စပ်ကဵုအကာဲအရာသုၚ်စောဲလိက်မန် ကေုာံ ပရေၚ်ထံက်ပၚ်သြန်တၠဒါန်ကဵု စရိတ်ဂိတုအ္စာဘာကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲသၞာံဗ္တောန်ပညာတၟိဏံတုဲ သၟာပရိုၚ်ဌာန်ပရိုၚ်မန် ဇဝ်တၟိ ဆဵုဂဗသၟာန်သှ်လဝ် ကုညးတာလျိုၚ် ပရေၚ်သုတေသန ကေုာံ ပရေၚ်ဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ဌာနပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် နာဲရတ်ဂကူဂှ် သွက်ဂွံသ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ်မာန် ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာရ။
ကိုန်အစဳဇန် သွက်ဂွံသိုၚ်ခၞံ ရုၚ်စက်ဓါတ်လလဳ စကာသၟုဟ်ဓါတ်သဘာဝ ကေုာံ ဓါတ်ဂမ္တဴ ကပေါတ်ထောံကၠဟ်တံဂှ်တုဲ ပ္တိတ်ဇြဟတ်ပၟတ် ၅၆၀ မဂ္ဂါဝတ် ပ္ဍဲဒေသပွဳပွူကွာန်အနေၚ် ကဵု ဒဵုကြေၚ် ကွာန်တၟိ မဒှ်ဒစပ်ပယျဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကောန်ဒေသ ညးဟွံစှေ်စိုတ်တံ ထ္ပက်စၟတ်တဲဒ္စဵုဒ္စးတုဲ သွက်ဂွံပလံၚ်ဗ္စိုပ် ကုရုၚ်သမ္မတ ကေုာံ ဌာနဝန်ဇၞော်မဆေၚ်စပ်ဂှ် စဳဇန်ဒၟံၚ်ဖိုဟ် ဂွံတီကေတ်ရ။
“ကတူအပ္ဍဲ ပုၚ်ၜိုဟ်, ကခၞာ၊ ကတူမ္ၚး နက်ခါခၞော်ဗဳ” အဵုဗီုဏံ ဂအုပ်တိုက်ပိုဲ နူပိုဲမံၚ်ကၠအ်ပၞဟ်တေံ ဟီုလဝ်ကဵုပိုဲ ကေၚ်မိၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ၊ လၟုဟ်ဂှ် အခိၚ်ကတဴဟီုတှေ် သွက်ဗုၚ်ဂၞဴပိုဲလ္ပာ်အပ္ဍဲတေံ ကတူမံၚ်ဂွံၜိုဟ်ဂှ် စဖျေံဏာ ပုၚ်အတးတှေ် ဍေံဂွံ ၜိုဟ်ဂံက်စှေ်အာမာန်၊ ကတူလ္ပာ်မ္ၚးဏံဂှ်တှေ် ချူလံက်ဖျေံဏာ နက်ခါခၞော်ဗဳတှေ် ဍေံၜိုဟ်ဂံက်အာမာန်မံၚ်ဂး အဵုဗီုဏံ အဲကေၚ်မိၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ကီုရ” သာ်ဝွံ ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာပုဗ္ဗာရုံ ဟီုမြော်ကဵု ပရူပုၚ်အတး ကၠောန်စမံၚ် ဇၟာပ်ပ်သၞာံရ။
အသိၚ်ဂၠုၚ်ဂဒိုအ် လုပ်သၞေဟ်သြၚ်ဂှ် ဍာ်လပှ်ဍောတ်ဍောတ်တအ်လေဝ် တက်ကၠုၚ်မံၚ်ဇိုၚ်သၚ် ပြဳပြဳရ၊ ပ္ဍဲအကြာဍာ်လပှ်တက်မံၚ် သၚ်တအ်ဂှ် သၟဝ်လျးပသာန်တ္ၚဲကာတ်တ်ဂှ်ဟေၚ် မၞိဟ်ပိတၠ စှေ်နွံမံၚ်ပ္ဍဲဍာ်လယိုဟ်က္ၜံၚ် နကဵုကယိုၚ်ကမၠောန်သာ်ဍီုတုဲ မၚ်ရပ်ထိၚ်မံၚ်ဂၠုၚ်စုက်သၚ် သွက်ဂွံယိုက်ဖျေံကွဳလိုန်ဓာတ်နူလ္တူဂၠုၚ်တအ်ရ။
ကမ္မတဳလိက်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် (မတ်မလီု) သ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျာန်နဝါရဳ (၁၅) ဏံမ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ်အာ ပေါဲဗှ်လိက်ခၞံ သုတေသန ဒေသရးမည ဒၞဲါဌာန်ဇၞူရာမည မၞုံလ္တူဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်နူကဵုကမ္မတဳကၠောန် ဗဒှ်တံရ။
သွက်ဂွံထပ်ကၠောန်သၞေဟ်ကွဳစက်တၟိ ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် နူကဵု (ပြည်နယ်ယာဉ်လုပ်ၚန်းများ ထိန်းသိမ်းကြီးကြပ်ရေးကော်မတီ- ယထက) ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ကုအလဵုအသဳတွဵုရးတုဲကီုလေဝ် ဒၞါဲလဵုဂွံသိုၚ်ရော ဒဵုလၟုဟ်ဟွံတီတိုန်စှေ်ဏီ သာ်ဝွံ ဂွံတီကေတ် နူဌာနဝန်ဇၞော် (စည်ပၚ်သာယာရေး) တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။
သွက်ဂွံကၠောန်ဗ္ဒိုပ်သၞေဟ်ကွဳစက် ဖ္ဍိုက်အပေါတ်ဗၞိက်တံ ဂွံဇူဒီု ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန်မွဲမာန်ဂှ် ကမ္မတဳကောပ်ကာဲထိၚ်ဒဝ် ကွဳစက်ယာန်တွဵုရးတံ ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ကုဂကောံအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန် နစၟတ်တ္ၚဲ (၇)၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗါဂှ်နွံရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ညးမိက်ဂွံပ္တန်ဗော်ညးဗြဴ (မန်) ၆ တၠ မလုပ်အဝေါၚ်သီုဒုဥက္ကဌတံ နုက်တိတ်နူဗော်ရောၚ်ဂှ် နကဵုစၟတ်တ္ၚဲ သေပ်တေမ်ဗာ ၁၂ ပ္တိုန်လိက် ကဵုသမ္တီကုကမ္မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် (နေပျဳဒဝ်) တေံတုဲရ ဂွံတီကေတ်။
ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဖုၚ်တအ် အေန်တာနေတ်တအ်မံက်ကၠုၚ်တုဲ မၞိဟ်သၟတ်တအ်ဂှ် လ္တူနူဒးဗှ်လိက်အုပ်ဂှ် ဝေၚ်ဂေမ်ပ္ဍဲဖုၚ်ကီု ဝေၚ်အေန်တာနေတ်ပ္ဍဲဖုၚ်ကီု သာ်ဝွံဟေၚ် စိုတ်လုပ်စဂၠိုၚ်တိုန်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် ဒဝ်ဝါ၀ါလွေန် ညးမဒှ် သ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ် ပ္ဍဲဌာန လလောၚ်တြးကဵုပရေၚ်ဆက်ဆောံညးဍုၚ်ကွာန်တွဵုရးမန်ဟီုရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ကောန်ၚာ်မၞုံအာယုက်အကြာ ၅ သၞာံကဵု ၁၇ သၞာံတအ်ဂှ် တိုန်ဘာအောန်မံၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ ကောန်ၚာ် ၆၄ က္ဍိုပ်ကၠံဟေၚ် တိုန်ဘာမာန်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် နူဂကောံ UNICEF ရုၚ်လစှေ်ပ္ဍဲမတ်မလီု မစ္စစ် Anne-Cecile Vialle ဟီုဏာပ္ဍဲ ဂိတုဂျူလာၚ် ၂၅၊ တ္ၚဲစၟတ်သမ္တီ UNICEF ဍုၚ်မတ်မလီုပေၚ် ၁၀ သၞာံ ကၠောန်ဗဒှ်ပ္ဍဲ ၚိုဲမိုဝ် ဟို၀်တေဝ် ဍုၚ်မတ်မလီုဂှ်ရ။