Categories
လိက်ပရေၚ်

သၟတ်တံတ္ၚဲဏံဂှ် ဒှ်ညးအာက္ဍိုပ် သွက်အနာဂတ် (ဟွံသေၚ်) ဘာသၠုၚ်ပ္တိုန်လညာတ် ကေုာံ စရာဲအာက္ဍိုပ်ဂကောံ

မာံပိုန် – ပရေၚ်အာက္ဍိုပ်အနာဂတ်ဂတဏံ သၟတ်တံ ဒှ်အဓိကရောၚ် ရံၚ်ကဵုတၚ်သာ်ဏံတုဲ နူကဵုဂကောံသၟတ်မန်လညာတ် တၟိက္ဍိုက်ပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂိတုမာတ် သၞာံ (၂၀၁၃) ဂှ် ဘာဍာ်ဇမၠိၚ် လလံအခိၚ်ပွိုၚ်မွဲသၞာံ စပံက်ဗ္တောန်လဝ် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်ညးတံ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုရ။

Categories
လိက်ပရေၚ်

သတ်ဒူရေန်ဂှ် ဒှ်သၟိၚ်သတ်ဆု ခုတ်လဝ်ယၟုကၠာ

မာံတဵုလွဳ – သတ်ဒူရေန်ဂှ် ကော်စဒၟံၚ် သၟိၚ်သတ်ဆု
ညးဒးဂၞပ်စိုတ် ကဵုသတ်ဒူရေန် မိက်ဂွံစတံဂှ်၊ အခါဆဵုဂဗဒး သတ်ဒူရေန်မ္ဂး ဒ္ၚောပ်စိုတ် ကတဵုဒှ်တုဲ ဍာ်ကအ်ဓဇူရ။ ညး ဇၞော်မောဝ်တိတ်ကၠုၚ် နူဒေသဒူရေန်တံ၊ စိုပ်အခိၚ်ဒူရေန်တိတ်မ္ဂး၊ ဂွံသၟူဒူရေန်ဗက်ဂတာပ် မိက်ဂွံစဒူရေန် စိုတ်ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ဒၟာနူကေၚ်စလဝ်တုဲ၊ စောဲလာမ်ဒၟံၚ်ကဵုရှ်ဒူရေန်ဂှ်ရ။

Categories
လိက်ပရေၚ်

နကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲ တဵုတၞံ ‘ကဝ် ကဝ်’ (Co Cao Tree) ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်

မာံတဵုလွဳ – “တၞံနာနာသာ် ယဝ်တဵု ပ္ဍဲဍုၚ်မန်မ္ဂး ဟွံဒှ် ဟွံမွဲ၊ ၜိုန်ရ တၞံရဝ်ဗါရ ပ္ဍဲတိုက်အာယှဒိုဟ်အဂၞဲ မၞုံ၊ဍုၚ်သေံ၊ ဍုၚ်မလေဝ်ယှာ၊ ဍုၚ်အေန်ဒိုနဳယှာ၊ ဍုၚ်ကာမ်ပူချာတံ တဵုလဝ်ရဝ်ဗါ လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် မၞုံကီုလေဝ် ရဝ်ဗါဇၞော်မောဝ်ဖာအ်ဗြေဝ်

Categories
လိက်ပရေၚ်

တၞံကဝ်ဖီ သ္ဂောံတဵုအာ အကြာတၞံရဝ်ဗါ

မာံတဵုလွဳ – မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုဂှ် ဒးစဒၟံၚ် အဟာရဘောဇိုန်နာနာသာ် လၟိုန်တ္ၚဲ သီုဖအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဟာရ စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် မတွံဂး စၞစ၊ စၞသုၚ် နနဲဗီုပြၚ် မၞုံၜါသာ် ဝွံရ။ နကဵု ၜါသာ်ဏံ သ္ပပြဘိုက် သွက်အဟာရတုဲ စသုၚ်ဒၟံၚ် အိုတ်ရ။ ဗီုပြၚ်စၞစဝွံ ကၠောန်ၜိုတ်လဝ် ကလောံကလောံ

Categories
လိက်ပရေၚ်

ဖျေဟ်ဗီုပြၚ် နဲကဲပြံၚ်သၠာဲတဵုအာ တၞံနာနာ CROP PATTERN

မာံတဵုလွဳ – “မွဲသၞာံကဵု မွဲသၞာံသြောံတိတ် အောန်စှေ်ကၠုၚ်တုဲ ရိုဟ်ရိုဟ်သၞာံ သြောံဒးဒၟံၚ်စၟ လၟိုန်ဏံဂှ် သာ်လဵု ဂွံပရော” သာ်ဝွံ သၟာဗ္ၚတံ ကရေတ်ကသဝ်ဒၟံၚ် ရမျာၚ်တံဂှ် ဒးမိၚ်ကေတ်ဒၟံၚ်ရ။ စပ်ကဵုသြောံတိတ်အောန်စှေ်ကီု၊ သီုသြောံဒးဒၟံၚ် စၟရိုဟ်ရိုဟ် သၞာံတံဂှ် ယဝ်ရပ်စပ်စကာအာ ဖျေဟ်ဗီုပြၚ်နဲကဲပြံၚ်သၠာဲ တဵုအာတၞံနာနာ CROP PATTERN) နဲကဲဏံမ္ဂး သၟာဗ္ၚတံ သ္ဂောံ တိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်ဘဲစၟ၊ ဘဲယဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပရေၚ်တဵုလွဳ စပ်ကဵု သြောံ ကေုာံ သတ်ဒ္ကောၚ်နာနာ တိတ်ဂၠိုၚ် ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်မာန်ရ။

Categories
လိက်ပရေၚ်

အရေဝ်ဂလာန် အဵုၜါမာသရုပ် ပ္ဍဲတက္ကသဵုလ္ဂုၚ်

ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဝွံ ပတဝ်ဏာက္ဍိုပ်ကဵု ပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲကီု၊ ဒက်ပတန်အာ ဂကောံမၞိဟ် သၠးပွး ဂၠိုၚ်နူကဵုတြေံရောၚ် သမတအဵုၜါမာ အဃောစိုပ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဟီုဂးဏာရ။ အရေဝ်ဂလာန် ဗွဲသရုပ်ဝွံ အတိုၚ်ဗွဲသၟဝ် ဝွံရ။

Categories
လိက်ပရေၚ်

ပါ်တိတ်အာ နူနဲကဲတဵုသြောံတြေံတုဲ စကာနဲတဵုသြောံ SRI

မာံတဵုလွဳ – “လိုက်ဝှ်တိကှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ခွါ ရာၚ်ဆာဲသာယာ။ ဇရေၚ်စေတဳမှာ ကဵုဒါန်ပူဇဴ ပမာသာ်ထဝ်၊ ပ္ကဴသတ်သြောံကၠာ၊ မောဝ်တဴအလုံဝါ” သာ်ဝွံ အ္စာကဝိမန်တမၠာ တံ၊ ချူစွံလဝ် ပရောဂိတုဝှ် မၞုံကဵုရှ်သာ လိက်ဒမၠေံ မွဲပိုဒ်ရ။ ရန်ကဵု ပိုဒ်လိက်ဂှ်တုဲ အခိၚ်ဝွံ မဒှ်အခိၚ် ဂိတုဝှ်ကထိုန် ပ္ဍဲဝါဗ္ၚပၠန် သြောံလ္ၚဵုတံ ကၞေၚ်၊ သြောံလ္ၚဵုတံ ဇဝ်ကဴ၊ သြောံလ္ၚဵုတံလး၊ သြောံလ္ၚဵုတံ ဍုဟ်ဒၟံၚ်အိုတ်တုဲ၊

Categories
လိက်ပရေၚ်

ကၟိန်ဍုၚ်ဗမာဂှ် ဍုၚ်ဟၚ်စာတ်သြောံသ္ၚု ဂၠးတိ ကလေၚ်ဒှ်မာန်ညိဏီဟာ

မာံတဵုလွဳ – “ဂတဏံ ဍုၚ်ပိုဲဏံဂှ် ဒးဒှ် ဍုၚ်ဟၚ်စာတ်သြောံသ္ၚု ဂၠးတိဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဝန်ဇၞော် ကၟိန်ဍုၚ် ဥူမျေတ်လှိုၚ် ဌာနပရေၚ်တဵုလွဳ ကေုာံ ကၟိုန်ဍာ်ဟီုလဝ်ကဵု၊ တၠပညာပရေၚ်တဵုလွဳ ပ္ဍဲဌာန ဗဟဵု သုတေသနပရေၚ်တဵုလွဳ၊ ပျေန်မနာ၊ နေပျဳဒဝ် တေံဂှ် ပ္ဍဲလိက်ပရိုၚ်ဗၟာ မျာန်မအလေန် ချူထၟံက်လဝ်ရ။ ဒးစိုပ်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ကီုလေဝ် ဆဂး တ္ၚဲလဵု၊ ဂိတုလဵု၊သၞာံလဵုစိုပ်ဂှ် ကၠးကၠးမးမး ဟီုလဝ်ဟၟဲတုဲ၊ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးဆက်စၟဳအာ ပၠန်ရ။

Categories
လိက်ပရေၚ်

ထိၚ်ဒဝ်မၚ်မွဲ အာဲကၟာဲမန် ပ္ဍဲဒဵုထီုကအ်ဂေါမ်အိုတ်စိုအ် …………

နာဲကသုမန် – လောန်ကၠုၚ် ဗၞတ် (၄-၅) သၞာံတေံ ဒှ်ရောၚ်။ ရဲသကအ် ဂကူအၚ်္ဂလိက် ‘မေဿတာ အေတ်ရှလဳသံက်’ (Mr. Ashley South) လုပ်တိတ်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်မန် ပိုဲတုဲ ညးတေံ ဟီုတိုန် ဒဒှ်ရ ထေက်ကဵု ဒးဒှ်ဒဝိၚ် ‘ဒဵုထီု ကအ်ဂီု’ ရောၚ် ဂးရ။

Categories
လိက်ပရေၚ်

သ္ဘၚ်ပူဇဴ ကဵုဒါန် ဂဥုဲပဌာန် အခိုက်ကၞာမန် ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီု

မာံတဵုလွဳ – စိုပ်ကၠုၚ် ဇၟာပ်ဂိတုခ္ဍဲသဳ၊ တ္ၚဲသဳအိုတ်မ္ဂး၊ ညးတၠသဒ္ဓါ ဒါယကာတၠဒါန်၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ဒါယာတၠဒါန် ဂကူတၞဟ်တၞဟ်ဂမၠိုၚ်၊ ညဳသၟဟ်ရၚ်သ္ကအ် ညးတံတုဲ ကၠောန်သ္ဘၚ်ပူဇဴ ကဵုဒါန် ဂဥုဲဇဗ မတၟုဲတဴ၊ မဖဍိုက်ဗပေၚ်တဴကဵု ဓရ်ပဌာန်မပြဲပြဲတုဲ၊ ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်၊ သာမဏဳ ကေုာံ ဗြဴမိန်သဳလဂမၠိုၚ်၊ ဂြုဂြုဂြီုဂြီု ပ္ဍဲဇရေၚ်စေတဳကျာ်သုက် ဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ရိုဟ်ရိုဟ်သၞာံရ။ ပရေၚ်ကုသဵုကဵုဒါန် သာ်ဏံဂှ်၊ နူညးတၠဒါန်ဂကူမန်တံ တမၠာတေံ ဆက်တဲသၠဲကၠုၚ်လဝ်ဒါန်တုဲ သၞာံ ၁၃၇၄ ဂိတုခ္ဍဲသဳ၊ တ္ၚဲသဳအိုတ် ဏံမ္ဂး၊ ကၠောန်ကၠုၚ် မရနုက်ကဵု (၁၂၇) ဝါရ။