Categories
ဂလာန်ညးဒါန်လိက် ပရိုၚ်

ပံၚ်တောဲကၠောန်အာ ပရေၚ်ကောန်ဂကူညိ

ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ကောန်ဂကူမန် သွာၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နကဵုဂကောံ၊ ကမ္မတဳ၊ ဇာနှိက်၊ ဗော် ဗီုပြၚ်ဒက်ပ္တန်နာနာတုဲ ပၠကၠုၚ်မံၚ်တရဴ ကောန်ဂကူရ။ ပရေၚ်သီထ္ၜောဝ် သ္ပစၞးကဵုဂကူ မွဲဟေၚ်ဂှ် ဍေံဟွံဒှ်တုဲ ဗီုပြၚ်ညးကဵုညး ပၠမံၚ်တရဴရ။ အဓိကဂှ် ဂကောံမွဲကဵုမွဲ ဗွိုၚ်မွဲကဵုမွဲ ပရေၚ်ဆက်စၠောံ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲ နွံမံၚ်မ္ဂး ဇြဟတ်တဴဂၠိုၚ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ အသိၚ်အလိုန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ် သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဂှ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူမန်လေဝ် ဟိုတ်နူကဵုဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ဟွံတုပ်၊ လညာတ်ဟွံတုပ်တုဲ နူကဵုကၠောန်မံၚ် အဆံၚ်ဒေသဂှ် ကၠောံဍပံၚ်တောဲကၠုၚ်ကဵု ဂကောံဗွိုၚ်အဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်တံရ။ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်အာပံၚ်တောဲဂှ် ပရေၚ်ဒက်မိတ် တၞဟ်ခြာ ဂၠံၚ်တရဴ တၞဟ်ခြာကၠုၚ်ရ။ ဂကောံလဵုဟွံဟီု တၚ်ရန်တၟံ ပရေၚ်ကောန်ဂကူတုဲ လုပ်ဒုၚ်ဒဒိုက်ရောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်နွံရ။ ၜိုတ်လဵုဒှ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် ဒးမၚ်ရံၚ်အာမံၚ်ဏီ။


စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဂၠံၚ်တရဴ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူဂှ် သွာၚ်လဵုလေဝ် ဓမံက်ရုပ်ရဴ ဟွံပြာကတ်ဏီရ။ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲကဵု ဂကောံဇြဟတ်ဗွိုၚ်ဇၞော် အဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်တေံ နွံမံၚ်သီုၜါလပါ်ကီုလေဝ် ဂွံချပ်ပရေၚ်ကောန်ဂကူဂှ် ဂကောံမပံၚ်တောဲလဝ် အဓိကတံ စွံအာရီုလပါ်ကောန်ဂကူ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဟွံမာန်ဏီရ။ ညးတံ စွံကၠုၚ်ဏောၚ် စၟဳစဂွံကီုလေဝ် ဟိုတ်ညးတံ ချပ်ကဵုဟွံမာန်ဂှ်လေဝ် ပရေၚ်တာဒၞာ နွံမံၚ်ရ။ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံၜိုဟ်သြိုဟ်တုဲ အဆံၚ်ကောန်ဂကူ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ညးတံ ပၠောပ်က္ဍဟ်ဟွံမာန်ဏီရ။ ပရေၚ်ကမၠောန်ညးတံ ဂွံအံၚ်ဇၞးဟေၚ် စွံလဝ်အာရီုအိုတ်ရ။

အိုတ်ကၞောတ် ပ္ဍဲကဵုဗွိုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ဂှ် ဂကောံလုပ်သၞောဝ်သၟးဟွံက၊ ဂကောံသၟဝ်တိ၊ ဂကောံတၟိပၠန်၊ ဂကောံနာနာတံ နွံလဝ်တုဲသၟးဟွံက သ္ပဟိုတ်နာနာတုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ်မံၚ် ဂကောံ၊ ဗွိုၚ်ဏီဖိုဟ်ရ။ ပရေၚ်ဓမံက်ရုပ်ရဴ ဂၠံၚ်တရဴဟွံတုပ်တံ ဒှ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။
ယဝ်ရသ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵု ပရေၚ်ကောန်ဂကူ၊ ချဳဓရာၚ်မံၚ် သွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူဏီမ္ဂး ဂွံအံၚ်ဇၞးလောဲဂှ် ပရေၚ်ပံၚ်တောဲ ပ္ဍဲကဵုဂကူမန် ဒးစွံအဓိကရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကောံ၊ ဗွိုၚ်၊ ကမ္မတဳ၊ ဗော်၊ ဗော်သွးနာနာတံ ညံၚ်ဂွံပံၚ်တောဲချဳဓရာၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူ ဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ဂှ် စွံအာဂရုတုဲ သၠုၚ်ပ္တိုန်အာ ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူညိဂှ် ဖတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုၚ်

ပူဂဵုနုက်တိတ်လဝ် နူဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဒက်အာ ဂကောံပရေၚ်ကေၚ်ကာဂကူမန်နွံ

ဝဏ္ဏမာန်၊ အေဗရဴ ၂၉၊ ၂၀၂၁

ပူဂဵုနုက်တိတ်လဝ် နူဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂမၠိုၚ် စန်ဒက်ပကောံအာဇြဟတ် စပ်ကဵုပရေၚ်ကေၚ်ကာဂကူမန် မွဲဂကောံရောၚ် နာဲမန်ရာဇာ (ညးစၞးဇၞးလဝ်မာဲ ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၂၀) ဟီုထ္ၜးရ။
“ပိုဲရဲဂကောံနုက်တိတ်လဝ် နူဗော်ညဳသၟဟ်မန်တံ ပံၚ်ကောံသဳကၠဳကဵု ဂကောံနာနာတံတုဲတှေ် ဒက်အာဇြဟတ် ပရေၚ်ကေၚ်ကာဂကူမန် မွဲဂကောံရောၚ်၊ ဂကောံဏံဂှ်တှေ် ဗော်ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဆေၚ်ကဵု ပရေၚ်လိက်ပတ်၊ ဆေၚ်ကဵုတ္ၚဲကောန်ဂကူတံရ ရေၚ်တၠုၚ်အာဏောၚ်” သာ်ဝွံ နာဲမန်ရာဇာ ဟီုရ။
ကြဴနူကဵု ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ပါလုပ်ပ္ဍဲကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်တုဲဂှ် ပ္ဍဲဗော်ညဳသၟဟ်မန် အဆံၚ်ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵု (၁၉) တၠ၊ ပ္ဍဲကဵုဂှ် ဂကောံညးအုပ်ကာ (၂) တၠ၊ ကမ္မတဳဗဟဵု (၁၅) တၠ၊ ပံၚ်ကမ္မတဳဗဟဵု (၃၄) တၠ ပတိုန်လဝ် လိက်နုက်တိတ်နူဗော်ရ။
“ပိုဲရန်လဝ်ဂှ်တှေ် ဂိတုမေမံက်ဗက်တှေ် ပိုဲရဲနုက်တိတ်နူဗော်တံ သ္ပတိုၚ်တုဲတှေ် ကော်ဘိက် ဂကောံမဟာဇန်နာနာတံတုဲ ကၠောန်ကောံဓရီုမွဲဏောၚ်၊ ပ္ဍဲဂှ်တှေ် ပံက်အာ ဂကောံကေၚ်ကာပရေၚ်ဂကူမန် အဆံၚ်ဂကောံသ္ပစၞး ဂကူမန်ဟီုဟီု ပံက်အာမွဲဏောၚ်၊ ပိုဲပြိုၚ်ပ္ကာန် ပံက်ဗော်ဟွံသေၚ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးဆက်ဟီုရ။
နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အုပ်ဓုပ်ထိၚ်ဒဝ်ကၠေံ အဝဵုဍုၚ်တုဲဂှ် စၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန် အဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ် (၁) တၠကီု၊ ပ္ဍဲအဆံၚ်တွဵုရး (၁) တၠကီု ပါလုပ်ကေတ်လျိုၚ်တုဲဂှ် ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵု၊ ကမ္မတဳဗဟဵု၊ ကောန်ဗော်အဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်-အဆံၚ်ကွာန်လ္ၚဵု ပတိုန်ကၠုၚ် လိက်နုက်တိတ်နူဗော်ရ။

Categories
ပရိုၚ်

ယဝ်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဆက်ပရေံစှေ်ပၠန်မ္ဂး ညးဒေသလှာဒကှ်တံ ဒှ်ဓဝိၚ်ကဵု ပရေၚ်ဇွောံမပိုတ်

မာံသုခ၊ အေဗရဴ ၂၄၊ ၂၀၂၁

အကြာပိပန်သၞာံဏံ ညးဍုၚ်ကွာန် မၞုံပ္ဍဲဒေသလှာဒကှ်တအ် ဇွောံမသ္ၚုသွက်စကသီု အခိၚ်အိုတ် အခိၚ်ဗ္ကန်ကေတ်ကီုလေဝ် သၞာံဏံ ဟိုတ်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ်တုဲ ဒးရာန်ပ္ကောံစွံလဝ် ညံၚ်ဂွံရုံဂပ်ဂှ်ရ ဂွံပ္ကောံဇွောံမ သွက်စမွဲကသီုဂှ် ညးလှုဲနွံညိညတအ် ဟွံခက်ကွေံကီုလေဝ် သွက်ညးဟွံမွဲတအ် ခက်ခုဲနွံမံၚ်ရ။
“အရိုဟ်သၞာံကဵု သၞာံဏံတှေ် လ္ၚဵုဂှ် ညးပ္ကောံမံၚ်သၟးရ လှုဲညးနွံနွံဂှ်တှေ်၊ ဗီုပိုဲတအ်ဏံ အိုတ်မွဲနမှ ဂွံရာန်စမွဲနတှေ် ဆၜိုတ်ဒှ်ဟဝိၚ်၊ ယဝ်ဟွံပ္ကောံလဝ် နူလၟုဟ်ပုဟ်လေဝ် စိုပ်ကသီုဏံ ဘိုအ်ဂွံကျာတ်အာသၟး၊ ကဵုၝဒးဖေက်မံၚ်ဏံ၊ ညးနွံနွံတအ် ညးဒှ်မံၚ်ဟဝိၚ် ညးဘိုအ်လဝ် လှုဲညးနွံ၊ ၝညးလှုဲဟွံမွဲဂှ်တှေ် ဆၜိုတ်ဒှ်ဟဝိၚ် မုဂွံပ္ကောံ ကျာတ်မံၚ်ဏောၚ် ၝမၞိဟ်ဟွံမွဲဏံ” သာ်ဏံ ညးဒေသလှာဒကှ်မွဲတၠ နာဲဝဵု ဟီုရ။
ဒေသလှာဒကှ် ဒၞာဲမၞုံသၟဝ်အုပ်ဓုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညိၚ်ၜိုဟ်ဩိုဟ်မံၚ်ကီုလေဝ် ကသီုဏံ ဂွိၚ်ဖေက်ပရေၚ်ဆက်စၠောံဍာန်ကၟာတ်အာဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒှ်မံၚ်ဓဝိၚ်တုဲ သ္ၚု၊ ကၠေၚ်၊ လသိုန်၊ ချး ကေုာံ စၞစနာနာတအ် ဒှ်အခိၚ်ညးဒးပ္ကောံရာန် အဲဒးပ္ကောံရာန်ဂှ်တုဲ ၚုဟ်ချဳတိုန်မံၚ်နွံရ။
ပ္ဍဲဒေသလှာဒကှ်ဝွံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ကမၠောန်ထၜိုတ်သၟးဂၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ကသီု ဗြဲဂူခွာတ်ထၜိုတ်ဟွံဂွံ ကမၠောန်တၞဟ်နွံအောန်မံၚ်ဂှ်ရ သွက်ညးဒးပ္ကောံဇွောံမမွဲကသီု ဒးရာန်ကေတ် မွဲအလန်ဓဝ်ဂှ်ရ လ္ၚဵုဇက်လှုဲတုဲမှ ဂွံပ္ကောံရာန်ဇွောံမတအ်နွံရ။
သ္ၚုတအ်ဂှ် ဗ္ကန်ရာန်ကေတ် နကဵုကွဳစက်ဇက်ကပေါတ် လှာဒကှ် – မုဟ်ဍုၚ်ကီု ကွဳစက်ဗက်ဖျေံသွံသ္ၚုသက်သက် နူသ္ကုတ်ဍုၚ်ကၟာဝက်လေဝ် ကၠုၚ်သွံမံၚ် ပ္ဍဲဒေသလှာကှ်တအ်နွံရ။

Categories
ပရိုၚ်

ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ် စၟတ်သမ္တီကယျိုၚ်မန် သ္ဘၚ်ရတုထဝ် ပံက်ဏာသာပ်ကမ္မတဳ သွာၚ်ကမၠောန်နာနာ တုဲဒှ်

ဝဏ္ဏမာန်၊ အေဗရဴ ၂၆၊ ၂၀၂၁

ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ် စၟတ်သမ္တီကယျိုၚ်မန် သ္ဘၚ်ရတုထဝ် (ပေၚ် ၅၀ သၞာံ) ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုအေဗရဴ (၂၅) ဂှ် ကၠောန်သ္ပကောံဓရီု ပ္ဍဲရာမညရဋ္ဌဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် ဍုၚ်မတ်မလီုတုဲ ပံက်ဏာသာပ်ကမ္မတဳ သွာၚ်ကမၠောန်နာနာ တုဲဒှ်အာရ။
ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ် စၟတ်သမ္တီကယျိုၚ်မန် သ္ဘၚ်ရတုထဝ်ဝွံ ကၠောန်သ္ပကောံဓရီု အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲဂှ်မ္ဂး ပံက်ဏာ သာပ်ကမ္မတဳ ဂၠာဲဘဏ္ဍာကီု၊ သာပ်ကမ္မတဳ သွာၚ်ကလောၚ်ပရိုၚ်ကီု၊ သာပ်ကမ္မတဳ သုတေသနကဵု လိက်စံၚ်နာနာကီု၊ သာပ်ကမ္မတဳ ပလေဝ်အသေအဟာန်ကီု၊ သာပ်ကမ္မတဳ ဒုၚ်တၠုၚ်ဖျေံဒၞာဲကီု၊ သာပ်ကမ္မတဳ ထ္ၜးပျးဗွိုက်လတက်ကယျိုၚ်ကယျဝ်မန် ခေတ်အဆက်ဆက်ကီု တုဲဒှ်အာရ။
သာပ်ကမ္မတဳ လၟေၚ်ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကိုန်စဳဇန်လၟေၚ်ကမၠောန် သွာၚ်ညးကဵုညးဂှ် သ္ပကောံဓရီု ညံၚ်သ္ဂောံချူ ဓဇက်လဝ်တုဲ စပ်ကဵုဘဏ္ဍာဒးသုၚ်စောဲ ဗၞတ်ဂလိုၚ်လဵုဂှ်လေဝ် ကောံဓရီုဂတတေံမ္ဂး သွက်ဂွံသဳကၠဳအာနွံရ။
သာ်ဂှ်ကီု တၚ်ရန်တၟံ ကၠောန်ဗဒှ် စၟတ်သမ္တီကယျိုၚ်မန် သ္ဘၚ်ရတုထဝ်ဂှ်လေဝ် ကောံဓရီုဂတတေံမ္ဂး ချူဓဇက်အာရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဗွိုက်လ္တက်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် စတံနူ (၁၉၇၁) သၞာံ၊ ဂိတုအဝ်ဂါတ် (၂၁) တေံ ကမ္မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်လ္ဂုၚ် (ဂကောံကွးဘာတ္ကသဵုဂမၠိုၚ်) စဓမံက်ရုပ်ရဴ စပ်ကဵုဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်မန်တုဲ သၞာံ (၂၀၂၁) ဂိတုအဝ်ဂါတ် (၂၁) ဂှ်မ္ဂး ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်ကယျဝ်မန် (ခေတ်ပစ္စုပ္ပန်ဏံ) သ္ပဂွံဒတန် (၅၀) သၞာံ ပေၚ်ကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုကၠောန်ဗဒှ် စၟတ်သမ္တီ အသေအဟာန် သ္ဘၚ်ရတုထဝ်ဝွံ ဂိတုအဝ်ဂါတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်အခိၚ်ဥတုဗြဲတုဲ ကမ္မတဳတံ သဳကၠဳပဆုဲပြံၚ်ဏာ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာတေံရ။
သွက်သ္ဂောံကၠောန်ဗဒှ် အသေအဟာန် စၟတ်သမ္တီဗွိုက်လ္တက်ကောန်ဂကူမန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအေဗရဴ (၄) ဂှ် ဂကောံဓမံက်ပတိုန် ဗွိုက်လ္တက်ကောန်ဂကူမန်တံ ကော်ကောံဓရီု ပ္ဍဲဘာဇောတိကရာမ ဍုၚ်မတ်မလီုတုဲ ဒက်ပတန်ဏာလဝ် ကမ္မတဳ လၟိဟ် (၄၃) တၠ (ဗွဲကြဴဏံသၠဲပ္တိတ်လဝ်) ရ။

Categories
ပရိုၚ်

ကိုန်အစဳဇန် ဓမံက်ရုပ်ရဴ သၞေဟ်က္ၜၚ်ဍာ်ဒမျိုဟ် တ္ကအ်လဂုတ်ဂှ် ဆက်ကၠောန်ဟာ၊ ဒေံါဇူဟာ ညးဒေသတံ ဖျေံစိုတ်ဟွံဂွံဏီ

ဝဏ္ဏမာန်၊ အေဗရဴ ၂၈၊ ၂၀၂၁

ကိုန်အစဳဇန် ဓမံက်ရုပ်ရဴ သၞေဟ်ၜၚ်တ္ကအ်လဂုတ် (အကြေၚ်) ဂှ် ဆက်ကၠောန်ဟာ၊ ဒေံါဇူလဝ်ဟာဂှ် ဟွံတီကၠးဏီတုဲ ညးဒေသတံ ဖျေံစိုတ်ဟွံဂွံဏီရ။
“ပသဲသွက်ဂွံကၠောန်ဒဒန် အရၚ်သၞေဟ်က္ၜၚ်ဂှ် စိုပ်မံၚ်ဣရ၊ အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒှ်အာဗီုဏံတုဲ ပရေၚ်ကမၠောန်ဂှ် ဒေံါဇူလဝ်၊ ဆလအ်ဆက်ကၠောန်ပၠန်ဂှ် ကေတ်ဟွံဒးဏီ၊ အဃောကၠာဂှ်တှေ် ကမ္ပဏဳနူသေံတံ၊ ဍုၚ် တေံ၊ ဍုၚ်ဏံ ကၠုၚ်ကျောဝ်ဗဵုမံၚ် နွံအဆက်ဆက်ရ၊ လၟုဟ်ရ ညိၚ်မံၚ်” သာ်ဝွံ ညးယိုက်ဝန် ကၠောန်မံၚ်ကမၠောန် ကမ္ပဏဳ Bedok Construction မွဲတၠ ဟီုထ္ၜးရ။
ဒဒန်သၞေဟ်က္ၜၚ် သွက်ဂွံဇက်စၠောံကပေါတ်ဂှ် နူကဵုသြၚ်မ္ဂး ဇမၠိၚ် (၃) တိုၚ် သွက်ဂွံကၠောန်အာနွံတုဲ ဒၞာဲသၞေဟ်က္ၜၚ်ဂှ် အကြာကွာန်တ္ကအ်လဂုတ်ကဵု သြၚ်ဗ္တဳဏံ စှေ်မံၚ်အဒေါဝ်ၜဳရ။
“ဆက်ကၠောန်ဟာ၊ ဒေံါဇူလဝ်ဟာဂှ် ဟွံတီဏီ၊ လၟုဟ်ပြဟ်ပြဟ်ဏံဂှ် ဒေံါမံၚ် ယဝ်ဒှ်ဆက်ကၠောန်တှေ် ကမၠောန်ရဲဒေသတံ အကြာဏံ မပတံကဵု ကမၠောန်ဂၠာဲၚုဲ၊ ဂၠာဲက (တမ္ၚာ) တံဂှ် ညးဒေသတံ ဒးဒေံါဇူဏောၚ်တှေ် ဒှ်ခက်ခုဲကဵု ကမၠောန်ကၟိတ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးဒေသကၠအ်နွံဗဒဲါ ကိုန်အစဳဇန် သွက်ဂွံကၠောန်သၞေဟ်က္ၜၚ်ဂှ်မွဲတၠ ဟီုရ။
ၜဳတ္ကအ်လဂုတ်ဝွံ နွံဍာ်ဒမျိုဟ် (ဇြိုဟ်) အကြာ (၁၈) မဳတာ စဵုကဵု (၂၃) မဳတာ နွံတုဲ ဒှ်ဒၞာဲဍာ်ဒမျိုဟ် သွက်သၞေဟ်က္ၜၚ် ပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ် ဖ္ဍိုက်ဇက်ကပေါတ်-ပၠောပ်ကပေါတ် ဍာ်ဇြိုဟ်ခိုဟ်မွဲဒၞာဲရ။
သွက်ကိုန်အစဳဇန် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ တုဲကၠုၚ်သၞာံ (၂၀၁၉) ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၉-၃၀) ဒၞာဲ Strand Hotel ဂှ် နူကဵုသကိုပ်ဝန်ဇၞော်တုဲကၠုၚ်ဏံ (သကိုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးဍုၚ်မန်တုဲကၠုၚ်) ကော်ဘိက်ကၠုၚ် ဂကောံတၠကမၠောန်ကမ္ပဏဳ နူဍုၚ်သေၚ်္ဂပေါဝ် ကေုာံ ဍုၚ်မ္ၚးလ္ၚဵုတံတုဲ ကၠောန်သ္ပပေဲါသဳကၠဳ စပ်ကဵုပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ် ကိုန်အစဳဇန် ပရေၚ်တဵုလွဳ၊ ကိုန်အစဳဇန် ကၠောန်သၞေဟ်က္ၜၚ်ဍာ်ဒမျိုဟ်၊ ကၠေၚ်ဍေန်ကဵု သၟဟ်ဓာတ်သဘာဝ၊ ကိုန်အစဳဇန် ပရေၚ်အာတရဴ စတံသဳကၠဳကၠုၚ်လဝ်နွံရ။
စတမ်နူဂှ်တုဲ စဓမံက်ကၠုၚ်ရုပ်ရဴ သၞေဟ်က္ၜၚ်ဍာ်ဒမျိုဟ် တ္ကအ်လဂုတ်ရ။ နအလဵုသကိုပ်ဝန်ဇၞော် (တုဲကၠုၚ်ဏံ) စှေ်ၜဳတက္ကအ်လဂုတ် (အကြေၚ်) တုဲ ဟီုဓမံက်ကၠုၚ် သွက်ဂွံကၠောန်သၞေဟ်က္ၜၚ်ဍာ်ဒမျိုဟ်ရ။

Categories
ပရိုၚ်

ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန်တံ ချူခၞံအာ လိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသာနာ ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ် (ထပိုဲဍောတ်) မွဲကၞပ်ရောၚ်

ဝဏ္ဏမာန်၊ အေဗရဴ ၂၁၊ ၂၀၂၁

ဌာန်ဒတန်သာသာနာ ဒယှ်ပြာကတ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ် (ထပိုဲဍောတ်) ဝွံ ဒှ်ဒၞာဲ ဒယှ်ပြာထာမွဲဒၞာဲတုဲ နူ ကဵုဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန်တံ ချူခၞံအာ လိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသာနာ ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ် မွဲကၞပ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
သွက်ဂွံချူလိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသာနာ ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ် (ထပိုဲဍောတ်) ဂှ် ဂိတုစဲ (၉) မံက်၊ အေဗရဴ (၂၀) ဂှ် နူကဵုဂ ကောံအ္စာကၞေဟ်မန်တံ ဆဵုဂဗသဳကၠဳ ကုတၠဂုဏ်အ္စာပုပ္ဖရမ္မ (ထပိုဲဍောတ်) တုဲ ဂွံကၠုၚ်တၚ်တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံချူ လိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသာနာဂှ်ရ။
“ဂွံချူလိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသနာ ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ်ဂှ် ဂကောံအ္စာကၞေဟ်ပိုဲတံ ပညဳသဳကၠဳကဵု တၠဂုဏ်အ္စာ ထပိုဲဍောတ်တုဲရ၊ နဲဗီုပြၚ်လဵု အ္စာကၞေဟ်တံ မိက်ဂွံချူဝၚ်ဂှ်လေဝ် လဴကလးကဵု တၠဂုဏ်အ္စာတုဲ ညးလေဝ်စှေ်စိုတ်၊ ဇှ်ရ ခြာဟွံလံဏံတှေ် ဂကောံအ္စာကၞေဟ်တံ ပါ်တာလျိုၚ်ချူတုဲ စဗၟံက်အာရုပ်ရဴဏောၚ်” သာ်ဝွံ အ္စာကၞေဟ်ဗညာဂ္ဇံ (ဒုဥက္ကဌ ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန်) ဟီုထ္ၜးရ။
လိက်ဝၚ် ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ် (ထပိုဲဍောတ်) ဂှ် အ္စာကၞေဟ်ဒံက်တာနာဲနဲသဵု ကေၚ်ချူလဝ် ဘာသာဗၟာမွဲအုပ်ရ။ ဒုၚ် သ္ဇိုၚ်လ္တူအ္စာကၞေဟ်ဒံက်တာနာဲနဲသဵု ချူလဝ်ဂှ်တုဲ ဂကောံအ္စာကၞေဟ်တံ ထပ်ချူသၠဲပတိတ် တၚ်နၚ်-တၚ်ဏှ် ပရေၚ်ပရောဂမၠိုၚ်၊ ထပ်ဗပေၚ်စုတ် ကဏ္ဍဂမၠိုၚ်ရ။
“လိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသနာ ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ်ဏံ ဂွံတုဲဒှ်ဂှ်တှေ် ဒးကေတ်အခိၚ်ဏောၚ် အဲထေၚ်ကေတ် အောန်အိုတ် (၁) သၞာံ ဒးဏောၚ်၊ ဂကောံအ္စာကၞေဟ်ချပ်လဝ်ဂှ်တှေ် ကိုပ်ကၠာဏံ ချူအာ ဘာသာမန်ကၠာဏောၚ်၊ တုဲတှေ် ကၠာဲချူအာ ဘာသာဗၟာ၊ ဘာသာအေၚ်္ဂလိက်၊ ဘာသာသေံဏောၚ် ရန်လဝ်ဗီုဂှ်ဍေံနွံ၊ လိက်ဝၚ်ဏံဂှ်တှေ် သွက်ညးမိက်ဂွံလ္ၚတ်ဝၚ်တံ ဂွံဂွံဏာတၚ်နၚ်-တၚ်ဏှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ်ဂှ်ကီု၊ ဂွံဒှ်အာ ပရေၚ်လ္ၚတ်သ္ပတေသန ခိုဟ်ခိုဟ်မွဲကီု ပိုဲချပ်လဝ်ဗီုဂှ်” အ္စာကၞေဟ်နာဲဗညာဂ္ဇံ ဆက်ဟီုရ။
သွက်ဂွံချူ လိက်ဝၚ်ပ္တန်သာသာနာ ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ်ဝွံ အ္စာကၞေဟ်ဂမၠိုၚ်တံ သဳကၠဳဖျေံဗီု ပါ်ကဏ္ဍညးကဏ္ဍညးတုဲ ဟိုတ်ဖဵုပရောဒဒှ်၊ ဝၚ်ဆက်စပ်နူအတိက်၊ ပရေၚ်သာသနာမန် ဆက်စပ်ကျာ်ဒဵုတၟံဗြာတ်၊ ပရေၚ်ပရော ကျာ်-ဘုတ်-ဘာ ဗီုပြၚ် ဟိုတ်ဖဵုပ္တန်လဝ်အိုတ်သီုဂှ် လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲအာ တၚ်နၚ်စုၚ်လေၚ်တုဲ ချူပတိတ်အာ လိက်ဝၚ် ပတန်သာသနာမွဲအုပ်ရောၚ် ဂကောံအ္စာကၞေဟ်တံ သ္ဂးရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ် ပရိုၚ်

လလောၚ်တြးလဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ် သြန်တၞးၜါဠက်ဒ္ကေဝ်တၟိဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံ

ပ္ဍဲကဵုဂိတုအေပရဴ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၉ အခိၚ်ၜိုတ်သဝ်တ္ၚဲဂှ် ဟိုတ်နူကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တအ် ထိၚ်လဝ်အဝဵုတအ်တုဲ တိုက်သြန် ဗဟဵု ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ် သြန်ပိုတ်သ္ကုတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံပ္တိတ် သြန်တၞးၜါလက်ဒ္ကေဝ်တၟိဂှ် နကဵုယၟု ဌာန်ပရိုၚ် မြဝတီ ဂးတုဲ လလောၚ်တြးလဝ် မပြးတိတ်ဒၟံၚ်လ္တူလာၚ် (facebook) ဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် တီကေတ်လဝ်ရ။

ဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်ဝွံတုဲ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ် တွေးပြီးမှယုံ လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠဲါလဝ်ဂှ် မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးကဵု ပရိသာတ်ပိုယ်တအ်ရ။ နကဵု Logo မြဝတီ ပါ လလောၚ်တြးလဝ်ပရိုၚ်တအ်ဂှ် ဗီုရုပ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုရုပ် ကလေၚ်ကၠောန်ပဠေဝ်လဝ်တုဲ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဇေတ်တ် နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်မြဝတီ ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်သြန်တၞး ၜါဠက်ဒ္ကေဝ်တၟိဂှ် လလောၚ်တြးလဝ် ဟွံဆဵုဏီရောၚ် ဂွံတီကေဝ်ရ။

ပဲါနူကဵုဌာန်ပရိုၚ်ဂှ်ပၠန်မ္ဂး ဌာန်ပရိုၚ်လုပ်သၞောဝ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်လေဝ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပရူတအ်ဝွံ ချူပတိုန်လဝ် ဟွံမွဲရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ သ္ပဟိုတ်နူကဵုကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်တအ် ဒစဵုဒစး ဒၟံၚ်အလဵုအသဳကံၚ်သဳပၞာန် ဂှ်ရ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် ဇၟာပ်အခိၚ်ပြံၚ်သၠာဲစလေပ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ် ပရိုၚ်ဝွံ ဒှ်ပရိုၚ်ပ္တောံမွဲရောၚ် မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးဏာကဵုရ။

ပရိသာတ်ဗှ်လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ပရိုၚ်တအ်ဝွံ ဗီုရုပ်ဗီုတအ်ဏံတအ်ဂှ် ဆဵုညာတ်ဒးမ္ဂး ဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ် သွက်ဂွံပတှ်ေစှ်ေစိုတ်မာန်ဂှ် လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠဲါ သ္ပဒတိုန် ပ္ဍဲကဵုဌာန်လုပ်သၞောဝ်တအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ် ပရိုၚ်

ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူကရေၚ် (KNU) ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်တုဲ ဗတိုက်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဟီုဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံ

ပ္ဍဲကဵုဂိတု အေပရဴ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၉ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကျာ်ပိဂှ် ဒဒှ်ရ ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူကရေၚ် (KNU) ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်တုဲ ဗတိုက်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ပရိုၚ်ပြးတိတ်ဒၟံၚ်လ္တူလာၚ် (facebook) ဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ရ။

နူကဵုအကံက်မွဲတၠ မပရးလဝ် ပ္ဍဲကဵုမုက်လိက် “သတၚ်းမှန်များမျှဝေရာ welcome to all” ပရူ KNU ကဵု ဒပ်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ဗတိုက်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ပၞာန်ဗၟာတအ် ချိုတ်အာဂၠိုၚ်ကီု၊ ဒပ်ပၞာန်ကရေၚ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ကဵုသ္ဂောံဗၠးဘဲအန္တရာယ်ကီု ရာဒနာနွံမံၚ်ကီုဂှ် ၜိုန်ရ မၞိဟ် share ကီု comment ကီု နွံဂၠိုၚ်မံၚ်ကီုလေဝ် ပရိုၚ်ဝွံ ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

“ပရိုၚ်ဏံဂှ် ပရိုၚ်ဒှ်ဍာံဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ လ္ၚဵုတအ်ဂှ် မိက်ဂွံဗော်ပါကီု၊ ဗီုကရေၚ်ဒှ်မိက်ဂွံကဵုဒှ်ကီု၊ ပကတိဟွံသေၚ်လေဝ် ဗဒှ်ကေတ် ဒှ်မံၚ်ပရေၚ်ကဆော်ပချဳညးသ္ကအ်လေဝ်၊ ဗော်ဂှ်တှ်ေ ဒှ်တှ်ေညးလဴဏောၚ်လေဝ်၊ ပရိုၚ်ဍာံဟွံသေၚ်ရသာ်ဝွံ ညးတာလျိုၚ်ရုၚ်ဆက်ဆောံဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုမွဲတၠ ဟီုဂးသ္ပဒတန်ရ။

မုဟိုတ်ဂွံဟီုပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ်ဟီုမ္ဂး နူမုက်လိက် “Mon News Update 18+” ချူပတိုန်လဝ်ဂှ် “ပရိုၚ်ဝွံ ပရိုၚ်ဍာံဟွံသေၚ်ရ။ ဒပ်ကောန်ပၞာန်မန်လဵုမှလေဝ် အာဗတိုက်လဝ်ဟွံမွဲရ။” မုလိက်ဏံဝွံ ဒှ်မံၚ်မုက်လိက်ချူပတိုန်ပရိုၚ်ဇေတ်တ်ကီုတုဲ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရောၚ် ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် ဟီုစဂွံရ။

တုဲပၠန် နူကဵုမုက်လိက် “ဌာန်ပရိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ” လေဝ် ချူဒတိုန်ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ဟွံမွဲကီု၊ နူကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုက်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် ဒဒှ်ရ ဗတိုက်မံၚ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ဟီုဂးတိုန်ကၠုၚ် ဟွံမွဲရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

ပရိုၚ်ဝွံ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်ဇၞော်ဇၞော် နွံပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတအ် မဗ္တံကဵု ဌာန်ပရိုၚ် BBC၊ VOA၊ Mizzima တအ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ဟွံမွဲရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပရိသာတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တအ်လေဝ် အဃောကာလ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ပရိုၚ်ဒှ်သၠေဟ်ပၟာကီု၊ ပရိုၚ်ပ္တောံကီုတအ်ဂှ် စိုပ်ကတောဝ်ပရိသာတ်ပိုယ်တအ် လောဲသွာမံၚ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဟွံဍာံကီု ပရိုၚ်ပ္တောံကီု် မပြးဒၟံၚ် လ္တူ facebook ဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ် လ္ပပတှ်ေစှ်ေစိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ ပရိုၚ်မွဲပိုဒ်ဝွံ ဍာံဟာ ဟွံဍာံဟာ မိက်ဂွံတီချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး ဗ်ုရံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ပရိုၚ်လုပ်သၞောဝ်ကီု ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် သၟာန်ရံၚ်မၞိဟ်စိစောန်တအ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံကဵုကသပ် ဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

သွက်ဂွံဗတိုက်ကဵု သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် KNU၊ DKBA ကဵု BGF တအ် ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်ရောၚ် ဗီဒီယိုဝ်ပြးတိတ်မံၚ်ဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ်

ဌာန်ပရိုၚ်မန် (အေပရဴ ၂၁၊ ၂၀၂၁)

ပ္ဍဲကဵုဂိတုအေပရဴ ၂၁ ဂှ် ပရိုၚ်ဗဳဒဳယိုဝ်ပြးတိတ်မံၚ်လ္တူမုက်လိက် (facebook) ဂှ် ဒဒှ်ရ KNU၊ DKBA ကဵု BGF တအ် ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်တုဲ သွက်ဂွံဗတိုက်ကဵု တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် ဗဳဒဳယိုဝ် ဏအ်ဂှ် နူကၠာဟွံဂွံသီလဝ်အဝဵုရောၚ် နူကဵု ဌာန်ပရိုၚ် ကရေၚ် (KIC) ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။

ဗဳဒဳယိုဝ် ဏအ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အခိၚ်ကၠာ ပၞာန်ဟွံဂွံသီဝဵု လောန်ကၠုၚ်သၞာံ ၂၀၂၀ ပ္ဍဲဂိတု ဒဳဇြေန်ဗာဂှ် KNU၊ DKBA ကဵု BGF တအ်ဂှ် ကၠောန်သ္ပလဝ်ကောံဓရီု ပ္ဍဲကဵုခရိုၚ်မြဝတဳ လ္တူဒဵုမုလအိဂှ် ဗဳဒဳယိုဝ်မွဲမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗဳဒဳယိုဝ် နူအခိၚ်ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ်ရောၚ် ညးဒေသမုလအိမွဲတၠ ဟီုဂးလဝ်ရ။

“အခိၚ်ကၠာတေံဂှ် ဆေၚ်စပ်ကဵုကိစ္စဂြိပ်ဆုမုလအိတုဲ ဆဵုလဝ်ညးသ္ကအ်နွံရ၊ ဗဳဒဳယိုဝ်ဏံဂှ်လေဝ် တုပ်မံၚ်ကဵုရမျာၚ်အခိၚ်တေံရ၊ အခိၚ်သီအဝဵုတုဲဂှ် ကောံကလောံဗီုတအ်ဏံဂှ် မွဲအလန်ဟွံဂွံကောံဏီပုဟ်” သာ်ဂွံ နူကဵု KNU ဟီုဂးကၠုၚ်လဝ်နွံရ။

ဗဳဒဳယိုဝ်ဂှ် အခိၚ်ကၠာတေံ ဒပ် BGF စၟတ် ၄ သ္ကိုပ်ဒပ်တွဵုရး ကဵု ၁၀၂၂ သ္ကိုပ်တံဒပ် ဗိုလ်ဇၞော် သဝ်မုက်တုမ် (စောမုတ်သုန်) ဒပ်စဵုဒၞာကောန်ဂကူကရေၚ် (KNDO) သ္ကိုပ်ဒပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် (စောနယ်ဒါးမြ) နူကဵု DKBA (ဗိုလ်ရေႊဝ) ကဵု နူကဵု KNLA သ္ကိုပ်တံဒပ်မွဲတၠတအ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဟီုဂးသဳကၠဳညးသ္ကအ်နွံကၠုၚ်တုဲ ညးတအ်ကဵုညးတအ် အဃောဆက်ဒၟံၚ်တဲဂှ် တက်လဝ်ဗီုရုပ်စၟတ်သမ္တီလဝ် နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ကီုရ။

အဓိက က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တအ် သဳကၠဳလဝ်ဂှ်မ္ဂး မွဲဂကောံကဵုမွဲဂကောံ ညံၚ်ဟွံဂွံပန်ပှော်ညးသ္ကအ်ကီု ညံၚ်ဂွံမံၚ်အာ ကောံကောံကလောံကလောံကီု ဟီုဂးလဝ်ရ။

သ္ပဟိုတ်နူကဵုတၠအဝဵုပၞာန်တအ် ပန်ဗတိုက်သရိုဟ်ဒၟံၚ် ညးထ္ၜးဒၟံၚ်ဆန္ဒဂှ် အဃောကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ကဵုဇြဟတ် ထံက်မံၚ်ဂလာန်ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ်ရ ဗီုကဵုလၟုဟ် ဆေၚ်စပ်ကဵုကိစ္စတၚ်နၚ်ဗၠေတ်တ် လ္တူဗော်ရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ပရးတိတ်မံၚ်လ္တူမုက်လိက်တအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

Reference>>Karen Information Center -KIC 

Categories
ပရိုၚ် လဟိၚ်စိုတ်

ဂြိုဟ်ချဳကဵု ‘တရဴ’

(ပတိုန်စရာဲကဵု သ္ကိုပ်ဂဳတ အာစာအာဲမန်)

နာဲကသုမန်

အခိၚ်ဝွံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၆-၈၈ တေံရ။ ဒၞာဲဝွံ ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ရ။ ပ္ဍဲခေတ်မဆလ (အလဵုအသဳသဵုယှေဝ်လေတ်) ရ၊ ဇေတ်တ်ဂှ် အလဵုအသဳဂှ်တှေ် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဗၟာတံဟေၚ် အုပ်ဓလီုလဝ်ရောၚ်။ အခိၚ်ဂှ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံညိၚ်ဝတ်ရ။ အလဵုအသဳမဆလတံ ပလီုထောံ သြန်ဗၟာ တၞးသြန် (၂၅) ဒကေဝ်၊ တၞးသြန် (၅၀) ဒကေဝ်ကဵု တၞးသြန် (၇၅) ဒကေဝ်တုဲ ကွးဘာတံ ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်တံ ထ္ၜးဆန္ဒရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒးဆောံလေၚ်အာ သြန်ညးတံကီုတုဲ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ သၟိၚ်မဆလတံ သီကေတ်ထောံ ပိုန်ဒြပ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။ အကာဲအရာ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် လအ်အာ ပရေံအာကီုရ။

ကွးဘာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ် တိုန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုဘာတက္ကသဵုဂမၠိုၚ် ဂွံအခေါၚ်ဆဵုဂဗညးသကအ်ရ။ ဂွံအခေါၚ် ကၠောန်ပရေၚ်ဂကူ ပ္ဍဲကဵုသၟဝ်ကမ္မတဳလိက်ပတ်/ယေန်သၞာၚ် (တက္ကသဵုဂမၠိုၚ်) ရ။ ဂွံအခေါၚ် လ္ၚတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရ။ ဂွံအခေါၚ်သ္ၚဳဂၠိပ် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ရ။ အခေါၚ်အရာဂကူ ဆောံလေၚ်ဒၟံၚ် အိုဿီုဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ လွဳၜံၚ်ကၠုၚ် စိုတ်ဓာတ်ပၠန်ဂတးရ။

အခိၚ်သက္ကရာဇ် (၁၉၈၇) မဒှ်ရ။ ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၃၉) ဝါဂှ် ရမျာၚ်ဒွက်တၟိ ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ ကွးဘာတံ စိုတ်ချဳရ။ ညးညးအဲအဲ အာဗဵုကဝးဂှ်ကီုရ။ အခိၚ်တေံတှေ် ပ္ဍဲဗွိုၚ်ဂကူမန်ပိုဲတံဂှ် ဂကောံဒွက်လျးဟံသာ နွံမွဲဂကောံဓဝ်တုဲ ဒွက်လျးဟံသာတံဂှ် တမ္ညဝ်ဒၟံၚ် အကြာညးဍုၚ်ကွာန်တံကီုရောၚ်။ လၟုဟ်ပၠန် နူကဵု ဂကောံဒွက် ‘ဂဳတမန်’ ရဴဝွံ မံက်တိုန်ပၠန်တုဲ ဒးမိပ်စိုတ်ရ။ နကဵုကွးဘာမွဲတၠတှေ် ဒုၚ်တၠုၚ်မံၚ် သီုဖအိုတ်ရ။ အရေဝ်မန်၊ လိက်မန်၊ ဒွက်မန် မံက်ဂၠိုၚ်ခ္ဍၚ် ခိုဟ်ခ္ဍၚ်ရ။ အခိၚ်တေံတှေ် ကွးဘာတက္ကသဵုတံဟေၚ် ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ကၠုၚ်ရ။

ပ္ဍဲကဝးဂဳတမန် အလန်ကၠာအိုတ်ဏံဂှ် ဒွက် ‘တရဴ’ ဂှ် ပချဳကၠုၚ်ဂြိုဟ်ရ။ ပ္ဍဲအကာဲအရာ ဂကူဇကု ဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်မံၚ်၊ အခေါၚ်သၠးပွးဟွံမွဲ၊ လိက်မန် အရေဝ်မန် ဒးဒုၚ်ၚိတ်ကမၠက်ဒၟံၚ်၊ သၟာဗ္ၚမန်တံ ဒးကဵုဒၟံၚ်ကဵု သၟိၚ်ဗၟာတံ၊ ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ဒးဂြိပ်ဒဴပဝ်တာ၊ ကောန်ကွာန်မန်တံ ဒးဒုၚ်ဂစိုတ် ကေုာံ ကွာန်မန်လ္ၚဵု ဒးဒုၚ်စံၚ်၊ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါဂှ်ဝွံ ကွးဘာတက္ကသိုလ်မန်တံ မုကၠောန် မုသ္ပရော။ ဂွံဒဳဂရဳမွဲမွဲသာ်တုဲမ္ဂး မ္ၚးနူကဵု ကမၠောန်အလဵုအသဳတုဲ မုကမၠောန်ကၠောန်ရော။

ဒွက် ‘တရဴ’ ဂှ် ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ခိုဟ်အိုတ်ရ။ သွက်ကွးဘာတံဂှ် ဂၠံၚ်ကၠက်ဒၟံၚ်ရ။ တုပ်ရဴ ညံၚ်ရဴ – “ရံၚ်အာလ္ပာ်ဗၟံက် ဒဵုဇၞော်လၞေၚ် သြၚ်ဗေၚ်ရော ဟွံညာတ် ရံၚ်အာ လ္ပာ်သၟဝ်ကျာတေံတှေ် မှာသၟိတ်လၞေၚ်၊ ရံၚ်အာ လ္ပာ်သၟဝ်သၠုၚ်ကျာတေံမ္ဂး ဟေမာဂြိုပ်ဂၞိၚ် ကၠစိၚ်ဂၠိုၚ်လောန်” ဒွက်ဝွံ ရှ်သာနွံရ။ ဆဂး သရုပ်ဂှ် “မၞိဟ်အာတရဴဍာံမ္ဂး ဒးအာတရဴဍာံရောၚ်” ဂးလဝ် သာ်ဂှ်ရ။ အခက်အခုဲသာ်လဵုနွံနွံ တရဴဍာံပြမွဲမွဲဂှ် ဒးအာဍာံဍာံရောၚ်။

အာတရဴဍာံဂှ် မုရော။ မုတရဴရော။ သၟာဂဳတတံ သၟာဒွက်တံ ကဵုဂၠံၚ် ကဵုဒြဟတ်ဒရိုဟ် ကုကွးဘာတက္ကသိုလ် သၟတ်တံ သွက်ဂွံဆာန်ဂကူ သွက်ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ဂကူ သွက်ဂွံရပ်လွဟ် ပၠန်ဂတးရ။ ပ္ဍဲကဵုသၟဝ်အဝဵုပၞာန်ဂှ် မ္ၚးနူကဵု ရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးတုဲ ဂၠံၚ်တရဴတၞဟ်ဟ် ဟွံမွဲကွေံကွေံရ။ သွက်ကွးဘာတက္ကသိုလ်တံဟီုဂှ် ထောံကၠေံ ပရေၚ်ပညာ ဇကုမကလိဂွံလဝ်၊ ဖအိုတ်လဝ်သြန်မိမ ကေုာံ ထောံကၠေံအဆံၚ်အလံၚ် နူကဵုအလဵုအသဳ (ကလိဂွံမာန်) တံဂှ် ထောံကၠေံတုဲ တရဴဍာံပြမွဲဂှ် ဒးရုဲကေတ်ရောၚ်။

ပေဲါဗတိုက်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ (၁၉၈၈) ကတဵုဒှ်ရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အာတ်မိက်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳရ။ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ပန်စုတ်ကွးဘာ ညးဍုၚ်ကွာန် ခမဳသၚ်တံတုဲ ကလေၚ်သီအဝဵု (၁၉၈၈) ပေဲါထ္ၜးဆန္ဒတုဲဂှ် ကွးဘာမန်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ် လုပ်အာယိုက်ဂၠေၚ် ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ရ။

ညးအာတရဴဍာံမ္ဂး ဒးအာတရဴဍာံဍာံရောၚ်။