်သၟာန် သာ်ဏံမ္ဂး အဝဵုပိသာ်ဝွံ ညံၚ်သ္ဂောံဒှ်ဂှ် ဇကုဒးဂစာန်ကၠောန်ကေတ်၊ ပ္ဍဲဂကူဇကု အစောန်စရာဲ ဖျေံဗီုပြၚ် ဓမံက်ရုပ်ရဴဇကုခိုဟ်မ္ဂး သဒှ်အလဵုအသဳ ပ္ဍဲဂကူဂှ်ရ၊ ဒှ်ဗီုအလဵုအသဳမွဲ မအုပ်ဓုပ်ကီုရ၊ ဗော်ပၠန်ဂတးရခေၚ် သ္ဂောံခၞံဗဒှ် အဝဵု (၃) သာ် ပ္ဍဲဂကူညးတံတုဲ ဒက်ပ္တန် ဒေသသ္ဇိုၚ် တိဍာ်ရခေၚ်တံရ။
ပ္ဍဲဂကူဝတံဂှ် အဝဵု (၃) သာ်ဏံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဝတံ ဒက်ပ္တန်လဝ်နွံ၊ ညးတံအုပ်ဓုပ်လဝ် ဂကူညးတံ ဗီုအလဵုအသဳ အုပ်ဓုပ်လဝ်ဍုၚ် မွဲကီုရ၊ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ဟွံသ္ပသၞ၊ ဟွံပလီုပလာ်ကၠေံ သၞောဝ်အဝဵုညးတံမ္ဂး ဒှ်မိတ်မွဲရ။ သ္ပသၞ ပလီုပလာ် ကဵုအန္တရာဲ ကုပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ညးတံမ္ဂး ဒှ်သၞညးတံရ၊ အဝဵု (၃) သာ်ဏံ ပ္ဍဲတိဍာ် ဗော်ပၠန်ဂတး မၞုံကဵုအဝဵုသြဇာမတဴတံ ဒက်ပ္တန်မာန်ရ၊ ပၠန်ဂတးဂကူမန် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် တိဍာ်သြဇာတဴ နွံဒၟံၚ်ကီုရ၊ ပရေၚ်အုပ်လ္ဒမ်သၞောဝ်၊ စဳရေၚ်ဂဗုတ်၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ဗွဲမလအ်လကာဖာရ၊ အဝဵု (၃) ပြကာဏံ ယဝ်နွံဂၠိုၚ်မ္ဂး ဒှ်မနွံကဵုအဝဵု အလဵုအသဳမွဲကီုရ။
ညးမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗွိုၚ်တိဍာ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် နွံလၟိဟ်ဟွံအောန်ရ၊ ညးတံ ဂွံကၠောန်အာ ကမၠောန်ဂယိုၚ်လမျီု ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်၊ ကမၠတ်ဒမၠမတာအောန်၊ ဂွံတိက်ဒၟံၚ် ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်၊ ဒှ်ယဲဘဲလေဝ် ညးတံရံၚ်စံၚ် လွဳပရာကဵုပေၚ်ၚ်တုဲ ဒှ်အမှုဂဗုတ်လေဝ် ညးတာလျိုၚ်တံ စဳရေၚ်ဒၟံၚ် ဗွဲမဓဝ်ယာတုဲ ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် အဝဵု (၃) တန် နွံဒၟံၚ်ရ။ ဒှ်ဒၟံၚ်အလဵုအသဳ သွက်ဂကူမန်တံရ၊ လ္တူအလဵုအသဳ ဂကူဇကု၊ ဇကုသ္ဒးစွံၚုဟ်မး၊ သ္ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်သၞောဝ်၊ စၞောန်ပၟိၚ်၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ လၟိုန်ရောၚ်၊ ပ္ဍဲတိဍာ် ဗွိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သြဇာတဴ မဖျေံလဝ်အဝဵု (၃) တန်ဂှ် ယြဴဗၞတ်မွဲ ဒပ်ပၞာန်ုဗၟာတံ ဟွံဖံက်ပကဝ်၊ ဟွံပလီုပလာ်၊ သၞောတ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိမ္ဂး ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံဂှ် ဒှ်မဟာမိတ်ဗော်ရ၊ ဟွံထေက်ကဵု ဂၠာဲသ္ပသၞ လ္တူညးတံရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒှ်အလဵုအသဳ ဂကူမန်တံရောၚ်၊ ယဝ်ဂကူမန်တံ ပတှေ်သ္ပသမ္တီမာန်မ္ဂး ကမၠောန်အလဵုအသဳတံ သ္ဒးကၠောန်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒးတီလဝ် ကၠးကၠးတၟးတၟးကီုရောၚ်၊ ညးမဒှ် အလဵုအသဳမွဲမွဲဟီုဂှ် ညးတံ သ္ဒးကေတ် အကံက်အခေါန် ပ္ဍဲညးဍုၚ်ကွာန်တံရ၊ ဒးပံက်လဝ် ဌာနကံက် အကံက်အခေါန်ရ၊ ညးတံ ဂွံနၚ်အကံက်အခေါန် နူညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ သ္ဒးကၠောန် ပလေဝ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပလေဝ်ဂၠံၚ်ဍာန်၊ သိုၚ်ဗ္ဒမ်လွဳလွတ်ယဲ မပ္တံရုၚ်ဂဥုဲ၊ ကဵုဂဥုဲ၊ ဗဂဵုလဟဵုပ္တိုန် ပရေၚ်ပညာ၊ သမၠုၚ်ကဵု ကွတ်နာနာသာ်ရ။
ဌာနအကံက်အခေါန်၊ ဌာနစဳရေၚ်ဂဗုတ် ဟွံဓဝ်ယာ ဟွံတပ်တး ဟွံမၚ်သၞောဝ်မ္ဂး ဒှ်အလဵုအသဳ ဍုၚ်မွဲကၠာလေဝ် ဒှ်အလဵုအသဳခိုဟ်မွဲ ဟွံမာန်ရ၊ အလုံဌာန မဆေၚ်စပ်တံ ဒ္ဂေတ်ဗက်သၞောဝ်၊ ကလၚ်ဗက်စၞောန်ပၟိၚ်မ္ဂး ဒှ်အလဵုအသဳ အုပ်ဓုပ် မၚ်မွဲ ညးဍုၚ်ကွာန် ခိုဟ်မွဲရ၊ ပၠန်ဂတးဂကူဝတံ သ္ပတံနူသၞာံ (၁၉၈၉၊ ၉၀) တေံ ဒက်ပ္တန်အဝဵု (၃) သာ်တုဲ အုပ်ဓုပ်ကၠုၚ် ဂကူညးတံ၊ ကေတ်ကၠုၚ် အကံက်အခေါန် ဖျေံကၠုၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ဗဂဵုလဟဵုကၠုၚ်ဍုၚ် ဗွိုၚ်ဒေသညးတံ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဝွံ ဒှ်ဂကူဇၞော်မောဝ် ဗြေဝ်ဗြော်အိုတ်တုဲ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ဟွံလုပ်ပလာပ်ပထုဲ ပ္ဍဲဒေသ အဝဵုညးတံ တန်တဴဒၟံၚ်ဂှ်ရ။
အလဵုအသဳမွဲမွဲဟီုမ္ဂး သ္ဒးကေတ် အကံက်အခေါန် နူညးဍုၚ်ကွာန်တုဲ သ္ဒးကေတ်တာလျိုၚ် ကုညးဍုၚ်ကွာန် မကဵုအကံက်အခေါန် ကုအလဵုအသဳတံကီုရောၚ်၊ ဟွံကေတ် အကံက်အခေါန် နူညးဍုၚ်ကွာန်တံမ္ဂး ဇနော်ပ္တိုန် အလဵုအသဳ ဟွံမာန်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ် သ္ဒးထံက်ပၚ် အလဵုအသဳ၊ အလဵုအသဳဂှ် သ္ဒးကေတ်တာလျိုၚ် ကုညးဍုၚ်ကွာန် သွာၚ်ပညာ၊ သွာၚ်ထတ်ယုက်၊ သွာၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ သွာၚ်သိုၚ်ခၞံ ပ္တန်ဗဒှ်တၟိတၟိတံရ၊ လ္ပာ်ကေတ်သၟးရနွံတုဲ ဟွံဒုၚ်လျိုၚ် ကုညးမကဵု အကံက်အခေါန်တံဂှ်မ္ဂး တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ညးဒမၠေံသြန် ဂၠေံသြန်တုဲ ဟွံကလေၚ်ကဵုကီုရ။
ပ္ဍဲဗွိုၚ်တိဍာ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သြဇာတဴဂှ် သေဌဳ တၠကၠအ်သတ်၊ ကၠအ်ထ္ၜိုတ်၊ တၠဆေၚ်ဖျာ၊ တၠကမ္ပဏဳ ကၠုၚ်ဖျေံသ္ဇိုၚ် ကၠောန်ကမၠောန် မပ္တံသိုၚ်စမြိုၚ်သ္ၚိဌာန်၊ ဒမြိပ်ကွဳစက် မနွံလၟိဟ်ဟွံအောန်ရ၊ လ္တူတၠကၠအ်၊ တၠဖျာ၊ တၠကမ္ပဏဳတံဂှ် ဗီုလဵုကံက်ဒၟံၚ် အကံက်အခေါန် သၞောတ်ဗီုပြၚ် ဒးဒးရးရး၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ် အလဵုအသဳ ဗီုပြၚ်ကံက်အကံက် နဲကဲဂတာပ်ခေတ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ်တံ သ္ဒးဖျေံလဝ်နဲကဲ ကေတ်အကံက် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ရောၚ်၊ ဗီုဂွံဆဵုညာတ်ဒၟံၚ် နဲကဲဗက်အကံက် ဒးအာဗက်ဒၟံၚ် အကြာရဲတၠကၠအ်၊ တၠဝါဂှ် သ္ဒးပလေဝ်နဲကဲထေက်ရောၚ် မိက်ဂွံကဵုကသပ်ရ။
ပ္ဍဲဗော် ဟိုတ်နူမနွံကဵုအဝဵု (၃) တန် ဒှ်ဒၟံၚ်အလဵုအသဳ ဂကူမန်တံနွံတုဲ နနဲဂကူမန်တံ စိုပ်အခိၚ် ညံၚ်သ္ဂောံကၠုၚ်ပၠုပ် အကံက်အခေါန်ဂှ် သ္ဒးလလောၚ်တြး ကဵုလဝ်သမ္တီ ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံရောၚ်၊ တၠကၠအ်၊ တၠပိုန်ဒြပ်တံ စိုပ်အခိၚ် ဟွံပလံၚ် အကံက်အခေါန်မ္ဂး ဒးကဵုဒုဟ်ဒဏ် နကဵုသၞောဝ် အလဵုအသဳမန် ဖျေံလဝ်ဂှ်ရောၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန် မၞုံသၟဝ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ပရေၚ်ဂီုကၠီု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဂွံကၠောန်ဒၟံၚ် ကမၠောန်ဂယိုၚ်လမျီု ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်၊ ဂွံအာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ် ဟွံမွဲကဵုအန္တရာဲ မမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် သ္ဒးတီဂုန်၊ ခၠေဝ်ရော်ဂုန် ထေက်ရောၚ်။
ပ္ဍဲကာလ ယဲကဝ်ဗေတ် (၁၉) မံက်ကၠုၚ်ဏံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပံက်ကၠုၚ်ဌာနလွဳပရာယဲ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန် မနွံပ္ဍဲတိဍာ်ဒေသ ဗွိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ညံၚ်ဟွံကၠောံထၞာန်စၟယဲဂှ် ကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် ပံက်လဝ်ဌာနလွဳယဲ (၅) ဒၞါဲဂှ် ဒှ်ကမၠောန် အလဵုအသဳတံ မ္ဒးကၠောန်ရ၊ ပံက်လဝ်ဌာနပညာ မဗ္တောန်ကဵုဒၟံၚ် ကုကွးဘာတံဂှ်လေဝ် ဒှ်ကမၠောန်အလဵုအသဳရ၊ ဌာနပညာဂှ် ဟွံပါ်လဝ် မိတ်သၞတုဲ သ္ပလဝ်အဓိက သွက်သ္ဂောံဒှ် ဂုန်ဖဵုဂကူဟေၚ်ရ၊ ဒှ်ဒၟံၚ်ဂုန်ဖဵု သွက်ဂကူဇကုနွံမ္ဂး ဒးပံၚ်ဗ္စပ်လဝ်ဖၟိုတ်ရ၊ အခိၚ်ဒှ်ဂုန်ဖဵုဂကူပိုဲနွံမ္ဂး အလဵုအသဳဗၟာတံလေဝ် ဒှ်မိတ်ပိုဲရ။
အဝဵု (၃) သာ်ဏံ ယဝ်ဒက်ပ္တန်လဝ် ဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက်နွံမ္ဂး ဒှ်အလဵုအသဳ ခိုဟ်မွဲရ၊ ညးမဖန်ဇန် အဝဵု (၃) သာ်ဏံ စဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်မ္ဂး ပ္ဍဲဗွိုၚ်တိဍာ်ဇကု မပိုၚ်ပြဳလဝ်ဂှ် ဖန်ဖက် နကဵုဗီုပြၚ် အလဵုအသဳ သၞောတ်စှေ်စှေ် ဂွံဒၟံၚ်ရရောၚ်၊ ဖန်ဇန်ဇိပ်ဂၠိပ် သိပ်နှက်ဒၟံၚ်မ္ဂး အလဵုအသဳမန်ကဵု ဂကူမန် မံက်ဒၟံၚ်တုဲတုဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ဒးပကတ်ပကေၚ်ကေတ် သၞောတ်အလဵုအသဳ မအုပ်ဓုပ် ဖန်ဖက် ဇၟာပ်ပ်သွာၚ်ရောၚ်၊ ဇၟာပ်သွာၚ် ဓမံက်ကဵုရုပ်ရဴ သၞောတ်ဗ္ၜတ်အလဵုအသဳမာန်မ္ဂး ဒှ်အလဵုအသဳ မခိုၚ်ဗိုန်မွဲရောၚ် ဟီုစထေက်ရ၊ အလဵုအသဳမန်ဂှ် ဂကူမန်တံ သ္ပသမ္တီကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိမာန် သီုအလုံဂကူမွဲမ္ဂး အလဵုအသဳမန် မံက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂကူမန်တံတုဲတုဲဣရ၊ အလဵုအသဳ ဂကူဝတံဂှ် ဂကူဝတံဟေၚ် သ္ပလဝ်သမ္တီရ၊ ဖန်ဇန်ဒၟံၚ် လ္တူဂကူဝညးတံ ဂွံဒၟံၚ်ပေၚ်ၚ်ဂှ် ကေတ်ခန်လ္ၚတ်အိုတ်ညိ။
