Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ် ပရိုၚ်

သွက်ပိုဲတအ် ဒးစွံသတိကဵု ပရိုင်ပတောံ

စိုပ်ကဵုခေတ်ကာပိုဲလၟုဟ်တုဲ ပရိုၚ်ပ္တောံဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠာဲချူ ပ္တိုန်မံၚ်ဂှ် ပိုဲတအ်ဂွံဆဵုကေတ်မံၚ်လ္တူ Social Media ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ၊၊ ပ္ဍဲကဵုလိက်ချူပ္တိုန်၊ ထမံက်ထ္ၜးမံၚ်တအ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ်ဂိုၚ်စွံလဝ် ဗီုတြေံတြေံတုဲ ညံၚ်ရဴပရိုၚ်တၟိတၟိကီု ချူပတိုန်စလေပ်မံၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုရ။ ပိုဲဆဵုပရိုၚ်မွဲပိုဒ်မ္ဂး ကၠာပိုဲဖျေံစိုတ်ပိုဲဏီ၊ နူကၠာပိုဲဟွံကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်ဏီဂှ်မ္ဂး  တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဏံ ပရိုၚ်ဍာံဟွံဍာံဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ ပိုဲဒးစၟီစၟတ်ချိုတ်တ်ပလိုတ်ရောၚ်ဂှ်ဒှ်တၚ်ကိစ္စ‌ေဇၞာ်မွဲကီုရ။

ပိုဲတအ် ညံၚ်စိုတ်ဟွံဂွံ စှေ်ဒးစိုတ် လ္တူပရိုၚ်အလီ(ပရိုၚ်ပ္တောံ)ဂှ် ပိုဲဒးစွံသတိရ။ ဟိုတ်နူကဵုပရိုၚ်တအ် ကြပ်ဗဒန် လဝ်မုက်မတ်ပိုဲနာနာသာ်ဂှ်တုဲ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်တအ်ဒှ်လေပ်မံၚ်ဂှ်ပိုဲတအ် တီကၠိုဟ်မံၚ်တုဲတုဲရ။ ပရောပိုဲတအ်ဆဵုညာတ်၊ မိၚ်ဒၟံၚ် လ္တူ Website တအ်ဂှ် ယဝ်ရဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဏောၚ်တှေ် ဗီုလဵုမှ ပိုဲဖျေံသ္ကုတ်သွာတ် ဂွံဒးခိုဟ်ဟ်မွဲဂှ်ဒှ်ဟွံမာန်ရ။

Photo – Fact Check

ဟိုတ်နူကဵုပိုဲ ပါ်ပါဲပရောမွဲမွဲဒးဗၠေတ် ဟွံဒးမ္ဂး ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ကဵုပိုဲနာနာသာ်နွံကၠုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ကဵုပိုဲဂှ် တၚ်အဓိကဍေံ နွံဒၟံၚ်(၆)တၚ်ရ။

“(၁)ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဒးဆောံလေၚ်ရောၚ်။

(၂)ဇီုကပိုက်ကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်ကီု။

(၃)ပရေၚ်ဖေက်လကိုတ်က္တဵူဒှ်ကၠုၚ်ကီု။

(၄)ပရေၚ်ချပ်စၚ်ခြၚ် လ္တူဂကူ ပွမက္တဵုဒှ်လောန်လောန်ကာဲအာကီု။

(၅)လ္တူမၞိဟ်ဒုဟ်ဒန်ဟွံမွဲဂှ် ကေတ်သ္ပမာန်ကီု။

(၆)ဇီုကပိုက်ကဵု သၞောတ်ဒဳမဵုကရေသဳကီု’’ သာ်ဝွံနူကဵုဌာနပရိုၚ်Mon News Agency တအ်မွဲကဆံၚ် ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ။

၁)ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဆောံလေၚ်ဟီုဂှ် ရဲသွံကပါတ်တအ်ဂှ်တှေ် ညံၚ်မၞိဟ်တအ်ဂွံရာန်ကပါတ် ဍေံတအ်ဂှ် ဍေံတအ်တံၚ်ဂြဲစိုတ် မၞိဟ်ရာန်ကပေါတ်တအ်ဂှ်ရောၚ်။ အခိၚ်ဍေံတအ် တံၚ်ဂြဲစိုတ်ဂှ် ဍေံတအ်ဟီုကပေါတ်ဍေံတအ် ခိုဟ်မံၚ်ကွေံကွေံတုဲ အခိၚ်ရာန်ကပေါတ်တံဂှ်တုဲမှ ဟွံခိုဟ်ဂှ် မွဲဏှေအ်မွဲဏှေအ်ဒှ်စလေပ်မံၚ်ကီုရ။

၂)စပ်ကဵုဇီုကပိုက်ပရေၚ်ထတ်ယုက်ဟီုဂှ် ကပေါတ်ကြိယာကီု၊ စၞစသုၚ်တအ်ကီု ယဝ်ခါရ ဓါတ်ဟွံဒးကဵုဇကုမ္ဂး ဇီုကပိုက်ကဵုပရေၚ်ခန္ဓပိုဲတအ် ဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရ။ ဥပမာ- လ္ပစ စၞစ ပွိုၚ်စှ်တ္ၚဲတုဲ စဗြာတ်သၟးတှေ်ရုပ်သာ်ကျေဝ်တိုန်ဏောၚ်သာ်ဝွံသ္ဂးလဝ်တုဲ မၞိဟ်ပတှေ်ဒးအာမ္ဂး ဇီုကပိုက်ဒးကဵုပရေၚ်ထတ်ယုက်မာန်ရ။

၃)ပရေၚ်ဖေက်လကိုတ်ကတ္တဵူဒှ်ကၠုၚ်ဟီုဂှ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်သြန် တာန် ၅၀၀၀-၁၀၀၀၀ လီုဏောၚ်သာ်ဝွံ လ္တူလပှ်ကျာတအ်မွဲကဆံၚ် ဆဵုဒး၊မိၚ်ဒးတုဲဖေက်လကိုတ်တုဲဒှ်ကၠုၚ်ဓဝိၚ်မာန်ရ။

၄)ပရေၚ်ချပ်စၚ်ခြၚ် လ္တူဂကူ ပွမက္တဵူဒှ်လောန်ကာဲဟီုဂှ် လိက်မွဲပုဒ်ကီု ပရောမွဲမွဲကဵုဒှ် ဟွံပါ်ပါဲမွဲသာ် ဗှ်ဒးတုဲမ္ဂး တမ်ရိုဟ်ဟွံမွဲ တၚ်နၚ်ဗၠေတ်တ်တအ်ဂှ် ယဝ်ဒုၚ်မံၚ်တဲဏောၚ်တှေ် ကၠာအိုတ်ဂှ် ဇီုကပိုက်မံၚ်ကဵု မူဝါဒအလဵုသဳတအ်ရ။ မၞိဟ်စိုတ်ပရေၚ်ဂကူလောန်ကာဲတအ် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်တှေ်  စုတ်ကဵုမာဲဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ထံက်ဂလာန်ကီုဒှ်စလေပ်ရ။ ဗီုပြၚ်ပရိုၚ်အလီတံဏံဂှ် ပတိတ်ပရဲလ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တအ်လေဝ် ဒှ်စလေပ်ရ။

၅)လ္တူမၞိဟ်ဒုဟ်ဒန်ဟွံမွဲဂှ် ကေတ်သ္ပမာန်ကီု၊ ပရေၚ်ပကီုပရာပ်ဟီုဂှ် ပတဝ်လဝ်ပူဂဵုမွဲတၠတုဲ ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်နကဵုကောလဟောလ ပရေၚ်ဗၠေတ်တ်တအ်တုဲ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ပဵုနူကဵု ၜိုတ်ပိုဲတအ်ထေၚ်လဝ်ဂှ်ဏီရ။

မၞိဟ်ဂှ်တှေ် ဒးဒုၚ်ဘပဠလဝ်တအ်ဒှ်ရ။ လက္ကရဴမ္ဂး ဒဵုကဵုဒုၚ်ချိုတ်အာလေဝ် ဒှ်မာန်ရ။ အခိၚ်ဗှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပရောမၞိဟ်မွဲ မ္ဂးပိုဲဟွံတီချိုတ်တ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်မ္ဂး လ္တူမၞိဟ်ဂှ် ဆလအ်လေဝ်လ္ပတၚ်ဒုဟ်ဒန်ဏီညိ။

၆)ပွမဇီုကပိုက်ကဵုသၞောတ် ဒဳမဵုကရေသဳဟီုဂှ် ယဝ်ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ကဵုပရေၚ်ဒဳမဵုကရေသဳဏောၚ်တှေ် ဗွဲကိုပ်ကၠာကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်တအ် ဒှ်မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ဆောံလေၚ်ကၠာအိုတ်ရ။

ပိုဲဂှ်ဟိုတ်နူကဵုပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်တအ်ကီု ပရိုၚ်အလီတအ်ကီု လ္တူညးအလံၚ်အမာတ်တအ် တးပါ်ထောံဒှ်မာန်ရ။ ဗွဲကြဴဟိုတ်နူရုဲလဝ်ဂၠံၚ်ဗၠေတ်ဂှ်ရ မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ဂိဂှ် ဒှ်မံၚ်ပိုဲပၠန်ရ။

ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညးမဗှ်လိက်ပရိုၚ် ပရိသာတ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲ ပ္တောံပတိုန်လဝ်  ညံၚ်ဌာနပရိုၚ် လုပ်သၞောတ်မွဲကီု ဒှ်မံၚ်သံသယလ္တူပရိုၚ်ဂှ်မ္ဂး လ္ပပတှေ်ပြဟ်ညိ။ ဗှ်ရံၚ် လ္တူဌာနပရိုၚ် လုပ်မံၚ်ကဵုသၞောတ်တအ်ညိ။ တုဲပၠန် ယဝ်ဟွံတီချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏီဖိုဟ်တှေ် ဗက်သၟာန် မၞိဟ်စိစောန် လ္တူပရိုၚ်တအ်ညိ မိက်ဂွံပတိုက်ဖၟောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ် ပရိုၚ်

လလောၚ်တြးလဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ် သြန်တၞးၜါဠက်ဒ္ကေဝ်တၟိဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံ

ပ္ဍဲကဵုဂိတုအေပရဴ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၉ အခိၚ်ၜိုတ်သဝ်တ္ၚဲဂှ် ဟိုတ်နူကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တအ် ထိၚ်လဝ်အဝဵုတအ်တုဲ တိုက်သြန် ဗဟဵု ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ် သြန်ပိုတ်သ္ကုတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံပ္တိတ် သြန်တၞးၜါလက်ဒ္ကေဝ်တၟိဂှ် နကဵုယၟု ဌာန်ပရိုၚ် မြဝတီ ဂးတုဲ လလောၚ်တြးလဝ် မပြးတိတ်ဒၟံၚ်လ္တူလာၚ် (facebook) ဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် တီကေတ်လဝ်ရ။

ဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်ဝွံတုဲ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ် တွေးပြီးမှယုံ လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠဲါလဝ်ဂှ် မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးကဵု ပရိသာတ်ပိုယ်တအ်ရ။ နကဵု Logo မြဝတီ ပါ လလောၚ်တြးလဝ်ပရိုၚ်တအ်ဂှ် ဗီုရုပ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုရုပ် ကလေၚ်ကၠောန်ပဠေဝ်လဝ်တုဲ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဇေတ်တ် နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်မြဝတီ ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်သြန်တၞး ၜါဠက်ဒ္ကေဝ်တၟိဂှ် လလောၚ်တြးလဝ် ဟွံဆဵုဏီရောၚ် ဂွံတီကေဝ်ရ။

ပဲါနူကဵုဌာန်ပရိုၚ်ဂှ်ပၠန်မ္ဂး ဌာန်ပရိုၚ်လုပ်သၞောဝ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်လေဝ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပရူတအ်ဝွံ ချူပတိုန်လဝ် ဟွံမွဲရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ သ္ပဟိုတ်နူကဵုကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်တအ် ဒစဵုဒစး ဒၟံၚ်အလဵုအသဳကံၚ်သဳပၞာန် ဂှ်ရ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် ဇၟာပ်အခိၚ်ပြံၚ်သၠာဲစလေပ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ် ပရိုၚ်ဝွံ ဒှ်ပရိုၚ်ပ္တောံမွဲရောၚ် မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးဏာကဵုရ။

ပရိသာတ်ဗှ်လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ပရိုၚ်တအ်ဝွံ ဗီုရုပ်ဗီုတအ်ဏံတအ်ဂှ် ဆဵုညာတ်ဒးမ္ဂး ဆေၚ်စပ်ကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ် သွက်ဂွံပတှ်ေစှ်ေစိုတ်မာန်ဂှ် လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠဲါ သ္ပဒတိုန် ပ္ဍဲကဵုဌာန်လုပ်သၞောဝ်တအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ် ပရိုၚ်

ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူကရေၚ် (KNU) ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်တုဲ ဗတိုက်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဟီုဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံ

ပ္ဍဲကဵုဂိတု အေပရဴ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၉ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကျာ်ပိဂှ် ဒဒှ်ရ ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူကရေၚ် (KNU) ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်တုဲ ဗတိုက်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ပရိုၚ်ပြးတိတ်ဒၟံၚ်လ္တူလာၚ် (facebook) ဂှ် ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ရ။

နူကဵုအကံက်မွဲတၠ မပရးလဝ် ပ္ဍဲကဵုမုက်လိက် “သတၚ်းမှန်များမျှဝေရာ welcome to all” ပရူ KNU ကဵု ဒပ်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ဗတိုက်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ပၞာန်ဗၟာတအ် ချိုတ်အာဂၠိုၚ်ကီု၊ ဒပ်ပၞာန်ကရေၚ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန်တအ် ကဵုသ္ဂောံဗၠးဘဲအန္တရာယ်ကီု ရာဒနာနွံမံၚ်ကီုဂှ် ၜိုန်ရ မၞိဟ် share ကီု comment ကီု နွံဂၠိုၚ်မံၚ်ကီုလေဝ် ပရိုၚ်ဝွံ ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

“ပရိုၚ်ဏံဂှ် ပရိုၚ်ဒှ်ဍာံဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ လ္ၚဵုတအ်ဂှ် မိက်ဂွံဗော်ပါကီု၊ ဗီုကရေၚ်ဒှ်မိက်ဂွံကဵုဒှ်ကီု၊ ပကတိဟွံသေၚ်လေဝ် ဗဒှ်ကေတ် ဒှ်မံၚ်ပရေၚ်ကဆော်ပချဳညးသ္ကအ်လေဝ်၊ ဗော်ဂှ်တှ်ေ ဒှ်တှ်ေညးလဴဏောၚ်လေဝ်၊ ပရိုၚ်ဍာံဟွံသေၚ်ရသာ်ဝွံ ညးတာလျိုၚ်ရုၚ်ဆက်ဆောံဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုမွဲတၠ ဟီုဂးသ္ပဒတန်ရ။

မုဟိုတ်ဂွံဟီုပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ်ဟီုမ္ဂး နူမုက်လိက် “Mon News Update 18+” ချူပတိုန်လဝ်ဂှ် “ပရိုၚ်ဝွံ ပရိုၚ်ဍာံဟွံသေၚ်ရ။ ဒပ်ကောန်ပၞာန်မန်လဵုမှလေဝ် အာဗတိုက်လဝ်ဟွံမွဲရ။” မုလိက်ဏံဝွံ ဒှ်မံၚ်မုက်လိက်ချူပတိုန်ပရိုၚ်ဇေတ်တ်ကီုတုဲ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရောၚ် ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်ပရိုၚ်ပ္တောံရောၚ် ဟီုစဂွံရ။

တုဲပၠန် နူကဵုမုက်လိက် “ဌာန်ပရိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ” လေဝ် ချူဒတိုန်ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ဟွံမွဲကီု၊ နူကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုက်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလေဝ် ဒဒှ်ရ ဗတိုက်မံၚ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ဟီုဂးတိုန်ကၠုၚ် ဟွံမွဲရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

ပရိုၚ်ဝွံ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ်ဇၞော်ဇၞော် နွံပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတအ် မဗ္တံကဵု ဌာန်ပရိုၚ် BBC၊ VOA၊ Mizzima တအ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ဟွံမွဲရောၚ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။

ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပရိသာတ်ကောန်ဂကူမန်ပိုယ်တအ်လေဝ် အဃောကာလ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ပရိုၚ်ဒှ်သၠေဟ်ပၟာကီု၊ ပရိုၚ်ပ္တောံကီုတအ်ဂှ် စိုပ်ကတောဝ်ပရိသာတ်ပိုယ်တအ် လောဲသွာမံၚ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဟွံဍာံကီု ပရိုၚ်ပ္တောံကီု် မပြးဒၟံၚ် လ္တူ facebook ဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ် လ္ပပတှ်ေစှ်ေစိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ ပရိုၚ်မွဲပိုဒ်ဝွံ ဍာံဟာ ဟွံဍာံဟာ မိက်ဂွံတီချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး ဗ်ုရံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ပရိုၚ်လုပ်သၞောဝ်ကီု ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် သၟာန်ရံၚ်မၞိဟ်စိစောန်တအ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံကဵုကသပ် ဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုၚ်

ဘာကောန်ဂကူမန် နွံမံၚ်ပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံဂှ် စပံက်အာကၠာဏောၚ်

ဘာကောန်ဂကူမန် နွံမံၚ်ပ္ဍဲကဵုဒေသတိဍာ် သြဇာဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတဴတံဂှ် စပံက်ဒၟံၚ်ယျရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုကမ္မတဳပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် (MNEC) တံရ။

“ပိုဲဂှ်ပ္ညဳကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဒေသညးတံဂှ် ဍေံၜိုဟ်သြိုဟ်မံၚ်၊ ဍေံခက်ခုဲဟွံမွဲ၊ ပရေၚ်ဆက်စပ်ညးသ္ကံ အပ္ဍဲဏံ ထုဲထုဲနှဴနှဴ ဟွံမွဲတှ်ေ သောၚ်ၜးမံၚ်ဏောၚ် ဒှ်ဟဂှ်တှ်ေ ပံက်ဂွံ၊ ဒၞာဲဒေသတိဍာ်ဗော်အုပ်ဓုပ်တံဂှ် ကၞောတ်ၜဳရေဝ်တေံ၊ ဒေသဍာ်ဗု ခရိုၚ်ဓဝဲါတေံ ဒေသလှာဒကှ်တေံ ကျာ်ပိတေံလေဝ် ပံက်လဝ်ကၠာ” သာ်ဝွံ ကမ္မတဳပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် နာဲရတ်ဂကူ ကော် အ္စာဇြေ ဟီုရ။

နကဵုအရီုဗၚ်တၠဒါန် ကေုာံ ဂကောံမဟာဇန်တံဂှ် ကပေါတ်အထံက်အရီု စဵုဒၞာယဲကဝ်ဝေဒ် မပ္တံကဵု ဗံၚ်ကြာတ်တဲ၊ Mask, Face shield တံကီု လိက်ကၞပ်ကဵုပညာစပ်ကဵုယဲကဝ်ဝေဒ်ကီု ဌာနပရေၚ်ပညာတံ ကဵုလဝ်ဇၟာပ်ဘာနွံတုဲ စက်စမ်ဂမ္တဴဂှ် ကဵုဟွံမာန်ဏီရ။

“အတိုၚ်ဌာနပရေၚ်ပညာတေံ ကဵုနၚ်စၞောန်ဂှ် ပိုဲဂှ် ဗီုပြၚ်ပံက်ဂွံဂှ် ပိုဲပံက်မံၚ်၊ ပြဟ်ဟ်ဏံ ကပေါတ်ဆေၚ်စပ်ကဵုကဝ်ဝေဒ်ဂှ် အောန်မံၚ်ညိတုဲ ဆေၚ်ကဵုပရေၚ်စဵုဒၞာ ပ္ဍဲကဵုဘာဂှ် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက်ရ ပိုဲဂွံကၠောန်လဝ်” သာ်ဝွံ ဂအုပ်ဘာတန်မူလကောန်ဂကူမန် ကွာန်ဖဴခပဵု နာဲဆာန်အေ ဟီုရ။

ဘာတန်မူလ ကွာန်ဖဴခပဵုဂှ် ကွးဘာအောန်မံၚ်ကီုလေဝ် စမြိုၚ်သိုၚ်လဝ်တၟိဂှ် ဟွံသၠဲလးကွေံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲကေၚ်သ္ပလဝ်ဘာ ဇြပ်မၚ်သဳတြေံတေံလေဝ် ကလေၚ်ဖျေံလဝ်ဒၞာဲကွးဘာတံ အတိုၚ်သၞောဝ်ပရေၚ်ထတ်ယုက်ရောၚ် ညဂအုပ်ဘာဂှ် ဆက်ဟီုလဝ်ရ။

Mask တံဂှ် ဒးစကာအာလၟေၚ်တ္ၚဲတုဲ အတိုၚ်ကလိဂွံနၚ်လဝ်တံ ဂွံစကာအာဍာ်ဇမၠိၚ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ဝါတ်ဂါတ်ခက်ခုဲမွဲမာန်ရောၚ် အ္စာဘာတံ ဂးလဝ်ရ။

ဘာကောန်ဂကူမန် နွံမံၚ်ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်တၞဟ်ဟ်တံလေဝ် ဂွံဆက်ပံက်အာမာန်ဂှ် ပ္ညဳပ္ညဳအာကဵုအလဵုအသဳ ဌာနမဆေၚ်စပ်တံပၠန်ရောၚ် ညးတာလျိုၚ် ဌာနပရေၚ်ပညာတံ ဂးရ။

သွက်ဘာတံဂှ် ညးတံပ္တိတ်ကဵုလဝ် Loud Speaker ရပ်ကဵုတဲတံဂှ် စုတ်လဝ်ကဵုရမျာၚ်ဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ပရေၚ်ထတ်ယုက် စပ်ကဵုကဝ်ဗေတ်တုဲ အခိၚ်သၠးမံၚ်ညံၚ်ဂွံပံက်ထ္ၜးမံၚ်ကဵုလၟေၚ်ၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်စၞောန်ကီုရောၚ်။

အတိုၚ်ပၠတရဴဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ပံက်ကၠုၚ်လဝ် ဌာနပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်တုဲ နူကဵုဌာနပရေၚ်ပညာဂှ် ဘာစှ်တန်လောန် (ၜိုပ်ထဝ်) ကီု ဘာကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဘာတန်သၠုၚ် နွံမံၚ် (၃) ဘာကီု သီုဘာတန်ဒေါဝ်၊ တန်မူလတံ သီုဖအိုတ်ဂှ် နွံမံၚ်လၟိဟ် (၁၃၅) ဘာရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

Categories
ပရိုၚ်

ပ္ဍဲဘာအလဵုသဳဂှ် နွံပၟိက်မ္ဂး ပါ်အသုတ်တုဲ ဗ္တောန်အာ ခြာမွဲသတ္တာဟဏောၚ်

ဟိုတ်နူကဵုယဲကပ် Covid 19 က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဏီတုဲ ဘာဗ္တောန်လိက်အလဵုသဳ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်တံ အခိၚ်ပံက်ဘာဏံ နကဵု Social Distancing ဂှ် ဟွံပြေပြံၚ်မ္ဂး ပါ်အသုတ်ကောန်ကွးဘာတုဲ ခြာမွဲသတ္တာဟ ဗ္တောန်အာဏောၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်ပရေၚ်ပညာ တွဵုရးဍုၚ်မန် ဒံက်တာ ချိုဝ်ချိုဝ်မျာတ်အံၚ် ဟီုရ။

ရုၚ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ပညာ တွဵုရးဍုၚ်မန်

ကာလဘာဗ္တောန်လိက်ပံက်မ္ဂး အခိၚ်ဗ္တောန်လိက်ဂှ် ရံၚ်ကဵုအကာဲအရာ လၟိဟ်ကွးဘာ၊ ဗဒမ်ဗ္တောန်လိက်ကီု ခုၚ်ဗ္တောန်လိက်ကီုဂှ် ပ္ညဳပ္ညပ်အာကဵုဂအုပ်ဘာမဆေၚ်စပ်တံကဵု သ္ကိုပ်ပရေၚ်ပညာပွိုၚ်ဍုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဘာဂမၠိုၚ် ဒၞါဲ Media Room ၊ Hall ဂှ် သုၚ်စောဲအာ ဗ္ဒမ်ဗ္တောန်လိက်တုဲ သွက်ကောန်ကွးဘာကဵု အစာ/အစာၝောံဂမၠိုၚ်ဂှ် Face Shield ၁ ကဵု Mask ၂ ပရအ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵု ရုၚ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ပညာ တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။

“ပ္ဍဲကဵုဘာဂှ် ကောန်ကွးဘာကီု ဗ္ဒမ်ဗ္တောန်လိက်ကီု ခုၚ်ဗ္တောန်လိက်ကီု နကဵု Social Distancing ဘာတိုန်မွဲအသုတ်မာန်ဂှ်လေဝ် တိုန်မာန်ကီုရ၊ ပရေၚ်လုက်စုက်မၞိဟ် သ္ဂောံအောန်အာတုဲ ဘာခြာမွဲသတ္တာဟလေဝ် ဒးတိုန်လေဝ်နွံဏောၚ်။ ဘာလ္ၚဵုဂှ် သီုဒးတိုန်ဘာခြာမွဲသတ္တဟာကီု ဒးထပ်ပါ်ၜါအသုတ်ဂှ်လေဝ် နွံကၠုၚ်ကီုဏောၚ်” သာ်ဏံ ဒံက်တာ ချိုဝ်ချိုဝ်မျာတ်အံၚ် ဂးရ။

ဂိတုဂျူလာၚ် ၂၁ မ္ဂး အဆံၚ်တန်သၠုၚ်ဂှ် စပံက်တုဲ အခိၚ်ပအပ်ဘာ အဆံၚ်တန်သၠုၚ် ပွိုၚ်မွဲသတ္တာဟဂှ် စနူ ဂျူလာၚ် ၁၃ စဵုကဵုစိုပ် ဂျူလာၚ် ၁၇ ရဂှ် ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်နွံတုဲ အဆံၚ်တန်လ္ဒေါဝ်ကဵု အဆံၚ်တန်မူလတံဂှ် အကာဲအရာ ညိၚ်ဝတ်အာမှ ဆက်ပံက်အာဂှ် ကဵုလဝ်ပရေၚ်စၞောန်ထ္ၜးရောၚ် ဒံက်တာ ချိုဝ်ချိုဝ်မျာတ်အံၚ် ဂးရ။

ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဏံ ဒၞါဲပံက်လဝ် ဗ္ဒိုပ် CBFQ တံဂှ် သုၚ်စောဲလဝ် ဘာသ္ဇိုၚ်ပညာ ၆၀၀ ပြၚ်တုဲ ဂိတု ဂျောန် သတ္တာဟပထမဏံ ဘာဗ္တောန်လိက်သှေ်ဒၟံၚ်တံဂှ် ကလေၚ်ပအပ်ကဵု ဌာနပရေၚ်ပညာရဏောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်နူကဵု သ္ကိုပ်ပရေၚ်ပညာ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်ရ။

ဘာဗ္တောန်လိက်တံ ပံက်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဂွိၚ်ဒၟံၚ် ကဵုကောန်ၚာ်တံတုဲ စဵုကဵုအဆံၚ်ကဵုဇူထောံမွဲသၞာံဂှ် ကူချပ်လဝ်ကီု မိမကွးဘာ အဆံၚ်တန်မူလ မိခေန်သာန်လောန် ဂှ်ဟီုရ။
“ဘာပံက်လၟုဟ်တှေ် ကောန်အဲဍောတ်မံၚ်တုဲ အဲဟွံမိက်စွံဏီပုဟ်၊ ဂွံစုတ်ဒၟံၚ် Mask တွဵုဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်လေဝ်။ မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်မှ စုတ်ဟွံဂွံတှေ် ကောန်ၚာ်ပၠန်တှေ် ဗီုလဵုမှဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ တုဲပၠန် ကောန်ၚာ်တံတှေ် ဍေံၜေတ်ညးသ္ကံတွဵုရ။ ထိၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်လေဝ်။ သၞာံဏံတှေ် ကဵုဇူထောံဟာဟွံတီ ကူချပ်လဝ်ရ” သာ်ဏံ မိခေန်သာန်လောန် ဂးရ။

ၜိုန်ရဂွိၚ်ဒၟံၚ်ကဵု ယဲကပ် Covid 19 ဏံကီုဂှ် အတိုၚ်ဘာတံ ဖျေံလဝ်စေဝ်ပၞောန် သ္ဂောံဒ္ဂေတ်ဗက်အာဂှ် ဗ္တောန်လဝ်ကဵု ကောန်ၚာ်တံတုဲ ကဵုတန်ဘာရဏောၚ်ဂှ် မိမကွးဘာ အဆံၚ်တန်သၠုၚ် မိဨဨတဳ ဂှ် ဟီုရ။

“ညးတံ ကဵုစုတ် Mask လေဝ် ကဵုကောန်ၚာ်တံစုတ်တုဲ ကဵုတိုန်ရ၊ ခြာပိပေတှေ်လေဝ် ခြာရ။ အတိုၚ်ဘာတံ ဖျေံလဝ်စေဝ်ပၞောန်ဂှ် ပိုဲတံ ကဵုတိုန်ဘာရ၊ နကဵုအကာဲအရာယဲဏံ ဟွံသၟးဇ္ၚးဏီတုဲ ဂွိၚ်ဒၟံၚ်ကီုရ။ ဆဂး အတိုၚ် အစာၝောံတံ ဟီုလဝ် ကၠောန်အာကဵု ပေၚ်ပေၚ်စုၚ်စုၚ်တုဲ ဗ္တောန်အာကဵု ကောန်ၚာ်တံရဂှ်” သာ်ဏံ မိဨဨတဳ ဂးရ။

ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် တန်သၠုၚ်၊ တန်ဒေါဝ်၊ တန်မူလ ဘာဗ္တောန်လိက် နွံဒၟံၚ် ၁၅၀၀ ပြၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကောန်ကွးဘာ လၟိဟ် (၄၉၀၀၀၀) တၠဂှ် ကောန်ကွးဘာတန်သၠုၚ် နွံဒၟံၚ် (၄၇၀၀၀) တၠရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

Categories
ပရိုၚ် ပရိုၚ်

ပွိုၚ်မွဲတ္ၚဲဓဝ် ညးဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗု လိုန်ဒးမခတိုဟ် (ဗမ်) ၜါတၠ

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုမာတ် ၁၁၊ ၂၀၂၀

ညးဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗု အကြာကွာန်တဵုလွဳဂှ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၁ ပွိုၚ်မွဲတ္ၚဲဓဝ် ကောန်ကွာန်ညးဒေသကွာန်တဵုလွဳ လိုန်ဒးမခတိုဟ် (ဗမ်) ၜါတၠတုဲ ကိုပ်ကၠာမွဲတၠဂှ် ဇိုၚ်လ္ပာ်ပုၚ်သၠေက်အာကီု ညးလိုန်ဒးလက္ကရဴဂှ် ဇိုၚ်သီုၜါဒိုဟ်ဂှ် ဒးလဝ်ဝပ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူညးတာလျိုၚ်ခရိုၚ်ထဝဲါ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။
အခိၚ်နူဂယး ဗၞတ်ၜိုတ် ၈ နာဍဳဂှ် နာဲဗာၚ် ကွာန်တဵုလွဳဝွံ အဃောအာကျောဝ်ပၠံၚ်ဍာ် (ပိုက်ဍာ်) ဂှ် လိုန်ဒးမာၚ် ခ တိုဟ်တုဲ ဇိုၚ်လ္ပာ်ပုၚ်ဒကုတ်သၟဝ်ဂှ် ဒးဝပ်သၠေက်အာရ။ တက်အခိၚ် ၜိုတ် ၉ နာဍဳပၠန်ဂှ် မၞုံယၟု နာဲဝေန်လှာၚ် (နူဍုၚ် ပံၚ်) အဃောအာကၠအ်ဂှ် ထပ်လိုန်ဒးမခတိုဟ်မွဲမပၠန်ဂှ် ဇိုၚ်သီုၜါဒိုဟ် ဒးအာဝပ်တုဲ ဒရိပ်ဏာရုၚ်ဂဥုဲရ။
“နူဂယး ၜိုတ် ၈ နာဍဳဂှ် ပ္ဍဲကွာန်တဵုလွဳ ကၠအ်သြၚ်လ္ပာ် (ပုလဲ) ဒေသကေန်အေန်ယူတံ ဍေံဟီုတှေ် ကောန်ကွာန်တံ တောဲလဝ်ပၠံၚ်ဍာ် (ပိုက်ဍာ်) အရၚ်ကွာန်သုၚ်စောဲ၊ အာပလေဝ် (ပၠံၚ်ဍာ်) အာပလေဝ်တုဲတှေ် လိုန်ဒး ‘ဗမ်’ ဍေံ တိုပ်လဝ်အကြာပိုက်တဂှ် အဵုဂှ်မွဲ၊ တုဲတှေ် ၜိုတ် ၉ နာဍဳဂှ် မွဲပၠန် လ္ပာ် (အိုၚ်ရှည်) ဂှ် သြၚ်ကရေၚ်တံပၠန်ရ ညးတေံအာကၠအ်ညးတေံဂှ် အဵုပ္ဍဲဂၠံၚ်ဂှ် ဒးအာ ‘ဗမ်’ မွဲပၠန် ညးတေံဂှ်တှေ် ဇိုၚ်ၜါဒိုဟ်ဂှ် ဆီပြိုဟ်အာညိညိ ဒးအာဝပ် ဇိုၚ်မွဲဒိုဟ်ဂှ် ဂၠိုၚ်ညိ၊ မၞိဟ်ဒး ၈ နာဍဳတေံဂှ်တှေ် ဇိုၚ်သၠေက်အာမွဲဒိုဟ်” သာ်ဏံ ညးတာလျိုၚ်ခရိုၚ်ထဝဲါ ဗော်ဍုၚ် မန်တၟိမွဲတၠ ဟီုလဴထ္ၜးရ။
ဒၞာဲမခတိုဟ် (ဗမ်) ညးဒေသကောန်ကွာန်တံလိုန်ဒးဂှ် ဒှ်ဒေသ (ဂွၚ်) (အိုၚ်ရှည်-ပုလဲ)၊ သၠုၚ်ကျာကြုၚ်ကၚ် ဒေသအုပ်ဓုပ် ကေအေန်ယူတံတုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ ချဳဓရာၚ်အာကၠုၚ် ပ္ဍဲဒေသဂှ် ဟွံဂွံရောၚ် ညးတာလျိုၚ် ခရိုၚ်ထဝဲါဂှ် သ္ဂးရ။
“ဒေသအကြာတဂှ်တှေ် မန်ကဵု ကရေၚ်တံရ ချဳဓရာၚ်မံၚ် ပိုဲတီဟဂှ်ရ၊ လဒှ်လၟုဟ်မှ ဂကောံလဵုလေဝ် ဟွံဘိုၚ် ကေတ်လျိုၚ်ပုဟ်၊ ညးကွာန်တံ ဒးဒုၚ်မံၚ်ဘဲမာၚ် (ဗမ်) ဏံ လံကဵုသၞာံရ၊ ညးမွဲလေဝ် ဂကောံလဵုလေဝ် ဟွံဘိုၚ် ကေတ်ကဵုလျိုၚ်ပုဟ်၊ ညးဒေသတံရ ဒးဒုၚ်မံၚ် ဒှ်ဟွံထေက်” သာ်ဏံ သကိုပ်အုပ်ဓုပ်ကွာန် ဌာန်ဇၞူ (ဂကောံကွာန် ၄ ကွာန်) နာဲတေန်သာန် ဟီုရ။
ဆက်တုဲ ညးတာလျိုၚ်ခရိုၚ်ထဝဲါဂှ် “ပရေၚ်ဂွံဆက်ဖန်ဟီုဂှ်တှေ် သွာၚ်ပိုဲဂှ်တှေ် စပ်ကဵုဌာနမဆေၚ်စပ် လ္ပာ်အလဵုအသဳကီု၊ ကဵုအလဵုအသဳကီု ပိုဲကေတ်လဝ်အဆက်ရ၊ ဂကောံအုပ်ဓုပ်ကွာန် အဃောအာကျာမံၚ်ကဵု ဍေံတံ (ဂကောံရပ်လွဟ်ကရေၚ်) ဂှ်ရ ကိစ္စဏံ ကတဵုဒှ်အာ၊ နကဵုဗော်ပိုဲဂှ်တှေ် ချိၚ်လဝ်တုဲ ပဆုဲဏာ ပဆုဲနၚ်တုဲတှေ် ဟွံဒှ်တက်ကျာဟဂှ်၊ ဒေသ (ဂွၚ်) ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ် ဒေသ (ဂွၚ်) ဍေံတံ (ဂကောံရပ်လွဟ်ကရေၚ်) ဏောၚ်၊ လ္ပာ်ပိုဲအာလေဝ် အာဟွံဂွံပုဟ်” သ္ဂးရ။

တုဲကၠုၚ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၉ တုဲကၠုၚ်ဏံလေဝ် ကောန်ကွာန်တဵုလွဳ မၞုံယၟု နာဲသိုက်လောန်ဝွံ အဃောအာ ကၠအ် နကဵုကွဳလိုန်ဓါတ်တုဲ လိုန်ဒးမာၚ် (ဗမ်) နကဵုသၠာကွဳလိုန်ဓါတ်ဂှ် သၠာဍိုပ်သၠေက်အာ မွဲဒကုတ်၊ ပ္ဍဲကဵု သ္ကေမ်တဲလ္ပာ်ပုၚ်ဂှ် ဒးအာဝပ်ညိညရ။
ဆက်တုဲ ဂိတုမာတ် (၁) ဂှ် ရဲကွာန်တဵုလွဳမွဲတၠ အဃောအာရံၚ်ပၠံၚ်ဍာ်တုဲ ထပ်လိုန်ဒးမာၚ် (ဗမ်) တိုပ်လဝ်မွဲမပၠန်ဂှ် ဟွံခတိုဟ်တုဲ ညးတာလျိုၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ခရိုၚ်ထဝဲါတံ ဂိုၚ်သီကေတ်ဏာ မခတိုဟ် (ဗမ်) ဂှ်ရ။
ဘဲဒဏ်မာၚ် (ဗမ်) ဒေသမွဲဒမြိပ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဍာ်ဗု ဗွိုၚ်ကွာန်ဌာန်ဇၞူဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်သၞာံ ၂၀၁၈-၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဂှ် ဖအိုတ် ခတိုဟ်ကၠုၚ် ဟွံအောန်နူ (၈) အလန် တုဲ ညးဒေသတံကီု ကောန်သ္ဂံၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု လ္ၚဵုဒးဒုၚ်ကုတ်ဏာဇိုၚ်နွံ၊ ဒးဝပ်နွံ၊ ကွဳလိုန်ဓါတ်လီုသရိုဟ်အာလေဝ်နွံရ။

Categories
ပရိုၚ် ပရိုၚ်

ဟိုတ်ယဲကိုဝ်ရိုဝ်နာဝါၚ်ရာတ်ဂှ်တုဲ ဒၞာဲမၞိဟ်ကောံဂၠိုၚ်ကီု၊ ပေဲါသဘၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ သဘၚ်ကၞာအသေအဟာန်ဂမၠိုၚ်ကီု ဟွံကဵုအခေါၚ်ကၠောန်သ္ပရရောၚ် အလဵုအသဳဍုၚ် ပ္တိတ်လိက်လလောၚ်

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုမာတ် ၁၄၊ ၂၀၂၀

ဟိုတ်နူအသိၚ် ယဲကပ်ကိုဝ်ရုဝ်နာဝါၚ်ရာတ်ဂှ် နူဂကောံပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂၠးကဝ်တံ လလောၚ်တြးလဝ် ယဲကပ် ကၠောံထၞာန်မြက်မွဲကီု၊ အလဵုအသဳဍုၚ်လေဝ် ပတိတ်ကၠုၚ်လိက် ကဵုသတိကုညးဍုၚ်ကွာန်ရ။
ယဲကပ်ကိုဝ်ရိုဝ်နာဝါၚ်ရာတ်ဝွံ နကဵုစရၚ်ဂိတုမာတ် ၁၄ ဂှ်မ္ဂး အလုံကဝ် (ဂၠးတိ) မွဲဂှ် လၟိဟ် (၅၄၀၁) တၠ ချိုတ်အာတုဲ (၁၄၄၈၆၃) တၠ ဂှ် ဒးဒုၚ်ကၠောံထၞာန်လဝ်ယဲရ။ ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ ဂကောံထတ်ယုက်ဂၠးကဝ်ကီု၊ အလဵုအသဳဍုၚ် ရုၚ်သမ္မတ(ဍုၚ်ဗၟာ) ကီုဂှ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၃ ဂှ် ပ္တိတ်လိက်ကဵုသမ္တီကုညးဍုၚ်ကွာန်မွဲတၞးရ။
ပ္ဍဲလိက်ကဵုသမ္တီကုညးဍုၚ်ကွာန် နူရုၚ်သမ္မတဂှ် ဒၞာဲမၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကီု၊ ပေဲါသဘၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ သဘၚ်ကၞာအသေအဟာန် ဂမၠိုၚ်ကီု၊ (သဘၚ်အတး သိုၚ်ပတန်လဝ် ကၞာထးတုဲတံကီု) စတံနူဂိတုမာတ် (၁၃) စဵုစိုပ် ဂိတုအေဗရဴ (၃၀) တေံဂှ် ဟွံကဵုအခေါၚ်ကၠောန်သ္ပရ။
စတံနူဂိတုမာတ် ၁၃ ဂှ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ် ဂိတုအေဗရဴ ၃၀ တေံဂှ် ကၠာတ်စဵုဒၞာလဝ် ညံၚ်ဟွံဂွံကၠောန်သဘၚ်ပေဲါဂမၠိုၚ်ဂှ် တုဲ စိုပ်တ္ၚဲကၟာတ်လဝ် (အေဗရဴ ၃၀) တေံမ္ဂး တန်တဴကဵုအကာဲအရာတုဲ နွံပၟိက်မ္ဂး ထပ်ကၟာတ်ပဆုဲအခိၚ်ပၠန်ရောၚ် ဂှ်လေဝ် လိက်လလောၚ်ကဵုသတိ နူအလဵုအသဳဂှ် ချူလဝ်ရ။
နူကဵုဂကောံထတ်ယုက်ဂၠးကဝ်တံလလောၚ်တုဲ မွဲအဆက်ဂှ် အလဵုအသဳဍုၚ် နူရုၚ်သမ္မတ လလောၚ်တုဲဗက်ဂှ် ဆေၚ်ဖျာသ္ၚုတံကီု၊ စၞးစစၞသုၚ်ဂမၠိုၚ် လတူဍုၚ်ဇၞော်လ္ၚဵုဂှ် ဂစာန်ရာန်ဒၟံၚ် ကပေါတ်စၞစ စၞသုၚ်တံနွံရ။ လတူအကာဲအ ရာဏံ ကေတ်အခေါၚ်အရာခိုဟ်တုဲ သ္ၚုကီု၊ ကပေါတ်စၞစသုၚ် နာနာသာ်တံဂှ် ဝေၚ်ၚုဟ်ဖျာမ္ဂး ကေတ်အရေဝ် ရောၚ် ဥုဇြဝ်ဌေ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ရုၚ်သမ္မတ ဟီုသောၚ်ကလးပရိုၚ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၃ ဂှ်ရ။
ဟိုတ်နူအသိၚ်ယဲကိုဝ်ရိုဝ်နာဝါၚ်ရာတ်ဝွံတုဲ ရုၚ်စက်ရုၚ်ကမၠောန် ၂၀ ရုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံကၟာတ်ကၠေံနွံရောၚ် ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် ဥုတိၚ်ဇြိုဲ ဟီုဂးဏာ ကုသၟာပရိုၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၃ ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲဂှ် ရုၚ်စက်ယာယဳကၟာတ်လဝ်ဂှ် ၆ ရုၚ်၊ ရုၚ်စက်ကဵုလဝ်ဒုဟ်ဒန်ဂှ် ၉ ရုၚ်၊ ယှအ်လဝ်ဇြဟတ်ကောန်ကမၠောန်ဂှ် ၂ ရုၚ်၊ ကောန်ကမၠောန်ဖအိုတ် ၜိုတ် ၄၀၀၀ တၠ ဒးဒေံါဇူမံၚ်ရ။ အစဳဇန် သွက်ဂွံကၟာတ်ဖအိုတ်ဂှ် ၜိုတ် ၂၀ ရုၚ်ဒှ်ဏောၚ် သ္ဂးရ။
ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ၜိုန်ရဟွံဆဵုလက္ချန်ယဲကၠာလေဝ် ဒှ်အခိၚ်ကာလ ဒးစွံသတိကဵု ပရေၚ်စဵုဒၞာတုဲ ပရေၚ်အာကၠုၚ်ဒၞာဲ မၞိဟ်ကောံ မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကီု၊ ပေဲါသဘၚ်နာနာဂှ်ကီု၊ ညံၚ်ဟွံဂွံအာကၠုၚ်ဂှ် အဆက်ဆက်ဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်တံ ကဵု လဝ်ဓဝ်သတိတုဲ ပရေၚ်သၟးဇ္ၚးဇကုဇကုဂှ် ဇၟာပ်ညးအဲ ညံၚ်ဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ညိဂှ်လေဝ် ဌာနထတ်ယုက်တံ ဆဝ်မ္ၚုဟ် လဝ်ရ။
ဇၟာပ်မၞိဟ်ဂှ် မံၚ်သၟးသၟးကီု၊ ဇၟာပ်အခိၚ်ဂှ် ကြာတ်ကြဴတဲကီု၊ စစၞကဵုဖဲတုဲ တိက်ကဵုဖဲကီု ညံၚ်ဂွံမံၚ်တန်တဴတုဲ ယဝ်ဆဵုဒး ညးဂိယဲ စတံနူလက္ချန်ယဲခ္ဍက် ဒးချာံတုဲ သိုဟ်ယီုဂြက် ယဲကသအ်မ္ဂး ဗွဲမပြဟ် ညံၚ်ဂွံအာထ္ၜး ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲဂှ်လေဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်လဝ်ရ။
လၟုဟ်မ္ဂး ဂၠံၚ်တတ်ကၠောံကဵု ပယျဵုဂမၠိုၚ်ဂှ် နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံ မၞိဟ်လုပ်တိတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် စမ်ၜတ်စၟဳစၟတ်ဒၟံၚ်ယဲတုဲ ယဝ်ရတၟေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး သွက်ဒးဒုၚ်စမ်ၜတ် လွဳလွတ်အာ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဌာနထတ်ယုက်တံ ပလေဝ်ဖန်ဇန်လဝ်ရ။

Categories
ပရိုၚ် ပရိုၚ်

ဆေၚ်ကၠေၚ်ဍေန် ဍာ်ဒ္ကေဝ်၊ ဗ္ၜတ်သူ ဟွံပေၚ်တံဂှ် ကေတ်အာအရေဝ်ဏောၚ်

ယာန်ဠေန်အံၚ်၊ ဂိတုမာတ် ၁၂ သၞာံ ၂၀၂၀

ဆေၚ်ကၠေၚ်ဍေန် ဍာ်ဒ္ကေဝ်ဟွံပေၚ်ကီု ဗ္ၜတ်သူဟွံပေၚ်ကီုတံဂှ် အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ သွက်ဂွံရပ်စပ်အာနွံရောၚ် ညးတာလျိုၚ်ပရေၚ်သွံရာန်ကၠေၚ်ဍေန် (တွဵုရးမန်+ကရေၚ်) ဥုမံၚ်ၚ်သိုဝ် ဂးရ။
“လၟုဟ် ၂၀၂၀ ဏံ အခိၚ်အာစၟဳစၟတ် ရပ်ဂွံဂွံတှေ် ကေတ်အရေဝ်ဂှ် ချိုတ်ပၠိုတ်မံၚ်ရ။ အာပံက်အမှု ပ္ဍဲကဵုဗဒို်ပ်ဗၠာဲသၟိၚ် နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေကၠေၚ်ဍေန် ၃၉ တုဲ ဆေၚ်တံဏံဂှ် ပ္ဍဲတ္ၚဲလဵု စၟဳစၟတ်လဝ်ဂှ် ဆဵုညာတ်လဝ်ဗီုဏံတုဲ ပံက်အာအမှုဗီုဏံ ပိုဲရေၚ်တၠုၚ်အာဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဥုမံၚ်ၚ်သိုဝ် ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၁၈-၁၉ ဂှ် အလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကမ္မတဳထိၚ်ဒဝ်ကောပ်ကာဲ ပရေၚ်သွံရာန်ကၠေၚ်ဍေန် တွဵုရးဍုၚ်မန်တံ အာစၟဳစၟတ်လဝ် ဍာ်ဒကေဝ်ကဵု ဗ္ၜတ်သူဟွံပေၚ်တံဂှ် လၟိဟ်ဆေၚ် ၂၈ ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုစၟဳစၟတ်လဝ်ဂှ် ဆေၚ်ကၠေၚ်ဍေန်၊ ကၠေၚ်ဓာတ် ဍာ်ဒ္ကေဝ်ဟွံပေၚ်ဂှ် ၁၄ ဆေၚ်ကဵု ဆေၚ်ဗ္ၜတ်သူဟွံပေၚ် ၅ ဆေၚ်တံဂှ် ဒးဒုၚ်ကေတ်အရေဝ်တုဲ ဒးဒုၚ်တပ်ဒဏ်သြန် အကြာ ၅ ကိုတ်ကဵု ၁၀ ကိုတ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဟိုတ်နူကဵုတၠဆေၚ်တံ ဟွံတီလဝ်သၞောဝ်ဥပဒေ ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်ကၠေၚ်ဍေန်တံ သၠဲသၠဲလးလးဂှ်ရ ၜိုတ်တပ်ဒဏ်သြန်ဟေၚ် ကေတ်လဝ်အရေဝ်ကၠာရောၚ် ဥုမံၚ်ၚ်သိုဝ် ဂးရ။
“သၞောဝ်ဥပဒေဆေၚ်စပ်ကဵု ကၠေၚ်ဍေန်ဂှ် ညးဟလိုၚ် ဟွံတီလဝ်သၠဲသၠဲလးလးကီု ကမ္ပဏဳဇၞော်တံလေဝ် ပ္ဍဲကဵုသွံတြးလဝ်ကဵုဂှ် ပရေၚ်ကေတ်လျိုၚ် ဒုၚ်လျိုၚ်အောန်မံၚ်၊ ကာလပိုဲအာစၟဳစၟတ် ပ္ဍဲဆေၚ်သွံရာန်ဂှ်တှေ် ပရေၚ်ဍာ်ဒ္ကေဝ် ကေုာံ ဗ္ၜတ်သူတံဂှ် ဆေၚ်သွံရ ဒးဒုၚ်ကေတ်မံၚ်အရေဝ်၊ ညးတြးနၚ်ကဵုလဝ်ကၠေၚ်ဍေန်ဂှ် ဗၠးမံၚ်တုဲ ရဲဒးဒုၚ်စၟတ်တံရ ဒးမံၚ်လေဝ်” သာ်ဝွံ ညးထပ်ဟီုရ။
ဟိုတ်နူကဵု ပရေၚ်ရပ်စပ်ကေတ်အရေဝ်တံ ကၠောန်ကၠုၚ်မံၚ်သာ်ဝွံဂှ် သွက်ဂွံဒးဟီုဂး တၞဟ်ခြာဟွံမွဲရောၚ် ဥုကျဳတ မာန်နေဂျာ ဆေၚ်ဖျာနဳလာယှိုဲဇြေန် ပ္ဍဲကဵုအရာပ်ဇြေဂျိုဝ် ဍုၚ်မတ်မလီု ဟီုရ။
ဥုကျဳတဂှ် “သွက်ရဲကၠုၚ်ရာန်တံတှေ် ပိုဲသွံကဵုဍာံဍာံဓဝ်ဝ်ရဏောၚ်။ ဟိုတ်နူကဵုဟွံဓဝ်ဍာံတုဲ ကၠုၚ်စၟဳစၟတ်တုဲ ဆဵုစုတ်တှေ် ပိုဲဒးဒုၚ်တပ်ဒဏ်သြန်တံ ဒးကေတ်အရေဝ်တံဏောၚ်။ ဟွံစောဲဂဗုတ်ပုဟ်၊ ဟွံတပ်ဒဏ်သြန်ပုဟ်တှေ်လေဝ် ရဲဒးဒုၚ်ဂိဂှ် ရဲကၠုၚ်ရာန်စကာတံရဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
စနူကဵုသၞာံ ၂၀၂၀ တုဲ ကၠေၚ်ဍေန်ဍာ်ဒ္ကေဝ်ဟွံပေၚ်၊ ဗ္ၜတ်သူဟွံပေၚ်တံဂှ် ကေတ်အရေဝ်နကဵုၝောံပိုဒ် ၃၉ ဂှ် ဒးဒုၚ်ကေတ်အရေဝ်မာန်တုဲ အောန်အိုတ်ဒဏ်သြန် ၅ ကိုတ်စဵုကဵု ၅၀ ကိုတ်ကဵုဒှ် ဒဏ်ထံၚ် ဟွံဂၠိုၚ်နူကဵု ၆ ဂိတုလေဝ် ဖျေံထံၚ်မာန်ရောၚ်။
လၟုဟ်ဝွံ အလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဆေၚ်ကၠေၚ်လုပ်သၞောဝ် ပံက်လဝ်ကဵုလာၚ်ဇြေန် နွံမံၚ် (၁၅၀) ပြၚ်တုဲ နူကဵုသၞာံတုဲကၠုၚ်ဂှ် အဃောကၠောန်မံၚ်လာၚ်ဇြေန် နွံမံၚ် (၃၀) ဆေၚ်ပြၚ်ဏီရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုရုၚ်ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်သွံရာန်ကၠေၚ်ဍေန် တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။

Categories
ပရိုၚ် ပရိုၚ်

သွက်ဂွံဖန်ဇန် လၟေၚ်ကမၠောန် ပရေၚ်ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ကော်အာကောံဓရီု ဂကောံမဟာဇန်မန်နာနာရောၚ်

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုမာတ် ၉၊ ၂၀၂၀

အကြာဂိတုအေဗရဴတေံမ္ဂး သွက်ဂွံဖန်ဇန်အာ ပရေၚ်ကမၠောန်ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ကော်အာကောံဓရီု ဂကောံမဟာ ဇန်ဂမၠိုၚ်ရောၚ် နူကဵုကောံဓရီု ဂကောံပံၚ်ကောံမဟာဇန်တံ ဖျေံလဝ်ရ။
တုဲကၠုၚ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၉ ဂှ် ဂကောံပံၚ်ကောံမဟာဇန်မန်တံ ကၠောန်ကောံဓရီုလၟေၚ်တုဲ သွက်အစဳဇန်လၟေၚ်က မၠောန်ပေဲါရုဲမာဲ နူကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဓဇက်လဝ်ဂှ် သွက်ဒးဖျေံလၟေၚ်ကမၠောန်နွံတုဲ ဒးကော်အာကောံဓရီု ဂကောံ မဟာဇန်နာနာတံရောၚ် ညးဍိုက်ဍိုပ်ဂကောံပံၚ်ကောံမဟာဇန် နာဲကသုမန် ဟီုရ။
“လၟေၚ်ကမၠောန် နူကဵုဂကောံပံၚ်ကောံ (ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်-ဂကောံမဟာဇန်) တံ ချူဓဇက်လဝ် သွက်ကိုန်စဳ ဇန် ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဂွံပါ်ပရအ်အာကမၠောန်ကီု ဂွံဓမံက်အာရုပ်ရဴ လၟေၚ်ကမၠောန်တံဂှ်ကီုတုဲတှေ် ဒးကော်အာ ကောံဓရီု ဂကောံမဟာဇန်နာနာတံဏောၚ်” နာဲကသုမန် ဟီုရ။
လၟေၚ်ကမၠောန်ကိုန်စဳဇန် သွက်ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဏံဂှ် သွာၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးကၠောန်နွံ၊ လၟေၚ်ကမၠောန် သွာၚ်ဂကောံမဟာဇန်တံ ဒးကၠောန်နွံ ပါ်လဝ်ကဏ္ဍဂမၠိုၚ်တုဲ သွက်ဒးချဳဓရာၚ် ဓမံက်အာရုပ်ရဴ ဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်ရုဲစှ် ညးစၞးအလံၚ်အမာတ်ဂှ် နကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုဂျာန္နဝါရဳတေံ ပံက်လဝ် ဂကောံရုဲစှ် ညးစၞးအလံၚ်အမာတ် လၟိဟ် (၁၆) တၠတုဲ ခြာဟွံလံမ္ဂး သ္ၚဳဂၠိပ် ရုဲစှ်အာ အလံၚ်အမာတ် ပ္ဍဲဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်နွံရ။
နကဵုသွာၚ်မဟာဇန်တံဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ကဵုပညာ နဲကဲစုတ်မာဲကီု၊ သၠုၚ်လညာတ် စပ်ကဵုသ္ဂောံစုတ်မာဲကီု၊ သွာၚ်မဳဒဳ ယာပရိုၚ်ကီု သွက်ဒးဓမံက်အာရုပ်ရဴနွံတုဲ ဂကောံလဵု၊ သွာၚ်လဵု ဗီုပြၚ်ကေတ်တာလျိုၚ်ဂှ် သွက်ဒးဖျေံအာဗီု ပ္ဍဲ ကောံဓရီုရောၚ် ညးတာလျိုၚ်တံ ရန်လဝ်ရ။
ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဏံဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် မွဲဗော်ဓဝ်တုဲ ညးစၞးအမာတ်မန် ဒးဇၞးဗီုကဵု ပေဲါရုဲမာဲ ၂၀၁၀ တေံ ဒှ်ရောၚ် ညးတာလျိုၚ်ဗော်ညဳသၟဟ်မန်တံ တော်ဆလဝ်ရ။

Categories
ပရိုၚ်

ဝန်ဇၞော် ကေုာံ အမာတ်ကၠတ်ထဝ်မန် သီု (၃) တၠ ဒးဒုၚ်ရုဲစှ် ဥက္ကဌကမ္မတဳသိုၚ်ခၞံ လွဳမာန်သာသနာ (၂၅၀၀)

ဝဏ္ဏမာန်၊ အံက်တဝ်ဗာ ၂၇၊ ၂၀၁၉
သွက်ဂွံဆက်သိုၚ်ခၞံအာ လွဳမန်သာသနာ (၂၅၀၀) ဂှ် ဝန်ဇၞော် ကေုာံ အမာတ်ကၠတ်ထဝ်မန် သီု (၃) တၠ ဒးဒုၚ်ရုဲစှ် ဥက္ကဌ ကမ္မတဳသိုၚ်ခၞံ လွဳမာန်သာသနာ (၂၅၀၀) ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီုဂှ်ရ။