နာဲစန် – အတိုၚ်အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ လလောၚ်တြးလဝ် ဂိတုကထိုန်မွဲမံက် နဝ်ဝေန်ဗာထပှ်မံက်ဏံ အလဵုသဳပၞာန်ဗၟာ ကၠောန်ကဵုပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်တှေ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံဆဵုဂဗပေါဲရုဲမာဲအလဵုသဳပၞာန်ဗၟာသၞာံ ၂၀၁၀ မွဲဝါပၠန်ရ။
Category: လညာတ်ပါ်ပါဲ
Categories
ပေဲါရုဲမာဲ – ၂၀၁၀ တုဲမ္ဂး (၂)
ဗညာရာံ -ပေဲါရုဲမာဲ-၂၀၁၀ တုဲမ္ဂး မုဒှ်ကၠုၚ်မာန် အဲချူလဝ် ပ္ဍဲသ္ကုတ် (၁) တေံရ။ ပ္ဍဲသ္ကုတ်ၜါဏံဂှ် အတိုၚ်အဲကဵုလဝ် ကတိပါၚ်တေံရ နဲလဵုဂွံဆက်အာ ပၠန်ဂတးမန်၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူမန်၊ နဲလဵုဂွံစွံစိုတ် လ္တူဗော်မန်တၟိ AMDP ဒှ်တမ် အဲမိက်ဂွံ ဟီုညိရ။ အခိၚ်အဲချူလိက်ဏံဂှ် ပေဲါရုဲမာဲဍေံတံလေဝ် တုဲဒှ်အာဣယျ။ မုဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲပေဲါရုဲမာဲဂှ် ညးတီအဲတီရ။ အဲသ္ဇက်ဂွံဟီု ဗွဲတြး ဟွံမွဲရ။ ဗော်ကျဖောအ် (ကြံ့ဖွံ႔) မဒှ်ရုပ်ပၠုဲ အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ဇၞးအာမာဲ ရ၆.၅ က္ဍိုပ်ကၠံ ဂးရ။
ချူ – ဗညာဟံသာ (အဝ်သတြေလျာ) – ဂကူမန်ဂှ် ဒှ်ဂကူ အုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳလဝ်ဍုၚ် တုဲတုဲရောၚ်။ ဂကူမန်ဂှ် အသဝ်ဂုဏ် ကေုာံ အစောမ်စရာဲ ဂွံအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်ဇကုဂှ် အၚ်္ဂလက္ချန် ဍိုက်ပေၚ်မံၚ်ရောၚ်။ ဂကူမန်ဂှ် ဝၚ်ဂကူ တိဍာ်ဂကူကေုာံ သဇိုၚ်လိခ်ပတ် ကေုာံ ယေန်သၞာၚ် အခိုက်ကၞာဂကူ ဍိုက်ပေၚ် ခိုၚ်ကၠိုက်မံၚ်တုဲ မဒးအုပ်ဓုပ်ဍုၚ်မန်၊ ဒက်ခၞံအလဵုအသဳဂကူမန် ထေက်ရောၚ် သာ်ဝွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ တၠပညာဍုၚ်သၟာၚ်ဂမၠိုၚ် ဟီုဗမံက်ကၠုၚ် တုဲတုဲရောၚ်။
ဒဵုဗျု – ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္ဂောံကလိဂွံ အခေါၚ်ဗၠးၜးမာန်ဂှ် ဂပ်ဝ်ဒးနွံကဵု မဟာဗျူဟာ ဂၠံၚ်တရဴ ကၠးကၠးမးမး၊ တုဲပၠန် အိုတ်အလုံကောန်ဂကူမန်တံ ဒးကၠောန်ဗၟံက်အာရုပ်ရဴ အတိုၚ်မဟာဗျူဟာ ကောန်ဂကူဂှ်တုဲ ရံၚ်ကဵုလညာတ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပညဳပညပ်ညးသကအ် ဒဵုကဵုဟွံဂွံ ပ္ဍဲပစ္စုပ္ပန်ဝွံမ္ဂး ဂွံကလိဂွံ အတိုၚ်ပိုဲရုန်ဂစာန် အာတ်မိက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ကြပ်ဒှ်ဟွံမာန်လောဲလောဲဏီရ။ ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ဒတူလိုၚ်မွဲဂၠံၚ်တရဴတုပ်ပ် ဟွံမွဲမဂးရော၊ ကံကုသဵုကောန်ဂကူမန် ကေတ်ကဵုဂွံမာန်ဟာ။ ပေဲါရုဲမာဲဂှ် အဓိကဟွံသေၚ် ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဇၞော်ဂှ်ရောၚ် ဒှ်အဓိက၊ ကမၠောန်ဒှ်ဒတုဲဖဵု မတူရူတဝ်အာကဵု ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဍာ်ဇမၠိၚ်ဂှ် ပိုဲဒးကၠောန်အာကၠာရောၚ်။ ဇၞးမာဲအလန်ဏံဂှ် ဍုၚ်မန်ဂကူမန် ဗၠးၜးဟွံသေၚ်။ ဇၞးမာဲအလန်တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဒတုဲဖဵုဟၟဲသၟးဟွံက က္ဍိုပ်သကိုပ်ဇၞော်ပိတၠ သီုဒးလုပ်ထံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံကီုရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ အာစာအံၚ်ထောန်လေဝ် ဇၞးမာဲ ဒှ်အမာတ်ကေၚ်ကာဂကူမန်တုဲ ဒးစုတိအာ ပ္ဍဲထံၚ်အလဵုအသဳပၞာန်ကီုရ ဟွံသေၚ်ဟာ။
ပရေၚ်ပါ်ပဲါ ပ္ဍဲကဵုက္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တၟိဝွံ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ဗွဲမဇၞော်ဂှ်တုဲ ဟိုတ်ဍေံဂွံဒှ်ဂှ် ဒၟာနူပရေၚ်ဆဵုဂဗ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညးတံ အောန်ဂှ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုစိုပ်ပ္ၚံက်ဝဲ တကအ်ပဥ္စလိုၚ် မၞုံအကြာဍုၚ်မတ်မလီုကဵု မုတ္တမဝွံဂှ် (ဝါ) ဝဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဇၞော်ဝွံဂှ် ပိုဲဒးဂၠာဲ ရဲခေပ်သၞေဝ် မဆိုက်ဗဒက်စိုန်သကီု ဇၞော်ဇၞော်ဂှ်ရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်မဂး ဂၠုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မဇက်ပ္ၚောံအာ ဍုၚ်မန်ဂှ် ဒးဗြံဗတက်စှေ်အာ ပ္ဍဲဝဲဂှ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုက္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တၟိတံဝွံ စပ်ကၠုၚ်ကဵု ပရေၚ်ကောန်ဂကူမန်မ္ဂး ပိုဲကဵုက္ဍိုပ် သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴပေၚ်ၚ်မာန်ရောၚ် လဝ်ကဵုဒှ်ကၠာရ ဟိုတ်နူညးတံ ဟွံစိုန်သကီု ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်တုဲ ဂၠုၚ်မအာတရဴဍုၚ်မန်ဂှ် ဖေက်ဗဂပ်အာ ပ္ဍဲဝဲပဥ္စလိုၚ်ဂှ်ရ၊
ဣဏံဂှ် ဒှ်အရာ ဂွိၚ်ကဵုစိၚ်ခက်ဟဂဵုဆု ဟွံသေၚ်။ ကမၠောန်ညးမဂး ညးခံၚ်၊ ကမၠောန်ညးခံၚ်ဂှ် ညးကၠောန်အာမ္ဂး ဟွံဒးဂွိၚ်မွဲသာ်ရ။ ဟီုအရေဝ်ဘာသာအေန်ဂလိက်မဂး “ပရောဝှိတ်ယှေန်နေဝ် professional” ဂှ်တုဲ၊ သွက်က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိတံဝွံ ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ညးတံ ကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်လၟိုန်န် ဟွံသေၚ်ရ။ ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ် ပရေၚ်ကောန်ဂကူတံဂှ် ညးတံဆဵုဂဗကၠုၚ် ဒုၚ်ဒဒိုက်ကၠောန်ကၠုၚ်ဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ဂကူမန်တံ ကေတ်ဂုန်စရာဲမာန်ရောၚ်။ ညးတံကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ဗၠေတ်တ်မွဲသာ် ပ္ဍဲကောန်ဂကူပိုဲတုဲ ဟီုပါ်ပဲါ ဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကမၠောန်ညးတံ ဟွံစိုန်သကီုတုဲ လုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ ဖေက်ပရေၚ်ရန်တၟံ ဟွံစိုပ်တိုၚ်ပကဴရ။
တၠပညာ ညးလေပ်ကွတ် ကောန်ဂကူမန်တံ မာနသၠုၚ် ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မဒှ်ကမၠောန်ညးတံ ဟွံသေၚ်ဂှ်လေဝ် လုပ်ကၠောန်ကေတ်က္ဍိုပ် ပြိုၚ်ပကာန်ကဵု သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တြေံတြေံ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်မန်တြေံတြေံတံရ။ ပြဝသာ်ဝွံ အောန်ကဵုဒတုဲဖဵု ကောန်ဂကူဂှ်တုဲ၊ စၞးဂှ် ကမၠောန်ပရေၚ်ဂကူ မပတံလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ် မဒှ်ကမၠောန် မၞုံကဵုၚုဟ်မး သွက်သဇိုၚ်ကောန်ဂကူ မဒှ်ကမၠောန်ညးတံတြေံဂှ် ညးတံ ဂပ်ဝ်ဒးသ္ပအဓိက ကၠောန်အာထေက်ရောၚ်။ ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲဓဝ်ဟေၚ် ဒှ်ကမၠောန်အဓိက သွက်ကောန်ဂကူ ဟွံသေၚ်ဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ ဂပ်ဝ်ထေက်ကဵု ဒးဂွံသတိရ။ ခမဳသၚ်မန်တံ ၜိုန်ဟွံကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီုလေဝ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ညးတံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဇုတ်ဓရံၚ် ကောန်ဂကူပိုဲ လမျီုကောန်ဂကူပိုဲဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ဂကူမန်တံ တုပ်စိုတ်ဒုၚ်တဲအိုတ်ရ။
ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တၟိဂှ် ဟိုတ်နူဟွံဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အတိုၚ်ဂၠံၚ်တရဴ အာမ်အေယူ မဖျေံလဝ်ဂှ်တုဲ ဒးဒုၚ်ဟီုပါ်ပဲါ နကဵုကောန်ဂကူမန်တံ ကြံၚ်ၚ်မ္ၚိုဟ်ဟ်ရ။ အာမ်အေယူ ပတိတ်လိက်လလောၚ်တြး ဒစဵုဒစးကဵု ဂၠံၚ်တရဴပေဲါရုဲမာဲညးတံ နပွမဟီုပတိတ်မပ္တံ “ညးဍုၚ်ကွာန်တံ လ္ပအာရုၚ်မာဲညိ” ဂှ်တုဲ အာစာဇၞူ မစိုန်ဒှ်တဴ ဥက္ကဌဗော်တၟိဂှ် ဟီုပါ်ပဲါရ။ လိက်လလောၚ်တြး အာမ်အေယူဂှ် ဗော်မန်တၟိဂှ် စၞးဒးဟီုဂရိုဟ်ပါ်ပဲါဂှ် ဂပ်ဝ်ဒးသ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴရောၚ်၊ ဟိုတ်ဍေံဂှ် အာမ်အေယူဂှ် ဗော်ရပ်လွဟ်မန်ကီု၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ကီု၊ ဂကောံဇုတ်ဓရံၚ် ကောန်ဂကူမန်နာနာသာ်ကီု ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ လိက်လလောၚ်တြးဝွံ စွံစိုတ်နဒဒှ်လိက်လလောၚ်တြး နူဗော်ဓမ္မတာ ညံၚ်ရဴဗော် ကံၚ်သဳကောန်ဂကူမန် (အဝ်သတြေလျာ) ဟွံထေက်ရ။ ဟိုတ်နူကောန်ဂကူမန် နူဗော်နာနာ မပါလုပ် သီုအာမ်အေယူ ဒစဵုဒစးကဵု ပေဲါရုဲမာဲအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ်တုဲ ဗော်မန်တၟိဂှ် ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ် ဆုတ်ကၠေံမွဲလဂံါ နူမလုပ် ဒုၚ်ရုဲမာဲမာန်ဏီဂှ်တုဲ နပွမသ္ပသာ်ဂှ်ဂှ် သီဗၜေါဝ်သိက္ခာညးတံ မာန်ဏီဂှ်ရောၚ်။ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး ကောန်ဂကူမန်တံ စွံစိုတ် ပ္ဍဲညးတံဂှ် နဒဒှ်ညးပါ်ဒကး လညာတ်ဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်မာန် ဒှ်ဂွံကီုရောၚ်။ ဂလိုၚ်ဏံ ကောန်ဂကူမန်တံ ဟီုဒစဵုဒစးဒၟံၚ်ဂှ် ညးတံ သ္ပမဇ္ဇျဟ်တုဲ ဆက်ကၠောန်အာ သီုဟွံကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်မွဲသာ်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ရ။
လညာတ်ပါ်ပဲါ ကောန်ဂကူမန်တံ နာနာသာ်ဂှ် ညးတံ ဂပ်ဝ်ထေက်ကဵု ဒးဗစာရဏာ ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ကီုရောၚ်။ သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးၜးဂှ် ဗော်ညးတံ ဒှ်အဝယ်လစှေ်ဇၞော်ဇၞော်မွဲရောၚ် ဂးတုဲ ပါဲတးကၠေံ လညာတ်ကောန်ဂကူမန် အလုံအိုတ်သီုဂှ် ကဵုဒှ်ဟွံထေက်ရ။ ဂကောံအာမ်အေယူ ကေတ်ကၠုၚ်လဝ်အခိၚ် ပွိုၚ်ထပှ်ဒစာံသၞာံ လးကၠုၚ်လဝ် ဂၠံၚ်တရဴမဟာဗျူဟာဂကူမန် သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးၜးဂှ် ဗော်မန်တၟိဝွံ ပလီုကၠေံ ဂၠံၚ်တရဴတံဂှ် ဟွံထေက်ကြိုက်ရ။ ဗော်လဵုမွဲလေဝ် ပလီုကၠေံ တၚ်သဂုတ်သွာတ် အာမ်အေယူတံဂှ် ဟွံထေက်ရ။ ပ္ဍဲအရာ မကဵုကၠုၚ်လဝ် သဂုတ်သွာတ်တံဂှ် ဂကောံအဓိက ကောန်ဂကူမန် ဗၞတ်အောန်အိုတ် ၜါစှော်ဂကောံပြၚ် ပါလုပ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ်။ လညာတ်အာမ်အေယူ ဂွံကလိဂွံ အဆံၚ်ဝွံဂှ်လေဝ် ဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ်ကဵု လညာတ်ဂကောံညဳသၟဟ်ဂကူမန်ကၠာတေံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ကီုရ။ လညာတ်သီုဖအိုတ်တံဂှ် ဍေံစဒှ်ကၠုၚ် နူသဘၚ်သဳကၠဳ လှာဲဂတးလညာတ် ပပတံနူသၞာံ အကြာ ၁၉၉၇ တေံ ဟီုမာန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီု အဆံၚ်ၚ်တံဝွံ က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်မန်တၟိတံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံကေၚ်ပါလုပ်သဳကၠဳတိုန်စိုပ် ဒှ်မာန်ရောၚ်။
“ယဝ်ကလိဂွံမာဲဂၠိုၚ်မဂး ပြံၚ်လှာဲကၠေံ သၞောဝ်အလဵုအသဳ မချူဓဇက်လဝ် သၞာံ၂၀၀၈ ဂှ် မာန်ရောၚ်ဂှ် ပိုဲဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ရ။” ဂလာန်အာစာဇၞူဝွံ မသက်ဂတာပ်လအ်ကၠုၚ်ဏံ ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲပရိုၚ်မန် နူဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် မချူပတိတ်လဝ် နဘာသာဗၟာရ။ ဂလာန်အာစာဇၞူ ညးမဒှ်က္ဍိုပ်သကိုပ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိ ဟီုပတိတ်လဝ်သာ်ဝွံဂှ် ဒဒှ်ရအောန်ကဵုပရေၚ်ဆဵုဂဗ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပြာကတ်ရ။ ကမၠောန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ညးဟွံကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ရံၚ်ကဵုဂလာန်ဂှ်မ္ဂး ဂွံတီကေတ် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲဂလာန်လဟီုညး ပ္ဍဲတဳဝဳ အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာဂှ်လေဝ် သီဗၜေါဝ် ဓရိုက်ပချဳ ဂၠမ်စိုတ်ကောန်ဂကူမန်တံ ဟွံမာန်ကီုရ။ တၚ်နၚ်ညး ဟီုလဝ် ပ္ဍဲတဳဝဳတံဂှ် ယဝ်ရစၟဳစၟတ် လ္ၚတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး ညံၚ်ညးဍုၚ်မန်တံ ဂွံစုတ်မာဲကဵု ဗော်ညးဂၠိုၚ်ၚ်ကီု၊ ညံၚ်စိုတ်ဂွံချဳကၠုၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဂကူမန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ကီုဂှ် ဟွံမွဲကွေံကွေံရ။ ယဝ်ရကောန်ဂကူမန်တံ စုတ်ကဵုမာဲဂၠိုၚ်တုဲ ညးတံ ကလိဂွံမာဲဂၠိုၚ်တုဲ ပြံၚ်လှာဲ သၞောဝ်နအဖဂှ် မာန်ရောၚ်ဟီုဂှ် ယုတ္တိအောန်လောန် ကောန်ဍုၚ်မန်တံ ဟွံပတှေ်စှေ်စို်တ်ရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သ္ပစၞး ကောန်ဂကူမန်တုဲ ကော်ဆော ပတိုန်ဂလာန် သွက်ဂွံပြံၚ်လှာဲသၞောဝ်ဂှ်တုဲ အလဵုအသဳ ဟွံဒုၚ်တဲ ပြံၚ်လှာဲကဵုဂှ်တုဲ အိုတ်ကၞောတ်တဲ ဒဵုကဵုညးတံ ဒးနုက်တိတ်ဂှ်တုဲ ဗလးအဆံၚ် ညးလ္ၚတ်ဓဝ်ဟေၚ်ရ။ ဒတူလိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သာ်ဂှ်ဂှ် အိုတ်မှာဇန် ကောန်ဂကူမန်တံ ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ဂှ် ဂွံလ္ၚတ်ကေတ်ရ။ ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် အခိၚ်ကၠာတေံကဵုလၟုဟ် ကိုပ်ကၠာဗော်ညး ဟွံဂွံစှေ်စန်ဒက် ပရေၚ်ရုဲမာဲဏီကဵု စှေ်ပရေၚ်စန်ဒက်တုဲဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ် ဓဝ်ဖေက်အောန်ကၠုၚ် ဗွဲမဇၞော်ရောၚ်ဂှ် အာစာဇၞူ ဟီုထံက်ထ္ၜးရ။ ယၚ်ဝွံဂှ် ဗွဲအဝယ်လစှေ်ဍာံပြဂှ်တုဲ ဒှ်ပရဲပရၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တုဲ၊ ပွိုၚ်ၜါစှော်သၞာံ ဒးဒုၚ်ကၟာတ်လဒဵုလဝ် လညာတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ညးဍုၚ်မန်တံ ဟွံဂွံဟီုဂးသဳကၠဳ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် နိဿဲကဵု ဗော်တၟိဝွံတုဲ လညာတ်ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဒတုဲဖဵု ကောန်ဂကူမန်ရ။ ယဝ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်
ဟွံမွဲဂှ် ကောန်ဂကူမန်တံ အခေါၚ်ဟီုဂးသဳကၠဳ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် လှဲလှဲလးလးလေဝ် ဟၟဲကီုရ။
ဂလာန်လဟီုအာစာဇၞူ ကော် နာဲၚိုဲတိၚ်ဝွံ ၜတ်ကၞာတ်ရံၚ်ကဵု ဂလာန်အာစာၚိုဲတိၚ် ဗော်ဒမ ကော် ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဂကူမန်တေံမဂး လညာတ်ဒတူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗော်မန်ၜါဝွံ ဒဒှ်ရ ဒစဵုဒစးဒၟံၚ် ဗၠေၚ်ဒၟံၚ် ဗုကဵုလစံက်ဂှ် ပြာကတ်ရ။ ဂလာန်အာစာၚိုဲတိၚ် မစိုန်ဒှ်တဴ ဒုတိယဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဂကူမန် မဟီုသွဟ်လဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ်မဇ္ဇျိမ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ မာတ် ၂၉ တေံဂှ်တုန်-
“ဥပဒေညးတံတိတ်ကၠုၚ်ဂှ် ပိုဲဗှ်ရံၚ်၊ ဥပဒေဏံ ဟွံစှေ်ဗီုပြၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳပုဟ်၊ သွက်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံလေဝ် ဒတုဲဖဵု ဟွံမွဲပုဟ်၊ ကောန်ဂကူတံ ဂွံကလေၚ်ဆာန်ကၟိန် ညးသကအ်လေဝ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်၊ — လောန်ကၠုၚ်ဂိတုဂျာန်နာဝါရဳတေံ ဂကောံမဟာမိတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲ ယူအေန်အေ ပတိတ်လိက်လလောၚ်တြးတၟေၚ်တုဲ အာတ်မိက် ညံၚ်ဂွံဗလးကဵု ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ညံၚ်ဂွံကၠောန်ကဵု ပေဲါသဳကၠဳတက်ကျာပိက္ဍိုပ်၊ ညံၚ်ဂွံပလေဝ်ကဵု တၚ်နၚ် ပ္ဍဲဥပဒေ မဟွံကြိုက်ကဵု ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ၊ ယဝ်ဟွံသ္ပကဵုသာ်ဂှ်မဂး ပိုဲဟွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲရောၚ်ဂှ် သ္ပဒတန်သဂုတ်သွာတ်လဝ်ရ။”
“ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ဥပဒေသၞာံ၂၀၀၈ တုဲ ကၠောန်ဗဒှ် ပေဲါရုဲမာဲဝွံဂှ် နူတေံတေံရ ပိုဲဟွံဒုၚ်တဲ၊ — ပေဲါရုဲမာဲဏံဂှ် ဒှ်ပေဲါရုဲမာဲ ပဲါတးကၠေံ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံရောၚ်၊ ကာလပိုဲ ကၠောန်ပၠန်ဂတး ထဍေၚ်ပတိတ်ဂျပါန်ဂှ် ပ္ဍဲဒၞာဲလဵုမွဲ ပိုဲဟွံပတိုန်စရၚ်ဗော်ပိုဲပုဟ်၊ ဟိုတ်နူညးအာက္ဍိုပ်တံ ညဳသၟဟ်၊ ဓဝ်ပတှေ် က္ဍိုပ်သကိုပ်တံ ခိုၚ်ကၠိုက် ဗိုန်ဗတ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဇၞးကၠုၚ်ရ။”
ဂလာန်အာစာၚိုဲတိၚ် ဝွံ သီဗၜေါဝ် စိုတ်ဓါတ်ကောန်ဂကူမန်တံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံသၟးမာန်ဟွံသေၚ် သီုသီဗၜေါဝ်ကေတ် ဂၠမ်စိုတ်ကောန်ဂကူဗၟာတံမာန်ရ။ ဂလာန်ဟီုသွဟ်ညးဝွံ သိက္ခာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန် သၠုၚ်တိုန်အာ စိုပ်ဘဝဂ်ရ။
က္ဍိုပ်သကို်ပ်ဗော်ဒမပိုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဂှ် ညးတံ ဒက်ပတန် အယာံမာတ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်သၟး ဟွံသေၚ်၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပံၚ်ကောံ ယူအေန်အေဝ်ဒဳကီု၊ ယူအေန်အေကီု ဒက်ပတန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။ ပံၚ်တောဲကဵု ဗော်အေန်အေဝ်ဒဳတုဲလေဝ် ဒက်ပတန်ကၠုၚ်လဝ် ဗော်ပြိုၚ်ပကာန် သဳအာပဳပဳ မာန်ကီုရ ဟွံသေၚ်ဟာ၊ ဟိုတ်နူပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ညးတံတုဲ ကုလသမဂ္ဂ ဒးဟီုပတိတ် ညံၚ်ပရေၚ်တက်ကျာပိက္ဍိုပ် ဂွံဒှ်ကီုရ။ အဆံၚ်ညးတံ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်သာ်ဏံ ကလိဂွံလဝ်အံၚ်ဇၞး အလုံဂၠးတိ ဒးသ္ပစၟတ်သမ္တီသာ်ဏံဂှ် ပိုဲတံ ဒးကေတ်ဂုန်စရာဲလေပ်ရ။ ၜိုန်ရအလဵုအသဳ ပလီုလဝ်ဗော်ညးတံ သီုဖအိုတ် ပသှေ်စွံလဝ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူသေံဇၞော် မွဲဓဝ်ကီုလေဝ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဂၠးတိ သ္ပဒၟံၚ်စၟတ်သမ္တီ ညးတံ ကၠုၚ်ဆဵုဂဗဒၟံၚ်ညးတံလၟိုန်န်ရ။ အလဵုအသဳပၞာန် ဟွံသ္ပသမ္တီညးတံဂှ် မုလလေၚ်မွဲ ဒှ်ကၠုၚ်ကုညးတံကီုရော၊ ညးတံဂှ် ဒှ်ဗော်ပြိုၚ်ပကာန်ကဵု အလဵုအသဳဂှ်တုဲ ဟွံဒးကေတ် ပရေၚ်စၟတ်သမ္တီ အလဵုအသဳပၞာန်ရ။ ပွမဒးကေတ် ပရေၚ်စၟတ်သမ္တီ နူအလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ဒှ်အရာ ပိုဲဒးပဓါန်ကဵု ညးတံ (အလဵုအသဳပၞာန်) ရောၚ်။
ဟိုတ်နူပိုဲ ပံက်ပတိုန်ဗော်တၟိတုဲ ညးမကေတ်ကၠုၚ်လဝ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဗော်တြေံတြေံတံ စိုတ်ခ္ဍောပ်ကဝေန်အာ စိုတ်အိုတ်အာ ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် ကဵုဒှ်ဟွံထေက်ရ။ တၚ်ဝွံ ညးမကၠောန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗော်တၟိတံ ဂပ်ဝ်ဒးဗစာရဏာဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ရ။ ဗော်တၟိဏံ ဂွံစိုပ်အဆံၚ်ဗော်တြေံတေံမာန်ဂှ် လောဲသွာမံၚ် ဟွံသေၚ်၊ ဒးတိုန်ဒၟံၚ် ဒဵုထပှ် ဇြဟ်ဒစာံဏီရ။ တရဴစးကဵု ဗော်ဒမ တရဴစးကဵု သဂုတ်သွာတ်ဂၠံၚ်တရဴ အာမ်အေယူ (ဝါ) သဘၚ်သဳကၠဳကောန်ဂကူမန်တုဲ လုပ်ပေဲါပြိုၚ်ပကာန် ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဒှ်ဒတုဲဖဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန်ရောၚ် ဟီုဂွံဟာ။ ကောန်ဂကူမန်တံ ဒစဵုဒစးဒၟံၚ်ဖိုဟ် ဆက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်မ္ဂး သ္ပစၞးကောန်ဂကူမန်တုဲ ဟီုစဵုဒၞာအာ သွက်ဂုန်ဖဵုကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲပါလဳမာန် အလဵုအသဳပၞာန်ရောၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်မာန်ညိဟာ။ ပရေၚ်ညဳသၟဟ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူမန် ညံၚ်ဂွံနွံဂှ် ဗော်မန်တၟိဂှ် သ္ပအဓိက ချပ်ဗစာအာ ဟၟဲရဟာ။ ပံၚ်တောဲကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တုဲ စဵုဒၞာအာ ဂုန်ဖဵုဂကူမန် ကၠောန်အာဒတုဲဖဵု သွက်ဍုၚ်မန်ဂှ် ၜိုန်ရဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေံါပန်ပှော်တုဲ
ဒ္ဂေတ်ဗက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗဒဲါစှ်သုန်သၞာံကီုလေဝ် တ္ၚဲဏံ ဇာတ်ဂှ်လီုအာတုဲရ ဟွံသေၚ်ဟာ။ ပရေၚ်ဆဵုဂဗဝွံ နွံကဵုၚုဟ်မး လောန်သန်။
ပြဒ္ဒညာ ပ္ဍဲဍုၚ်မန် နွံဒၟံၚ်ဖေနဖေနံၚ် နအဖ ဆက်သီဒၟံၚ် တိဍာ်ကၠအ်သွဝ် ကောန်ဂကူမန်တံဖိုဟ်၊ သီလဝ်တုဲလေဝ် ဗဒဲါကဵုဠက်ဨက၊ တုဲပၠန် နအဖ ကေတ်နၚ် ကောန်ဂကူဗၟာ နူဒေသလတူတုဲ ကဵုဖျေံသဇိုၚ်ဍုၚ်မန် သွက်ဂွံဖနှဴဆီ၊ စပ်ကဵုကိစ္စဏံ ဗော်မန်တၟိဏံ ဂွံမာဲဂၠိုၚ်တုဲ ဂံၚ်ဒစဵုဒစးအာ ဒှ်မာန်ဟာ။ တုဲပၠန် ဗော်ဇကုမွဲဓဝ် ဒတူလိုၚ်တၞဟ်ခြာ တိတ်အာနူကောန်ဂကူမန်မ္ဂး ဂုန်ဖဵုသွက်ဂကူမန် ဇၞော်ရောၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်မာန်ကီုဟာ။ ဗော်ညးတံ ကေတ်အခေါၚ်အုပ်ဓုပ် အလဵုဇကု ( self determination) ကီုရောၚ် ဟီုဒၟံၚ်ဂှ်၊ နကဵုညးတံ တၞဟ်ခြာအာတ်မိက်အာတုဲ ဟွံပံၚ်ဗစပ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် တၞဟ်ဟ်တံရဟာ။ ဗီုညးတံ ကၠောန်ဒၟံၚ် အာတ်မိက်ဒၟံၚ်ဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ခေတ်အဆက်ဆက်တံ ကေၚ်အာတ်မိက်ကၠုၚ်လဝ် တုဲတုဲရ။ ဆဂး ဟွံဂွံ ဟွံစှေ်ဗီုတုဲ ဗော်ပၠတရဴ ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဂြိုပ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒးဆက်လုပ်အာ ပေဲါဗတိုက် နကဵုနဲကဲဆီပါ်ဍာ်ဇွောဝ်ပၠန်ရ။ ဗော်မန်တၟိ ဒးဒုၚ်စုတ်ကၠာ်တုဲ ပါ်ကရေက်တိတ် နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံဂှ် အကာဲအရာတုပ်သၟဟ်ဒၟံၚ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍောတ်တ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မပါ်ကရေက်တံ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံဂှ်တုဲ ယဝ်ပတောံၜတ်ကဵု ဂၠဴပြးကၠကိတ်မ္ဂး ဒှ်မာန်ရောၚ် ၜိုန်ရဟွံဂံၚ်ပရဟ်ဟီုအိုတ်ကီုလေဝ် သၞာံခြာဟွံလအ်ဏံ မတ်ဗြဲအး အကးဇြုၚ်မ္ဂး ဒဒှ်ဍာံဂှ် ဇၟာပ်ညးအဲ တီကေတ်ကၠးကၠးမာန်ဖအိုတ်ရောၚ်။ ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် ဒှ်အဓိက ပ္ဍဲအရာကေတ်ကဵု ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ညးမကၠောန် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ဟွံတီကၠိုဟ်လဝ် ဂၠံၚ်တရဴမဟာဗျူဟာကောန်ဂကူ ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်မွဲသာ်တုဲ ကၠောန်အာဂှ် နူကဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂုန်ဖဵု ကြက်ကတဵုဒှ်အာ အောန်ကဵုဂုန်ဖဵုမာန်ရောၚ်။
Categories
ပေဲါရုဲမာဲ- ၂၀၁၀ တုဲမ္ဂး (၁)
(ဗညာရာံ) – အကြာဏအ် မၞိဟ်စိုတ်လုပ်စဂၠိုၚ်ဂှ် ပေဲါရုဲမာဲ- ၂၀၁၀ ဟွံသေၚ်ရ။ ပေဲါရုဲမာဲဏအ်တုဲမ္ဂး မုဒှ်ကၠုၚ် မာန်ရော စိုတ်မိက်ဂွံတီဂှ်ဏောၚ် ဂၠိုၚ်ရ။ ရံၚ်ကေတ်ဗော်ရပ်လွဟ်တအ်မ္ဂးလေဝ် ဗီုညးတအ် ပလီု ပေဲါရုဲမာဲဏအ် ဟွံသေၚ်ရ။ ရဲဒဳမဝ်ကရေဇြဳတအ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ကဵုညးတအ် ပလီုဟွံမာန်ကီု တုပ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်တီလဝ်မွဲသာ်ဂှ် ပေဲါရုဲမာဲဝွံ ၜဵုၜဵုခရံက်ခရံက် တုဲဒှ်အာ အတိုၚ်ဂှ်ဏောၚ် မဒှ်ရ။
ပေဲါရုဲမာဲဏအ်တုဲမ္ဂး မုဒှ်မာန်ရော ယဝ်သသၟာန်မ္ဂး သှ်ဝါတ်ရ။ ဂွံသှ်ကဵုဂှ် သွာၚ်ဍေံဂၠိုၚ်ကွေံဏောၚ်။ နူလဵု ဂွံစသှ်ရော။ ဗီုညးဂမၠိုၚ် တော်လဝ်ဂှ်ရ ပေဲါရုဲမာဲတုဲ အလဵုအသဳတိုန်ကၠုၚ်တၟိဂှ် ဒးဒှ်အလဵုအသဳပၞာန်ဏအ်ဟေၚ်ရ။ အလဵုအသဳပၞာန်တံဏံဂှ် ယဝ်ရဍေံတအ် ဒှ်မံၚ်ရဲဗက်သၞောဝ်တှေ် ဗှ်ရံၚ်သၞောဝ်ဍေံတံတုဲ ဆိၚ်ဆစဒးမံၚ်ညိဏီရ။ ဆဂးမၞိဟ်စဏအ်ဂှ် ရဲရံၚ်မုက်သၞောဝ်ဟွံသေၚ်။ သၞောဝ်ဍေံတအ် ဓဇက်လဝ်ဂှ် ဍေံတအ်လေဝ် ရှေ်သှေ်ဟွံသေၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂွံဆိၚ်ဆ ဟွံလောဲပုဟ်။ ညးတၞဟ်ဆိၚ်ဆဝါတ်က္ဍၚ် ဗၟာတအ် ဒးကအ်က္ဍၚ်ရ။ ဍေံတအ်ဒးစိုတ် ဗီုတအ်ဏအ်ရဏောၚ်။
ဆိၚ်ဆဟွံဒးဂှ် မိက်ဂွံဆိၚ်စမ်ရံၚ် မွဲတဲ။ စိုတ်အဲတှေ် ပေဲါရုဲမာဲတုဲမ္ဂး ဒှ်ပၞာန်ပၠန်ဏောၚ်။ ဣဏအ်ဂှ် ညးဂလိုၚ် ဟီုစမံၚ်တုဲတုဲရ။ စပ်ကဵုဒပ်ပၞာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ကေုာံ ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် အလဵုအသဳတအ် ဓရတ်လဝ်ကွေံကွေံရ။ အခေါၚ်မွဲသာ်လေဝ် ဟွံကဵုညးသ္ကအ် ပယျာတ်ကေတ်အတေၚ်တှေ် ပဲါနူပန်ညးသ္ကအ်တုဲ သ္ဇက်ဂွံရုဲဟွံမွဲ ဒးပန်ညးသ္ကအ် တီကၠးရ။ ပန်အလန်ဏအ်ဂှ် ဟွံတုပ်ကဵု ဗီုကၠာတေံရဏး။ ပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် ဒ္ဂေတ်မံၚ်ဒ္ဂေတ်ကၠဵုတုဲ ဍေံသ္ပဆဆဵုပၠန်ဏောၚ်။ ဘိုအ်ဂွံယအ်စှေ် နူကၠာတေအ်ဟွံမွဲ ဘိုအ်ဂွံဂၠိုၚ်တိုန်ုရနွံ။ သၞောဝ်ဍုၚ်ဂှ်လေဝ် စဵုဒၞာကဵုဇကု ဟွံမွဲ၊ ပၞာန်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်မၚ်ပၞာန်အရိုၚ်တုဲ ဒဒိုက်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဍာ်စိုပ်ကအ်ဏောၚ်။
တုဲပၠန် ဆၜိုတ်ဒဒိုက်ပၞာန်ဗၟာကီုဓဝ် လ္ပခယျဏး။ ဒဒိုက်ဂကူဇကုကဵုဂှ်လေဝ် နွံကီုဏောၚ်။ ရဲနွံမံၚ် ပ္ဍဲဗော်ကျဖုတ်တအ်ဂှ်၊ ရဲနွံမံၚ် ပ္ဍဲဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ်၊ ရဲဒးပံၚ်မံၚ်ကဵု ဗၟာတအ်ဂှ် ကလေၚ်ဒှ် အန္တရာယ်ကဵု ဂကူဇကု မာန်မံၚ်ဏီ။ ဆဂး သီုဖအိုတ်ဂှ် အဲဟွံဟီု။ ပ္ဍဲဂကူကရေၚ်တအ်ဂှ် ဟွံဒးမံၚ် ဒဵုကဵုပေဲါရုဲမာဲတုဲ လၟုဟ်ရဂှ် ဒှ်မံၚ်ညးသ္ကအ်ဣယျ။ ဗီုဂှ်ကီု ပ္ဍဲဂကူမန်ပိုဲလေဝ် အခိၚ်ဟွံရုဲ ဒှ်ဗီုဂှ် မာန်မံၚ်ရ။ အစဳအဇန် ပါ်ဒကးဆီ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဗၟာတအ် ဓမံက်အာရုပ်ရဴဟေၚ်ရ။
ရဲရုဲမာဲတံဂှ်ကီု၊ ရဲသၟာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တအ်ကီု၊ ရဲဒးကဵုကေတ်မံၚ်ကဵု ဗၟာတအ်ကီု ဟွံဒှ်သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံသေၚ်။ ညးတအ်လေဝ် ညးတအ်စၟတ်သမ္တီလဝ် ဇကုညးတအ် နဒဒှ်သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟေၚ်ရ။ သွက်ဂွံသ္ပစၞးဂကူမန်တုဲ လုပ်ဒုၚ်ရုဲမာဲဏောၚ် ဂးလဝ်ကီုလေဝ် ကာလဒးကေတ်စကွေံကွေံ ဖေက်ညးတအ် ဒးချာံ ဖေက်ရမျာၚ်ညးတအ်လုပ်၊ ဖေက်ညးတံ ဟီုဟွံတိတ်ရ။ လ္တူနူဂှ် သၞောဝ်အက်ဥပဒေ မပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဂကူဇကု လ္ၚဵုတအ်ဂှ်လေဝ် ညးတအ် ဒးထ္ပက်ကဵုစၟတ်တဲဟေၚ်ရ။ ယဝ်ရညးတအ် ဟွံထပက်စၟတ်တဲ ဟွံဗက်အလိုက်ဗၟာတအ်မ္ဂး နဒဒှ်ညးမစှေ်စးကဵု အလဵုအသဳ၊ နဒဒှ်ညးမဖံက်ပကဝ်သၞောဝ်၊ နဒဒှ်ညးမဆက်ဆောံကဵု ရဲဂြိုပ် ဍေံစောတ်စောဲဂွံ နာနာသာ်ရ။ ဟွံဒးဗီုတှေ် သီုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဍေံရိုဟ်ထောံ ဂွံမံၚ်ရ။ အခေါၚ်ဟွံမွဲ ပ္ဍဲသၞောဝ်ဂှ် ဍေံကဵုဇကုဂွံတှေ် အခေါၚ်မၞုံ ပ္ဍဲသၞောဝ်ဂှ်လေဝ် ဍေံရုပ်သီကၠေံ ဂွံမံၚ်ကီုဏောၚ်ဂှ် ဝိုတ်စဟွံဂွံရ။
ညးလ္ၚဵုဟီုဂှ် သၞောဝ်ဍေံလၟုဟ်ဏအ်ဂှ် ဟွံခိုဟ်ပုဟ် ပိုဲတီ၊ ဆဂး ပလေဝ်အာသိုက်က် ဂွံမံၚ်ဏောၚ် ဂးရ။ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အလုံးရမန်ကီု၊ ဗော်ပံၚ်ကောံဇြဟတ် ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကီု၊ ဗော်ဗၟာ ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် တၞဟ်သၟာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဂွံပလေဝ်သၞောဝ်လ္ပာ်ခိုဟ် ဍေံဒှ်ဟွံမာန်ရ။ ပ္ဍဲစၠတ်ထဝ်ဂှ်လေဝ် ဒၞဲါဒးဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ဇၞော်ဇၞော်တအ်ဂှ် လုပ်ၜေတ်မာန် ဟွံသေၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုမၞိဟ် (၁၀၀) ဂှ် ဍေံဂွံလဝ် (၂၅) တုဲယျ။ အကြာဗော်ဗၟာလ္ၚဵု ကေုာံ ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ်လေဝ် အမာတ်ဍေံတအ် လုပ်ကေတ်လဝ်ဒၞာဲ နွံမံၚ်။ ဗော်ဒပ်ပၞာန်အပိုၚ် ညံၚ်ကဵုဗော်ကျဖုတ်ဂှ်လေဝ် လၟုဟ်ဇြဟတ်ဇၞော်အိုတ်ရဏောၚ်။ တုဲပၠန် ဂွံပလေဝ်သၞောဝ်ဂှ် ဒးကေတ်ဇြဟတ်မၞိဟ် (၇၅) ပြၚ်မှဏး။ အကြာစဂှ် မၞိဟ်ဇကုရ ရဲဒးစိုတ်ကဵုသြန် ရဲဒးစိုတ်ကဵုဗြဴ ပါကၠုၚ်တှေ် ကပှ်စောၚ် ဒးအိက်ကၞိ၊ အဝဲါခၟဳအောန် အာနာန်ရာံ၊ အမာတ်တအ်ဏအ် ဂွံပလေဝ်ဗိုက်ဂၠိက်မွဲတဲ ဂးတုဲ ဖေက်ဂၠိက်သၠောတ် ပ္ဍဲပါလဳမာန်ကွေံရ။
ရဲဗော် မံၚ်ပ္ဍဲပါလဳမာန်တအ်ဂှ်ကီု၊ ရဲဗော်သၟဝ်တိတအ်ဂှ်ကီု၊ ရဲဗော်ရပ်လွဟ်တအ်ဂှ်ကီု ဒှ်မွဲကသပ် မွဲဂၞန်ဏောၚ် ယဝ်ရဒှ်မ္ဂး၊ ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပရေၚ်ပၞာန် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပရေၚ်မၞိဟ် ပရေၚ်နာနာသာ်တအ်ဂှ် ဗၟာတအ် ကျမံၚ်ညးတၞဟ်ဣရ ယဝ်ရဍေံတအ် တော်စိုပ်မ္ဂး ရဲကံၚ်သဳဂီုကၠီုဍုၚ်တအ် ကဵုမတ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်တုဲ အခိၚ်ဟွံရုဲ သီထောံအဝဵုမာန်ပၠန်ရ။ ဍာံဍာံဂှ် ရဲကံၚ်သဳဏအ်ဏောၚ် အဝဵုနွံမံၚ်ဏး။ အလဵုအသဳ မအုပ်ဓုပ်မံၚ်တအ်ဂှ်လေဝ် အဝဵုဟွံမွဲကွေံကွေံ၊ အမာတ် ပ္ဍဲပါလဳမာန်လေဝ် အဝဵုဟွံမွဲ ကွေံကွေံ၊ အဝဵုဇေတ်တ်ဂှ် အာနွံမံၚ် ပ္ဍဲကံၚ်သဳတေအ်ဏောၚ်။ ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဍေံရုဲစာၚ်ဗဇဵု၊ စၠတ်ထဝ်ဂှ် ဒှ်ဖလာတ်ဗဇဵုစာၚ်၊ စာၚ်တအ်ဂှ် ဇဵုဗီုဒးစိုတ် စာၚ်ဍေံ ဒးဇၞးဏောၚ်။ စာၚ်ဍေံ ဟွံဇၞးမ္ဂး ဟွံသေၚ်တှေ် စာၚ်လဵုဇဵုဟွံခိုဟ် ဟွံသေၚ်တှေ် ဇဵုဍေံဟွံဒးစိုတ်တှေ် လုပ်ထၟာဲသွရ။ သီုစာၚ်သီုဒေၚ် ဟွံကလၚ်ပၟိၚ်ဍေံတှေ် ဍေံပလီုထောံဝိုၚ်ရ။ သီထောံအဝဵုရောၚ်။ သီအဝဵုဂွံဟာ လ္ပသၟာန်ဏး။ ပ္ဍဲသၞောဝ်ဍေံရဂှ် ဟီုလဝ်တုဲတုဲ ချူလဝ်တုဲတုဲ အခိၚ်ဒးစိုတ်ဂှ် ကလေၚ်သီုထောံအဝဵု ဂွံမံၚ်။
ဟးမၞိဟ်ဏအ် ဟီုလ္ပာ်ကြေပ်ကၠးကၠး လ္ပဗျိပြဟ်။ ကြေပ်နူဏအ် လဴကဵုညိဏီ။ အလဵုအသဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲကာလပေဲါရုဲမာဲတုဲမ္ဂး အစဳအဇန်ဍေံတအ် သွက်ဂွံကၠောန်ဂှ် ဖျေံဖျောန်လဝ်တုဲတုဲရ။ လ္ပာ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗော်ကျဖုတ် ဗော်ညဳသၟဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် နွံမံၚ်ရ။ လ္ပာ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ် ကုမ္ပဏဳနာဲတေဇတအ် ကုမ္ပဏဳဇြေကပါတအ် နွံမံၚ်ရ၊ ပရေၚ်မၞိဟ်ဂှ် ဂကောံမၞိဟ်ဗြဴဍေံတအ်၊ ဂကောံပလိုတ်ပၟတ်ဍေံတအ်၊ ဂကောံသ္ဂံၚ်ဒေါအ်ဇူဍေံတအ် နွံမံၚ်ရ။ သွာၚ်နာနာ ဍေံတအ် ပလေဝ်ပလေတ်တုဲရ။
အကြာတအ်ဏအ် ကုမ္ပဏဳကွဳစက်တၠမန် ဒးခ္ဍိုက်ဂရိုက်ဂှ် ရံၚ်ကေတ်ရ။ အာဂတနူဏအ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မုလေဝ် ချဳဟွံဂွံရ။ ပြဟ်ဟ်ဏအ် ကဆံၚ်ဂကူဗၟာ သဝ်မံၚ်ဏီရ။ အတိုၚ်ပိုဲ ဆဵုမံၚ်တှေ် ဂကူဗၟာဇေတ်တ်တအ်ဂှ် ကဆံၚ်သဝ်မံၚ် ကွေံကွေံဏောၚ်။ အာဂတနူဏအ် ဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ် ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ် ဍေံဟွံကၠောန်ရ။ ညံၚ်ဒေသဗၟာ ဂွံဇၞော်မောဝ်ရ ဍေံကၠောန်။ ရံၚ်ကေတ်သၞေဟ်က္ၜၚ်ဍေံ။ စၞးဒးကၠောန် ပ္ဍဲကအ်လ္ဂုတ်ဂှ် ဍေံအာကၠောန်ထောံ ပ္ဍဲဓဝဲါရ။ လၟုဟ်ဗၟာတအ် တော်တိုန်ဗီုဏအ်ဣယျ။ ဂကူဗၟာ ကဆံၚ်ညံၚ်ဂွံလှုၚ်ဂှ် ကၠောန်ကၠာ၊ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ကၠုၚ်သ္ပကောန်ရဲဗၟာညိရ၊ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဒှ်ကၠုၚ်ကောန်ရဲဗၟာတုဲ ဆီနှဴအာမ္ဂး ရဲပၠန်ဂတးတအ် ဍာ်သိုၚ်ဒလာဲဇတ်ရ။ အာဂတနူဏအ် သွက်ဗုၚ်ဂၞဴဂွံဖဲ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ညံၚ်ဂွံသွံစဇကု၊ ညံၚ်ဂွံဒးဂစာန်ကတ်လိက်ဗၟာ၊ ညံၚ်ဂွံဒးလုပ်ဇိက် ပ္ဍဲရုၚ်ကမၠောန်ဗၟာ၊ ညံၚ်ဂွံဒှ်အာ ဂကူဗၟာဂှ် အစဳအဇန်ဍေံတအ် နွံမံၚ်ရ။
ပရေအ်အိုတ်မွဲသာ်ဂှ် ဗၟာတံ ဇြောတ်ကေတ်သယံဇာတ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် မဒှ်ရ။ အတိုၚ်ညးလ္ၚတ်တံ ဆိၚ်ဆလဝ်မ္ဂး ဍေံတအ်ဘိုအ်ဂွံ တက်ကၟိုန်ဇဵုမွဲလ္ပာ် (၇၂) မ နွံရ။ ကၟာဇဵုမွဲလ္ပာ်ဝွံ နွံပ္ဍဲဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ် သီုဖအိုတ်ရ။ ဍေံတအ်ပံၚ်ကဵု ကုမ္ပဏဳကြုက်တုဲ ဆိၚ်လဝ် သီုတန်ကၟိုန်ၜဳသြၚ်လောန်ဏီရ။ ပ္ဍဲရးတၞၚ်သဳဂှ် ပံၚ်ကဵုကုမ္ပဏဳဍုၚ်သေံတုဲ ဘိုအ်ဂွံတန် ကၟိုန်ၜဳတၞၚ်သဳ နွံရ။ လ္ပာ်ဗၟံက်ဏအ် ဗီုဒးဖေက်မံၚ် ကုမ္ပဏဳကြုက်ကဵု သေံတအ်ကီု၊ လ္ပာ်ပလိုတ်တေံလေဝ် ချေၚ်တံ၊ ကချေၚ်တံ၊ ရခေၚ်တံ ဒးဖေက်မံၚ် သီုကြုက် သီုဂလာရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံ မပ္တံ ၜဳမေခ မလိခ ၜဳယှိုယ်လဳတအ်ဂှ်လေဝ် ဘိုအ်ဂွံစိုပ် သၟဝ်တဲကြုက်ဖအိုတ်ရ။ ဍုၚ်တအ်ဏအ်ဂှ် ရဲစွံၚုဟ်မးကဵု အခေါၚ်မၞိဟ်ဟွံသေၚ်။ ဒှ်အာရဲစွံၚုဟ်မးကဵု သြန်ဟေၚ်ရ။ ဂွံစဵုဒၞာဗၟာဂှ် လောဲမံၚ်ညိဏီ၊ ဂွံစဵုဒၞာ ဍုၚ်တအ်ဏအ်ဏောၚ် ဝါတ်ဂါတ်မံၚ်။ ဍုၚ်တအ်ဏအ် ဆက်ဆောံမံၚ်ကဵု ဗၟာဏောၚ်တှေ် အမေရိကာန်တအ်၊ ဍုၚ်ယူရောတအ် ဗီုလဵုကရေဲကရေဲ ဗၟာတအ် ကၟာတ်ထောံကတောဝ် နကဵုတောဝ်ချဵုတုဲ တိက်ၜိုဟ်ဟ်ရ။
ဆဂှ်ဓဝ်ဟာ။ ဟွံသေၚ်ဏီ၊ တိဗ္ၚကၠအ်သွဝ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒးလေၚ်ဒိုက်မံၚ်ဏီ။ အလဵုအသဳပၞာန်ဝွံကီု၊ အလဵုအသဳ မတိုန်ကၠုၚ်တၟိကီု နကဵုသၞောဝ်ဍေံတအ် မချူဓဇက်လဝ်ဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ပိုၚ်တိပိုၚ်ဍာ် ဟွံမွဲရ။ ကဵုလဝ်အခေါၚ် ဆၜိုတ်ဂွံအာတ်ကၠောန်ဓဝ်ရ။ ကဵုလဝ်အခေါန်ကဵုအလဵုအသဳညိ၊ လိၚ်ကေတ်လဝ် ပွိုၚ်မူစိသၞာံရော။ အာယုက်အိုတ်အာယျဟာ။ အာယုက်အိုတ်မ္ဂး ထပ်လိၚ်ပၠန် အာမံၚ်အတိုၚ်ဏံဏောၚ်။ မၞိဟ်ကၠောန်ဗ္ၚ ဂွံပိုၚ်တိဗ္ၚ ဟွံသေၚ်၊ မၞိဟ်ကၠောန်ဗ္ၚ ဆၜိုတ်ဂွံထဲတိဓဝ်ရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲကာလဂကူဗၟာတအ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်မ္ဂး တိဗ္ၚကၠအ်သွဝ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဍေံတံကၠုၚ်သီကေတ်လောဲလောဲ၊ ဍေံတံကၠုၚ်ဇိက်ဇကုလောဲလောဲရ။ ကာလ ဗၟာကဵုဗၟာကေတ်မ္ဂး တိတအ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ဒြပ်ဍေံပၠန်ရ။ ဍေံမှ ဟွံဗက်သၞောဝ် မုဂွံပကဵုဍေံ ဂွံရော။ တုဲပၠန် သၞောဝ်ဍေံဂှ်ပၠန် ချူလဝ် သွက်ဍေံဖအိုတ်၊ ချိုတ်ရပိုဲမွဲသ္ကအ်။ နူလၟုဟ်ဏံရဂှ် တိဗ္ၚပ္ဍဲဍုၚ်မန်ကီု၊ ပ္ဍဲရးတၞၚ်သဳကီု၊ ပ္ဍဲချေၚ်၊ ကချေၚ်တေံကီု ဗၟာတအ် သီကေတ်လဝ် ကဵုလက်ဨက ကဵုကိုဋ်ဨကတုဲရ။ အာဂတနူဏအ် ၜိုတ် (၃၀) သၞာံပၠန်မ္ဂး ဂကူဗၟာဂှ် ဒှ်အာဗီုဂကူသေံ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံတုဲ ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ဒှ်အာဗီုကောန်ပယျဵု ပ္ဍဲဍုၚ်သေံလၟုဟ်ဝွံရ။
စပ်ကဵုသာသနာပၠန် ဂိုဏ်သုဓမ္မာဂှ်လေဝ် ဂိုဏ်ဗၟာ၊ ဂိုဏ်ယှိုယ်ကျေန်ဂှ်လေဝ် ဂိုဏ်ဗၟာ၊ ဂိုဏ်မဟာယျေန်ဂှ် ကၠုၚ်နူသေံမန်၊ ညးပိဂိုဏ်ဝွံ ဂွံပံၚ်ကောံ ညးသကအ်ဂှ် ဟွံလောဲရ။ ဟိုတ်နူအစောဲအလာံဇၞော်တုဲ ဂွံဒှ်ရာမညနိကာယဍာံဍာံဂှ် ဟွံမွဲဏီရ။ ပြဟ်ဟ်ဝွံ ရာမညနိကာယဟီုဂှ် ညးဂလိုၚ်တီလဝ် ဂိုဏ်သုဓမ္မာရ။ ပိုယ်ရံၚ်ဝၚ်မ္ဂး ဂိုဏ်သုဓမ္မာမန်လၟုဟ်ဝွံ ဂိုဏ်သုဓမ္မာဗၟာ ဟွံသေၚ်။ ပိုဲကော်စ ဂိုဏ်ဇၞော်ရ။ ဂိုဏ်ဇၞော်ဟီုဂှ် ဒှ်ဂိုဏ်မဟာဝိဟာရ။ ဂိုဏ်မဟာဝိဟာရဂှ် အတိုၚ်အဲလ္ၚတ်လဝ်မ္ဂး စနူခေတ်ဓမ္မစေတဳဏောၚ်၊ မုဒှ်ရောဟီုတှေ် ကၠာနူသၟိၚ်ဓမ္မစေတဳဂှ် ဂိုဏ်မန်ပိုဲ ထုဲထံၚ်မံၚ်၊ စိုပ်လက်ထက်ညး ညးပထောံ မွဲဂိုဏ် ဒှ်အာဂိုဏ်မဟာဝိဟာရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗဂေါ ညးသိုၚ်လဝ်ဘာမွဲ မၞုံယၟုမဟာဝိဟာရ။ ဘာဏအ်ဂှ် သၚ်ကတ်လိက် နွံကဵုလ္ၚီရ၊ သၚ်တအ်ဏအ်ဂှ် ဒ္ဂေတ်ပဋိပတ် ခိုဟ်ကွေံကွေံရ။ အဆက်သၚ်တအ်ဏအ်ရ ဒှ်အာဂိုဏ်ဇၞော်လၟုဟ်၊ ဒှ်အာသၚ်ရာမညနိကာယ ပ္ဍဲကအ်သိၚ်ဃိုဠ်၊ ဒှ်အာဓမ္မယုတ္တိကနိကာယ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ၊ တုဲပၠန် ကၠုၚ်ဒှ်သၚ်ဂိုဏ်မဟာယျေန် ပ္ဍဲဍုၚ်မန်၊ ဒှ်အာသၚ်ဝနဝါသဳ (ယှိုယ်ကျေန်လၟုဟ်၊ အဆက်မှာထေရ်သဳလ ကောန်ညးဗဂေါ) ကီုရ။
လၟေၚ်ဒဒှ်ဏံဂှ် ပိုဲဟွံတီတုဲ ပိုဲကဵုပိုဲ ဒးပါ်ခြာမံၚ် ညးသကအ်ရ။ ပ္ဍဲဗၟာတအ်ဂှ် ဍေံတအ်ပါ်လဝ်ဂိုဏ်တုဲ ဍေံတအ်ကဵုဍေံတအ် အာညးကအ် ဂွံမံၚ်ဖိုဟ်၊ ပိုဲမွဲရဲ မုပအာဟွံဂွံရော။ အတိုၚ်အစဳအဇန်ဗၟာတအ် ဖန်လဝ် အဲဂွံမိၚ်လဝ်ဂှ် အာဂတနူဏအ်မ္ဂး လိက်မန်ဂှ် ဍေံခ္ဍန်ဖျေံဏောၚ်။ ကၠာတေံဏအ် ဍေံခ္ဍန်ဖျေံကဵုဘာသာရ။ ကသပ်ဂှ် ဟွံအံၚ်ဇၞးတုဲ လၟုဟ်ဍေံဆိၚ်လဝ် သွက်ဂွံခ္ဍန်ဖျေံကဵုဒေသဏောၚ်။ ဥပမာ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ သှ်လိက်မန်ဂွံ၊ မ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန် အခေါၚ်သှ်လိက်မန် ဟွံမွဲ မဒှ်ရ။ တုဲပၠန် ဍေံခ္ဍန်ဖျေံကဵုတန်၊ ၜိုတ်တန်ဇၞော်ရ သှ်လိက်မန်ဂွံ၊ စိုပ်တန်ဓမ္မာစရိယမ္ဂး သှ်ဗီုဗၟာ။ ဟွံသေၚ်တှေ် တန်ဓမ္မာစရိယဂှ် ဍေံဟွံကၟာတ်လိက်မန်၊ ဆဂး ညံၚ်အာယုက်တန်ဓမ္မာစရိယ ဂွံအိုတ်ဂှ် ဍေံဖ္ဍိုန်ဖျေံတုဲ စၞးဂှ် ဍေံဆိၚ်လဝ် သိုၚ်တက္ကသိုလ်တအ်ဏောၚ်။ ဇၟာပ်တွဵုရး ဇၟာပ်ရးဒေသတအ်ဂှ် ဍေံတံ ပံက်ဘာတက္ကသိုလ်သၚ်ဏောၚ်။ အံၚ်တန်ဇၞော်တုဲမ္ဂး တိုန်တက္ကသိုလ်သၚ်ညိ။ တက္ကသိုလ်တုဲမှ ဍေံကဵုဂ္ဇံဘာဏောၚ်။ ဂွံဂ္ဇံဘာဂှ် ဒးကေတ်အခေါၚ်ကဵု ညးဇၞော်သၚ်ဗၟာတအ်ဏောၚ်။ ဍေံတံဒှ်အာ ဗီုဍုၚ်သေံရ။ စိုပ်အခိၚ်ဂှ်မ္ဂး သၚ်မန်တအ်ဂှ် တဲအောန်အိုတ် ဂွံဂ္ဇံဘာ ပ္ဍဲကွာန်ဇကုဂွံဂှ် ဒးလေပ်လဝ် လိက်ဗၟာရ။ ဂွံဒှ်ကျာ်ဇၞော်ဂွံဂှ် ဒးဗ္ဒလဝ် အ္စာတၠဗၟာတအ်ရ၊ မန်ကဵုမန် ညံၚ်ဂွံပၠံၚ်ဘာညးသကအ်၊ မန်ကဵုမန် ပၠံၚ်ဘာမ္ဂး ဗၟာညံၚ်ဂွံလုပ်ကေတ်ဒၞာဲ ပ္ဍဲဘာမန်တအ်ဂွံဂှ် ဍေံတအ်ဖန်ဖက်လဝ်ရ။
လ္ပာ်ပရေၚ်ဘာသာဂှ် ညံၚ်သၚ်တအ် ပါ်ဒကးမံၚ်ကီု ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဒှ် ၜါပိလွာ်ဂှ် လၟုဟ်ဍေံဖန်မံၚ်ရ။ လ္တူအကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် က္တဵုဒှ်မံၚ်လၟုဟ်ဏအ် ယဝ်ရဖန်ဇန် ဟွံဒးမ္ဂး မန်ကဵုမန်ရ ထုဲထံၚ် ကေတ်မေတ်ညးကအ် ဟွံမာန်ရ၊ ဥပမာ- ကောန်မန် မပတှေ်လွဟ်တံဂှ် ညံၚ်ဂွံသ္ၚောဲတိတ်အာ နူဗွိုၚ်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဍေံကၠောန်ဏောၚ်။ ကောန်မန်မပတှေ် ဝါဒၜိုဟ်ဟ်တံဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဇြံုဍာ်ဂှ် ဍေံစကာလၟာဲတအ် ကဵုဒဂိုဟ်ကလောတ်ဏောၚ်။ ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်တအ်ဂှ် ပ္ဍဲဗော်ရပ်လွဟ်တအ်ကီု၊ ပ္ဍဲဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ကီု ညံၚ်ဓဝ်ပတှေ် ဂွံအောန်စှေ် ဍေံဖန်ဏောၚ်။ ဗော်ရပ်လွဟ်မန်၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ကေုာံ ကောန်ဍုၚ်ကွာန်မန် ပကောံညးသကအ် ဟွံဂွံမ္ဂး ဂၠဴပြးကၠကိတ်ရ။ နူပက္ကတိဂှ် ဇကုမၞိဟ်အောန်မံၚ်ရ။ ဟီုတပ်ပ်တှေ် ဟွံမာန်မံၚ်ဍေံရ။ ဟွံညဳပၠန်တှေ် အသီၜံက်စပၠန်ရ။ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ပရေၚ်ပၞာန်ကီု၊ ပရေၚ်ပညာကီု၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကီု ဂွံပြိုၚ်ပ္ကာန်ကဵု သၞတအ်ဂှ် ဟွံလောဲသွာရ။
နကဵုဥက္ကဌ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲထဝ်မန် ဟီုပၟိၚ်လဝ်ဂှ် ညံၚ်ဗၟာတအ် ဂွံထုဲဂှ် ဒးပထုဲဏောၚ်၊ ဍေံတံထုဲမှ တိုၚ်ပ္ကဴရန်တၟံပိုဲ ဂွံအံၚ်ဇၞးရ။ ဣဏအ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်လက်သဏ် မဟာဗျူဟာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သွက်ဂွံလုပ်ပေဲါဗတိုက် အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတအ်ရ။ မဟာဗျူဟာဏအ်ဂှ် တန်ဒှ်မဟာဗျူဟာ ဗွဲကြဴပေဲါရုဲဒှ်မာဲတေံကီုရ။ ဟီုသာ်ဂှ်တှေ် ညံၚ်အလဵုအသဳဗၟာတအ် ဂွံထုဲဂှ် ပိုဲဒးပထုဲဏောၚ်။ ဂွံပထုဲဗၟာဂှ် မန်တံ ကၠေမ်သ္ၚောဲဒးဇြိုဟ်ရ။ ကၠေမ်ဇကုသ္ၚောဲ ဇကုကျဍေံမ္ဂး ဇကုရဏောၚ် ကလေၚ်ထုဲ။ ဟီုသာ်ဂှ်တှေ် လ္တူအကာဲအရာတ္ၚဲဏအ် မုပိုဲပထုဲဍေံမာန်ကီုရော၊ ဗွဲကြဴပေဲါရုဲမာဲဏံတုဲမ္ဂး မုဆိၚ်လဝ် ဘိုအ်ဂွံပထုဲဍေံရော။ ဂလာန်ဏံ ပိုဲကောန်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးစဳစောတ်ဏောၚ်။ နကဵုအလဵုဇကု ဥက္ကဌမွဲ ညးကဵုစၞောန်ပၟိၚ် ဗီုဏအ်မ္ဂး သှေ်နူဂှ် ပိုယ်ညးဂမၠိုၚ် ဒးလ္ၚတ် ဒးပၠၚ်က္ဍဟ် ဒးပ္တိတ်ကသပ်ဏောၚ်။
လၟုဟ်ပိုဲဂွံလဝ် ဂကောံ MAU ရ။ ပ္ဍဲဂကောံ MAU ဂှ် NMSP, MNDF, MUL ကေုာံ OMCC တအ် လုပ်လၟိဟ်ရ။ ဣဏအ်ဂှ် ဒှ်လက်သဏ်ခိုဟ်မွဲရ။ ညးပန်က္ဍိုပ်ဏံ ဒှ်မွဲကသပ်မ္ဂး အဲဂံၚ်ဂးလေဝ် ပထုဲဗမာ ဂွံခိုဟ်ဟ်ရ။ ၜိုတ်ပိုဲဆဵုညာတ်မံၚ် လၟုဟ်တှေ် ဂကောံက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဝွံ ရီုဗၚ်ကောန်ထံၚ်၊ ရီုဗၚ်သၟာဒဒိုက်၊ ပ္တိတ်လိက်လလောၚ်တြး၊ သ္ၚဳဂၠိပ်သၞောဝ်ဍုၚ်၊ ပသ္ဘၚ်သဳကၠဳ၊ တိုန်ကောံဓရီုအန်လာၚ် ပြဟ်ဟ်ဏအ် ဆၜိုတ်ဏအ်ရ။ ဒၞာဲပိုဲတီကေတ် ဟွံမာန်တအ်ဂှ်လေဝ် ကာလနွံတှေ် နွံကီုဏောၚ်။ တုဲပၠန် ပဲါနူဂကောံ MAU တုဲ ဂကောံမပ္တံ MYPO တအ်၊ ဂကောံမပ္တံကဵု PMNS-JAPAN တအ် ပ္တိတ်လိက်လလောၚ်တြး တၞဟ်ခြာဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ် စွံအာရီုဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တၟိ AMRDP ရ။ ဗော်ဏအ်ဂှ် နာဲၚိုယ်သိၚ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ပ္တိုန်လဝ်ယၟု ဒုၚ်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ပါဂတဏအ်ရ။ ဗော်ညးတံဂှ် ဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ်ကဵု ဂကူမန် ညးဒုၚ်ကာ သၟိၚ်မဆလ၊ နဝတ၊ နအဖ တအ်ရ။ စပ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဗော်တၟိၜံၚ်တိတ်ကၠုၚ် ကောန်လံက်ဗၠိုက်မွဲဣယျ ညးဂမၠိုၚ် ဂးစအိုတ်ရ။
စပ်ကဵု ကိစ္စဗော်ဝွံတုဲ နကဵုပူဂဵု ဟီုဂးစှေ်စး နွံကီုလေဝ် နကဵုလိက်တၞးတိုက်ရိုက် ဟီုဂးပါ်ပဲါလဝ်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုဏီရ။ သွက်ဂွံစှေ်စးကဵု ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဂကောံ MAU တအ် ပ္တိတ်လဝ်လိက်လလောၚ်တြးမွဲရ။ တုဲပၠန် ဂကောံ MYPO လေဝ် ညံၚ်သၟတ်မန်တအ် ဟွံဂွံစုတ်မာဲဂှ် ဖတိုက်ဖအောဝ်လဝ်ကီုရ။ အတိုၚ်အဲ စွံရံၚ်သတိမ္ဂး ကိစ္စစပ်ကဵုဗော် AMRDP ဏအ်ဂှ် ညးဇၞော်ဇၞော်တအ် သ္ပတမ်နူ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ စဵုကဵုစိုပ် ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဂကူမန် ဗ္ၜမ်မံၚ်ဍာ်ညိညိကီုရောၚ် မဒှ်ရ။
သီုဖအိုတ် ခ္ဍန်ကၠေံမ္ဂး ပေဲါရုဲစှ်မာဲတုဲမ္ဂး (၁) ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဒှ်တုဲ ကောန်မန်ပိုဲ ဒှ်ဒဒိုက်ပၠန်ဏောၚ်။ သွက်ဏအ်ဂှ် မုပလေဝ်ပလေတ်လဝ် နွံကီုရော။
(၂) တိဍာ်ကၠအ်သွဝ်တအ်ဂှ် ဗၟာတံ သဳကေတ် ဗွဲအဓမ္မဏောၚ်။ ညံၚ်ဗၟာတအ် ဟွံဂွံသီကေတ်ဂှ် ညးဂှ် သ္ဂောံစဵုဒၞာကဵုရော။ MAU ဟာ၊ ဟွံသေၚ်တှေ် AMRDP ဟာ။ ညးဂှ် စဵုဒၞာကဵုမာန်ရော။ သွက်ကိစ္စဏံ ညးဂှ်မွဲ မုပြုပြေၚ်ကဵုမာန်ရော။
(၃) ကြုက်တံ ဂလာတံ သေံတံ ကၠုၚ်တက်ကၟိုန် ကၟာတ်ၜဳကြုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဂွံဒှ်ဒဒိုက်ဏောၚ် တီလဝ်မ္ဂး ဒဒိုက်သၞာဏအ် ညံၚ်ဂွံသာစှေ် မုသောၚ်ကလးလဝ်ကဵု ဍုၚ်တအ်ဂှ် နွံကီုရော။ နကဵုအလုံဂကူမန် လုပ်ပေဲါဗတိုက် စှေ်စးဗကပ်ဗဗေၚ်ကဵု ကပေါတ်ဍုၚ်တအ်ဏအ်မ္ဂး ဟွံခိုဟ်ဟာ။
(၄) ဒးစွံသတိမွဲသာ်ဂှ် ဍုၚ်တအ်ဏအ် ကၠုၚ်ၜံက် ကမၠိုၚ်ကၠေၚ်ဓါတ် ခၟုဟ်ဓါတ် ကၠုၚ်ခဲါထဝ် ခဲါဗကောဝ်ရ။ ဟိုတ်နူပွဍေံတအ်တုဲ ဥတုရာသဳဖံက်ပၠန်ကၠုၚ်ဏောၚ်။ ဟိုတ်နူဒးဓါတ်ပရေံပရေံတံဂှ်တုဲ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဂိယဲဒးဘဲအန္တရာယ် အာယုက်လေဝ်ဂၠေံစှေ်ဏောၚ်။ ပရေၚ်ထတ်ယုက်မွဲ ပရေံစှေ်ဍာံဍာံဏောၚ်ဂှ် တီိကေတ်တုဲ သွက်ဏအ်လေဝ် မုပိုဲဖန်ဇန်လဝ် နွံကီုရော။ ဟွံသေၚ်တှေ် မၚ်ကဵုဍေံဒှ်ကၠာဟာ။
(၅) ပရေံအိုတ်ဂှ် ကပေါတ်ဇကုရ၊ တိတ်နူတွဵုရးဇကုရ၊ ဇကုဟွံဂွံစကာ၊ ဇကုဟွံဂွံစသုၚ် ဗၟာတအ် ကြုက်တအ် ဂလာတအ် သေံတအ် ကၠုၚ်အုဲကေတ် ကၠုၚ်သူကေတ် ကၠုၚ်ဂွးကေတ် ကၠုၚ်ၜံက် ကၠုၚ်ခဲါကေတ် ညံၚ်ကဵုကမၠတ်ဒမၠဂှ် ပိုဲပၠန်ရ ဒးမၚ်ကဵုကၚ် ပိုဲပၠန်ရ ဒးဖံက်ကဵုဂၠံၚ် ပိုဲပၠန်ရ ဒးဘိုၚ်ကၠောန်ကဵု။ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဗီုဏအ်ဂှ် မုပိုဲဖျေံလဝ်အစဳအဇန် နွံကီုရော။
(၆) တုဲပၠန် ဂကူပိုဲ ညံၚ်ဂွံဟိုတ်မာဲဝိဝိၚ် မပ္တံကဵု ဘိၚ် ဘၚ် အရက် ဍာ်တာ သုရာမေရဲတအ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဂွံလောဲလောဲ ဍေံတအ်ဖျေံလဝ်ကဵုပၠန်ဟေၚ်ရ။ လိက်ပတ် ဘာသာသာသနာတအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဂဵုလဟဵု အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ် ကၠောန်ဟွံဂွံဂှ် မွဲသာ်၊ မၞိဟ်မချဳဒရာၚ် ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်တအ်လေဝ် ဍေံတအ် နှဴစုတ် ပ္ဍဲစရၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ညံၚ်ညးဂလိုၚ် ဂွံဖေက် ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်ဗ္တောန်လိက်မန် ညံၚ်ညးတအ်ဏအ် ဂွံလုပ်ထံၚ်ဂှ် ဍေံတအ်ဗဒှ်ဂဗုတ် စုတ်ဂလာန်ဂှ်လေဝ် မွဲသာ်၊ ဘိုအ်ကောန်ၚာ်တအ် ဂွံလီုဖအိုတ်ရ။ တုဲပၠန်ကောန်ကွးဘာပိုဲ ကောန်ဇာတ်ပိုဲ ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်ပိုဲ ဒးဒုၚ်ပလီုဘဝ ဒးဒုၚ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ဒးဒုၚ်ထောံဂွဂလေံ ဒးအောပ် ဒးဇူ ဒးပေက် ဒးဒဴ ဒးၜုၚ် ဒးတက် ဒးအိုတ်မံၚ်လမျီုဏီဏောၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံဒးဒှ်သၠေဟ်ပၟာရ။ အရၚ်တအ်ဏအ်လေဝ် မုပိုဲ ပြုပြေၚ်လေဝ် နွံရော။
ကာလဒးမှ ဆၜိုတ်ပိုဲ ကညာၚ်ကရေဲဝေၚ်ဓဝ်ရဟာ။ ယဝ်သဒှ် ဗီုဂှ်မ္ဂး ဝိပက်မန် ဟွံအိုတ်ဏီ ဒးဟီုရ။ ဟီုမံၚ်ဣတဏအ်ဂှ် မုဟွံဆေၚ်ကဵု အခေါၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏီ။ မုဟွံဆေၚ်ကဵု ပရေၚ်ပၞာန်ဏီ။ ဟီုမံၚ်ဆၜိုတ်ဒဒိုက်သၞာ ကောန်ဂကူ လ္တူကျာဗဳလာညိဓဝ်ဏီ။ ယဝ်သဂွံအခိၚ်မ္ဂး အာဂတနူဏအ် ဗီုလဵုဂွံဆက်အာ ပၠန်ဂတးမန်၊ ဗီုလဵုဂွံစဵုဒၞာ ကောန်ဂကူမန်၊ ဗီုလဵုဂွံစွံစိုတ် လ္တူဗော် AMRDP၊ ဗီုလဵုဂွံပထုဲဗၟာတအ်ဂှ်လေဝ် ဆက်သဳကၠဳအာညိပၠန်ဏောၚ်။ လိက်ပရေၚ်ဏံဂှ် ဟိုတ်နူဂၠိၚ်အာညိတုဲ ဇူလဝ်ၜိုတ်ဏအ်ကၠာရ။
ဗညာ – အတိုၚ်ဆိၚ်လဝ်ဂှ် ယဝ်ရဒှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုဂိတုနဝ်ဝေမ်ပါ (၇) ဝွံ အလဵုအသဳပၞာန်တံ ကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါရုဲမာဲ အလုံရးနိဂီုရောၚ်၊ သွက် “သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဗော်ဇဳ မသိပ်ဂၠိပ် ရာၚ်ဆာဲမွဲ” လမျီုသ္ဂောံလုပ် မ္ဒးသ္ပပေဲါရုဲမာဲဝွံရောၚ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ သ္ဂးရ။
နာဲမာန်။ ။ ဂၠးကဝ်လိုက်တ္ၚဲဏံဝွံ ဒှ်ဇၟောဝ်ခေတ် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဗော်ဇဳတုဲ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ အလဵုအသဳပၞာန် ဖန်ဇန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ပေဲါရုဲမာဲဂှ် အဃောကေတ်ဒၟံၚ်အသိၚ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်သ္ဂောံဂွံ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန် ဂကောံဂၠးကဝ်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။ ဂကောံဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဂကူဗွဲမဂၠိုၚ် ရန်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဂွံစှေ်စိုတ်ကဵု ဂကောံဗော်ညးတအ်တုဲ ခုတ်ကဵုလဝ်ယၟု ဗော် “ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ” ဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ဒဵုဗျု
ကြဴနူအလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ ပြံၚ်တိတ်နူဍုၚ်လဂုၚ် မဒှ်ဍုၚ်မန်တြေံတုဲ အာပဒတဴ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုလ္ၚန် သၟဝ်ထီုဂိုဟ်ဒဵုဗိုၚ် ပ္ဍဲနေပျဳဒဝ် ညးတံမကော်ခဴဂးဂှ်တုဲ ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက် ပြဝမတုပ်သၟဟ်ကဵု ရဲတံၚ်ဒမုၚ် ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုကီု ဗွဲမသ္ၚိတ်ဇြ ပကီုလွဳပရာ ညံၚ်လွဟ်နယူကလဳယျာဂွံကတဵုဒှ်ရ။ ကြဴနူသၞာံ၂၀၀၀တုဲ အစာကွတ်နယူကလဳယျာ နူဍုၚ်ဂလာပါကေတ်သတာန် ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲလဂုၚ်ကီု၊ ကြဴနူ သၞာံ ၁၉၈၃ တေံတုဲ ပရေၚ်ဒက်မိတ်ကလုတ်တမာန် ဍာန်သဗာန်တၟိ အကြာဍုၚ် တၠနယူကလဳယျာ ကဝ်ရဳယျာသၟဝ်ကျာကဵုဗၟာ လီုလာ်စာ်ထောၚ်လဝ်တအ်ဂှ် ကလေၚ်ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၇ ဂှ်ကီု ပ္ဍဲဒဒှ်ဥပတ္တိဏံ ဂၠးတိအာရီုအောန်ဒၟံၚ်၊ ဆအယာံမာတ် အာစာပရိုၚ်ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ ဆဗၞတ်ဟေၚ် ချူဗၟံက်ပတိတ်ပရိုၚ် က္ဍန်န်ဂၠေံဂၠေံ သီုမဟွံဍိုက်ပေၚ်ကဵုတၚ်နၚ်ရ။
ဆာန်မန်
ဟိုတ်နူကဵုအကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်မန်ပိုဲတံ လတူနူထံက်မံၚ်ပၚ် ကဵုမံၚ်ဒြဟတ် ဗော်ရပ်လွဟ်မန်တံသၟးဂှ် ပိုဲတံထပ်တုဲ ဒးထံက်ပၚ် ကဵုဒြဟတ်ကဵု ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳအလုံရးမန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ထေက်ရောၚ်။
ချူ- ဗညာဟံသာ
ပ္ဍဲအကြာအတးသၚ်္ကြာန် ပယျာံသၞာံတၟိကၠောံကၠုၚ်ဏံဂှ် အပ္ဍဲဝၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ပိုဲ ပ္ဍဲခေတ်ဏံ ဗော်ပ ရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လၟေၚ်တတိယ မံက်ကၠုၚ်ရ။ ဗော်တၟိဏံဂှ် ကဵုယၟုဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳအလုံရးမန်တုဲ ဒက်ပတန်အာရောၚ် အ္စာပရိုၚ်ကဴဝဴ ချူဓမံက်ကၠုၚ်ရ။ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် မကေက်သကာဂမၠိုၚ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ လုပ် ပြိုၚ်မာဲဏောၚ် လလောၚ်တြး ဟီုလဝ်ရ။