Categories
တဵုလွဳ ပရိုၚ် လိက်ပရေၚ်

ဟိုတ်နူစကာ သၞောတ်ပတမ်မတုဲ ကလိဂွံဖဵုခိုဟ်ဂမၠိုၚ်

မာံရဲထဝ်

စပ်ကဵုကမၠောန်ကၠောန်ဗ္ၚတုဲ သၟာဗ္ၚတံ ဒးဒှ်ဓဝိၚ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဒှ်ဘဲစၟစၟန်ရောၚ် ဟီုအိုတ်ရ။ ဘဲစၟစၟန်ဂှ် ၜိုန်ဒှ်ဓဝိၚ် ဟီုဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ပြသၞာချောဲတိုန်ဒၟံၚ် အကြာတၞံသြောံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒှ်ဓဝိၚ်ဗီုဘဲစၟစၟန်ဂှ်ကီုရ။ ဟိုတ်နူချောဲ သၞဴရဴကၠုတ်တိုန်ဒၟံၚ် အကြာတၞံသြောံဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ လၟိဟ်သြောံတိတ် မ္ဒးအောန်စှေ်အာမာန်ဂှ် ဇၟပ်သၟာဗ္ၚတံ တီလဝ်အိုတ်ကီုရ။ စၟလုပ်ပလီုဒှ်ဂှ် ဇၟာပ်တၞံသြောံဟွံသေၚ်ကီုလေဝ် ဇၟာပ်အကြာတၞံသြောံဂမၠိုၚ်ဂှ် တၞံချောဲဂမၠိုၚ် လုပ်ကေတ်လဝ်ဒၞာဲ၊ လုပ်ပၠံၚ်စဒၟံၚ်အဟာရဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံၚ်ဇၟာပ်တိဗ္ၚမာန်ရ။ တၞံချောဲကၠုတ်တိုန်ဒၟံၚ် အကြာတၞံသြောံဂှ် သီုဒှ်သ္ၚိဌာန် သွက်စၟစၟန်ယဲဘဲတံမံၚ်ကီုဂှ် သၟာဗ္ၚလၟိဟ်အောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ။ ပ္ဍဲတိဗ္ၚ၊ တၞံသြောံဂမၠိုၚ်တဵုလဝ်ပ္ဍဲတိခံက်ဂှ် ညံၚ်တၞံချောဲဟွံမွဲ၊ ညံၚ်တၞံချောဲဂမၠိုၚ်တိုန်ဟွံမာန်ဂှ် ဒးစကာအာ သၞောတ်ပတမ်မတုဲ ဖအးကၠေံထောံ တၞံချောဲဂမၠိုၚ်ဂှ်မာန်ကီုရ။ အကြာတၞံသြောံ ဒဒှ်တၞံချောဲအးဒၟံၚ်ဂှ် ဒှ်ဂုဏ်ဖဵုသွက်သြောံ ဂွံတိတ်လၟိဟ်ဂၠိုၚ်တုဲ စပ်ကဵုကမၠောန်သၟးချောဲ ပ္ဍဲအကြာတၞံသြောံဂှ် ဒှ်ကမၠောန် ဒေါံဟွံဂွံ၊ ဗွဲစၟတ်ဒးကၠောန်အာရောၚ်။ အခိၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒှ်အခိၚ်ဂိတုခ္ဍဲသဳတုဲ ဗြဲဂူကရိုပ်ဂၠု၊ ချောဲတိုန်ဂြုဂြုရ။
ပ္ဍဲတိခံက်ဗ္ၚ အကြာတၞံသြောံ ဟိုတ်ဒးသၟးချောဲဂှ် ………
(၁) မွဲအခိၚ်တေံ တဵုကၠုၚ်လဝ်ဂကူတၞံသြောံ တၞံဂၠိၚ်ဂၠိၚ် (ဂကူတၞံသၠုၚ်သၠုၚ်)၊ တၞးသြောံဇၞော်ဇၞော် (ဧရိယာတၞးဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်) (Local Variety) တုဲ အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ ကလေၚ်တဵုပတိုန် ဂကူတၞံသြောံသဝ်သဝ်၊ အယုက်တၞံဂၠေံဂၠေံ၊ ဗီုပြၚ်တၞံဍေံ စူစူပ္တဴပ္တဴ ဂကူသြောံခေတ်တၟိ (Modern Variety) နွံကၠုၚ်ရ။
(၂) ဟိုတ်နူခရိတ်သြန်အိုတ်ဂၠိုၚ်အာ စပ်ကဵုသၞောတ်တဵုသြောံ ဗွဝ်မ၊ ပတမ်မ (Transplanting) ဂှ်တုဲ သၟာဗ္ၚတံ စကာဂၠိုၚ်တိုန် သၞောတ်မဓရာတ် (တိုက်ရိုက်ကြဲပက် – Broadcasting) ဂှ်လေဝ်ကီု၊
(၃) မွဲအခိၚ်တေံ တဵုသြောံကသီုမွဲဝါတုဲဂှ် ကေၚ်သၠးစွံလဝ်တိတုဲ အခါလၟုဟ်ဏံ ထပ်တဵုစုတ်သြောံပၠန်၊ ( သၞောတ်တဵုသြောံကသီုတုဲ သၠးလဝ်တိ)
(၄) သြောံကသီုရတ်သီတုဲဗက်ဂတာပ် စၞးဒးတဵုအာ ဂကူၜဲနာနာသာ်ဒှ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူ ကလေၚ်ထပ်တဵုစုတ် ဂကူသြောံမွဲဝါပၠန်၊ (သၞောတ်တဵုသြောံတုဲ ထပ်ကလေၚ်တဵုသြောံပၠန်)
(၅) ဟိုတ်နူဗြဲဂူလၟေၚ်ဍာံဟွံဒှ် ဗြဲဂူအောန်အာ၊
(၆) ကဵုဍာ်ကၟိုန်၊ ဂွံပၠုပ်ဍာ်ဂှ် အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ဟွံဒှ် ဖအောန်ကဵုလဝ်ဍာ် (ကန်႕သတ်ချက်ရေပေးဝေမှုကြောၚ့်)၊
(၇) အခိၚ်ထောဲဇိက်တိ၊ ပလေဝ်တိတေံဂှ် တိအိက်ထောဲ၊ တိအိတ်ဂရးကောန်တိ ဟွံအုဲဟွံသရိုဟ် (သမန်းမပုပ်လို႕) ခိုဟ်ဏီတုဲ ချောဲတိုန်ဂၠိုၚ်ရ သာ်ဝွံ ဟိုတ်ချောဲဒးတိုန် အကြာတၞံသြောံဒှ်ရောၚ်။
ဟိုတ်ဂှ်ရ သၟာဗ္ၚဂတာပ်ခေတ်တံ အခါညးတံကၠောန်ဗ္ၚတဵုသြောံမ္ဂး ညးတံသ္ပအဓိကကဵု ကမၠောန်သၟးချောဲဂှ် ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ ပ္ဍဲတိဗ္ၚဂှ် တၞံ ချောဲဂကူဗွဲမဂၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဒၟံၚ်နွံကီုလေဝ် ဂကူချောဲအဓိကဂှ် (၁) ချောဲ-မြက် (Grasses)၊ (၂) ချောဲရာဲ – မုန်ညၚ်း (Sedges) ကေုာံ ချောဲတၞး – ရွက်ပြားပေါၚ်း (Broadleafs) လေပ်ကၠုတ်တိုန်ဒၟံၚ် အကြာတၞံသြောံ ပ္ဍဲခံက်ဗ္ၚဂှ် လၟိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဟွံပိုက်ထောံ၊ ဟွံသၟးထောံတၞံချောဲ အကြာတၞံသြောံဂှ်မ္ဂး ဗွဲစၟတ် လၟိဟ်သြောံတိတ် မ္ဒးအောန်စှေ်အာ ဗၞတ် (၃၉% စဵုကဵု ၉၇%) ဒှ်အာမာန်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်သွဟ် နူကၠောန်လဝ်သုတေသနဂှ်နွံရ။
သၞောတ်တဵုသြောံလဵုဒှ်ဒှ် ဂကူတၞံချောဲဂမၠိုၚ် လုပ်ကၠုတ်တိုန်ဒၟံၚ် အကြာတၞံသြောံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ။ စပ်ကဵုသၞောတ်တဵုသြောံယာ၊ သြောံဂူ – (တောၚ်ယာစပါး၊ ယာစပါး) (Upland Rice) ဂှ် ဟိုတ်နူချောဲတုဲ ဗၞတ်လေၚ်ဒိုခ် (ဆုံးရှုံးမှု) ဒှ်ဂၠိုၚ်တုဲ ယဝ်တဵုလဝ်သြောံ သၞောတ်တိဗ္ၚ-လယ်စပါး (Lowland Rice) မ္ဂး ပရေၚ်လေၚ်ဒိုခ် ဒှ်အောန်ရ။ အခိၚ်တဵုသြောံလဵုဒှ်ဒှ်၊ သၞောတ်တဵုသြောံလဵုတဵုတဵု စပ်ကဵုအန္တရာယ်ချောဲဂှ် နွံဒၟံၚ်လၟိုန်တုဲ ညံၚ်သ္ဂောံမာန်အာချောဲဂှ် နဲကဲစုၚ်စုၚ် ဒးကၠောန်ကဵု၊ ဒးသၟးကဵုထေက်ရ။
ၜိုန်စကာဒၟံၚ် သၞောတ်တဵုသြောံနာနာသာ် နွံကီုလေဝ် ဟိုတ်နူချောဲတုဲ လၟိဟ်သြောံတိတ် မ္ဒးအောန်စှေ်အာနွံရောၚ်ဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးကဵုရောၚ်။
စပ်ကဵုကမၠောန်ကၠောန်ဗ္ၚ စကာဒၟံၚ်သၞောတ်ဖျေံမသကှ် (Dry Direct Seeded Rice Method) ဂှ် ဗၞတ်သြောံတိတ် မ္ဒးအောန်စှေ်အာ (မ္ဒးယအ်စှေ်အာ) မာန် (၂၄%-၉၇%) နွံမာန်ရ။ စကာသၞောတ်ထောဲ ဇိက်တိတုဲ လ္တူတိကဗေၚ် (အစိုတမန်းပြၚ်) ဂှ် ဖျေံ(တဵု)စုတ်မသြောံတိုက်ရိုက် (Wet Seeded Rice Method) ဂှ် ဗၞတ်သြောံတိတ် မ္ဒးအောန်စှေ်အာမာန် (၃%-၆၂%) ဒှ်မာန်ရ။ တဵုသြောံ နကဵုသၞောတ်ဗွဝ်မတုဲ ပတမ်မ – (မျိုးနှုတ်ပြီးကောက်စိုက်) (Transplanted Rice Method) ဂှ် ဗၞတ်သြောံတိတ် မ္ဒးအောန်စှေ်အာမာန် (၂% – ၄၆%) ဒှ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂောံတီကေတ် နူ သ္ပလဝ်သုတေသနဂှ်ရ။
ဟိုတ်နူစကာ သၞောတ်ပတမ်မတုဲ ကလိဂွံဖဵု တၚ်ခိုဟ်ဂမၠိုၚ်
ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံ စပ်ကဵုကမၠောန်ကၠောန်ဗ္ၚတုဲ သၟာဗ္ၚတံ စကာဒၟံၚ် သၞောတ်တဵုသြောံဂှ် (၁) သၞောတ် ဖျေံမ (တဵုစုတ်မ) တိုက်ရိုက်၊ သၞောတ်ဂြာတ်မ (ဂြာတ်ဟရာတ်) ကေုာံ သၞောတ်ဗွဝ်မတုဲ ပတမ်မ (မျိုးထောၚ်၊ ကောက်စိုက်) ရောၚ် လေပ်ကၠောန်အိုတ်ရ။ နကဵုကမၠောန်သုတေသန စပ်ကဵုတဵုတၞံသတ်ဒကောၚ်ဂမၠိုၚ် (သီးနှံစိုက်ပျိုးမှု) တုဲ ပရေၚ်ကမၠောန်လွဳလွတ် မၚ်မွဲရံၚ်စံၚ်တၞံ၊ စပ်ကဵုတဵုပ္တိတ်မခိုဟ်၊ မအးကီု၊ စပ်ကဵုကမၠောန်စဵုဒၞာ စၟစၟန်ယဲဘဲဂမၠိုၚ်ကီု၊ ပရေၚ်ကမၠောန်ရတ်သီကီု၊ စပ်ကဵုစကာဂကူဝါဲနာနာသာ်ကီုတံဂှ် အခိုက်အလိုက် ဒေသညးကဵုညး ကၠောန်တဴအိုတ်ရ။ စပ်ကဵုသၞောတ်တဵုသြောံ သၞောတ်ဖျေံမတိုက်ရိုက်၊ သၞောတ်ဂြာတ်ဟရာတ် ကေုာံ သၞောတ်ပတမ်မဂမၠိုၚ် နွံဒၟံၚ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုသၞောတ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂး သၞောတ်ဗွဝ်မတုဲ ကလေၚ်ပတမ်မဂှ် တၚ်ခိုဟ်နွံဂၠိုၚ်နူသၞောတ်ဖျေံမတိုက်ရိုက်၊ သၞောတ်ဂြာတ်ဟရာတ်ဏီဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်မာန်ရ။
သၞောတ်ဗွဝ်မဂှ် လ္ၚတ်ရံၚ်မ္ဂး (၁) သၞောတ်ဗွဝ်မပ္ဍဲတိခံက် (သၞောတ်သၟာဗ္ၚတံဗွဝ်ဒၟံၚ်မ ဗီုပြၚ်လၟေၚ်ဓမ္မတာ) ပိုက်မတုဲ ကလေၚ်ပ္တံမ၊ (၂) သၞောတ်ဗွဝ်မနကဵုခံက်ဗံၚ် (ဘောၚ်ဖြၚ့်ပျိုးထောၚ်စနစ်) ရဴဝွံ နွံၜါသာ်ရ။ သၞောတ်ဗွဝ်မ နကဵုခံက်ဗံၚ်ဂှ် ဒှ်သၞောတ်ခေတ်တၟိမွဲတုဲ ဍုၚ်ဂတာပ်ခေတ်ဂမၠိုၚ်၊ စပ်ကဵုကမၠောန်ဗွဝ်မ သၞောတ်ခံက်ဗံၚ်ဏံဂှ် သၟာဗ္ၚတံစကာဂၠိုၚ်ရ။ သၞောတ်ဗွဝ်မခံက်ဗံၚ်ဏံဂှ် စပ်ကဵုပတမ်မကဵု ကရိယာစက်မ္ဂး စကာဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ တၚ်ခိုဟ်မွဲဂှ် စပ်ကဵုစကာသြောံမမ္ဂး လၟိဟ်သြောံ မအောန်နူသၞောတ်ဗွဝ်မတၞဟ်တၞဟ်ဏီဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ရ။ ပတမ်မသွက်မွဲဨကမ္ဂး ဒးစကာလၟိဟ်သြောံမ (၅) ကဠတ်၊ (၆) ကဠတ်ဟေၚ်တုဲ သြောံမလေဝ် အိုတ်အောန်ကွေံရ။ စပ်ကဵုသၞောတ်ဗွဝ်မပ္ဍဲခံက်ဗံၚ် (ဘောၚ်ပျိုးထောၚ်) ဏံတုဲ မပ္တံကၞိ၊ ဂစေံ ဂွံလုပ်ပလီုဂှ် ဒှ်ဝါတ်တုဲ သြောံမဂှ် ပလုတ်ကၠုတ်ညဳ၊ တၞံတိုန်လေဝ် ညဳသာကီုရ။ သၟာၚ်နူဂှ် ပ္ဍဲမွဲဨက လၟိဟ်တၞံသြောံဒးလုပ် ထေက်ဂှ် လၟိဟ်တၞံသြောံပေၚ်ပေၚ် လုပ်မာန်ကီုရ။ သၞောတ်ဗွဝ်မဗံၚ်ဏံဂှ် ယဝ်ရစကာအာ ကရိယာ စက်ပတမ်မလေဝ် နကဵုမဗွဝ်တၞံသြောံဏံဂှ် စကာအာမာန်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၞောတ်ဗွဝ်မခံက်ဗံၚ်ဏံဂှ် ဒှ်ဖဵု သွက်သြောံတိတ်ဂၠိုၚ်၊ သြောံတိတ်ခိုဟ်ကီုရ။
သၞောတ်ဗွဝ်မကဵု ခံက်ဗံၚ်ဏံဂှ် အဝယ်တၞံနွံ (၂၀ တ္ၚဲ – ၂၅ တ္ၚဲ) မ္ဂး တဵုအာနကဵုသၞောတ်တဵုကဵုကရောၚ် (အတန်းလိုက်စိုက်စနစ်) လေဝ်မာန် ကေုာံ သၞောတ်တဵု (၁၀) ကရောၚ်တုဲ သလးထောံမွဲကရောၚ် (၁၀ တန်းလျှၚ် တစ်တန်းလှပ်စိုက်စနစ်) လေဝ် တဵုမာန်ကီုရ။ တၞံသြောံဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူတဵုလဝ်ကရုၚ်ကဵုကရုၚ်တုဲ အခိၚ်ဗစဝါဲ စုတ်ဝါဲ၊ အခိၚ်သၟးချောဲ၊ အခိၚ်စဵုဒၞာဖအးကၠေံ စၟ စၟန်ယဲဘဲကီုဂှ် ကၠောန်အာဗွဲမလောဲသွာမာန်ကီုရ။ တၞံသြောံလေဝ်ဟွံဒးဝပ်၊ ဟွံဒးဂိအာရ။ ဗွဝ်ကေတ်မတုဲ သၞောတ်ကလေၚ်တဵုတၞံဂှ် မွဲကရုၚ်ကဵုမွဲကရုၚ် လုပ်အာ လၟိဟ်ပေၚ်ပေၚ်မာန်၊ မွဲတၞံကဵုမွဲတၞံ ဗၞတ်သ္ၚောဲခြာလေဝ်ဍာံ၊ ဗၠိုၚ်တၞံသြောံလေဝ်ဗြေဝ်တိတ်ဂၠိုၚ်၊ တၞံချောဲကၠုတ်တိုန်မ္ဂး ဗွဲမလောဲသွာ သၟးထောံမာန်၊ ဂွံပယျးတ္ၚဲညဳ၊ တၞံသြောံဖောအ်ဗြေဝ်ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ခိုဟ်တုဲ တၞံဟွံလောတ်လော၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ တၞံသြောံဂမၠိုၚ် စပ်ကဵုလီုလာ်ဟောံဗြမ်လေဝ် အောန်ကီုရ။
စပ်ကဵုဗွဝ်မ သၞောတ်ခံက်ဗံၚ်တုဲ သွက်ဗွဝ်မ၊ သွက်ပိုက်မ၊ သွက်ပ္တံမပၠန်ဂှ် သြန်ခရိတ်ဂမၠိုၚ် ၜိုန်အိုတ်ကီု လေဝ် စနူဗွဝ်မ စဵုကဵုရတ်သီသြောံတေံဂှ် စပ်ကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂွံကၠောန်အာစေအ်စေအ်မာန်ကီု သီုဂွံကၠောန်အာ လောဲလောဲမာန်ကီုရ။ ဟိုတ်နူဂွံတဵုလဝ်တၞံသြောံ နကဵုကရောၚ်တုဲ ကျာလုပ်၊ ကျာတိတ် ခိုဟ်၊ ဂွံပယျးတ္ၚဲခိုဟ်၊ ဂွံအခေါၚ်စဝါဲ တုပ်ညဳကီု၊ ဟိုတ်နူတၞံသြောံဂမၠိုၚ် ဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက်ခိုဟ်တုဲ စၟစၟန်လုပ်ပလီုအောန်ကီုရ။ ဗၠိုၚ်တၞံဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူလၟိဟ်တိတ်ဂၠိုၚ်တုဲ လၟိဟ်သြောံတိတ်ဂၠိုၚ်ကီုရ။ စရာဲဍာ်ဒ ကေဝ်မသြောံခိုဟ်တုဲ စရာဲဍာ်ဒကေဝ်သ္ၚုလေဝ်ခိုဟ်ကီုရ။ သၟာဗ္ၚတံ ဒးဝေၚ်ပါဲမွဲဂှ် အခါပိုက်မမ္ဂး အိက် တိဗါန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲရိုဟ်သြောံဂှ် လ္ပတက်ပ္တိတ်ကဵုဇိုၚ်ညိ။ တၞံမ (တၞံသြောံမ) တၞံကဝ်အာ၊ ဂိအာတုဲ တၞံသြောံ ချိုတ်အာမာန်ရ။ သြောံတိတ် လၟိဟ်အောန်အာမာန်ရ။ ပိုက်မ နပိုက်ကဵုတဲတုဲ ပလှ်ပတိတ်အိက် တိကဵုတဲရ။ အိတ်တိဂှ် ကြာတ်ကြဴကဵု ဍာ်ပ္ဍဲခံက်ဂှ်လေဝ် ဂွံမာန်ရ။ ပိုက်မတုဲ ကလေၚ်ပ္တမ်မ ဗွဲမပြဟ်ဂှ် ဒှ်ဖဵုဂၠိုၚ်ရောၚ်။

Categories
ပရိုၚ် လိက်ပရေၚ်

ပဋိပက္ခဒေသရေဝ်ဂှ် တာလျိုၚ်နွံပ္ဍဲညးဂှ်ရော?

အံက်သာ (တံၚ်ပရၚ်)

အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် ဒှ်ပွိုၚ်ဍုၚ်တိဍာ်ဇၞော်သၠဲအိုတ်တုဲ ဒှ်ဒၞါဲဌာန်ဒေသဂကူမန်တံ တန်တဴဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူကောန်ဂကူမန် တန်တဴဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဇၟာပ်အလဵုအသဳတံ ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ဗော်မဒှ်စၞးဂကူမန်တံ က္လိဂွံညးစၞးအမာတ်မန် ဂၠိုၚ်နူဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်တၞဟ်သအာၚ်လၟိုန်ရ၊ ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာသီကၠေံအဝဵု နူကဵုအလဵုအသဳဗၟာ (အေန်အေဝ်ဒဳ) တုဲ ဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် ဒှ်ဒေသမံၚ်တန်တဴ ၜိုဟ်သိုဟ်နူဒေသ တၞဟ်တၞဟ်ဏီဟီုမ္ဂး ဟွံဗၠေတ်ရ။
ဆ္ဂးဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် ဒှ်အာဒေသရုသံၚ် ဒှ်အာဒေသ ကၠတ်ပန်ဂစိုတ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ဟီုစဂွံရ၊ မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ကၠတ်ပန်ဂစိုတ်တံဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ၜိုန်ဒှ်ညးဆက်စပ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တံကီုလေဝ် အကြာမဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်တံဂှ် ဂကူမန်ဟွံဆက်စပ်ကဵု အလဵုအသဳတံမွဲသာ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ပန်တုဲ ဒးအာဝပ် စုတိချိုတ်အာလေဝ်နွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒေသရေဝ်ဂှ် ဒှ်အာဒေသရုသံၚ် ဒေသဟၟဲကဵုသၞောဝ်အုပ်ဓလီု မွဲဒေသရ။ လ္တူဟိုတ်ကတဵုဒှ်မံၚ်တံဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ရမျာၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဒေသတံကီု ပံၚ်နှဴကဵုလညာတ်ပူဂဵု ညးချူလိက်တုဲ ချူဏာလိက်ပရေၚ်ဏံရ။
ညးဒးတှေ် ညးဒုၚ်ရဟာ? ချိုတ်တုဲတှေ် တုဲရဟာ? ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မုပဒၟံၚ်ဏီရော? ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ ဗဵုဒၟံၚ်အတိုၚ်ဏံရဟာ? ဗော်ညဳသၟဟ်တံ မုဒှ်ဂွံသ္ၚိတ်ဒၟံၚ်ရော? ? မပ္တံသာ်ဏံ ဗြုဟောကၠံၚ်ဒၟံၚ် နူပါၚ်မၞိဟ်ပါၚ်သာသာတံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ရံၚ်ကဵုဟိုတ်သာ်ဝွံတုဲ ပိုဲတံက္လေၚ်ကျောဝ်အာ အတိက်တေံညိရ၊ ဒပ်ပၞာန်မေန်အံၚ်လှာၚ်တံ သီကၠေံအဝဵုတုဲ ညးထ္ၜးဆန္ဒတံ တိတ်ဂၠံၚ်ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒဂြုဂြုဂြီုဂြီု ညံၚ်ရဴသ္ဂောံက္လေၚ်အပ်အဝဵုကဵု အလဵုအသဳဗၟာ (အေန်အေဝ်ဒဳ) တံရ၊ သရုပ်ထောံက္ဍန်န်မ္ဂး သီုၜါလ္ပာ် ဟွံဒုၚ်ယှအ်ညးသ္ကံတုဲ စိုပ်အာက္ဆံၚ် ဂစိုတ်ဂယိုၚ်ညးသ္ကံ လက္ကရဴအိုတ် မွဲလ္ပာ်ဂှ် စဵုကဵုသ္ဒးတိတ်ဂြိုပ်ရပ်လွဟ်ရ။
ပ္ဍဲအရာဏံ ဒးပါ်ပါဲမ္ဂး ရဲတိတ်အာဂြိုပ်ဂှ် ဒှ်အာအလဵုအသဳဂြိုပ် ရဲသှေ်မံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဒှ်အာအလဵုအသဳဍုၚ်ရ၊ အလဵုအသဳဂြိုပ်ဂှ် နကဵုဇကုညးတံကီု နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ထံက်ဂလာန်ညးတံကီုဂှ် သ္ပစၟတ်သမ္တီလ္တူညးတံ နဒဒှ်အလဵုအသဳလုပ်သၞောဝ် သွက်ညးတံရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အဓိပ္ပါဲဝေါဟာ“အလဵုအသဳ”ဂှ် မုမိက်ဂွံသ္ဂးရော? အလဵုအသဳဟီုမ္ဂးဂှ် “ပွမပိုၚ်ပြဳလဝ်” ဂွံအဓိပ္ပါဲရ၊ ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး အလဵုအသဳဂြိုပ်ဂှ် ပိုၚ်ပြဳလဝ်တိဍာ် ပိုၚ်ပြဳလဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် နွံဗၞတ်က္ဆံၚ်လဵုရော? အလဵုအသဳဍုၚ်ဂှ် ၜိုန်ရညးဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဟွံထံက်ဂလာန် ဟွံသ္ပသမ္တီ နဒဒှ်အလဵုအသဳလုပ်သၞောဝ်ကီုလေဝ် နကဵုဇကုညးတံကီု နကဵုညးထံက်ဂလာန်ညးတံကီုဂှ် သ္ပစၟတ်သမ္တီလ္တူညးတံ နဒဒှ်အလဵုအသဳလုပ်သၞောဝ် သွက်ညးတံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အလဵုအသဳဍုၚ်ကော်ကော် အလဵုအသဳပၞာန်ကော်ကော် ညးတံပိုၚ်ပြဳလဝ်တိဍာ် ပိုၚ်ပြဳလဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် နွံဗၞတ်က္ဆံၚ်လဵုရော?ဂှ် ပိုဲတံပါ်ပါဲရံၚ်ညိ၊ ပိုၚ်ပြဳလဝ် နဇိုၚ်နတဲဍာံဍာံတံဂှ်ဟေၚ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုအဓိပ္ပါဲ (လုပ်အဝေါၚ်) အလဵုအသဳရောၚ်။
“အလဵုအသဳ” ဟီုမ္ဂးဂှ် တီဆပိုၚ်ပြဳလဝ်တိဍာ် ပိုၚ်ပြဳလဝ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံသၟး ဟွံရုမ်ဂပ်ရောၚ်၊ လ္တူတိဍာ်/ညးဍုၚ်ကွာန် အလဵုအသဳတံ မပိုၚ်ပြဳလဝ်ဂှ် ပရေၚ်သုခ/ဒုက္ခ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးကေတ်တာလျိုၚ် ဍိုက်က်ပေၚ်ဒးမာန်ရောၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်ဒဒိုက် ညံၚ်သ္ဂောံတန်တဴအာ ဗွဲတသိုက်မာန်မှလေဝ် ဒှ်အလဵုအသဳ ဍိုက်ပေၚ်ကဵု အဓိပ္ပါဲရောၚ်၊ အခိၚ်လၟုဟ် ဗၟာၜါက္ဍိုပ် တီဆပၠံၚ်သ္ပအလဵုအသဳတုဲ လ္တူညးသ္ဒးဒုၚ်ကၠတ်ပန် အိုတ်ဒၟံၚ်လမျီုတံဂှ် အလဵုအသဳက္ဍိုပ်လဵုလေဝ် ဒုၚ်ကဵုလျိုၚ် ကေတ်ကဵုလျိုၚ် ဟွံမာန်ရ၊ လ္တူတာလျိုၚ်အလဵုအသဳနွံဒၟံၚ် သာ်လဵုဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ပိုဲတံ ဟွံတီဟာ? ဟွံပတီဟာ? ကေတ်ဟွံဒးရ၊ ဗြုဒၟံၚ် ညးဒးတှေ် ညးဒုၚ်ရဟာ? ချိုတ်တုဲတှေ် တုဲရဟာ? ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မုပဒၟံၚ်ဏီရော? ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ ဗဵုဒၟံၚ်အတိုၚ်ဏံရဟာ? သာ်ဏံအိုတ်ရ၊ တၚ်သၟာန်တံဏံ ညးချူလိက်ဏံ သ္ဒးကဵုသွဟ်မ္ဂး ပရေၚ်ဒးကေတ်လျိုၚ် ဒးဒုၚ်လျိုၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအလဵုအသဳ မပိုၚ်ပြဳလဝ်ပိုဲတံဂှ် ပေၚ်ၚ်ရောၚ်။
“ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ”ဂှ် တာလျိုၚ်ဟၟဲဟာ? လ္တူပုစ္ဆာဏံ ယဝ်ခါရ ညးတာလျိုၚ် နူကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ သွဟ်မ္ဂး သာတုဲဍာံပြရ၊ ဆ္ဂး ညးချူလိက်ဏံ ၜိုန်ရညးတာလျိုၚ် နူကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံသေၚ်ကၠာလေဝ် နကဵုလညာတ် မိက်ဂွံချူထမံက် ပ္ဍဲလိက်ပရေၚ်ဏံကီုရ၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူဒက်ပတန်လဝ် နကဵုဗော်မပစၞးကဵုဂကူတုဲ ဒးကဵုဂကူမန်ဇကုမ္ဂး တာလျိုၚ်နွံဒၟံၚ်ကီုရ၊ တာလျိုၚ်ဟီုဂှ်လေဝ် မၞုံကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကီုရ၊ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဟိုတ်နူဟၟဲကဵုအလဵုအသဳ (ဟီုမွဲနဲပၠန်မ္ဂး) ဟိုတ်နူကဵုဟၟဲကဵု ပရေၚ်မပိုၚ်ပြဳလဝ်တိဍာ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်တုဲ မ္ဒးမၞုံကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ရ၊ ဥပမာ- မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ကၠတ်ပန်တံဂှ် ဂကူမန်ဟာ? ဂကူဗၟာဟာ? မုမၞိဟ်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်မုရော? ကောန်ဂကူမန်ဓမ္မတာမွဲဟာ? မပ္တံသာ်ဏံ ညးတံမ္ဒးလ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ တန်တဴကဵုမၞိဟ်ဂှ်တုဲ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ညးကဵုညး ညးတံ မ္ဒးကေတ်အာကဵုတာလျိုၚ်ရောၚ်။
လ္တူဟိုတ်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ကၠတ်ပန်ဂစိုတ်ဒၟံၚ် မွဲတုဲမွဲပၠန်တံဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ သ္ပလဝ်ဥပေက္ခာဟွံသေၚ် ညးတာလျိုၚ်နူကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံလေဝ် လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲဒၟံၚ် ဟိုတ်ပရေၚ်ပရူ မကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ကီုရ၊ မၞိဟ်မအိုတ်အာလမျီု ဘဲဒးဒုၚ်ကၠတ်ပန်တံဂှ် သရုပ်တုဲဒးပါ်ပါဲမ္ဂး မၞိဟ်နွံဒၟံၜါဗီုပြၚ်ရ၊ ဗီုပြၚ်မွဲဂှ် ဒှ်မၞိဟ်မဆက်စပ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တံတုဲ ဗီုပြၚ်မွဲပၠန်ဂှ် ဒှ်ကောန်ကွာန်ဓမ္မတာ ဟၟဲကဵုဒုဟ်ဒန်ရ၊ ညးမကၠတ်ပန် မၞိဟ်မဆက်စပ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တံဂှ် ဇၟာပ်ဍေံတံပန်တုဲ ဍေံတံလလောၚ်တြး ပတိုန်လ္တူလပှ်ကျာရောၚ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ၊ ဒးဟီုမ္ဂး ညးဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်သၞောဝ် (ဟီုကဵုပါၚ်) ဍေံတံ ပတိတ်လဝ်ဂှ်မ္ဂး ဍေံတံဗက်ဂစိုတ်ထောံရ၊ မုသၞောဝ်ဍေံတံရောမ္ဂး စက်ယန်အလဵုအသဳပၞာန် ညံၚ်ရဴဟွံဂွံဂေတ်ဂှ် ညးလဵုမွဲလေဝ် လ္ပေကၠာန်ကမၠောန် အလဵုအသဳပၞာန်ညိ လ္ပကဵုအရီုအဗၚ်ညိ အုပ်ဓုပ်ကွာန်/အရာပ်စတံ ကၠောန်မ္ဂး ဂစိုတ်ထောံဏောၚ်ဂှ် ဍေံလလောၚ်တြးလဝ်ရ၊ စက်ယန်အလဵုအသဳပၞာန် ညံၚ်ဂွံဂေတ် ညးမကေတ်မံၚ်တာလျိုၚ် သၟဝ်ပၠတရဴအုပ်ဓုပ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ ညံၚ်သ္ဂောံဂီုကၠီုဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ မ္ဒးကေတ်တာလျိုၚ်ရောၚ်၊ ပွမညာတ်ဒုဟ် ပ္ဍိုက်စုတ်လျိုၚ် လ္တူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဟွံဒးက္ဍၚ်ရောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။
လ္တူကောန်ကွာန်ဓမ္မတာတံ ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ဂှ် ဒးဟီုမ္ဂး ဒးဒုၚ်ကၠတ်ပန်ဟွံသေၚ် ပန်ထောံရ ဂွံလဝ်အခေါၚ်တုဲ စမ်ဝေၚ်တဲရောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ပိုဲဏံ ကောန်ကွာန်ဓမ္မတာ ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ၜါတၠ၊ ကောန်ဍုၚ်ခေါဇာ ဒးဒုၚ်ပန် ဒၞါဲဒဒန်ရေဝ်-သၞေဟ်ကာ အခိၚ်ဗ္တံအကြာ (၈) နာဍဳဂှ်မွဲတၠ၊ ပ္ဍဲဍုၚ်လၟိုၚ် သၟတ်ပရဟိတ ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ် အခိၚ်ဗ္တံအကြာ (၁၁) နာဍဳပြၚ်ၚ်ဂှ်မွဲတၠ ပံၚ်ၜါတၠရ၊ ညးတၠတဲမပန်ဂစိုတ်ဂှ် ဗၠာဲသၟိၚ်ကဵု ပၞာန်အလဵုအသဳတံရဂှ် ဍေံတံလေဝ် ဒုၚ်ဒၟံၚ်ဝန် ဟိုတ်နူအခိၚ်လောန်ၜက်တုဲ နကဵုဓဝ်သၠေဟ်ပၟာ ပန်ဒးအာ သ္ဂးရ၊ ဆ္ဂး ညးဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်တံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညးကွာန်ဓမ္မတာတုဲ ထေက်ကဵုဒးပန်ဂစိုတ်ဟွံသေၚ် ရပ်တုဲ ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဒုဟ်ဒန်ရောၚ်၊ အလဵုအသဳဂြိုပ် ပန်ဂစိုတ်မၞိဟ်ဂှ် က္လၚ်စဂွံဒၟံၚ်ညိဏီ၊ အလဵုအလဵုအသဳ ပိုၚ်ပြဳလဝ်တိဍာ်/ညးဍုၚ်ကွာန် ပန်ဂစိုတ်မၞိဟ်ဟီုဂှ် ရိုၚ်ဇိုၚ်ယုတ်မာလောန်အာရောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ၊ လ္တူကောန်ကွာန်ဓမ္မတာ ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ဏံ နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သ္ၚိတ်ဇြ မုဟွံဗြုဟီုမွဲသာ်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဗြုဒၟံၚ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ လ္တူကိစ္စတံဏံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ၜိုန်ရရမျာၚ်ဟွံမံက်တိတ်ကီုလေဝ် ကမၠောန်ညးဒးကၠောန်ထေက်တံဂှ် သွက်ဂကူမန်တံ နဲဂွံဒးဒုၚ်ဒဒိုက်သက်သာအိုတ်ဂှ် ညးတံချဳဓရာၚ် ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ရရောၚ်ဂှ် ညးကၠိုဟ်ပရေၚ်ကမၠောန်ပၠန်ဂတးတံ တီကေတ်မာန်ရ၊ ခေတ်ဏံဂှ် ဒှ်ခေတ်ယှဵုယှေဝ်မဳဒဳယာတုဲ ကမၠောန်ကာပၞုက် ဟီုပတိတ်ဟွံဂွံဂှ် ဒှ်တၚ်ကော်ဆော သွက်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရောၚ်။
လက္ကရဴအိုတ် လညာတ်ညးဍုၚ်ကွာန် လ္တူဗော်ညဳသၟဟ်မန် မိက်ဂွံချူပတိုန်ညိရ၊ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် လုပ်ပံၚ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် မွဲကရောံကဵုအလဵုအသဳပၞာန်ရောၚ်ဒှ်တုဲ လ္တူကောန်ဂကူမန်ဇကု ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ဒၟံၚ် သီုဖအိုတ်သီုဖအိုတ်တံဂှ် တာလျိုၚ်ဆက်စပ် နွံဒၟံၚ်ပေၚ်ၚ်ကီုရောၚ်၊ မံၚ်ထောံညံၚ်ကဵုဟွံဆေၚ် မံၚ်သ္ၚိတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ရောၚ်၊ ညးမကေတ်လဝ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲအလဵုအသဳ ကေၚ်ဟီုလဝ်ကဵု အ္စာပရိုၚ်တံနွံဒၟံၚ်ရောၚ်၊ “ဗော်ပိုဲလုပ်ကေတ်လဝ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ရန်တၟံကဵု ဂကူမန်ပိုဲတံ ဂွံမံၚ်ၜိုဟ်ဟ်သိုဟ်ဟ်ရ” အခိၚ်လၟုဟ် ဒေသရေဝ် ဟွံၜိုဟ်သိုဟ်ရ၊ ဒးဒုၚ်ပန်ဂစိုတ်ဒၟံၚ် မွဲတုဲမွဲပၠန်ဂှ် ဒေသရေဝ်ဂှ် ဒှ်အာဒေသ ဂစိုတ်မၞိဟ်ဣရ၊ ကဵုဏာသမ္တီ ကုဗော်ညဳသၟဟ်မန် နူကဵုလိက်ပရေၚ်ဏံရ။
သရုပ်ကၠေံမ္ဂး လ္တူဒေသရေဝ် မကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံ နူကဵုခၟဳသၚ် ဒေသရေဝ်တံကီု နူကဵုပူဂဵုဆာန်ဂကူမန်တံကီု နူကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံကီု ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုရမျာၚ်ညးတံကီု လညာတ်ညးတံ မကိတ်ညဳကဵု လညာတ်ညးချူလိက်တံ ပ္ကောံပ္ကေဝ်တုဲ ချူပတိုန်လိက်ပရေၚ်ဝွံရ၊ ညံၚ်ဂွံဒှ်ချူလိက်ပရေၚ်ဏံဂှ်လေဝ် ညးတံကဵုကၠုၚ်လဝ် ဇြဟတ်ကီုရ၊၊ လ္တူလိက်ပရေၚ်ဏံ လညာတ်ဟွံတုပ်/ဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဝေၚ်ပါဲသၠးအခေါၚ်တုဲ လညာတ်တုပ်/ခိုဟ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်ကဵုဂွံမာန်ညိ။

Categories
ပရိုၚ် လိက်ပရေၚ်

ဘဝဂွံကျေဝ် ဒးပဠေဝ်စိုတ်

စေတနာ လှာၜိုပ် (၁၃/၇/၂၂)

အိုတ်ကဵုပိုဲမၞိဟ် မဂျိုၚ်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲလောကဏံ မၞိဟ်ဟွံမွဲကဵုဒေါသဂှ် ဂၠာဲဟွံလောဲတဴသက်က်ရ။ ပ္ဍဲကဵုညးဟွံမွဲကဵုဒေါသ ဂွံဒုၚ်လဝ်ယၟု မၞိဟ်စိုတ်ခိုဟ် မၞိဟ်စိုတ်ပြဲတံဂှ်လေဝ် ပါဲတိတ်အာနူဒေါသ ဟွံမာန်ဏီရ။ ပိုဲမၞိဟ်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ဒၟံၚ်ပူဂဵုပုထုဇန်ဂှ်ရ သတ်မၞုံကဵုလမျီုဍာံမ္ဂး ဂွံစာ်စ္ဍးအာ နူကဵုဒေါသဂှ် ဟွံလောဲဟေၚ်ရ။
ဟိုတ်နူဒေါသတုဲ ဘဝပိုဲသတ်တံ ဒှ်ကၠုၚ်အန္တရာဲကဵုလမျီု ဒးဆဵုကၠုၚ် ဒဒိုက်ဘဲဂှ်လေဝ် နွံဇဳဇဳဂၠံၚ် ဇဳဇဳသာ်ရ။ စပ်ကဵုဒေါသတုဲ ဗီုပိုဲသတ်တံ ဒှ်ကၠုၚ်ဒဒိုက်စိုတ်ဂှ် ကေၚ်မိၚ် ကေၚ်ဆဵုကၠုၚ်လဝ်ဖဲရ။ လၟုဟ်လေဝ် အဃောဒးဆဵု ဒးမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီဖိုဟ်ရ။ အာဂတနူဏံလေဝ် ကြက်ဒးဆဵုဂဗပၠန်ဏောၚ်ဂှ် ဒှ်ဗွဲစၟတ်ရ။
ဒေါသပိုဲမၞိဟ်တံယိုက်လဝ်ဂှ် ဒုဟ်ဏောၚ်၊ ဒေါသဂှ် ဒှ်ညးပလီုပလာ်စိုတ်ဓါတ် ဘဝပိုဲသတ်တံတုဲ ထေက်ကဵုဒးဖေက်ဇၞော်ဇၞော်ရ။ ပ္ဍဲကဵုစရၚ်ကိလေသတေံဂှ် ဒေါသလေဝ် ပါဒၟံၚ်တုဲ ညးမဒုၚ်လဝ်တဲကဵု ဒေါသတံဂှ် ဒှ်ဒုဟ် ဒှ်အကုသဵု ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
ယဝ်ဒေါသအောန်တှေ် ဒုဟ်အောန်၊ ယဝ်ဒေါသဂၠိုၚ်တှေ် ဒုဟ်ဂၠိုၚ်၊ ဒုဟ်ဂွံအောန်ဂှ် ဟွံမွဲရ။ ယဝ်ဒးက္လေၚ်ဇွိတ်သပေါတ်ရံၚ် လက္ချန်ဒေါသမ္ဂး စိုတ်ဂၠေံ စိုတ်ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ စိုတ်ထုဲ စိုတ်က္ဍုဟ်မၠေံ စိုတ်ဍောတ် စိုတ်ဂွိၚ် စိုတ်ဖေက်လကိုတ် စိုတ်စံၚ်တူပူဆာ အောန်စိုတ်လရိုအ်ယာံ ကရဳကရောတ်တံဂှ် လက္ချန်ဒေါသရ မိက်ဂွံဂး။ ဒေါသဂှ် တမ်မူလဍေံဍာံဍာံဂှ် ဒှ်သဘဴပလီုပလာ် တက်သရိုဟ် သ္ၚိစိုတ်ခန္ဓ၊ သဘဴမလေပ်ပလီုပလာ်ရ။
ဒေါသဂှ် မူရဴမွဲလီုလာ်တဴရော ယဝ်သၟာန်မ္ဂး လီုလာ်တဴၜါၜါလ္ပာ်ရ။ ဖဵုဇကု ကေုာံ ဖဵုညးတၞဟ်၊ ဖဵုပစ္စုပ္ပန်လၟုဟ် ကဵု ဖဵုဘဝအနာဂတ်ဂတတေံ သီုၜါလ္ပာ်လီုလာ်မာန်ရ။ မၞိဟ်ၜါ ဒှ်ကယျာန်ဓဝါတ် သေက်ဇဵုညးသ္ကံမ္ဂး ညးဟီုသေက်ဇဵုဂှ်လေဝ် စိုတ်က္တဴစံၚ် ဒှ်ဒဒိုက်စိုတ် ဟွံက္လိဂွံတသိုက်၊ ညးဒးဒုၚ်ဟီုတံဂှ် အခေါၚ်က္လေၚ်ဟီု ၜိုန်ဟွံမွဲကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်က္လၚ်မံၚ်မအရေဝ် မကြမ်ကြ မသၟဵုသၟာ်ဂှ်တုဲ ဟွံဒှ်တသိုက်စိုတ် ဒးက္တဴစံၚ်ပၠန်ရ။
ညးဆဵု ညးမိၚ်တံဂှ်လေဝ် ဆဵုညာတ်ဒး ပေါဲကယျာန်ဓဝါတ်ဏံတုဲ စိုတ်ထုဲကြာန် စိုတ်အာန်တၞာန်အာကီုရ။ ညးလ္ၚဵုဂး မုဟွံဆေၚ်ကဵုဇကုရ၊ သၟောန်ပါၚ်ရ ဂးမံၚ်၊ ဗီုလဵုဒှ်ဒှ်ရ ဒေါသတိတ် အောန်ကဵုဒှ် ဂၠိုၚ်ကဵုဒှ် ဍေံဖန်ဗဒှ်ကဵု သွက်ပိုဲသတ်တံ စိုတ်ဂွံက္တဴစံၚ်သၟးရ။ ပ္ဍဲလောကဏံ ဒုဟ်အိုဿီု ဒုဟ်ဂွံကျိုၚ်ကဵုဘဝမၞိဟ်ဂှ်အောန်တဴရ။ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒုဟ် ဟွံမွဲကဵုပြိုၚ်ပကာန်ပ္တောံၜတ်ရ။
မၞိဟ်မွဲမွဲ ၜိုန်ရဒှ်တၠရုပ်သာ်ကီုလေဝ် ဒေါသက္တဵုဒှ်အာမ္ဂး မၞိဟ်ဂှ် ဂလိုၚ်လဵုကျေဝ်ဝ် မုက်မတ်ပြံၚ်သၠာဲ ဒှ်အာမွဲဗီု ဗဵုစပရေံအာလွာဲဂှ်ရ။ ဒေါသဂှ် ပလီုဒၟံၚ်ရုပ်သာ် ပိုဲသတ်တံရ။
လ္ၚ ဵုမွဲစွံဟီုစမံၚ် ရုပ်ဗက်စိုတ် ရုပ်ပရေံတှေ် စိုတ်ကျေဝ် ရုပ်ကျေဝ်တှေ် စိုတ်ၜိုတ်လဵုကျေဝ်ဝ် ဆ္ဂး ဗဵုစရုပ်သာ်ဟွံဆာဲ ဒှ်မၞိဟ်အောန်ကဵုကျာ်သြဳမွဲရ။ စိုတ်ကျေဝ်တှေ် ရုပ်လေဝ်ကျေဝ်ဗက်အာကီုရ။ မၞိဟ်မွဲ ရုပ်သာ် ၜိုန်ပရေံလမ္စံက်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် စိုတ်ခိုဟ် အရေဝ်ဍာတ်ကြောံဒၟံၚ်ဏောၚ်မ္ဂး ညးဂမၠိုၚ်သ္ဍိုက်မၠိုက်တဴ ရ။ ဒေါသမွဲ ယဝ်ဗာန်လုပ်ဂွံ ပ္ဍဲသ္ၚိခန္ဓ ပိုဲမၞိဟ်တံမ္ဂး လွာဲဂှ် ဗီုပြၚ်မံၚ်စံၚ်တန်တဴဟွံမာန် အလဵုအလဵု ဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ။
မၞိဟ်ဗုဗုတံဂှ်လေဝ် ယဝ်ဒှ်ဒေါသမ္ဂး မုက်ဍာဲတိုန်၊ မၞိဟ်ပ္စံက်က်တံ ဒှ်ဒေါသမ္ဂး မုက်ဖျိုဟ်အာဂှ် ပိုဲကေၚ်ဆဵု ကေၚ်ညာတ်လဝ် သီုဖအိုတ်ရ။ စပ်ကဵုဒေါသတုဲ တဳလပိုန်ကျာ်တြဲပိုဲ ဟီုတွံစွံလဝ် ပ္ဍဲလောကဏံ ပၞောဝ်ဒုဟ်အိုဿီု ဒုဟ်ဂွံတုပ်ကဵုဒေါသဂှ် ဟွံမွဲရ။
ဒုဟ်ဒေါသဂှ် ဟွံမွဲကဵုအရာပြိုၚ်ပကာန် ပ္တောံၜတ်ရ။ ဟိုတ်နူဒေါသတုဲ စိုတ်ပိုဲလီုလာ်အာရောၚ်မ္ဂး မၞိဟ်မွဲ နူတမ်မူလတေံ စိုတ်ၜိုတ်လဵုခိုဟ်ဟ် ၜိုတ်လဵုသၠုၚ်ပြဲဒၟံၚ်ဒှ်ကၠာရ ဒေါသလုပ်ကၠုၚ်မ္ဂး စိုတ်စရိုတ်တံ လီုလာ်အာရ။ နူတမ်တေံ စိုတ်ဍိုန်ဍောတ်ဂလို်ၚ်လဵုကီုလေဝ် ဒုၚ်ကေတ်တဲ ဒေါသမ္ဂး ဒေါသဂှ် ဍေံပလှေ်ဒၟံၚ် စိုတ်ဓါတ်ပိုဲ ကာယပိုဲလၟိုန်ရ။
မၞိဟ်တံ ၜိုန်ရဟွံဆာန်ဒေါသဟီုကၠာလေဝ် ဒေါသဂှ် ဆာန်မံၚ်သတ်တံလၟိုန်ရ။ သစ္စဒေါသပိုဲဂှ် ဗၞတ်တၟာအယျောဲ သော်ကၞေၚ်မတ်ပိုဲလေဝ် ဍေံဟွံကဵုသ္ၚောဲအာ နူခန္ဓပိုဲ၊ ဒေါသမွဲက္တဵုဒှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုကိလေသစှ် အဟိရိက-ဂွပါပ်ဟွံလေပ် ညှာဟွံလေပ်၊ အနောတ္တပ္ပ-ဖေက်ပါပ်ဟွံလေပ် ဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ။ ဟိုတ်နူဒေါသ ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠုၚ်တုဲ ဟီုဗၠေတ် ကၠောန်ဗၠေတ် ဟီုဗဂိကဵုညးတၞဟ်လေပ်တုဲ ဒးဒုၚ်သၠးထောံ မိဿဟာဲခိုဟ် အ္စာတၠပညာခိုဟ် ကလောမသခိုဟ်လေဝ် ဒှ်မာန်ရ။
အရာဒးသၠးထောံ ချိုတ်ပၠိုတ်အိုတ်မွဲဂှ် တသိုက်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်နူဒေါသတုဲ ဒှ်ကၠုၚ်ပေါဲပၞာန် ဂစိုတ်ပျဲပျာံ ၜုၚ်တက်ညးသ္ကံဂှ် ကေၚ်မိၚ် ကေၚ်ဆဵုညာတ်မံၚ်လၟိုန်ရ။ ဒေါသဟွံမွဲမ္ဂး သဘဴဓဝ်ပၞာန်၊ ဒုၚ်ဟွံမာန် လ္တူညးဍုၚ်ကွာန် လ္တူဂကူ၊ သဘဴဂွံသေက်ဇဵု ၜုၚ်တက်လက်ချဴ ဘပဠတံဂှ် ဟွံမွဲဍာံဍာံရ။ ပၞာန်မ္ဂးဂှ် စဵုဒၞါတိဍာ် ဂီုကၠီုကောန်ဂကူဇကုရ။
သ္ဇိုၚ်ဒေါသဍာံဍာံဂှ် ဟိုတ်နူသၠးအခေါၚ် လ္တူညးမွဲကေုာံညးမွဲဟွံမာန်ဟေၚ်ရ။ ဒေါသ ယဝ်လုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲမၞးမ္ဂး ဂွံဟီုအရေဝ်ခိုဟ်ဟ်ဂှ် ဟွံမွဲတဴသက်က်ရ။ ဟိုတ်နူလိုန်ဗက် အလိုက်လၟာ်ဇိုၚ်ဒေါသတုဲ လ္တူမိမကလောဝံသ, အ္စာ, တၠပညာ, သ္ကံရဲတံဂှ်လေဝ် ဟွံဂွ ဟွံဖေက် တီဆကေတ်ဇၞး သ္ပမာန်တုဲ ကၠောန်ဒး ပွဗၠေတ်တ်မာန်ရ။
ဒေါသလောန်ကာဲမ္ဂး စိုပ်အဆံၚ်တက်ဂစိုတ် လမျီုညးတၞဟ်မာန်၊ စိုတ်ဓဇန်တံ ဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရ။ အိုတ်ကၞောတ် ၜိုန်ဆာန်ဒၟံၚ်အိုတ်အစောန်ကီုလေဝ် ဂစိုတ်မာန်မံၚ်ဏီရ။ ဒေါသလုပ်ဂွံမ္ဂး လ္ပာ်ဗၠေတ်ဂှ် ဟွံဖေက်၊ ဂံၚ်ကၠောန်ကၠုၚ် ပွအကုသဵု၊ ဂံၚ်ဂစိုတ် လမျီုညးတၞဟ်အိုတ်တုဲ ယဝ်ဟွံသၠးကၠေံဒေါသမ္ဂး ချိုတ်အာတုဲလေဝ် ဒးဒတုံအပါယ်ပၠန်ရ။
မၞိဟ်မွဲမွဲ ၜိုန်ရမၚ်မွဲလဝ် ဒ္ဂေတ်စရိုတ် ဂၠိုၚ်ကဵုဂိတုသၞာံကီုလေဝ် ယဝ်ဒုၚ်တဲဒေါသ လောန်ကာဲအာမ္ဂး ဒ္ဂေတ်စရိုတ်သိက္ခာဇကု မမၚ်မွဲကၠုၚ်လဝ်တံ ပွိုၚ်မွဲခဏဍောတ်ဓဝ် လီုလာ်အာမာန်ရ။
ဇၟာပ်ညးအဲ နွံပၟိက်ကဵုအရာခိုဟ်ဟ်ဖအိုတ်ရ။ မိမတံလေဝ် ဟွံမိက်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုပရေံ၊ နွံပၟိက် မိက်ဂွံကဵုကောန်ဇာတ်ဇကု နွံကဵုစိုတ်ခိုဟ်ဟ် စိုတ်ပြဲပြဲဖအိုတ်ရ။ ပၟိက်မိမတံ ညံၚ်မိက်ဂွံကဵုဍေံ (ကောန်ဇာတ်) တံ တီလေပ်ကေတ်လ္ပာ်ခိုဟ်ကီု ကောန်ဇာတ်တံလေဝ် နွံပၟိက်ကဵု မိမ စိုတ်ခိုဟ် စိုတ်ပြဲကီုရ။
ပံၚ်ကဵုမိဿဟာဲ သ္ကံရဲပၠန်လေဝ် မိက်ဂွံကဵုသရုၚ်ပါဲ မၞိဟ်စိုတ်ပရေံပရေံရ။ စပ်ကဵု အ္စာကဵုကွးပၠန်လေဝ် အ္စာသၟးခိုဟ် ကွးဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဟွံက္လိဂွံတသိုက်ပၠန်ရ။ သီုၜါလ္ပာ် ညးခိုဟ် အဲခိုဟ်မှ က္လိဂွံတသိုက်စိုတ်မာန်။
သဘာဝပိုဲသတ်တံဂှ် အရေဝ်လေဝ်ဟီုဗဒှ်လေပ်၊ ဟီုထ္ၜက်ထောံလေဝ်လေပ် ဟီုဖအောန်ဖျေံလေဝ်လေပ်၊ အတိုၚ်လၟေၚ်ဓမ္မတာလေဝ်ဟီုလေပ်ဂှ် ဒှ်ဓမ္မတာစိုတ်ပုထုဇန်တံရ။ ညးပလီုပလာ်တသိုက်ဇကု ဒ္ဂေတ်ဇကု သိက္ခာဇကုတံဂှ် ဒေါသရ။ ဒေါသလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲသန္ထာန်ဇကုမ္ဂး တသိုက်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဒးက္တဴစံၚ် ဒှ်ကၠုၚ်ဒဒိုက်စိုတ်အိုတ်ရ။ ဒၟါနူဒေါသဏံ မၞိဟ်ဂွံဒှ်တသိုက်ဂှ် ဂၠာဲဟွံဆဵုဏီ။ ဒၟါနူဒေါသ ညးတၞဟ်ဟီုစောဒက၊ ညးတၞဟ်အထေၚ်သောဲ၊ ဖျေံသိက္ခာ ဟီုပျုတ်ဗ္ဒေက်တဴရ။
ပိုဲမၞိဟ်တံဂှ် ဒှ်ညးမၞုံပၟိက်ကဵု အရာခိုဟ်ဟ် သီုညးဖအိုတ်တုဲ မၞိဟ်မၞုံကဵုစိုတ်ပရေံ စိုတ်ယုတ်သဝ်တံဂှ် မၞိဟ်ခိုဟ်ဟ်တံ ဟွံမိက်ဆက်ဆောံ၊ မၞိဟ်စိုတ်ပရေံ မၞိဟ်ကြမ်ကြ မၞိဟ်ဟီုအရေဝ် ဟွံမွဲကဵုမ္ၚဵု ဟွံမွဲကဵုၚုဟ်းမးတံ နွံဗ္ဒာဲဇကုမ္ဂး စိုတ်ဟွံဒှ်တသိုက်၊ စိုတ်ဒးက္တဴစံၚ်ဒၟံၚ် လၟိုန်န်ရ။
မၞိဟ်မၞုံကဵုစိုတ်ဟိဏ္ဏဂှ် ညးဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက်၊ က္ဍုဟ်မၠေံတဴရ။ ဒေါသပိုဲ ယိုက်ဂြောပ်လဝ် နကဵုယာတ်ထဝ် ယာတ်သြန် ဟွံလေပ်မ္ဂး ၚုဟ်မးပိုဲ အေဲဇြစှေ်သိုက်က်ရ။ ဒေါသဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ် သွက်သတ်တံ သွဟ်ခိုဟ်ဟ်ဟွံသေၚ်၊ ရေၚ်တၠုၚ်နၚ် သွက်ပိုဲတံ ဂွံအာအပါယ်သက်က်ရောၚ်။ ဒေါသဂှ် ပြုပြေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ် သွက်သတ်တံ ပရေံဒၟံၚ်တုဲတုဲရ။ ပၞောန်ဗ္ဒါဒေါသ ညံၚ်ဂွံအောန်စှေ်အာဂှ် ပိုဲတံ ဒးထိၚ်ဒက် မၚ်မွဲစိုတ်ပိုဲထေက်ရောၚ်။ ပူဂဵုမၞုံကဵုဒေါသတံဂှ် ကျာ်လေဝ်ဟွံထိုၚ်သး မၞိဟ်ဒေဝတဴတံလေဝ် ဟွံထိုၚ်သးရ။ ဒေါသပိုဲ ညံၚ်ဂွံကြဳစှေ်ဂှ် ဇကုဇကုရ ဒးသ္ပလွဳပရာစိုတ်ထေက်ရောၚ်။
ဒုၚ်ကေတ် အတိုၚ်တဝှ်ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ် ဒးဇၞော်ပၟဝ်ဓဝ်မေတ္တာဂၠိုၚ်ၚ်၊ စိုတ်ဇကု ဇကုဒးသှ်ပတဴဏာ လ္ပာ်ခိုဟ်၊ ဒးဇၞော်ပၟဝ် ဓဝ်ဝိပဿနာဘာဝနာ သွက်လောကခန္ဓ လောဘ ဒေါသ မောဟ မာန ညံၚ်ဂွံအောန် ကြဳစှေ်အာဂှ် ဒးမၚ်မွဲထိၚ်ဒက် ကာယပါၚ်စိုတ်ဇကုရ။
ကဵုဒါန် မၚ်သဳဂှ် ဒေါသ အိုတ်,ပိုတ်အာဟွံမာန်၊ ဇၞော်ပၟဝ်ဓဝ်ဝိပဿနာဘာဝနာမှ ဒေါ သအိုတ်မာန်တုဲ ဘဝဇကုညံၚ်ဂွံကျေဝ် တဵုပယျေဝ်ကေတ် စိုတ်ခိုဟ် စိုတ်ထၟိက်ညိ။ ဒုၚ်ကေတ်ယၟု သၟာစိုတ်ခိုဟ် စိုတ်ကျေဝ်မ္ဂး စိုတ်ဇကုဇကု က္လေၚ်ဒ္ဂေတ်ကၠာမ္ဂး ခိုဟ်အိုတ်ရောၚ်။
ပိုဲသတ်တံ ဟိုတ်နူလုဲမိပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၠိုက်သရီုကိလေသဂှ်ရ ဂၠိုၚ်ကဵုဘဝ မရိုဟ်လၟိဟ်ဟွံမာန် ဒးဂေတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတရဴသံသာ ဟွံမွဲကဵုလၟိတ်ရ။ သံသာဘဝဇကု မိက်ဂွံဂၠေံမ္ဂး ဝိဿနာဘာဝနာမွဲဟေၚ် ဂလေံ (ဇလေံ) ကဵုမာန်တုဲ နကဵုဓဝ်သတိပဋ္ဌာန် ပိုဲတံထေက်ကဵုဒးဇၞော်ပၟဝ် ဝိပဿနာ မလေပ်သ္ၚဳမၠာ် သဘဴရုပ်နာမ် မဒှ်အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ တံရ။ သွက်ဂွံပိုၚ်ပြဳကေတ်ဘဝ ညးမၞုံကဵုစိုတ်ခိုဟ် စိုတ်ပြဲမာန်၊ သွက်ဂွံဒှ် ညးမအောန်ကဵုဒေါသမာန်၊ သွက်ဂွံပိုၚ်ပြဳကေတ် ဘဝကျေဝ်ဝ်မာန် စိုတ်ဇကုဂှ် သိုၚ်ပ္တန်လဝ် နကဵုဒယိုၚ်သြန် ကၟဳထဝ် ဂြောပ်ဗၜိုဟ်ကေတ် အလုံခန္ဓဇကုမာန် ဟီုမ္ဂး စိုတ်ဇကုရ ဇကုဒးလွဳပရာ နကဵုလညာတ်သမ္တီဇကု ကဵုတၚ်ရန်တၟံဇကု ဂွံဆာဲပ္ဍဲလောက၊ ညးတၞဟ်ဝေတ်ဇကုတုဲ စိုတ်ခိုဟ် ဒေါသအိုတ်ဂှ် ဟွံမွဲတဴရ။ နအလဵုဇကုဟေၚ် လေပ်တီကေတ် စိုတ်မိက်ဂွံကျေဝ် သိုၚ်ပဠေဝ်သ္ၚိနန်ဇကုမ္ဂး ဘဝမၞးဂှ် ကဵုဖဵုသွက်လိုက် ဂွံယးတၟးရ။

Categories
ကဗျ ပရိုၚ်

ပခိုၚ်အိုတ်ညိ

ညံၚ်ဟွံဂွံဆက်ဒေါံကၟိုၚ်
ပခိုၚ်အိုတ်ညိ
ညံၚ်ရဴဝိပက်ဂွံအိုတ်
စိုတ်ဓါတ် ချိုတ်တုပ် ဂျိုၚ်တုပ်ကဵုဂွံနွံ —

ဆီပြး သှေ်ဝၚ်
ဂၚ်မံၚ် ပ္ဍဲအာရီု
ဆ္ဂး မၚ်စၟဳမံၚ်ဂှ် ဂီုကၠီု
ဍာ်ရမတ်ဒးပြဟ်မံၚ် ညံၚ်ရဴပုံအာဂီု —

ညးဒး ညးဒုၚ်
နူဍုၚ်စိုပ်ရး
ပြးဇးပေၚ်မံၚ် ဒေသဆီမည
သၞဟာ ? မိတ်ဟာ ? ညးမွဲဟွံဂံၚ်ချပ်ဗ္စာ —

ဣလဵုရော–? ဂီုကၠီုမန်
ဣလဵုရော–? ရီုဗၚ်မန်
ဣလဵုရော–? ဆာန်မ္ဂးရီုဗၚ် ဂိုဟ်မ္ဂးမၚ်မွဲ
ဘဲဝိပက် ထပိုတ်မံၚ်ရိုဟ်ကၞက် မၞိဟ်မၞုံကဵုကဆံၚ် —

အဝ် ဘဝဍိက်ပၠက်
ကြက်ဟွံမွဲ ညံၚ်ရဴဆုကြိက်
ညးထနိက် အဲဗါ် ဍေံဗိုန် ဗှေ်လိုန်
ဒုၚ်အာလၟိုန်ထာဝရ ရဟာ–? ဟံသာချပ်ရံၚ် —

ရာမည သ္ဂံၚ်နန် ကလအ်

Categories
ပရိုၚ်

ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟေၚ် သောၚ်က္လးအာရောၚ်

ဌာန်ပရိုၚ်မန် (ဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၁ ၊ ၂၀၂၂)

လညာတ်မ္ဂး “ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် သောၚ်က္လးအာ နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်”ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ရပ်ကေမ်လဝ်သာ်ဏံတုဲ ဒတဴလိုၚ်အာ မွဲကရောံကဵု (PPST) ဂကောံပၠတရဴကမၠောန်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် မစန်ပကောံလဝ် နကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ (NCA) တံဂှ်ရောၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ လလောၚ်တြးဏာ ပ္ဍဲရတ်ဗိုတ် တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် မရနုက်ကဵု (၇၅) ဝါရ။
ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် (၁၀) ဂကောံ မပ္တံကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ ဆဵုဂဗသဳကၠဳဒၟံၚ် ကေုာံ အလဵုအသဳပၞာန်ဖိုဟ်ရ၊ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုလညာတ် ကောန်ဂကူမန်တံတုဲ နနဲဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်တံကီု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် သဳကၠဳပ္တိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်ဒက်ပ္တန် ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရေဝ်၊ ပရေၚ်ဒက်ပ္တန် တွဵုရးဍုၚ်မန် ကေုာံ ကိစ္စပရေၚ်ကောန်ဂကူမန်တံကီုရဂှ် ပ္ဍဲဂိတုခ္ဍဲသဳပေၚ် မဒှ်တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် စိုပ်အလန်ရတ်ဗိုတ်ဏံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုဓမံက်ထ္ၜးဏာ ပ္ဍဲလိက် လလောၚ်တြးရ။
“ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဏံ အဟိန်ပကေၚ်ပကတ် ဝဳပလုမ်ဒၟံၚ် မပၠန်ဂတးတၟိတၟိတံဂှ်ဟေၚ် ဒက်ပခိုၚ်ပ္တိုန် ဗော်၊ ဒပ်၊ ဒေသ ကေုာံ ဓဝ်ညဳသာကောန်ဂကူဇကုတုဲ ဆက်ပံက်လဝ်တရၚ် ဝိုၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဏောၚ်”ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုဖ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာ ကုသ္ဂံၚ်မဆာန်ဂကူ မွဲဟာန် မှာဇန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။
ပ္ဍဲအသေအဟာန်ရတ်ဗိုတ်တ္ၚဲပၠန်ဂတးမန် ကၠောန်သ္ပဏာတ္ၚဲဏံဖါနူဂယး ပ္ဍဲဌာန်ဂအုပ်ဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ် တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် နာဲဟံသာ ဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မွဲဟာန် ကေုာံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အဆံၚ်လ္တူတံ တိုန်စိုပ်လဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။
နနဲဌာန်ဂအုပ်ဗဟဵုဏံကီု ပ္ဍဲခရိုၚ်မတ်မလီု၊ ခရိုၚ်ထဝါဲ၊ ခရိုၚ်သဓီု ကေုာံ ဒေသကျာ်ပိတံဂှ်လေဝ် တ္ၚဲဏံဖါနူဂယးဂှ် ကၠောန်သ္ပဏာ အသေအဟာန် နကဵုကရောၚ်ပၞာန် ပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲဂှ်ကီုရ။
ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဏံ ဗွဲလၟေၚ်ၚ် ရှေ်သှေ်အလာံ၊ ရှေ်သှေ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ကေုာံ သရာဲသ္ဂံၚ် ညးမဆာန်ဂကူ မပြဟ်ဂလုဲအာတံ၊ ဗှ်လိက်လလောၚ်တြးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဗှ်လိက်သဝဏ်ဥက္ကဌဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဗှ်စရၚ်သ္ဂံၚ် မပြဟ်ဂလုဲကၠုၚ် ပ္ဍဲမွဲကာလပၠန်ဂတး ကေုာံ စရၚ်ညးမက္လိဂွံလာဘ်ဇဲပၠန်ဂတးတံရ။
“အလုံကောန်ဂကူမန် ညဳသၟဟ်အိုတ်ညိ” “ပၠန်ဂတးဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် ဒးအံၚ်ဇၞးရောၚ်” “ဍုၚ်မန်တၟိ ဒးမံက်ဂတဝ်ရောၚ်” နကဵုဂလာန်ကမြေဲသာ်ဏံ ရုပ်ကၠေံအသေအဟာန်ရ။
အလဵုအသဳ ဖဆပလ ဍဵုဍိုက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒုၚ်ဟွံမာန်တုဲ သၟတ်မန်မွဲက္ဍိုပ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂိတုခ္ဍဲသဳပေၚ်ဂှ် လုပ်ပၠံၚ်ကေတ်လွဟ် ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ကွာန်ထဝ်ပၠၚ် (ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်) တုဲ ပရေၚ်ပၠန်ဂတးမန် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရောၚ် ဂးလဝ်ပ္ဍဲပတ္တာံဝၚ်မန်တံရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ဒဒန်လၟေၚ်(၂) ပ္ဍဲဍုၚ်ဖာသီ( ပုသိမ်) ပိုတ်လိုက်စှေ်အာဂးတုဲ ပရိုၚ်ဗီုပတောံမွဲပိုဒ်မံက်ကၠုၚ်

“ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် စၟတ်တ္ရဲ ၈ အခိၚ်ၜိုတ် ၁၂း ၁၇ မိနေတ်ဂှ် ဒဒန်လၟေၚ်(၂) ပ္ဍဲဍုၚ် ဖာသီ (ပုသိမ်)ဂှ် ပိုတ်စှေ်တုဲ မၞိဟ်ဒးဘဲတအ်ကဵုမၞိဟ်ချိုတ်ဂၠိုၚ်မံၚ်ဂှ်ရ နွံပၟိက်မံၚ်ကဵုဂကောံညးရီုဗၚ်မၞိဟ်တအ်ဗွဲဓမြက်ယျ” ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ပတောံမွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ မုက်လိက် facebook တအ်ရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “Breaking-News !!! ဒဒန်လၟေၚ်(၂) ပ္ဍဲဖာသီ (ပုသိမ်) ဂှ် အခိၚ်အဒေါဝ်တ္ရဲ ၜိုတ် ၁၂း ၁၇ မိနေတ် ဂှ် ပိုတ်ကဝ်စှေ်အာတုဲ မၞိဟ်ဒးဘဲကဵုမၞိဟ်ချိုတ်နွံ။ နွံပၟိက်မံက်ကဵုဂကောံညးရီုဗၚ်မၞိဟ်တအ် ဗွဲမဓမြက်ရောၚ်။ ကဵုလဝ် Creditကဵု Myint Than Htun ”ဂှ်တုဲ နူကဵုအကံက် “Ven Vannita”ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပတိုန်လဝ် post ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ Postဂှ်တိုန်အာတုဲ ပွိုၚ်၂နာဍဳဓရ်ဂှ် ညးကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် လၟိဟ်ၜိုတ်(၄၀၀)တၠ ဒှ်ကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ်နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ စပ်ကဵုဗီုဂှ်တုဲ ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် ပ္ဍဲ google ဂှ်တှေ် ဒှ်မံၚ်ဗီုအဃောဒဒန်ပိုတ်ကဝ်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်(ထိုၚ်ဝမ်)သၞာံ၂၀၁၉တေံဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ တုဲပၠန် ဌာနမဳဒဳယာ နူကဵုဍုၚ်(ထိုၚ်ဝမ်)တအ်လေဝ် ဒဒှ်ရပ္ဍဲဍုၚ်(ထိုၚ်ဝမ်)လ္ပာ်ဒိုဟ်ဗၟံက် ဍုၚ် Suao ဂှ် ဒဒန်ပိုတ်ကဝ်စှေ်လဝ်ဂှ် ညးတအ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်နွံရ။

မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ဒဒန်လၟေၚ် ၂ ပ္ဍဲဍုၚ်ဖာသီ (ပုသိမ်) ဏံဂှ် လက်ထက်အလဵုသဳ NLDတအ်ကၠောန်လဝ်တုဲ တုဲဒှ်အာပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၀ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။ စပ်ကဵုဒဒန်ဏံဒဒှ်ရ ပိုတ်ကဝ်စှေ်အာယျဟီုဂှ် နူကဵုဌာနလုပ်ကဵုသၞောဝ်မွဲလဵုလေဝ် ဟွံဂွံပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဏီရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် မိက်ဂွံကဵဵုဏာသမ်တီကီုရ။

ပရိုၚ် ကေတ်နၚ်လဝ်ဗီုနူဌာနပရိုၚ်နူဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်တုဲ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် ကၠောန်ဗဒှ်မံၚ် ပရိုၚ်ပတောံဗီုဗီုတအ်ဏံဂှ် ပိုဲဂွံဆဵုကေတ်မံၚ်ဟဂှ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပုရိသာတ်ညးမဗှ်မံၚ်လိက်ပရိုၚ်တအ်လေဝ် ဆဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီတုဲ ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုၚ်

ကမ္မတဳသ္ပစၞးကဵု အ္စာဘာမန် ဗ္တောန်လိက် ပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳ ဒးနွံထေက်

မာံသုခ၊ ဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၃၊ ၂၀၂၂

အ္စာဘာဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳ (Teaching Assistant) ကဵု အ္စာဘာ (Language Teacher) တအ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်အခက်ခုဲပ္ဍဲဘာမွဲမွဲမ္ဂး ကဵုညးလဵုမွဲ ဂွံအာတ်ရီုဗၚ်ပတိုန်ထ္ၜး ဟွံမွဲဂှ်ရ သွက်အ္စာမန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳတအ် ဂွံသ္ပဗဓါန်ဂှ်မ္ဂး ကမ္မတဳသ္ပစၞးကဵု အ္စာဘာမန်မွဲ ဒးနွံထေက်ရောၚ် အ္စာဘာမန် ဗ္တောန်လိက် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်တအ် အာတ်မိက်လဝ် ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်နွံရ။
“ခက်ခုဲဂှ်တှေ် ဗီုပြၚ်ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ပိုဲ အ္စာဘာဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳ ညးမွဲကဵုညးမွဲ ဍေံဟွံတုပ်ပုဟ်၊ တုဲညိ လိက်မန်ပိုဲဗ္တောန်မံၚ် ပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳဂှ်တှေ် ဗီုပြၚ်ဍေံစှေ်စှေ်ဟွံမွဲပုဟ်၊ ဟွံမွဲတှေ် ညံၚ်ဂွံတုပ် ညးဆက်စၠောံကဵုပိုဲကီု ဠပိုဲဒှ်ခက်ခုဲမွဲမွဲတှေ် ပိုဲဂွံပတိုန်ထ္ၜး ပိုဲဂွံပံက်ဩိုဟ်ကဵု ဂကောံမန်ပိုဲတအ်မွဲမွဲဂှ်တှေ် ဣလဵုဒှ်မိမပိုဲ ပိုဲဟွံတီ၊ ဇှ်ရတှေ် ပိုဲတအ်သဳကၠဳညးသ္ကံတုဲတှေ် ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု ဂကောံဗ္တောန်လိက်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်နွံ” သာ်ဏံ အ္စာဘာမန် ဗ္တောန်လိက်ပ္ဍဲဘာအလဵုအသဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် မာံထဝ်နာဲ ဟီုရ။
နဲကဲဗ္တောန်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ဝွံ မွဲဘာကဵုမွဲဘာ သၞောတ်ဗီုပြၚ်ဗ္တောန်လိက်စှေ်စှေ် ဟွံဒှ်ကီု လိက်သွက်ဂွံဗ္တောန် ဘာလ္ၚဵုဟွံဂွံဏီတအ်ကီု ဘာလ္ၚဵု အ္စာဘာနုက်တိတ်အာတုဲ ဂွံထပ်စၞးဟွံမွဲဏီကီု ခက်ခုဲတအ်ဏံ ညးဂွံပတိုန်ထ္ၜး ညးဂွံဘိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ် ကေတ်ကဵုလျိုၚ် သွက်အ္စာဘာမန်ဗ္တောန်လိက် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳတအ် ဟွံမွဲဂှ်ရ ညံၚ်ဂွံဒက်ပ္တန်ကဵု ကမ္မတဳသ္ပစၞး သွက်အ္စာဘာမန်တအ်မွဲဂှ် အ္စာဘာတအ်မိက်ဏာလဝ် ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အလုံပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ရ။
“ပ္ဍဲကောံဓရီု စၟတ်တ္ၚဲ 3.8.2022 ဂှ်တှေ် ဒဒှ်ရဋ္ဌာနလ္ၚဵုဂှ် ဗီုပြၚ်ဗ္တောန်လိက် လိက်ဟွံမွဲကီု ဂွံပံၚ်ဖက်အာကဵု အ္စာဘာအလဵုအသဳဂှ် ဖအိုတ်ဟွံသေၚ် ဘာလ္ၚဵု ခက်ခုဲဟွံပြေပြံၚ်နွံကီုတုဲတှေ် အ္စာဘာမန်တအ်ဂှ် သဳကၠဳတုဲတှေ် ဍေံတအ်အာတ်မံၚ် ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် ဗီုလဵုဘိုၚ်ကဵုဍေံတအ်မာန် ဍေံပတိုန်ထ္ၜး ပံက်ဩိုဟ်ကဵုပိုဲနွံ” သာ်ဏံ ဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံဗ္တောန်လိက်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် ကျာ်ဇၞော်အ္စာသုမန ဟီုမြော်ရ။
ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်တအ်ဝွံ မွဲနဲမွဲဗီု ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဂကောံဘိုၚ်ပြုပြေၚ်ပတိုန်ထ္ၜး သွက်ပရေၚ်ခက်ခုဲအ္စာဘာမန် ဗ္တောန်လိက်ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်တအ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် နူကဵုဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဆက်ပတိုန်ထ္ၜးအာကဵု ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်ဗုဒ္ဓဘာသာ အဆံၚ်ဗဟဵုတုဲ သွက်ဂွံကော်အာ ကောံဓရီုဂတဏံပၠန်နွံရ။
ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ဝွံ ဘာဗ္တောန်မံၚ်လိက်မန် ပ္ဍဲဘာတန်အလဵုအသဳဖအိုတ် (၂၈) ဘာနွံတုဲ အ္စာဘာ (Teaching Assistant) (ဗ္တောန်ကၠာဲဘာသာမန်ကၠိုဟ်တ္ၚဲ) ကေုာံ အ္စာဘာ (မွဲတ္ၚဲမွဲအခိၚ်) (Language Teacher) ဖအိုတ် နွံ (၄၆) တၠရ။

Categories
ပရိုၚ်

ပရေၚ်ပၠံၚ်ၜး ဒှ်ဂၠိုၚ်တိုန်

မိလတိုပ်၊ ဂိတုအဝ်ဂါတ် ၁၄၊ ၂၀၂၂

ပ္ဍဲအကြာကပေါတ်ဗွဝ်ဖျာတိုန်ဏံဂှ် ပရေၚ်ကၠတ်ဂၠံက်၊ ပရေၚ်ပၠံၚ်ၜး ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရောၚ် ညးဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုတအ် ဟီုရ။
ပရေၚ်ကၠတ်ဂၠံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိတအ်ကီု ပရေၚ်ပၠံၚ်ၜးကပေါတ် အကြာဂၠံၚ်ဍာန်တအ်ကီု က္တဵုဒှ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ အာကၠုၚ်တိတ်မ္ဂး ဒးစွံသတိရောၚ် ညးကေၚ်ဒးဒုၚ်ပၠံၚ်ကပေါတ် နူပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုမွဲတၠ ဟီုဗီုဏံရ။
“ကောန်ရဲအဲကၠောန်မံၚ်ကၠအ် ညးတေံမွဲဓဝ် ရဲကၠုၚ်ပၠံၚ်ကေတ် ကွဳလိုန်ဓာတ်ညးတေံဂှ် ကၠုၚ်ကဵုမြ ဍေံဟီု ထောံကွဳဂှ် မၞိဟ်ဂှ်ဂြိပ်၊ ညးတေံဟွံကဵုကွဳလိုန်ဓါတ်ညးတေံ ဍေံဗါ်ညးတေံဂှ် ညးတေံရပ်ဂွံမြဍေံ ဍေံထပ်ဗါ်စုတ်ဂှ် ဒးအာကအ်ညးတေံညိ ကွဳဂှ် ဍေံကေတ်ဏာ၊ မၞိဟ်ဂှ် ဒးဟွံကျေဝ်တုဲတှေ် ဒးတိုန်ရုၚ်ဂဥုဲ ဟွံချိုတ်ဟဂှ်” တၠကၠအ် မၞိဟ်ဒး ဒုၚ်ဗါ်လဝ် နူကွာန်ဝါကလိၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုမွဲတၠ ဟီုလဴထ္ၜးရ။
ပ္ဍဲအကြာသ္ၚိကီု အကြာဂၠံၚ်ဍာန်ကီု ပရေၚ်ကၠတ်ဂၠံက် ပရေၚ်ပၠံၚ်ၜးဂှ် ကွာန်အတေံ ကွာန်အဏံ မွဲဏှေအ်မွဲဏှေအ် ဂွံမိၚ်တုဲ က္တဵုဒှ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
“ဆေၚ်သွံဂၠိက်ယာတ်မွဲဆေၚ်ဂှ် ဒမၠဟာ ရဲကၠုၚ်ပၠံၚ်ကေတ်ကပေါတ်ဟာ ဟီုဟွံဒး၊ ဍေံမၞိဟ် ပန် / မသုန်မွဲတဲ ဍေံဗိုၚ်လဝ်တုဲတှေ် ကပေါတ်ဂၠိက်ယာတ်ၜိုတ်နွံ၊ စတမ်နူထဳဝဳ ပ္ဍဲသ္ၚိတအ်ဂှ် ကပေါတ်ပ္ဍဲသ္ၚိနွံၚုဟ်မးတအ်ဂှ် ဍေံကေတ်ဏာအိုတ်တး” တၠသ္ၚိဒးဒုၚ်ပၠံၚ်ကေတ်ကပေါတ်သ္ၚိ နူပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုမွဲတၠ ဟီုလဴထ္ၜးရ။
ပ္ဍဲကာလၚုဟ်ကပေါတ်ဗွဝ်ဖျာက္ဍၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဏံဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုသၟးဟွံက ပရေၚ်ကၠတ်ဂၠံက်၊ ပရေၚ်ပၠံၚ်ၜးဏံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇဳ ကတဵုဒှ်ဂၠိုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကၠုၚ် မွဲဏှေအ်မွဲဏှေအ်ရ။

Categories
ဂလာန်ညးဒါန်လိက် ပရိုၚ်

ချိၚ်ဆကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်တုဲ မံၚ်စံၚ်စသုၚ်အာညိ

ပွိုၚ်မွဲၜါတ္ၚဲဏံ ၚုဟ်သြန်ဒဝ်ဠာကီု၊ ၚုဟ်ထဝ်ကီု ဟွံကေၚ်မိၚ် ဟွံကေၚ်ဆဵုမွဲလှေ် တိုန်စိုပ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ စၞစ၊ စၞသုၚ်တအ် ကပေါတ်အရပ်အစပ်တအ်လေဝ် ၚုဟ်က္ဍၚ်သၠုၚ်တိုန် ဟွံသာလးလးရ။
ကၠေၚ်ကွဳစက်ယာန်တအ်လေဝ် ဂၠာဲရာန်ဝါတ်တုဲ ဂွံအာဂွံကၠုၚ် ပၟိက်ကိစ္စက္တဵုဒှ်တအ်လေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ခက်ခုဲ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရ။
ဟိုတ်နူသြန်ဍုၚ်ဖောဝ်တုဲ ပရေၚ်ဗၞိက်ဗွဝ်ဖျာ တိုန်ဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် စတမ်နူစသုၚ်ကီု၊ အာကၠုၚ်ကီု ဒးချိၚ် ဒးဆကၠုၚ်ရ။
အတိုၚ်ဏံ ယဝ်ရဗၞိက်ဗွဝ်ဖျာတအ် ဆက်တိုန်ဒၟံၚ်ဏီမ္ဂး သြန်ဆက်ဖောဝ်တိုန်တုဲ ပရေၚ်စသုၚ်လေဝ် သွက်ဂွံကြေပ် ဂြတ်တိုန်နူဏံဏီ ဒှ်မာန်ရ။
ၚုဟ်သ္ၚုတအ်လေဝ် ဗက်တိုန်ဗၞိက်ဗွဝ်ဖျာတၞဟ်တၞဟ်တအ်တုဲ သ္ၚုခိုဟ်ခိုဟ်မွဲရိုက်မ္ဂး ကြပ်စိုပ်အာ ဗဒဲါကိုဋ်ရ။
ပ္ဍဲလက်ထက်သၟိၚ်ဍုၚ်လၟုဟ်ဏံ သြန်ဖောဝ်ဗီုဗီုဏံ မွဲအာယုက် ဟွံကေၚ်မိၚ်မွဲလှေ်ဏီရ။ ၚုဟ်သြန်ၚုဟ်ထဝ်တိုန် လံက်ဂလိုၚ်ဏံ ဟီုပ္တိတ်ညံၚ်ရဴလ္ပအ်ညာတ်ဒှ်ရ။
အသိၚ်ဝဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် သြန်ဍုၚ်ဖောဝ်၊ ၚုဟ်ဖျာတိုန် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်စှေ် သွက်ဒးဂွိၚ်ကဵု ပရေၚ်ကၠောဝ်ဗျဵုဒှ်မာန်ရ။
အခိၚ်ဗွဝ်ဖျာတိုန် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်စှေ်ဏံဂှ် ပၟိက်ဇၞော်ဟွံမွဲမ္ဂး ပ္ဍဲတဲဇကု ညံၚ်သြန်ဂွံဒှ်လ္ပာ်ပၞော်တိတ်ဂှ် လ္ပဖန်မ္ဂး ခိုဟ်ရ။
ပေဲါသဘၚ်တအ်ဂှ် ချိၚ်ဆတုဲ ဒးကၠောန်ထေက်၊ ပၟိက်ဇၞော်ဟွံဒှ်မွဲသာ် ပရေၚ်ဒးဖအိုတ်သြန်တအ်ဂှ် ဒးစွံသတိ ဒးထိၚ် ဒဝ်မၚ်မွဲထေက်ရ။
ဍုၚ်ပိုဲဏံ တ္ၚဲယးဂတ မုဆက်က္တဵုဒှ်မာန်ဂှ် ညးမွဲလေဝ်တော်ဟီုဟွံဒးတုဲ စသုၚ်ကီု၊ မံၚ်စံၚ်ကီု၊ အာကၠုၚ်ကီု၊ ချိၚ်ဆတုဲ မံၚ်စံၚ်အာညိဂှ် မိက်ဂွံဖ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ပလံၚ်ဗစိုပ်ကပေါတ် တၠဟွံမွဲတအ် ဂှ် နူကဵုကာ Express တအ် ဒေါံဇူထောံယျဂးတုဲ ပရိုၚ်ပတောံမံက်ကၠုၚ်

ကပေါတ်ကညောတ် သွက်ပလံၚ်ဗစိုပ်အရေၚ်ပူဂဵဵုတအ်ကဵုဒှ်၊ ကပေါတ်နာနာသာ်တအ်ကဵုဒှ် ယဝ်ခါရတၠကပေါတ်ဂှ်ဟွံပါအာမွဲသာ် ကပေါတ်တၠဟွံပါအာ အဖဝ်ကာ(Express)တအ်ဂှ် နူကဵုဌာန်ကာExpress (အောၚ်မဂလာကဵု သၠက်ကာအံၚ်သာန်)တအ် ညးတအ်ဒေါံအာရောၚ်ဂးတုဲ postဂှ် ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ်ရ။ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ် သွက်ဂွံထေၚ်ဗၠေတ်ညးသ္ကအ်ဏောၚ်ဂှ် မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးဏာကီုရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵဵုအကံက် “Thet Paing Soe”ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်သာ်ဏံရ။ ဗီုပြၚ်ညးတေံပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “စပ္တံနူတ္ရဲဏံတုဲ (နူကဵုဂိတ်ကာ အောၚ်မဂလာကဵု ဌာန်သ္လာတ်ကာအံၚ်သာန်တအ် ကပေါတ်တၠဟွံပါတအ်ဂှ် ညးတအ်ဟွံဒုၚ်အာတဲရပုဟ် ဂွံမိၚ်ကေတ်မံၚ်ရ။ ရဲဌာန်သ္ရောဲတအ်ကီု ညးကၠောန်သွံရာန်မံၚ် လ္တူလပှ်ကျာ(Online Shopping)တအ်ကီု သ္ဂောံဒှ်အာ တၚ်ခက်ခုဲအိုတ်ဏောၚ်။ ဒးပတှေ်ရဲပလံၚ်ဗစိုပ်စ “Delivery Service”တအ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် လ္တူ post ညးတေံရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးဏာကဵုရ။ မုဟိုတ်ရောဟီုတှေ်ပရိုၚ်ဏံပြးတိတ်အာတုဲ ဌာန်ကာExpress နူကဵု (အောၚ်မဂလာအဝေးပြေးကားဂိတ်)တအ် ဒဒှ်ရ ညးတအ်ဆက်ပလံၚ်မံၚ်ကပေါတ်ဏီဂှ် ညးတအ် ကလေၚ်လလောၚ်တြးမံၚ်ညးသ္ကအ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ တုဲပၠန် နူကဵုဌာန်ကာအာတရဴ “Elite Express” ကီု ကာအာတရဴ Express တၞဟ်ဟ်တအ်လေဝ် ညးတအ်ဒုၚ်မံၚ်တဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ဂှ် ညးတအ် ကလေၚ်လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲpageညးတအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ နူကဵုအကံက် “Thet Paing Soe”လေဝ် postဂှ် ညးတေံကလေၚ်ဖျေံထောံလဝ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ် တၚ်နၚ်ခိုၚ်ၚ်ဂၠိုက်က်လေဝ် ဟွံမွဲ မွဲသာ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်မွဲဂှ် ပိုဲဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ဟွံညိၚ်ဝတ်ဏီကီု၊ ကပေါတ်ကညောတ်တအ်လေဝ် ၚုဟ်မးက္ဍၚ်တိုန်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်ရ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ်လေဝ် စပ်ကဵုပရိုၚ်ဗီုဗီုဇဏံတုဲ ညံၚ်မၞိဟ်တအ်စိုတ်ဂွံလုပ်စမာန်ဂှ် ပတောံပတန်ဖန်ဇန်ကၠောန်စလေပ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်တုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။