Categories
ပရိုၚ် လိက်ပရေၚ်

သၟတ်မန်ကဵု ပရေၚ်ဗၠးၜးဂကူမန်

မာံသၞံၚ်ထဝ်၊ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၂၊ ၂၀၂၁

ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟီုဂှ် ဆက်စပ်မံၚ်ကဵု ညးဂှ်ရော? ညးဂှ်ဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ်ဒးကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရော? ဗီုဏံ ယဝ်ဒးဟီုတှေ် ဇၟာပ်မၞိဟ်အဝဲစုၚ် ဇၟာပ်မၞိဟ်ကွပ်စုၚ် ဇၟာပ်ကွပ်မၞိဟ် ဟွံဆက်စပ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဟွံမွဲ သာ်ဏံ ညာတ်ကေတ်ရ။ ပရေၚ်မံၚ်စံၚ် ပရေၚ်စသုၚ် ပရေၚ်အာကၠုၚ် ဗွိုက်လ္တက် အရာအိုဿီုဂှ် ဇၟာပ်ညးအဲ ပါဲဟွံဗၠး ဒးဒုၚ်ဇီုကပိုက် တတ်ကၠောံမံၚ် ဇၟာပ်တ္ၚဲဂှ်ရ ဇၟာပ်မၞိဟ်ဂှ် ဆက်စပ်မံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရ။
ပ္ဍဲပ္ၚံက်ဆက်စပ်မံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲဏံ သၟတ်ပိုဲတအ်လေဝ် ကဏ္ဍပရေၚ်ပရေၚ်ကွာန် သွာၚ်ဇဳ ဟွံပါဟွံတုဲ အဓိကဆက်စပ်ပါလုပ်မံၚ် မွဲကွပ်ဇၞော်ဇၞော်ကီုရ၊ ဒၞာဲလဵု ဒးပါလုပ်ထေက်ရောဂှ် တန်တဴကဵုစရာဲဍာ်ဒ္ကေဝ် ပရေၚ်စိစောန်ဇကုတုဲ မွဲမွဲခန် မွဲမွဲဒၞာဲ ဒးလုပ်ယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်တာလျိုၚ် သွက်ဂကူ ပ္ဍဲဗွိုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ထေက်ရ။
ဟိုတ်နူပရေၚ်စသုၚ် ဟွံပေၚ်ဗုၚ်ဂၞဴ၊ ဟိုတ်နူပရေၚ်မံၚ်စံၚ် ဟွံဂီုကၠီု ဟိုတ်နူပရေၚ်အာကၠုၚ် ဟွံသၠဲလး၊ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဟီုဂး ဟွံဗၠးၜး၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်တအ်ဏံတုဲ မွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကဵုမွဲဍုၚ် ဒးဝေၚ်ကၠုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် နကဵုပၞာန် နကဵုဗွိုၚ်သၞောဝ် ဗီုပြၚ်စုၚ်နွံကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လုပ်မံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူညးကဵုညးဂှ် ပ္ဍဲဏံ ယဝ်ဒးက္လေၚ်ရံၚ်အာမ္ဂး ဂကူမန်ပိုဲလေဝ် သၞာံဗွဲမလအ်လ လုပ်ကၠုၚ်မံၚ်ဗ္တိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူပိုဲကီုဖိုဟ်ရ။ ဒဵုလၟုဟ် မုဟိုတ် ဍုၚ်မန်တၟိမွဲဝါပၠန် က္လေၚ်ပ္တန်ကၠုၚ်ဟွံမာန်ဏီရော ယဝ်က္လေၚ်သ္ၚဳရံၚ်မ္ဂး ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ညံၚ်ရဴဟွံဆက်စပ်ကဵု ဇၟာပ်ကွပ်မၞိဟ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူမိမဂကူမန် သၟတ်မန်ပိုဲတအ် ကၠိုဟ်ကေတ်လဝ် ဗီုဏံဂၠိုၚ်တုဲ ဗၠးၜးမန် ဍုၚ်မန် ၜိုန်ရက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကူမန်ပိုဲတအ် ရုန်ဂ္စာန်မံၚ် သၞာံလအ်လကီုလေဝ်ဂှ် လအ်အာ သ္ၚောဲအာမံၚ် ဒဵုလၟုဟ် မံက်ကၠုၚ်ဟွံမာန်ဏီ ညာတ်ကေတ်ရ။ ဒၞာဲဏံ မုမိက်ဂွံဟီုမွဲဂှ် တီဝၚ်မှ ယိုက်ဂၠေၚ်ပရေၚ်ဂကူမာန် တီဝၚ်မှ ရေၚ်တၠုၚ်ကၠောန်သွက်ဂကူမာန် သၟတ်ပိုဲတအ် လ္ၚတ်ဝၚ်ညိ၊ ဝၚ်ဍာံဍာံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲညိ၊ တုဲကၠုၚ်တေံ ဂကူပိုဲဂှ် ဂကူက္ဆံၚ်လဵုရော၊ ဂကူပိုဲ မုဟိုတ် ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ဍိက်ရော? ညးဂှ်ဂှ် ကၠောန်သ္ပကၠုၚ် ညံၚ်ဂကူပိုဲ ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ဍိက်ရော? မုဟိုတ် ပၠန်ဂတးဂွံဒှ်ကၠုၚ်ရော? ညးဂှ်ဂှ် စကၠောန်ကၠုၚ် ပၠန်ဂတးရော? မုဟိုတ် ဒးပၠန်ဂတးရော? ဗီုဗီုဏံ တီကေတ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မှ စိုတ်ဓါတ်မိက်ဂွံလုပ်ကေတ်လျိုၚ် ပ္ဍဲဂကူဂှ် နွံကၠုၚ်မာန်ရ။ သၟတ်ပိုဲတအ် လ္ၚတ်ဝၚ်တုဲ လုပ်ယိုက်ဂၠေၚ် သွက်ဂကူအိုတ်ညိ။
ပ္ဍဲအဝဲသတီု လၟိဟ်ဂကူမန်မ္ဂး အဝဲသၟတ်ဂှ် နွံသတီုလၟိဟ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဆက်တုဲ အနာဂတ်ဗၠးၜးမန် ကၟိန်ဍုၚ်မန်တၟိ ဂွံမံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ်သၟတ်မန်ပိုဲတအ် ဒးဆက်ကၠောန် ဒးဆက်ယိုက်ဂၠေၚ်ဂှ် စိုပ်မံၚ်အခိၚ်ယျ။ အခိၚ်ကေတ်ဗၠးၜးမန် အခိၚ်ကေတ်အခေါၚ်အရာမန် စိုပ်မံၚ် ပ္ဍဲသ္ကေံတဲသၟတ်ပိုဲတအ် တ္ၚဲဏံယျ။

ဟိုတ်ဂှ်ရ သၟတ်မန်ပိုဲတအ် ဂ္ဇံၚုဟ်မံၚ်ဟွံဂွံရ။ မွဲခေတ်ကဵုမွဲခေတ် မွဲသၞောတ်ကဵုသၞောတ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကောပ်ကာဲ ပရေၚ်ဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်နာနာ ဗီုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် က္တဵူဒှ်မံၚ်ပ္ဍဲဂၠးတိ ဗီုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်က္တဵူဒှ်မံၚ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဇကု ဗီုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်က္တဵူဒှ်မံၚ် ပ္ဍဲကဵုဂကူပိုဲကီုဂှ် ဒးကတ်လ္ၚတ် ဒးဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ နဲကဲလဵု ဂၠံၚ်တရဴဗီုလဵု ပိုဲ ဆက်ကွာ်အာ သွက်ဗၠးၜးဂကူပိုဲဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်ပံၚ်ဗွိုပ်တုဲ နတဲ ဗီုလဵုဂွံဆက်တတ်ထပါ် ဓမံက်အာရုပ်ရဴဂှ်လေဝ် နကဵုစိုတ်ဓါတ်နွံနွံ နကဵုတၚ်ရန်တၟအ်နွံနွံဂှ် ဒးဂံၚ်လုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲဗွိုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ထေက်ရ။
ပြဟ်ပြဟ်ဏံ သၟတ်မန်ပိုဲတအ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ခန္ဓကြပ်မံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုလေဝ် စိုတ်ဂှ် သ္ၚောဲမံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏီညာတ်ရ။
၁။ သၟတ်ဗၠာဲမန် အရီုစိုပ်မံၚ်ကဵု ဂဥုဲၜူမာဲဂၠိုၚ်။
၂။ သၟတ်ဗၠာဲမန် အရီုစိုပ်မံၚ်ကဵု ဝေၚ် Game ဂၠိုၚ်။
၃။ သၟတ်ဝုတ်မန် အရီုလောန်ကာဲမံၚ်ကဵု ပွမကျိုၚ်ကျဝ်တက်ဗီုဂၠိုၚ်။
ဟိုတ်နူအရီုတအ်ဏံ စၚ်စူထပက်ဂွံလဝ် ပ္ဍဲကၠေၚ်က္ဍဟ် ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟတ်မန်ပိုဲတအ်ဂၠိုၚ် လောန်အာတုဲ သၟတ်မန်ပိုဲ ဂွံ လုပ်ယိုက်ဂၠေၚ် ကေတ်တာလျိုၚ် ကၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဗွိုၚ်ဗော်ပၠန်ဂတး ပ္ဍဲဗွိုၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွိုၚ် သၞောဝ်ဂှ် စွံလဝ်ကၠာ ဆအယာမာတ် ကၠောန်စဒတုဲဖဵု ဂကောံသၟတ်ပ္ဍဲကွာန်ညိ ပ္ဍဲဒေသဇကုညိဓဝ်ဂှ် ကဵုကၠုၚ်အခိၚ်ဟွံမာန် စိုတ်ဟွံပါကၠုၚ်အိုတ်ရ။ ဗီုဏံမ္ဂး သွက်အနာဂတ်ဗၠးၜးမန်ဂှ် စၟဳစဟွံဂွံဏီရ။ တ္ၚဲဏံ ပ္ဍဲဂကူပိုဲ သွာၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်သၞောဝ် ရန်ကဵုတုဲကၠုၚ်ပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၂၀) ဏံမ္ဂး ဇြဟ်သၟတ်မန်ပိုဲ ဘိုၚ်ပူဗိုၚ်ကီု ဘိုၚ်လုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် ဒုၚ်ရုဲစှ်ညးစၞး ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် နွံကၠုၚ်ဟီုကၠာလေဝ် သွာၚ်ဗော်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဂှ် တုဲကၠုၚ်တ္ၚဲသၟတ်မန် အလန်သတ္တမ ဒဵုခရီုဂှ် နူညးလျိုၚ်ဗော်ဍုၚ်တၟိဆဝ်မ္ၚုဟ် သၟတ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံလုပ်ကေတ် လျိုၚ် ပ္ဍဲဗော်ပၠန်ဂတးကီုနွံတုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲသၟတ်မန် အလန်နဝမ ဍုၚ်ရေဝ် တုဲကၠုၚ်ဏံလေဝ် ထပ်တုဲ သၟတ်တအ်ဆတ်ကၠုၚ် ဂလာန် ညံၚ်ဂွံလုပ်ကေတ်လျိုၚ် ပ္ဍဲဗော်ပၠန်ဂတးနွံပၠန်ရ။ ဂလာန်ဆဝ်မ္ၚုဟ် ၜိုန်နွံကၠုၚ်မံၚ် အဆက်ဆက်ကီုလေဝ် ဆဂး နဇိုၚ်နတဲဂှ် သၟတ်တအ် ဇွောဝ်ပါလုပ် ပ္ဍဲဗော်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ဇြဟတ်ဍိုန်မံၚ်ဏီဖိုဟ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ။
ညးဂၠးတိတအ်ဟီုလဝ် သၟတ်ဟီုဂှ် မြက်ဇက်မံၚ်ဏောၚ်၊ ကေက်သ္ကာမံၚ်ဏောၚ်၊ ဂံၚ်သ္ကာမံၚ်ဏောၚ်၊ ဂံၚ်ကၠောန်ဏောၚ်၊ ဂံၚ်ဟီုဏောၚ်၊ အရာအိုတ်သီုဂှ် ဂံၚ်တတ်ထပါ်ဏောၚ်၊ ပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲဂှ် နွံပ္ဍဲတဲသၟတ်တအ်ရဏောၚ်၊ အရာဏံ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲကီု ပ္ဍဲဂကူမန်ပိုဲလေဝ် ဒုၚ်ကၠုၚ်လဝ်တဲကီုရ။ ဆဂး တရဴမွဲမွဲ ဟွံကွာ်မ္ဂး ဟွံမြက်ရ၊ ကမၠောန်မွဲမွဲ ဟွံချဳမ္ဂး ဟွံဒှ်ကမၠောန်ရ၊ ဟွံကၠောန်မ္ဂး ဟွံပြံၚ်လှာဲရ၊ အရာပြံၚ်လှာဲဂှ် ကၠုၚ်နူကဵု ဒးကၠောန်ဟေၚ်ရ။

ပ္ဍဲသၟတ်ပိုဲ ဂလာန်မ္ဂး သၟတ်ဟီုဂှ် သွက်ဂွံဒှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အနာဂတ်၊ ဂလာန်ဏံဍာံမံၚ်၊ ဆဂး ဟွံကၠောန်မ္ဂး ဒှ်ကၠုၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မာန်ကီုဟာ? အနာဂတ်ဂွံကျေဝ်ဂှ် ဒးပဠေဝ်လဝ် နူပစ္စုပ္ပန်ဏံရ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဏံဟွံပဠေဝ် အနာတ်ဂတ်ဂွံကျေဝ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ အနာဂတ်တေံ သၟတ်မန်ပိုဲတအ် ဗီုလဵု မိက်ဂွံညာတ် အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ရောဂှ် တန်တဴမံၚ် ပ္ဍဲကဵုသၟတ်မန်ပိုဲတအ်တ္ၚဲဏံ လုပ်ကၠောန်ဓမံက်ရုပ်ရဴ ကမၠောန်ဟေၚ်ရ။
ဖေက်ကျာံတုဲ ဟွံဂံၚ်ၜိၚ် ညိၚ်ဝတ်မံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒောဝ်ဍာ်ၜဳ ဗၠးဘဲကျာံမာန်ဟွံသေၚ်၊ ညံၚ်ဂွံစိုပ်ဩၚ်ဂှ် ဟွံချဳဓရာၚ် ဖန်ဗဒှ်မွဲမွဲသာ်ပုဟ်တှေ် ဟွံလအ် ကျာံဂှ် ဂၠာံစိုပ်ကၠုၚ် စးပိုဲဏောၚ်၊ ဇြဟတ်ပြံၚ်လှာဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဇြဟတ်ကေတ် အခေါၚ်အရာဗၠးၜးမန်ဂှ် နွံပ္ဍဲသၟတ်ပိုဲတုဲ နွံလ္တူသၟတ်မန်ပိုဲတအ် ကၠောန်ၜိုတ်လဵုမာန်ရ။ ညံၚ်ဂွံပြံၚ်လှာဲ သၟတ်ပိုဲတ္ၚဲဏံ ဟွံကၟောန် ညံၚ်ဂွံဗၠးၜး သၟတ်မန်ပိုဲတအ် ဟွံဂ္စါန်တှေ် ညးဂှ် ကၠောန်ကဵုပိုဲ ညးဂှ် ဂ္စါန်ကဵုပိုဲရော။
ဗော်ပၠန်ဂတးခိုၚ်မှ ဟီုဂလာန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဝိုၚ်ပေၚ်ပါၚ်၊ ပ္ဍဲလ္တူကၠတ်ထဝ် အမာတ်စၞးဂကူမန်ဂၠိုၚ်မှ အရာပတိုန်ထ္ၜးအာတ်မိက် ချူဓဇက်သၞောဝ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ဒှ်ဖဵုသွက်ဂကူမန်မာန်ရ။
ဗော်ပၠန်ဂတးဂွံခိုၚ် ညံၚ်ဟွံဂွံဒေါမ်ကၟိုၚ် သ္ဇိုၚ်ရိုဟ်ကၞက်ဍေံ နွံဒၞာဲလဵုရော? အမာတ်မန် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဂွံဂၠိုၚ် သ္ဇိုၚ်ရိုဟ်ကၞက်ဍေံ နွံဒၞာဲလဵုရောဂှ် နွံပ္ဍဲသၟတ်ပိုဲတအ်တုဲ အလဵုဇကုသၟတ်ပိုဲတအ်ဂှ် ဒးလုပ်ကၠောန် ဒးလုပ်တတ်ထပါ်ရ။ ဂကူမန်ပိုဲ ဟိုတ်ဒှ်ဂကူ ကေၚ်နွံ ကေၚ်ပိုၚ်ပြဳကၠုၚ်လဝ် တိဍာ်ကၟိန်ဍုၚ်နန်ထဝ် နကဵုဝၚ်ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်နွံတုဲ ဂကူညးတၞဟ်ရံၚ်ကေတ်ဗီုဏံတုဲ ဇြဟတ်မန်ဂှ် ဍေံတအ် ဟွံဂံၚ်ထေၚ်သောဲရ။ ဆဂး အရာဲအရာဇြဟတ်ဂကူမန်ပိုဲတ္ၚဲဏံဂှ် ဇၟာပ်ဂကူမန် သၟတ်မန်ပိုဲတအ် ဗွဲမဂၠိုၚ် တီအိုတ်ရ။ ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးခိုဟ်ခိုဟ် ဇြဟတ်အမာတ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ခိုဟ်ဟ် ဂွံနွံကၠုၚ်ဂှ် ဇၟာပ်သၟတ်ပိုဲ နွံမံၚ်ပၟိက် သီုဖအိုတ်ဏောၚ်ထေၚ်ရ။
လ္တူဏံ နဲကဲလဵု သၟတ်တအ် ဒးသ္ပရော? ကဵုကသပ်ဟာ ပူဗိုၚ်ဟာ လုပ်ကၠောန်နတဲဟာ ဗီုပိုဲနွံပၟိက် ဗီုပိုဲမိက်ဂွံဒှ် နအလဵုပိုဲချပ် နအလဵုပိုဲကၠောန် နအလဵုပိုဲ ဓမံက်ရုက်ရဴမှလေဝ် ပရေၚ်အံၚ်ဇၞး တၚ်ရန်တၟအ်ပိုဲဂှ် စိုပ်တရဴဍိုက် ပေၚ်မာန်ရ။
က္လေၚ်ရံၚ်အာ ဝၚ်ပၠန်ဂတးမန်တှေ် ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ဂတး ကုတၠဝါဒဳမဟာဂကူဂှ် သၟတ်တအ်ရ စကၠုၚ်လဝ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဝၚ်ဏံ သၟတ်ပိုဲတအ် ကေတ်ဂုဏ်စရာဲတုဲ ညံၚ်ဝၚ်ဏံ ဂွံဆက်အာဂှ်လေဝ် သၟတ်ပိုဲတအ် ဒးဆက်ကၠောန်အာ ထေက်ရ။
၁။ ပိုဲခံၚ် သွာၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပၠန်ဂတးဟာ?
၂။ ပိုဲခံၚ် သွာၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွိုၚ်သၞောဝ်ဟာ?
၃။ ပိုဲခံၚ် သွာၚ်မဟာဇန်ဟာ?
ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပိသွာၚ်ဏံ သွက်ဂကူပိုဲ ဟွံမွဲဟွံတုဲ ဒးနွံဟေၚ်။ သွာၚ်လဵု ဇြဟတ်ညံၚ်ဟွံဂွံယအ်အာ သၟတ်ပိုဲတအ် နကဵုလညာတ်သမ္တီ ပရေၚ်ဍုၚ်နွံနွံ လုပ်ကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ဂံၚ်ဂံၚ်ညိ၊ လ္ပဖအိုတ်မံၚ်အခိၚ်ကဵု ဂဥုဲၜူမာဲ၊ လ္ပဖအိုတ်မံၚ်အခိၚ်ကဵု ဍဵု Game၊ လ္ပဖအိုတ်မံၚ်အခိၚ်ကဵု အရာကျိုၚ်ကျဝ် ဆတက်ဝေၚ်ဗီုတအ်ဓဝ်ညိ။ အဓိကလမျီုမန် တ္ၚဲဏံ ဂွံဆက်ဂျိုၚ်အာအနာဂတ်ဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ်သၟတ်မန်တ္ၚဲဏံ ဒးယိုက်ဂၠေၚ်ညဳညဳဖအိုတ်ဏောၚ် မိက်ဂွံဖ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာရ။
(တၚ်သမ္တီ – လိက်ပရေၚ်ဝွံ ဒှ်လညာတ်ညးချူလိက်ဟေၚ်ရောၚ်။)

Categories
ဂဥုဲၜူမာဲ ပရိုၚ်

ဇရေၚ်သၟတ် (၃) တၠ နူကွာန်ၝောံလမိုၚ်ဂှ် ရပ်ဂွံဂဥုဲၜူမာဲ (၃၇၀၀) မ ကြပ်ဍုၚ်ကၟာဝက်

ဌာန်ပရိုၚ်မန်၊ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၉၊ ၂၀၂၁

ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၂၁) ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၈) အခိၚ်တ္ၚဲစေၚ်ဂှ် နူသၟတ်ဍောတ်ဍောတ် (၃) တၠ၊ ဇာတိကွာန်ၝောံလမိုၚ် (ဘေးလမိုၚ်းကျေးရွာ) ဂှ် ရပ်ဂွံဂဥုဲၜူမာဲ ၜိုတ် (၃၇၀၀) မ ပ္ဍဲကဵုပါၚ်ဂၠံၚ်(ဇီးပၚ်)၊ အရာပ်စိၚ်တံၚ်၊ ဍုၚ်ကၟာဝက်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ် နူရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ် တိဍာ်ကၟာဝက်ရ။
“ဂွံပရိုၚ်တုဲ ဒပ်ပံၚ်ကောံပိုယ် ပံၚ်ကဵုဒပ်ဗတိုက်သရိုဟ် ဂဥုဲၜူမာဲတုဲ ပိုယ်တအ် မၚ်ရပ်မံၚ်ရ၊ နူကဵုသၟတ် (၃) တၠဏံ ရပ်ဂွံဂဥုဲ (၃၇၀၀) မရ၊ ရပ်ဂွံ ကြပ်ဆေၚ်ကၠေၚ် PM ၊ အဃောဍေံတံ ဂဇံဇူဒီုမံၚ် ဒၞဲါဗ္ဒမ်ဇူဒီုဂှ် လုပ်ဂၠိုက်ဂၠဲါတုဲ ရပ်ဂွံရ၊ အတိုၚ်သၞောဝ်ဂှ် ပိုယ်တအ် ပံက်လဝ်ဂဗုတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ကိုပ်ရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ် တိဍာ်ကၟာဝက် ဂျဝ်မျေအ်နာၚ် ဟီုရ။
အံၚ်ကိုဝ်တိတ် အာယုက် (၂၂) သၞာံ၊ ဂျဝ်ရဳ အာယုက် (၂၂) သၞာံကဵု ဖိုဝ်ချေတ် အာယုက် (၁၉) သၞာံ ကုညး (၃) တၠ ဇာတိကွာန်ၝောံလမိုၚ်၊ ပွိုၚ်ရေဝ်သၟဝ်ကျာဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုဒှ်သံသယတုဲ စၟဳစၟတ်ဂၠိုက်ဂၠဲါဂှ်ရ ရပ်ဂွံဂဥုဲၜူမာဲရောၚ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲစရၚ်သမ္တီဗၠာဲသၟိၚ်တအ်ရ။
ဆေၚ်စပ်ကဵုပရူဒဒှ်ဏံတုဲ ကုသၟတ် (၃) တၠဂှ် ရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ် တိဍာ်ကၟာဝက်တံ ကေတ်လဝ်အရေဝ် နကဵုဂဗုတ် ၝောံပိုဒ် ၁၉(က)/၂၁ စပ်ကဵုဂဥုဲၜူမာဲပြံၚ်လှာဲစိုတ် မယ(ပ)၃/၂၀၂၁ ဂှ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
အ္စာဘာဒေံါဇူ နူဘာတန်သၠုၚ် ဍုၚ်ကၟာဝက် နာဲမေန်ဂျဝ်ဝေန်ဂှ် “ဟိုတ်နူကဵု ဂဥုဲၜူမာဲတအ်ဏံတုဲ အနာဂတ်သၟတ်တအ်လေဝ် လီုလာ်ကၠုၚ်အိုတ်ယျ၊ စရာဲမၞိဟ်တံလီုတုဲ လအ်ကၠုၚ်တှေ် ဂကူလေဝ် ကၠက်ကၠေံအာမာန်မံၚ်၊ ရပ်ကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ညိ၊ အခိၚ်ဘာတန်တအ်ပံက်တှေ် ကေမၠာန်ကဵုပညာတအ် ကၠောန်ကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ညိ၊ နကဵုဂကောံအ္စာကၞေဟ်ပိုယ်တအ်လေဝ် သွက်ဂွံကၠောန် ကေမၠာန်ကဵုပညာ ဆေၚ်စပ်ကဵုဂဥုဲၜူမာဲဂှ်လေဝ် စဳဇန်လဝ်ကီုရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ မၞိဟ်သွံဒၟံၚ် ဂဥုဲၜူမာဲညိညိညည မွဲတဆံၚ်တံဂှ်ဟေၚ် ရပ်စပ်ဂွံမံၚ်တုဲ ကုမၞိဟ်သွံမံၚ်တဲဇၞော်(ဒေၚ်ဇၞော်)တံဂှ် ရပ်စပ်ဓမံက်ပ္တိတ် ဟွံမာန်ဏီရ။

Categories
ဂလာန်ညးဒါန်လိက် ပရိုၚ်

ဗော်ဒစဵုဒစးဟာ ဗော်မိဿဟာဲဟာ MUP ဖျေံလဝ်မူဝါဒပဝ်လသဳ ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်ထေက်

ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂမၠိုၚ် ဗီုလစွံကၠုၚ်လဝ်စိုတ် လတူအလဵုအသဳတံဂှ် နကဵုဗော်ဒစဵုဒစးဟာ ဗော်မိဿဟာဲဟာ မူဝါဒပဝ်လသဳ ပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ် လးဖျေံလဝ်ကၠးကၠးမးမးဟၟဲတုဲ ညးစၞးအမာတ်လ္ၚဵု ဗီုညးတံကၠိုဟ်ခၠၚ်ဟေၚ် ဒတူလာၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ်လဝ် ဂွံဆဵုရ။
နဒဒှ်ဗော်ညဳသၟဟ်မန် MUP ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်နာနာ အခိၚ်ပံၚ်ကောံလဝ်တေံ ဝန်ဇၞော်ဂကောံအလဵုအသဳမွဲတၠ၊ ညးစၞးအမာတ်ပူဗိုၚ်သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်မွဲတၠ ဗီုပြၚ်ညးစၞးအမာတ်ဒစဵုဒစးမွဲတၠ ကေုာံ ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ညးစၞးအမာတ်မွဲတၠ နွံမံၚ်တံဂှ် ဗီုပြၚ်ပဝ်လသဳ ညးတံကၠိုဟ်ခၠၚ်ဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်မံၚ်ရ။
ပဝ်လသဳထေက်ကဵုဒးစွံလဝ် လ္တူအလဵုအသဳတံ ဟိုတ်နူဟွံပိုတ်သ္ကုတ်တုဲ အပ္ဍဲကောံဓရီုစၠတ်ထဝ်တွဵုရးဝွံ ကောန်ဗော်ဇကုကဵုဇကု ပေါတ်တေက်ဇီုဒးလဝ်ညးသ္ကံဂှ် စွံဥပမာ ဒးကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်ထေက်ရောၚ်။
အပ္ဍဲကောံဓရီုစၠတ်ထဝ်တွဵုရးမွဲအလန်ဂှ် ညးစၞးအမာတ်စၠတ်ထဝ် MUP မွဲတၠ သၟာန်ပတိုန်ဂလာန်မွဲတၚ်ဂှ် နကဵုစၞးအလဵုအသဳ ဒဒှ်ရဝန်ဇၞော် MUP ကေတ်တာလျိုၚ် ဒးသောၚ်ကလးကၠုၚ်လဝ်ဂှ် ညာတ်တုဲ ညံၚ်ရဴကောန်ဗော်မွဲကဵုမွဲ ဗီုပြၚ်ပရေၚ်ညဳသာလီုလာ်မံၚ်ညးသ္ကံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ကီုရ။
တုဲကၠုၚ်ပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုအသဳ ဗော် USDP တေံ ဝန်ဇၞော်မန် (၂) တၠကဵု ညးစၞးအမာတ်မန်ဂမၠိုၚ်တံပၠန်လေဝ် အပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်ကီု ဂကောံအလဵုအသဳကီု ဗီုညးတံပြေပြံၚ်ဟေၚ် ပါလုပ်ရေၚ်တၠုၚ်လဝ်တုဲ ပဝ်လသဳချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဟၟဲကၠုၚ် ညာတ်ရ။
ဖဵုဂုန်ဍေံဝွံ ပူဂဵုကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လဝ် ညးစၞးအမာတ်တံကီု ဝန်ဇၞော်တံကီု သွက်ဂွံထပ်ကလေၚ်လုပ်ပြိုၚ်ပေါဲရုဲမာဲပၠန်ဂှ် ဟွံဂွံထံက်ဂလာန်၊ မၞိဟ်ကမ်ပရေအ်မွဲ ဒှ်အာတုဲ စဵုကဵုထောံလသာတိတ်ထောံ နူကဵုဗော်လေဝ် နွံကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဂကောံအလဵုအသဳတၟိဏံပၠန် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော် MUP ဒှ်ဒှ် ညးစၞးအမာတ်ဒှ်ဒှ် ယဝ်ရဗော်ဂွံဇၞးလဝ်မာဲ ဖျေံစွံကဵုဒၞာဲ ပ္ဍဲကဵုဂကောံအလဵုအသဳ နွံကၠုၚ်မ္ဂး ပဝ်လသဳတၚ်ဒတူလာၚ်ဗော် ဟွံခိုၚ်ကၠိုက် ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်တုဲ ညးဒှ်ကၠုၚ်ဝန်ဇၞော်မ္ဂး ဒးဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲကံပရေအ် ညံၚ်ရဴနာဲဒကောံပိုန် (ဦးရှၚ်ကြီး) ရောၚ်။
ဟိုတ်ဂှ်ရ “မုက်ၜါလပါ်-ဗီုပြေပြံၚ်လှေ်ဗက်အာ” ဗီုပြၚ်ပဝ်လသဳကၠးကၠးမးမးဟၟဲဏံ ဆက်ဖဳအာမံၚ် ဟွံထေက်ရတုဲ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်တၟိ အလဵုအသဳတၟိဏံဝွံ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် နဒဒှ်ဗော်ဒစဵုဒစးဟာ ဗော်မိဿဟာဲဟာ ပဝ်လသဳကၠးကၠးမးမးမွဲ လးဖျေံစွံလဝ်ကဵုထေက်ရောၚ်ဂှ် မိက်ဂွံဖတိုက်ဖအောဝ်ရအဴ။

Categories
ပရိုၚ်

NLD ကဵု MUP ဒှ်ဆဵုဂဗမံၚ်ဏီဟာဂှ် ဟွံချိုတ်ပၠိုတ်

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၀၊ ၂၀၂၀

ညးစၞးဗော် NLD တံ ရန်လဝ် သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳ ကုညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန် (MUP) ဂှ် စဵုတ္ၚဲဏံ (ဂျာန္နဝါရဳ ၁၀) ဂှ် လ္ပာ် (NLD) တံ ဟွံကေတ်ကၠုၚ်အဆက်ဏီတုဲ ဂတဏံ ဒှ်ဆဵုမံၚ်ဏီဟာဂှ် ဟွံချိုတ်ပၠိုတ်ဏီရောၚ် ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဟီုရ။
“ယဝ်ရလ္ပာ် NLD တံ ကော်ဘိက်ကၠုၚ် သွက်ဂွံဆဵုဂဗတက်ကျာ ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲတတိယ (ဒၞာဲအကြာ) မွဲဒၞာဲတှေ် ပိုဲဂှ် အခိၚ် ဟွံရုဲ သွက်ဂွံဆဵု ပိုဲဒုၚ်တၠုၚ်မံၚ်လၟိုန်ရ၊ အာဂတဏံ ဒှ်ဆဵုဟာ ဟွံဒှ်ဆဵုဟာဂှ် ဗီုလဵုဒှ်မာန်ဂှ် ပိုဲလေဝ် ဟီုဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဒှ် ဆဵုဟာ ဟွံဒှ်ဆဵုဟာဂှ် တန်တဴကဵု ဗော် NLD ရ” နာဲလျးတၟး ဟီုရ။
တုဲကၠုၚ်ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၄) ဂှ် နူလ္ပာ်ညးစၞးဗော် NLD ဒံက်တာအံၚ်မဵုညဵု ဍိုက်ဍိုပ် ညးတံ (၃) တၠ သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳ ကုညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန် ပ္ဍဲရုၚ် (NLD) လတူဍုၚ်မတ်မလီု ဂးတုဲ ကော်ဘိက်ကၠုၚ် ညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ်ဝွံ လ္ပာ်ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တံ ပတိုန်ထ္ၜးဆဝ်မ္ၚုဟ် သွက်ဂွံဆဵုဂဗ ဒၞာဲတတိယ (ဒၞာဲအကြာ) မွဲဒၞာဲဂှ် လ္ပာ်ညးစၞးဗော် NLD တံ ဟွံကလေၚ်ပရိုၚ်မွဲသာ် အစဳဇန်ပေဲါဆဵုဂဗဂှ် လီုအာရ။
ဟိုတ်နူအစဳဇန်ပေဲါဆဵုဂဗ အကြာညးစၞးဗော် NLD တံကဵု ညးစၞးဗော်ညဳသၟဟ်မန် (MUP) တံ အစဳဇန်ပေဲါဆဵုဂဗ လီုအာတုဲ အကြာဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ အကြာသၟာသ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပဲါ စပ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ကီု ရမျှာၚ်ဟီုဂးပါ်ပဲါကၠုၚ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုသွဟ်ပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၂၀) တုဲကၠုၚ်ဏံဂှ် ဗော် NLD တံ ဇၞးလဝ်မာဲ ဒဵုလာ်ပြၚ်လာ်ဒှ်တုဲ သွက်ဂွံထပ်ဒက်ပတန် အလဵုအသဳတၟိ မွဲအဆက်ပၠန်ဂှ် ဗော် NLD တံ ဗက်ဆဵုဂဗဒၟံၚ် ကုညးစၞးဇၞးမာဲ ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံနွံရ။ ပ္ဍဲကဵုအစဳ ဇန် သွက်ဂွံဆဵုဂဗ ကုဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ပရေၚ်ကဵုကေတ်ညးသ္ကံ တၚ်လ္ၚဵု ဟွံပြေပြံၚ်တုဲ ပေဲါဆဵုဂဗ အကြာ NLD ကဵု ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဒှ်ခက်ခုဲဆိုအ်ဗကၠုၚ်ရ။
အာဂတနူဏံ အကြာဗော် NLD တံကဵု MUP တံ ယဝ်ခါရ ဒှ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳကၠုၚ်မ္ဂး လ္ပာ်ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တံ ပလေဝ် ပလေတ်လဝ် တၚ်နၚ်သွက်ဂွံသဳကၠဳနွံ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ နာဲလျးတၟး ဟီုသောၚ်ကလး သာ်ဝွံရ။
“အာဂတနူဏံ ဒှ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳကဵု NLD တှေ် ကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲဏံ သွက်ဂွံဒက်ပတန် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်လတူမူ လိက်ကသုက်ပေန်လုၚ် (၁၉၄၇) ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ (၁၂) ဂှ် မွဲတၚ်၊ တုဲမွဲပၠန်ဂှ် သဘၚ်သဳကၠဳ (ဖဆပလ) (ပဆပလ-ပဏာမညီလာခံ) ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲ (၁၉၄၇) ဂိတုမေ (၂၃-၂၄) ဂှ် သ္ပဒတန်ဖျေံလဝ်တၚ်တုပ်စိုတ် မူနွံ (၁၄) တၚ်ဂှ်ကီု၊ တုဲမွဲအဆက်ဂှ်ဓဝ် (၁၉၄၇) ဂိတုဂျောန် (၁၆) ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ် (တိုၚ်းပြုပြည်ပြုလႊတ်တော်) ပ္ဍဲဂှ် သ္ဂုတ် သွာတ်သ္ပဝ်ဒတန် မူ (၇) တၚ်၊ အဵုဒုၚ်သ္ဇိုၚ်လတူတၚ်တံဏံတုဲတှေ် ပိုဲပြေၚ်ရေၚ်လဝ် စပ်ကဵုသ္ဇိုၚ်မူဖေဝ်ဒရေဝ် သွက်ဂွံဒက်ပတန်၊ ဂတဏံ ပိုဲဒှ်ဆဵုတှေ် ပိုဲသဳကၠဳပတိုန်ထ္ၜးဏောၚ်” ဖက်ဆောညးအုပ်ကာဂှ် ဟီုထ္ၜးရ။

Categories
ပရိုၚ်

သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၄) ဝါ ဗဟဵုသၞာံဏံဂှ် ရန်လဝ် (၂) ဒၞာဲ

မိလတိုပ်ဗု၊ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၁၂၊ ၂၀၂၁)

သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၄) ဝါ ဗဟဵုသၞာံဏံဂှ် ဟိုတ်နူကဵု အကာဲအရာယဲကပ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ်အာ ပ္ဍဲဖဠာတ်ဗၠးဗၠးၜးၜးဟွံသေၚ် ချပ်ရန်လဝ်ဒၞာဲ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီု (၂) ဒၞာဲနွံရောၚ် ဒုဥက္ကဌ လၟေၚ် (၂) နာဲမန်ရာဇာ ဟီုသာ်ဏံရ။
‘ပိုဲဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ် (၂) ဒၞာဲ၊ (၁) ဂှ်တှေ် ၝောံခန်တွဵုရး (ပြည်နယ်ခန်းမ)၊ (၂) ဂှ် ကျာ်ဒေါဝ်သာသနာ (၂၅၀၀) လ္တူဍုၚ်မတ်မလီု၊ ပိုဲအာတ်ဒၞာဲ (ပြည်နယ်ခန်းမ) ဂှ်ကၠာ ယဝ်ဟွံပြေပြံၚ်တှေ် ပိုဲကေတ်ဒၞာဲ ဘာသာသနာ (၂၅၀၀) ဂှ်ဏောၚ်၊ တုဲတှေ် ဒးရံၚ်ကဵု အကာဲအရာယဲကပ်ဏံတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်ပေါဲဟီုတွံ လ္တူလိုၚ်ဂှ်ဒှ်ဂၠိုၚ်ဏောၚ်’ သာ်ဏံ ဒုဥက္ကဌ လၟေၚ် (၂) နာဲမန်ရာဇာ ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၁၀-၁-၂၀၂၁) ဂှ် ကော်လဝ်ကောံဓရီုနွံတုဲ ညးတိုန်စိုပ် (၁၀) ပွိုၚ်ဍုၚ်နွံရ၊ ပ္ဍဲဂှ် ဒက်လဝ်ဂကောံ နာယက သၚ် (၅) ဇကု၊ ခရှ် (၄) တၠတုဲ ဂကောံဥက္ကဌဂှ် (၃) တၠ၊ ဂကောံညးအုပ်ကာ (၃) တၠ၊ ဂကောံသာပ်ကမ္မတဳဂှ် (၆) သာပ်ကမ္မတဳ တုဲဒှ်အာတုဲ ဇၟာပ်သတ္တဟ စိုပ်တ္ၚဲအဒိုတ်မ္ဂး ကော်အာကောံဓရီု ပ္ဍဲဘာသာသနာ (၂၅၀၀) နွံရောၚ်ဂှ်လေဝ် နာဲမန်ရာဇာ ဟီုထ္ၜးရ။
‘စပ်ကဵုသြန်တံဂှ်တှေ် သြန်အလဵုအသဳ သွက်ဂွံကၠောန်တ္ၚဲပရဲနွံမံၚ်ဂှ် ပိုဲပ္တိတ်ဏောၚ်၊ တုဲတှေ် ဒုၚ်ဒါန်သြန် ညး ဍုၚ်ကွာန်တံဏောၚ်၊ ဗီုရုပ်ဂတဵုမုက်ဗစူတိ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်သၞာံဏံဂှ်တှေ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ဝၚ်လိက်တၟံဍုၚ်မတ်တၟတုဲ ဒးချူဓဇက်အာ ဗီုရုပ်ဂတဵုမုက်ဗစူတိဂှ်ဏောၚ်၊ တုဲတှေ် စပ်ကဵုပေါဲပြိုၚ်တံဂှ်တှေ် ပေါဲပြိုၚ်လိက်ပတ်တံ ပေါဲပြိုၚ်တိၚ်တိုက်လှေ်ဒယှေ်၊ ပေါဲပြိုၚ်ဝေၚ်ဇြဟတ်တံဂှ် ကၠောန်ဏောၚ်၊ ပိုဲဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကောံဓရီုနွံ’ သာ်ဏံ ဒုဥက္ကဌ လၟေၚ် (၂) နာဲမန်ရာဇာ ဟီုရ။
တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဗဟဵုဝွံ မရနုက်ကဵု (၆၁) ဝါဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၆၂) ဝါဂှ် ပ္ဍဲကွာန်ကၟာမဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜါသွာၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၆၃) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်လၟိုၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၆၄) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဇြပ်ဗု၊ မရနုက်ကဵု (၆၅) ဝါဂှ် ပ္ဍဲကွာန်ကအ်ဗိန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ကအ်ကြိက်၊ မရနုက်ကဵု (၆၆) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ပံၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၆၇) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ကၟာဝက် ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၆၈) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ်၊ မရနုက်ကဵု (၆၉) ဝါဂှ် ပ္ဍဲကွာန်ကလအ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜါသွာၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၇၀) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ကျာ်မြဟ်၊ မရနုက်ကဵု (၇၁) ဝါဂှ် ပ္ဍဲကွာန်ထဝ်ပၠၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်၊ မရနုက်ကဵု (၇၂) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဟံသာဝတဳ(ဗ္ဂော)၊ မရနုက်ကဵု (၇၃) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီုရ။

Categories
ပရိုၚ်

နကဵုတၚ်ရန်တၟံ ပရေၚ်သ္ပသမ္တီ အ္စာကၞေဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဇိုန်ကဵု ‘လာပ်လိက်ပတ်အ္စာကၞေဟ်မန် ၂၀၂၀’ ရောၚ်

မိလတိုပ်ဗု၊ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၂၊ ၂၀၂၀

ပ္ဍဲအသေအဟာန် တ္ၚဲအ္စာကဝိမန် မရနုက်ကဵု (၅) ဝါ (မာ် ၃ မံက်) ဏံမ္ဂး နူကဵု ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန်တံ နကဵုတၚ် ရန်တၟံ ပရေၚ်သ္ပသမ္တီ အ္စာကၞေဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဆက်ဇိုန်ကဵု လာပ်လိက်ပတ်အ္စာကၞေဟ်မန် (၂၀၂၀) ကု အ္စာကၞေဟ်တံပၠန်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအစဳဇန် ဇိုန်ကဵု ‘လာပ်လိက်ပတ်အ္စာကၞေဟ်မန် ၂၀၂၀’ ဂှ် အ္စာကၞေဟ်ချူလိက်ဝတ္ထုဂှ် ဟိုတ်နူ အကာဲအရာယဲကီု၊ လိက်ဝတ္ထုတိတ်အောန်ဂှ်ကီုတုဲ ကဏ္ဍဝတ္ထုဂှ် ပဲါစွံလဝ်ကၠာတုဲ အ္စာကၞေဟ် ချူလိက်ပရေၚ်ကဵု ချူဇန်ကဗျ တိတ်လဝ်ပ္ဍဲ သၞာံ (၂၀၂၀) အိုတ်သီု ရုဲစှ်တုဲ ဇိုန်ကဵုလာပ်ရ။
“လာပ်လိက်ပတ်မန်ဂှ် အဓိက တၚ်ရန်တၟံ ဂကောံအ္စာကၞေဟ်တံ မိက်ဂွံသ္ပသမ္တီ ပတိုန်ဂုန်စရာဲကဵု အ္စာကၞေဟ်ချူ ကှေ်ဒၟံၚ် လိက်ပတ်မန် ကဏ္ဍနာနာအိုတ်သီုတုဲ စဳဇန်ဇိုန်ကဵုလာပ်လိက်ပတ်ဂှ်ရ၊ ပရေၚ်သ္ပသမ္တီဏံဂှ် ကိစ္စဇၞော်မံၚ်ကီု ရောၚ် အ္စာကၞေဟ်တံ စှေ်စိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ တၚ်ခက်ခုဲကဵုအကြာယဲဏံ ၜိုတ်သ္ပမာန် ဂကောံအ္စာကၞေဟ်တံ ဂစာန်တုဲ ရုဲစှ်အ္စာကၞေဟ်ထေက်ကြိုက် ဒးဂွံထေက်ဂှ် ဆက်ဇိုန်ကဵုအာ ‘လာပ်လိက်ပတ်အ္စာကၞေဟ်မန် ၂၀၂၀’ ဂှ်ဏောၚ်” ညးအုပ်ကာ ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန် ဝဏ္ဏမာန် ဟီုရ။
လိက်ကၞပ်-လိက်အုပ်၊ လိက်မဂ္ဂဇြေန်၊ လိက်ဂျာနေဝ် တက်တြးပတိတ်လဝ် ပ္ဍဲဗွိုၚ်သၞာံ (၂၀၂၀) တုဲကၠုၚ်ဂှ် ဂကောံ အ္စာကၞေဟ်မန်တံ ပကောံပကေဝ်တုဲ လတူတၚ်နၚ်လက္ချန်ပတိတ်လဝ်ဂှ် စၟဳစၟတ်သ္ၚဳဂၠိပ်တုဲ အ္စာကၞေဟ်ဂွံစၟတ်ဂၠိုၚ် အိုတ်ဂှ် ရုဲစှ် ဇိုန်ကဵု ‘လာပ်လိက်ပတ်အ္စာကၞေဟ်မန် ၂၀၂၀’ ရ။
အသေအဟာန် တ္ၚဲအ္စာကဝိမန် မရနုက်ကဵု (၅) ဝါ သၞာံဏံဂှ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာ ပရေၚ်ယဲကပ်တုဲ ဂကောံအ္စာ ကၞေဟ်မန်တံ ကၠောန်အာ လတူဍုၚ်ရေဝ် နကဵုဗွိုၚ်ဍန်ဍန်ရ။
ပ္ဍဲအစဳဇန် တ္ၚဲအ္စာကဝိမန်ဂှ် ပေဲါပြိုၚ်ချူလိက်ဇၟန် မပတံကဵု လိက်ပရေၚ်၊ လိက်ကဗျတံလေဝ် ကၠောန်အာပေဲါပြိုၚ်တုဲ အ္စာကၞေဟ်ဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်တၟေၚ်တံဂှ် နူကဵုဂကောံအ္စာကၞေဟ်တံ ဇိုန်ကဵုလာပ်ဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်နွံရ။
တ္ၚဲအ္စာကဝိမန်ဂှ် သ္ပအစာံကဵု ကျာ်ဇၞော်အစွောံ (ဥတ္တရမ္ဘ) စချူခၞံပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၁၀၂) ဂှ် တုဲ ကျာ်ဇၞော်အ္စာပါလိတ (ဘာဓာတ်ကျာ်၊ ဍုၚ်ကၟာဝက်)၊ ကျာ်ဇၞော်အ္စာသိၚ်္ဃ (ဘာက္ၜၚ်ထဝ်၊ ဍုၚ်မတ်မလီု)၊ ကျာ်ဇၞော်ပုပ္ဖ (ဘာမဟာဝေဠုဝန်၊ ဍုၚ်မတ်မလီု) ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၄၇) ဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် တ္ၚဲအ္စာကဝိမန် ပ္ဍဲဇြပ်မန် ဍုၚ်မတ်မလီု ပွိုၚ်ပိသၞာံဆက်ဆက်ရ။
တုဲဂှ် စိုပ်သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၇၄) ဂှ် နကဵုဂကောံအ္စာကၞေဟ် ဒေသရေဝ်သၟဝ်ကျာကဵု ဂကောံလိက်ပတ်မန်ပွိုၚ် တိုက်ဍုၚ်ပါ်လၟိုၚ်တံ ပံၚ်ကောံတုဲ ကၠောန်ဂွံအသေအဟာန် တ္ၚဲအ္စာကဝိမန် ပွိုၚ် (၃) သၞာံကီုတုဲ တ္ၚဲအ္စာကဝိမန်ဂှ် အဆက်ပိုတ်အာ မွဲချိုန်ခဏရ။
စိုပ်သၞာံ သက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၃၇၈) သၞာံ၊ ခရေတ် (၂၀၁၆) ဂှ် ဂကောံအ္စာကၞေဟ်မန်တံ စကၠောန်ကၠုၚ် တ္ၚဲအ္စာကဝိမန် မရနုက်ကဵု (၁-၂-၃) ဝါဂှ် ပ္ဍဲဘာဓါတ်ကျာ် ဍုၚ်ကၟာဝက် လၟေၚ်အဆက်ဆက်တုဲ စိုပ်သၞာံ (၂၀၁၉) တ္ၚဲအ္စာကဝိမန် မရနုက်ကဵု (၄) ဝါဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုဖလာတ်ကျာ်ကေလာသ ဍုၚ်လၟိုၚ်ရ။

Categories
ဂဥုဲၜူမာဲ ပရိုၚ်

ပ္ဍဲသ္ၚိ မၞုံပ္ဍဲကွာန်သာယာ၊ ဂအုံကွာန်တၟံကၞေၚ်ဂှ် ရပ်ဂွံဂဥုဲၜူမာဲ

ဌာန်ပရိုၚ်မန်၊ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၆၊ ၂၀၂၁

ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၂၁) ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ၊ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၅)၊ ၜိုတ်အခိၚ်သဝ်တ္ၚဲဂှ် ရပ်ဂွံဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲမ၊ မၞုံပ္ဍဲကွာန်သာယာ၊ ဂအုံကွာန်တၞံကၞေၚ်ဂှ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ် နူကဵုရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ် တိဍာ်ဍုၚ်လမိုၚ်ရ။
“ဂွံပရိုၚ်တုဲ အခိၚ်လုပ်ဂၠဲါ ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ်တှေ် ရပ်ဂွံ ဂဥုဲၜူမာဲ (၆၅) မ ကဵု သီုမၞိဟ် (၂) တၠရ။ အတိုၚ်သၞောဝ်ဂှ် ပိုယ်တအ် ပံက်လဝ်ဂဗုတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ကိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တိဍာ်လမိုၚ် ညာဏ်လေန် ဟီုရ။
ပ္ဍဲသ္ၚိ မိၝောံ အာယုက် (၅၅) သၞာံ ပ္ဍဲကွာန်သာယာဂှ်ဝွံ ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ရပ်ဂွံဂဥုဲမာဲ (၆၅) မ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဗဵုဗဵု (က) ဂျဝ်ဗဵုဗဵုထောန် အာယုက် (၃၉) သၞာံ ဒၟံၚ်ကွာန်တၟံကၞေၚ် ကရောံတၠသ္ၚိဂှ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ရ။
မၞိဟ်ဇၞော်အရာပ်အံၚ်မၚ်္ဂလာ နာဲဗမေန်ဟီုလဝ်ဂှ် “မၞိဟ်တြးမံၚ်ဂဥုဲဇေတ်တ် တံရိုဟ်ဒေၚ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ဂှ် မိက်ဂွံကဵုရပ်၊ အခိၚ်ကၠာတေံတှေ် မၞိဟ်လှုဲနွံဂၠိုၚ်ၚ်မှ ရာန်သုၚ်စောဲမာန်၊ အခိၚ်လၟုဟ်ဟီုတှေ် နကဵုလှုဲ (၃၊ ၄) လ္ၚီဂှ် ရာန်သုၚ်စောဲမာန်မံၚ်ယျ၊ လၟုဟ်ဟီုဂှ် တၞးဘိၚ်ဂှ်တှေ် ဒှ်မံၚ်အခိုက်ကၞာမွဲယျ၊ ဇြိုၚ်စိုတ်ကွေံကွေံရ” သာ်ဝွံ ဂးရ။
ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဒဒှ်ဏံတုဲ ကုမၞိဟ်ၜါတၠ ရပ်လဝ်ဂှ် ရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်တိဍာ်လမိုၚ်တအ် ပံက်လဝ်ဂဗုတ် နကဵုၝောံပိုဒ် မယ(ပ)၃/၂၀၂၁ ကေုာံ စပ်ကဵုဂဥုဲၜူမာဲပြံၚ်သၠာဲစိုတ် ၝောံပိုဒ် ၁၉(က)/၂၁ ဂှ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

တြၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဟွံဍာံပြ ပ္ဍဲ Social media တံဂှ် ဇွတ်သပေါတ်တုဲ စှ်ေစိုတ် ပတှ်ေညိ

အကာဲအရာယဲကပ် (Covid-19) ဏံကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်အလုံမွဲဂၠးတိဂှ်တုဲ မၞိဟ်လ္ၚဵုတံ စွံအာရီုကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂှ်တုဲ ပတိုန်ကၠုၚ် ပရိုၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ်၊ ပတိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်ဂြန်ဂဥုဲသာ်တေံသာ်ဏံတုဲ လတူဂြန်ဂဥုဲတံဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗက်တြး၊ ဗက်သုၚ်စောဲ၊ ပကောံကၠုၚ်ဂြန်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်မံၚ်အကြာကွာန် အကြာအရာပ် လ္ၚဵုတံနွံရ။

နူကဵုပရေၚ်ယဲကပ် (Covid-19) ကတဵုဒှ်ကၠောံထၞာန်ဂွံအလုံဂၠးတိမွဲတုဲဗက်ဂှ် နကဵုဗီုရုပ် (video) မၞိဟ်ဗြဴမွဲ တက်လဝ်ရုပ်တုဲ ဒဒှ် ရ ‘တၞးလှီ’ (တၞံလှီ) ကော်ဗတ်ဗမာ (တမာပၚ်-တမာရွက်) ဂှ် ၜိုဟ်ဍာ်ပိ ဍာ်မွဲတုဲ သုၚ်မ္ဂး ယဲ (Covid-19) ဂှ်ဗၠးမာန်ရောၚ် တက် ဟီုလဝ် နကဵုအရေဝ်ဘာသာဗမာရ။ တုဲဂှ် (video) ဂှ် တြးတဴဒၟံၚ် ညးမွဲ ကေုာံညးမွဲ၊ မွဲဍုၚ်ကဵုမွဲဍုၚ် ပြးအာအလုံဂၠးတိမွဲရ။ ပရိုၚ် ဂှ် ဒယှ်ပြာကတ်အာတုဲ ‘တၞးလှီ’ ဂှ် လုပ်ကၠုၚ်ဗွဝ်ဖျာ သွံရာန်တုဲ သၟာကၠောန်စပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်-ရဲပၞော်ပိုန်ဒြပ်တံ ၜဟ်သွံတၞးလှီဂှ် ဒှ် အာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်လေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်ရ။ အခိၚ်ဂှ် ‘တၞးလှီ’ ဒှ်အာၚုဟ်မးကွေံကွေံရ။ ဆဂး ပရိုၚ်ဂှ် ပြာကတ်ဂွံမွဲလစုတ်တုဲ ပြေဟဲအာ ရ။

နူဂှ်တုဲ ဂွံဂစိုတ်စၟယဲ ‘ဂိုဝ်ရဵုဏာဗာၚ်ရာသ်’ ဂှ် စကဵုလသိုန်ဗတာၚ် ဂး၊ ၜဲပါၚ်ကဵု ဍာ်ၜဵု ဂး မပတံသာ်ဏံလေဝ် တြး ကၠုၚ်ပရိုၚ် လတူ Social media တံနာနာသာ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဟွံလံမွဲသာ် ‘တၞးသၟိၚ်တျု’ (လောက်သေရွက်) ဂှ် ၜိုဟ်ဍာ်ပိ ဍာ်မွဲတုဲ သုၚ်မ္ဂး စၟယဲ ‘ဂိုဝ်ရဵုဏာဗာၚ်ရာသ်’ ဂှ် ချိုတ်ဗၠးဏောၚ် ပရိုၚ်ဂှ်တိုန်ကၠုၚ် လတူမုက် လိက်မဟာ ဇန်ပၠန်ရ။

ပရိုၚ်ဗီုစဏံတိုန်ကၠုၚ်လတူမုက်လိက် မၞိဟ်ဂလိုၚ်သုၚ်စောဲဒၟံၚ် Social media (Facebook) တံဆဵုဂးပရိုၚ် သာ်ဏံတုဲ ထပ်တြး ပါ်ပရအ်ဏာ ကုညးမွဲကုညးမွဲ၊ တြးပတိတ်ဏာဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ။ လတူပရိုၚ်ဂှ် ဒှ်ဂုန်ဖဵုဟွံဆဵု စဵုတ္ၚဲဏံရ။

မုဟိုတ်ရောဟီုမ္ဂး နူကဵု ဂကောံပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂၠးတိ (WHO) တံ ဒဒှ်ရ ‘စလသိုန်ဗတာၚ်’ တံ၊ ‘ၜဲပါၚ်ကဵုဍာ်ၜဵု’ တံ၊ ၜိုဟ်သုၚ် ‘တၞးလှီ’ တံ၊ ၜိုဟ်သုၚ်ဍာ် ‘တၞးသၟိၚ်တျု’ တံကီုဂှ် ယဲဗၠးသက်သာရောၚ်ဂှ် ဂကောံပရေၚ်ထတ် ယုက်ဂၠးတိ (WHO) တံကီု၊ နူဌာnပရေၚ်ထတ်ယုက်အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ် (ဗမာ) တံကီု ချူဒုၚ်စဳရေၚ်လဝ် ဟွံဆဵု သက်သက်ရ။

စပ်ကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂၠးတိမွဲကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ယဲကပ် (Covid-19) တ္ၚဲဏံဂှ် ဂကောံပရေၚ်ထတ်ယုက် (WHO) တံ ဂစာန် ကၠောန်ပတိတ်ဒၟံၚ်ဂဥုဲသ္ဂောံလွဳယဲ ‘ဂိုဝ်ရဵုဏာဗာၚ်ရာသ်’ ဂှ်ဖိုဟ်ရ။ ဍုၚ်ကြုက်၊ ဍုၚ်အမေရိကာန် တံ ဂစာန်ကၠောန်တဴဒၟံၚ်ဂဥုဲတုဲ လၟုဟ်မ္ဂး အလဵုအသဳဍုၚ်ညးတံသ္ပသမ္တီ၊ သ္ပကဵုဒတန်တုဲ စထပက်ဒၟံၚ်ဂဥုဲလွဳလွတ်-စဵုဒၞာ ယဲ ‘ဂိုဝ်ရဵုဏာဗာၚ်ရာသ်’ ဂှ်နွံရ။

ကၟိန်ဍုၚ်ဗမာပိုဲဏံလေဝ် သွက်ဂွံရာန်ဗကန်ကေတ်ဂဥုဲ စဵုဒၞာယဲဂှ် ဗက်အာတ်ဒါန်၊ ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ဒၟံၚ်တၠဒါန်တံ နွံရ။ အဃောဂၠးတိ တံ ဂစာန်တဴဒၟံၚ်ပရေၚ်ဂဥုဲသ္ဂောံစဵုဒၞာ လွဳလွတ် ဒၟံၚ်၊ ဂဥုဲစဵုဒၞာပြာပြာကတ်ကတ် သ္ဂောံမံက်ဂှ် ပရိုၚ် ဟွံဍာံပြ၊ ပရိုၚ်ပတောံ၊ ပရိုၚ် အလီ လတူမုက်လိက် မဟာဇန် ဂှ် ဒးစွံသတိတုဲ နိဿဲ၊ ပါ်တြး စွံသတိတုဲ ပတှ်ေ စှ်ေစိုတ်ညိ မိက်ဂွံဗတိုက်ဖၟောဝ်ရ။

လတူတၚ်နၚ်ပရိုၚ် တြးတဴဒၟံၚ် လတူမုက်လိက် မဟာဇန် တံဂှ် သွက်ဂွံ လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ၊ ဇွတ်သပေါတ်ဒးတုဲ ပတိုန် ထ္ၜးဏာ တၚ်နၚ်ထေက်ကဵု သ္ဒးဇွတ်သပေါတ်ထေက် (၂) တၚ်ရ။

၁။ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုပရိုၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တအ် စိုတ်လေပ်စဂၠိုၚ်တအ်ဂှ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပ္တောံ-ပရိုၚ်ဟွံဍာံပြ

လတူပရောပရာကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပစ္စုပ္ပန်ဏံ မုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်၊ မုညးဂမၠိုၚ်စိုတ်လုပ်စဂၠိုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ရန်တၟံကဵု မုက်လိက် မဟာ ဇန် (Facebook) ညးတေံ ဒယှ်တှ်ကီု၊ ရန်တၟံမိက်ဂွံဂွံ Like ဂၠိုၚ်ကီုတုဲ ပရောပရာဆက်စပ်၊ ပရိုၚ်ဆက်စပ်တံဂှ် ချူ တြးပတိုန်ရ။

တၚ်နၚ်တမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်တံဂှ် ဒှ်ဍာံပြဟွံသေၚ်ရ၊ ညံၚ်ရဴဒှ်ကွေံကွေံဟာ ပရိုၚ်ဍာံကွေံကွေံဟာ ညးလ္ၚဵုပါ်ပဲါဒှ်သံသယနွံ၊ ညးလ္ၚဵုဟွံချပ်စၚ်ခြၚ်မွဲသာ် ပတှ်ေစှ်ေစိုတ်တုဲ ထပ်ကလေၚ်ပါ်တြးဏာကု မွဲကဆံၚ်၊ ကုမၞိဟ်ဂလိုၚ်ရ။

ဗီုဂှ်ကီု အရာဆေၚ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ပ္ဍဲကာလပ္ၚံက်ပေဲါရုဲမာဲတုဲကၠုၚ်ဏံဂှ် ပရေၚ်ပရောလ္ၚဵုဂှ် ချူဖျေံလဝ်ဂုန် သိက္ခာ ပူဂဵု-ဂကောံ ညးမွဲလ္ပာ်တေံ ဟိုတ်ဖဵုမွဲမွဲသာ်တုဲ ပတိုန်ဏာလတူမုက်လိက် မဟာဇန် (facebook) မၞိဟ် ဂလိုၚ်ရ။ နူဂှ်မွဲကဆံၚ်ပၠန်ဂှ် ဂကောံညးတံ (မၞိဟ်ပတိုန်လဝ်ဂှ်) နကဵုအစဳဇန်နွံနွံ ထပ်တြးဏာ ကု မၞိဟ်ဂလိုၚ်ပၠန်ရ။ ပရိုၚ်ဟွံဍာံ၊ ဟွံပြ မံၚ်ဖိုဟ်ဂှ် ဒၟာနူကဵု မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ထပ်ပါ်တြးဏာဂၠိုၚ်ဂှ် ညံၚ်ရဴဒှ်မံၚ်ပရိုၚ် ဍာံပြမွဲရ။

၂။ ကၠောန်ဖန်ဗဒှ်တက်လဝ် ဒဒှ်တၚ်နၚ် နကဵု ဗဳဒဳယော video (နကဵုရုပ်ရမျှာၚ် ဗဳဒဳယော)

ဒုၚ်လဝ်သ္ဇိုၚ်လတူတၚ်နၚ်ပရောပရောမွဲမွဲတုဲ တက်ဗဳဒဳယော ဟီုပတိုန်လဝ်လတူ မုက်လိက် မဟာဇန် ညးဂမၠိုၚ်ရ။ မၞိဟ်လ္ၚဵုစှ်ေစိုတ်လတူ ပွညးတေံလေဝ်နွံ၊ ရန်တၟံ ဆန္ဒလညာတ်တုပ် မိက်ဂွံဖျေံဂုန်သိက္ခာ မၞိဟ်မွဲလ္ပာ်တေံကီုတုဲ စှ်ေစိုတ်တုဲ ထပ်ပါ်ပရအ်တြးဏာ ကုမၞိဟ်ဂလိုၚ်ရ။

ပွဖန်ဗဒှ်လဝ် ပရေၚ်ပရောဟွံဍာံ၊ ဟွံပြတံဂှ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံ သ္ပညံၚ်ရဴဒှ်မံၚ်ကွေံကွေံ စှ်ေစိုတ်တုဲ တ္ၚအ်ပါ်ပရအ်ဏာ ကုမၞိဟ်ဂလိုၚ်တံရ။ ဒဒှ်ပရိုၚ်ဗီုစဏံဂှ် ဟွံဍာံဟွံပြကၠာလေဝ် စဵုကဵုမၞိဟ်တံ စှ်ေစိုတ် ဖန်ဗဒှ်ဏာရ။

လတူဗီုရုပ်ဗဳဒဳယောဂှ် မၞိဟ်ဗဵုဂၠိုၚ်၊ မၞိဟ်ထပ်ပါ်တြးဏာဂၠိုၚ်ကွေံကွေံရ၊ ဒးဟီုဥပမာမ္ဂး – ဗီုကဵု ဗီုရုပ်ဗဳဒဳယော မၞိဟ်ဗြဴမွဲ ဟီုလဝ် ၜိုဟ်သုၚ် ‘တၞးလှီ’ ဂှ်မ္ဂး ယဲ ‘ဂိုဝ်ရဵုဏာ’ ဗၠးဏောၚ် ဂှ်ရ။ (မောၚ်လေး တမာပၚ် ပြုတ်သောက်ရၚ် ကိုဗစ် ပျောက်တယ်) ဗီုရုပ်ဗဳဒဳယောဏံဂှ် ဒယှ်ပြာကတ်အာ အကြာ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အလုံမွဲဂၠးတိမွဲရ။

ဆဂှ်ဟွံက မၞိဟ်လ္ၚဵု သီုကဵုဖန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒွက်၊ ဖန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒွက်ကချိၚ် နနဲသာ်ဏံ ဒယှ်ပြာကတ်ကၠုၚ် လတူ မၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဟီုပတိုန်လဝ် ဗီုရုပ်ဗဳဒဳယော ဒဒှ်ရ ‘တၞးလှီ’ ဂှ် ၜိုဟ်သုၚ် ယဲဗၠးဏောၚ် ဂှ်ရ။

ယဝ်သဒှ်ကၠုၚ်သာ်ဏံတုဲ စိုတ်ဒှ် ပရေၚ်ဝိဝါဒ ဒှ်ဍာံဟာ၊ ဟွံဍာံဟာ စိုတ်ဒှ်သံသယမ္ဂး ပရေၚ်ရောဝွံ အာလ္ၚတ်ရံၚ်နူ ကဵု မုက်လိက် ဝေပ်သာ် (website) ဌာန်ပရိုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး အာလ္ၚတ်ရံၚ် ပ္ဍဲကဵုမုက်လိက် မဆေၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပရော ဂှ်ညိ။

ဗီုကဵု ပရေၚ်ပရော ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်မ္ဂး နူကဵုဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက် တံ ချူပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲလတူ မုက်လိက် ဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်တံနွံကီုဟာ၊ သ္ပလဝ်ဒတန် ချူဓမံက်ထ္ၜးလဝ် နွံကီုဟာ ရံၚ်တုဲ ပါ်ပဲါစိုတ်ဒးရ။

မိက်ဂွံဟီုဂှ် ဇၟာပ်ပိုဲတံဆဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်ကီုဒှ်၊ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗဳဒဳယောကီုဒှ် လ္ပပတှ်ေပြဟ်တုဲ အာလ္ၚတ်ရံၚ် ဌာန်ပရိုၚ် ဝေပ်သာ် (website) တံညိ၊ ဗီုဂှ်ဟွံသေၚ် အာလ္ၚတ်ရံၚ် ပ္ဍဲကဵု မုက်လိက်ဌာနမဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ပရောဂှ်တုဲမှ ပတှ်ေစှ်ေစိုတ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဟီုဗ္တိုက်ဖၟောဝ်ရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ပရိုၚ်ပတောံ-ပရိုၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ် တံဂှ် စွံသတိတုဲ တြး

ခေတ်လေဝ်တောတက်ကၠုၚ် ကွတ်စက်ဂှ်လေဝ် တောတက်မြက်ဇက်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုအခေတ်ရပ်စပ် Social Media ဂၠိုၚ်တိုန်ဂှ်တုဲ ပရိုၚ်ကောလဟောလ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံ၊ ပရိုၚ် ဗၠေတ်တ်တအ် မံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ်အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။ လတူ ပရိုၚ်ပတောံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်၊ ပရိုၚ်ကောလဟောလ တံဂှ် စွံသတိတုဲ ထပ်တြးပါ်ပရအ်ဏာမ္ၚးညိ၊ လတူတၚ်နၚ်ပရေၚ် ပရောတံဂှ် ဗှ်-လ္ၚတ်-ဂၠိုက်ဂၠာဲ ကၠးဖ္ဍးတုဲမှ ထပ်တြးထေက်-ဟွံထေက် သ္ပဂပ်ဂဝ်ရ။ မပတံသာ်ဏံ သွက်သ္ဂောံ သ္ၚဳဂၠိပ်ချပ်ဗစာဒးတုဲ တၚ်နၚ်သ္ဒးတီလဝ်ထေက်တံဂှ် ပါ်ပရအ်ဏာ ဗဟုသုတ သာ်ဝွံရ။

တၚ် (၁) ဗီုပြၚ်ပရိုၚ် ရုပ်ဗျံက်

ပ္ဍဲကဵု ချူဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်ရုပ်ဗျံက်လ္ၚဵုဝွံ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ဗီုရုပ်ဗျံက်ဂှ်တၞဟ်၊ ချူဓမံက်ထ္ၜးလဝ် တၚ်နၚ်ဂှ် တၞဟ်၊ ကၠောန်ဗဒှ်ပတောံလဝ် ဗီုပြၚ် ရုပ်ဗျံက်ကွေံကွေံတုဲ၊ ချူဓမံက်ထ္ၜးဟီုဗျံက်လဝ် ကုဂကောံမွဲမွဲ (ဝါ) ကုပူဂဵုမွဲမွဲ (ဝါ) ကုဗော်မွဲမွဲရ။

ပွသာ်ဏံဂှ် ကုတ်ဆက်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ဗီုရုပ်ဗျံက်နူကဵု ပရိုၚ်၊ နူလိက်အုပ်မဂ္ဂဇြေန်-ဂျာနေဝ် ဂမၠိုၚ်တုဲ ဖန်ချူဗဒှ် လဝ်တၚ်နၚ်ပရောပရော ဟွံဍာံ ဟွံပြတံရ။

တၚ် (၂) ပရိုၚ်လီစၞာဲ (လီဠာန်)

ပူဂဵုမွဲမွဲ၊ ဂကောံမွဲမွဲ၊ ဗော်မွဲကုမွဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ပြဒ္ဒညာ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ညံၚ်ဂွံဒှ်သၞဝဲ ညးသ္ကံဂှ် ဖန်ချူဗဒှ်လဝ် ပရိုၚ်လီစၞာဲရ၊ ပရိုၚ်လီစၞာဲဝွံ ဒုၚ်လဝ်သ္ဇိုၚ်ပတုပ်လဝ် နူပရိုၚ်ဍာံဍာံတေံတုဲ ဖန်ဗဒှ်ချူပတုပ်လဝ်ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်ကွေံကွေံ၊ ဗီုပြၚ်ပရိုၚ် ဍာံ ပြမွဲရ။

ချူဓမံက်ဟီုဗျုတ်ဗ္ဒေက်လဝ် ကုပူဂဵု၊ ကုဂကောံ၊ ကုဗော်မွဲကုမွဲ ညံၚ်ရဴဒှ်မံၚ်ဍာံဍာံဂှ် စကာလဝ် တၚ်နၚ်နဲကဲပြယာဲ ပရိုၚ်ပတုပ်တုဲ ချူဓမံက် ဟီုဂး ဗျုတ်ဗ္ဒေက်လဝ်နကဵုအစဳဇန် စှ်ေစှ်ေမွဲရ။

တၚ် (၃) ဖန်ဗဒှ်လဝ်ပရိုၚ်ပတောံ ညံၚ်ရဴပရိုၚ်ဍာံပြ

တၚ်နၚ်ပရေၚ်ပရာမွဲမွဲဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ် ညံၚ်ရဴပရိုၚ်ဍာံပြရ၊ ဆဂးဂှ် ကလေၚ်လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲရံၚ် ချိုတ်ပၠိုတ်မ္ဂး ဒှ်မံၚ်ပ ရိုၚ်ပတောံရ။ ပရိုၚ်ပတောံဝွံ နကဵုအစဳဇန်မွဲမွဲသာ်ကီုဒှ်၊ ရန်တၟံမိက်ဂွံဗျုတ်ဗ္ဒေက် ကုညးမွဲမွဲကီုဒှ်၊ ရန်တၟံမိက်ဂွံ ဖျေံ ဂုန်သိက္ခာကုပူဂဵုမွဲကီုဒှ် ချူဓမံက်ဖန်ဗဒှ်လဝ် ပရိုၚ်ပတောံ (ပရိုၚ်ဟွံဍာံပြ) ရ။

တၚ် (၄) ဖန်ဗဒှ်ချူဓမံက်လဝ် ပရိုၚ်ညံၚ်ဂွံအထေၚ်ဗၠေတ်

လတူပရိုၚ်တၚ်နၚ်ဍာံဍာံဂှ် ကံက်နုက်ဂၠံက်ပတိတ်တၚ်နၚ်လ္ၚဵုတုဲ ဖန်ချူဗဒှ်လဝ် ပရိုၚ်ညံၚ်ဂွံအထေၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ် ရ။ ပရူက္တဵုဒှ်မံၚ်ကွေံကွေံ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ပရူပရာ ပရိုၚ်က္တဵုဒှ်မံၚ်တအ်ဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်တုဲ တၚ်နၚ်ဗၠေတ်တ် ကဵု အထေၚ်ညံၚ်ဗၠေတ်တအ်ဂှ် ကံက်နုက်ဓမံက် ထ္ၜးလဝ် ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်မွဲပိုဒ်ကီုရ။

လတူညးမွဲကုမွဲ၊ ပူဂဵုမွဲကုမွဲ၊ ဂကောံမွဲကုမွဲ ညံၚ်အထေၚ်ဂွံဗၠေတ်ညးသ္ကံ၊ ညံၚ်ဂွံကတဵုဗဒှ်ပတိုန်ပရေၚ်ပြသၞာဂှ် နကဵု အစဳဇန်ရန်တၟံနွံ ဖန်ချူဓမံက်လဝ်ပရိုၚ်အထေၚ်ဗၠေတ်သာ်ဝွံရ။

တၚ် (၅) ဍိုပ်ပရိုၚ် ကဵု ဖျုန်ပရိုၚ် ဗ္ဂပ်လဝ်ညံၚ်ရဴပရိုၚ်ကွေံကွေံ

ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်လဝ်လတူအစဳဇန် ရန်တၟံမမိက်ကဵုမွဲမွဲသာ်တုဲ ဂၠံက်ကေတ်လဝ်တၚ်နၚ်ပရိုၚ် နူလိက်ပရိုၚ်မွဲမွဲတုဲ ဖန်ချူဗဒှ် လဝ် ဍိုပ်လိက်ဂှ်တၞဟ်၊ ဖျုန်လိက်ဂှ်တၞဟ်ရ။

ဒှ်ကၠုၚ်သံသယသာ်ဏံမ္ဂး ပကိတ်ပညဳစမ်ရံၚ် ဍိုပ်လိက်ကဵု ဖျုန်လိက်တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဂှ်ညိ။ ယဝ်ဟွံလ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲမ္ဂး ဆဵုဒးပရိုၚ်ဗီုသာ်ဏံမ္ဂး ထေၚ်ဒးပရိုၚ်ဍာံပြတုဲ ထပ်တြးပတိတ်ဒး ဒှ်မာန်ရ။ နကဵုအစဳဇန်ညးမွဲလ္ပာ်ဂှ် ရန်တၟံမိက်ဂွံ ဖျေံဂုန်သိက္ခာ၊ မိက်ဂွံဗဒှ်ပတိုန်ပြသၞာ၊ မိက်ဂွံဗျုတ်ဗ္ဒေက်ညးမွဲလ္ပာ်တေံတုဲ ဖန်ချုဗဒှ်လဝ် ဍိုပ်လိက်တၞဟ် ဖျုန် လိက်တၞဟ် ဒှ်လေပ်ရ။

တၚ် (၆) ရန်တၟံနွံနွံ ဖန်ဗဒှ်လဝ် ပရိုၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ် ဍိုပ်ကၠံပေၚ်ပေၚ်

ပရေၚ်ပရောတံဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ပရိုၚ်ပ္တောံရ၊ အတိုၚ်မွဲပရူပရာဂှ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ကၠံတၟံကၠံ(100%) ပေၚ်ၚ် မှာရာ မံၚ်တုဲ ဒဒှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဒှ် အန္တရာယ်မာန်ဂှ် ရန်တၟံ သွက်ဂွံလီစၞာဲတုဲ ပရိုၚ်ပ္တောံမွဲပိုဒ်ရ။

စတံနူ ဍိုပ်ပရိုၚ်၊ စဵုကဵုဖျုန်ပရိုၚ်၊ ကၞောတ်နိဂီုပရိုၚ် အတိုၚ်မွဲဖျုန်ပရိုၚ်ဂှ် ဟီုဗျံက်၊ ဖျေံဗျုတ်ဗ္ဒေက်ဖန်ဗဒှ်လဝ် ပရိုၚ် ဖျေံဂုန်သိက္ခာ (ဖျေံကဝု) အတိုၚ်မွဲပိုတ်ရ။

တၚ် (၇) ကလေၚ်ပလေဝ်လဝ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်

လတူချူဓမံက်-တြးပတိတ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် အတိုၚ်ပရိုၚ်တၚ်နၚ်နူတမ်ဂှ်ရ ဒၞာဲအခန်အဓိကဂှ် ကလေၚ်ချူပလေဝ်လဝ် ညိညိဓဝ်ရ။ ရံၚ်သာ်ဏံမ္ဂး ညံၚ်ရဴပရိုၚ်အတိုၚ်ပကတိတေံကွေံကွေံဂှ်ရ ဆဂး ကလေၚ်လ္ၚတ်ဗှ်ရံၚ်ချိုတ်ပၠိုတ်မ္ဂး ဖန် ဗဒှ်လဝ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ်၊ ကလေၚ်ပလေဝ်လဝ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ် ဒၞာဲဒှ်အဓိကရ။

တၚ်နၚ်တအ်ဏံဂှ် ဟွံဂွံစၟဳစၟတ်လဝ်မွဲသာ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်ဟွံကိတ်ညဳကဵုတၚ်နၚ် တအ်ဏံဏောၚ်ဒှ်မ္ဂး ပရိုၚ် ပိုယ်ဆဵုလဝ်ဂှ် ပတှ်ေဟွံထေက်ကီု၊ ကဵုညးတၞဟ်တအ်လေဝ် ကလေၚ်ပြးပတိတ်ဟွံထေက်ရ။

ဇၟာပ်ဆဵုပရိုၚ်ဂှ် ကလေၚ်ဇွတ်သပေါတ်ရံၚ် တမ်ရိုၚ်ပရိုၚ်နူအလဵု၊ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဏံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲချူဓမံက်လဝ်၊ ပရောပရာဏံ ကၠုၚ်နူတမ်ရိုဟ်မူလဍေံ အလဵု စတံ သ္ဒးဇွတ်သပေါတ်လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲရ။ တီကၠးကေတ်ပရိုၚ် ဍာံ- ဟွံ ဍာံတုဲမ္ဂး ထပ်တြးထေက်-ဟွံထေက်ချပ်ဗစာတုဲမှ ဆက်ရေၚ်တၠုၚ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖၟောဝ်ရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

တၚ်သ္ဒးစွံသတိ ပရိုၚ်ပတောံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ်(၇)တၚ်

ခေတ်ကာလလၟုဟ်ဏံ မၞိဟ်တအ်သုၚ်စောဲကုၠၚ် Social Media ဂၠိုၚ်တိုန်ဂှ်တုဲ ကောလဟောလ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံ၊ ပရိုၚ် ဗၠေတ်တ်တအ် မံက်ဂတဝ်တိုန်ကၠုၚ် သၠဲသၠဲလးလးရ၊ ပရိုၚ်ပ္တောံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်၊ ပရိုၚ်အယောၚ်အလာ ဗီုတအ်ဏံ တအ်ဂှ် နွံမံၚ်မူစိဂကူရော၊ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗဟုသုတဂှ် ပါ်ပရအ်ကဵုဏာရ။

၁။ တၚ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်ရုပ်ဗျံက်ရ၊ ဂကူပရိုၚ်ဗီုတအ်ဏံဂှ် လတူကုမၞိဟ်တံ ၜိုန်ရဟွံဒှ်အန္တရာယ် ကီုလေဝ် တၚ်နၚ်ဓမံက်ထ္ၜးချူလဝ် ဗၠေတ်ဗၠေတ်ဗၠေၚ်ဗၠေၚ် (တၚ်နၚ်ဒဒှ်ဍာံဟွံသေၚ်) တုဲ ချူဗဒှ်လဝ်ရုပ်ဗျံက်ကုမၞိဟ်မွဲမွဲရ။

၂။ ညံၚ်တၚ်ပတဝ်က္ဍိုပ်ဂွံဗၠေတ်မှာဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်လီစၞာဲရ၊ ပရိုၚ်ဂကူဗီုတအ်ဏံဂှ် တၚ်နၚ်ကဵု ပရူဒဒှ် တအ်ဂှ် ညံၚ်ကဵု ဗီုပြၚ်နွံပၟိက်ချူလဝ်ဂှ်တုဲ မၞိဟ်မွဲမွဲ ညံၚ်ဂွံဒှ် ပြဒ္ဒညာ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ် အခက်အခုဲကီု ချူလဝ် ပရိုၚ်ပ္တောံ၊ ပရိုၚ်ဟွံဍာံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်ဗၠေတ်ရ။

၃။ တၚ် ၃ ဂှ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ပရူပရာပ္တောံလဝ်တအ်ရ၊ ဍေံဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဂွံပတှ်ေစှ်ေစိုတ်ဂှ် ချူပတိုန်လဝ် တမ်ရိုဟ် ပရိုၚ်တအ်ရ။

၄။ ပရောတၚ်နၚ်တံဂှ် ချူပတိုန် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပရူပရာဗၠေတ်ဗၠေတ်တအ်ရ၊ ပရူက္တဵုဒှ်မံၚ်ကွေံကွေံ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ပရူပရာ ပရိုၚ်က္တဵုဒှ်မံၚ်တအ်ဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်တုဲ တၚ်နၚ်ဗၠေတ်တ် ကဵု အထေၚ်ညံၚ်ဗၠေတ်တအ်ဂှ် ကံက်နုက်ဓမံက် ထ္ၜးလဝ် ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်မွဲပိုဒ်ကီုရ။

၅။ တၚ်နၚ်ဆက်စပ်ကဵု ပရိုၚ်ပ္တောံရ၊ က္ဍိုပ်ပရိုၚ်တအ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်နကဵုမလိက်တအ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပရူပရာဒးဒးကီုတုဲ ပရေၚ်ကိတ်ညဳဟွံမွဲမွဲသာ်ဂှ် ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်မွဲပိုဒ်ကီု မိက်ဂွံသ္ဂးရ။

၆။ ပရေၚ်ပရောတံဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ပရိုၚ်ပ္တောံရ၊ အတိုၚ်မွဲပရူပရာဂှ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ကၠံတၟံကၠံ(100%) ပေၚ်ၚ် မှာရာ မံၚ်တုဲ ဒဒှ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဒှ် အန္တရာယ်မာန်ဂှ် ရန်တၟံ သွက်ဂွံလီစၞာဲတုဲ ပရိုၚ်ပ္တောံမွဲပိုဒ်ရ။

၇။ တၚ်လက္ကရဴဂှ်ဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ပရိုၚ်အယောၚ်အလာမွဲဂကူဂှ် ပရူပရာတအ်ဂှ် ရပ်လဝ်ဇုက်ရ၊ ပရိုၚ်ဍာံဍာံတအ်ဂှ် ကလေၚ်ပဠေဝ်လဝ် မွဲနဲမွဲဗီုတုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဂှ် လီစၞာဲလဝ်တုဲ ရပ်လဝ်ဇုက် ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်ပ္တောံမွဲရ။

တၚ်နၚ်တအ်ဏံဂှ် ဟွံဂွံစၟဳစၟတ်လဝ်မွဲသာ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်ဟွံကိတ်ညဳကဵုတၚ်နၚ် တအ်ဏံဏောၚ်ဒှ်မ္ဂး ပရိုၚ် ပိုယ်ဆဵုလဝ်ဂှ် ပတှ်ေဟွံထေက်ကီု၊ ကဵုညးတၞဟ်တအ်လေဝ် ကလေၚ်ပြးပတိတ်ဟွံထေက်ရ။