Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ရန်ကဵုနူကမ္ပနဳ “Hyundai” ဂှ် ပေၚ်(၅၀)သၞာံတုဲ ဖံက်ကဵုမာဲကာစှ်ဖ္ဍိုက်ဂးတုဲ မုက်လိက်ပတောံမံက်ကၠုၚ်

ကေတ်လဝ်တဆိပ် logo တုပ်ကဵုကမ္မဏဳ “Hyundai” ဂှ်တုဲ နကဵုစၟတ်သ္တီကမ္ပနဳညးတအ်ပေၚ်(၅၀)သၞာံဏံ ပံက်ဏာကဵုမာဲကာစှ်ဖ္ဍိုက် နွံမံၚ်ဏောၚ်ဂးတုဲ ပရိုၚ်မုက်လိက်ပတောံမွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြတိတ်ကၠုၚ်အကြာညးသုၚ်စောဲ social mediaတအ် ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ်ကီုရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “တ္ရဲဏံ ရန်ကဵုကမ္ပနဳ “Hyundai” ပေၚ် ၅၂ သၞာံဏံဂှ်တုဲ ဖံက်ဏာကဵုမာဲ ကာစှ်ဖ္ဍိုက်နွံရောၚ်။ ဟိုတ်နူကဵုကသံကာဂှ် နွံမံၚ်ပ္ဍဲကဠာဂှ်ရ ရှ်စှ်ကံက်ကေတ် လၟိဟ်ကဠာဇကုဒးစိုတ်ဂှ်မွဲညိ။ တုဲပၠန် ညးမကလိဂွံလာဘ်ကာတအ်ဂှ် ညးတအ်ရေၚ်တၠုၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်ကဵုရောၚ်” ဂးတုဲ နူကဵုpage “Hyundai Myanmar” ဂှ်မွဲကဆံၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ။ Postဂှ် တိုန်အာတုဲ ပ္ဍဲအကြာပွိုၚ် ၈ နာဍဳဓရ်ဂှ် မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် ဗၞတ်ၜိုတ်(၂၂၀၀)နွံကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်မုက်လိက်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။  မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ် မုက်လိက်ပတောံမွံဂှ်တှေ်နူကဵုမုက်လိက်ညးတအ် ဒဒှ်ရ ဖံက်ကဵုမာဲကာစှ်ဖ္ဍိုက်ဏောၚ်ဂှ် ညးတအ်လေဝ် ဟွံဂွံလလောၚ်တြးလဝ် မွဲသာ်ဏီရ။ နူကဵုpage “Hyundai Myanmar”ဂှ်လေဝ် မုက်လိက်ညးတအ်ပတိုန်လဝ်ဏံဂှ် ညးတအ်ကလေၚ်ဖျေံထောံလဝ်နွံရ။ တုဲပၠန်Linkမတောဲပတိုန်လဝ်သၟဝ်မုက်လိက်ဂှ်ပၠန်လေဝ် လုပ်ဂၠိုက်ဂၠာဲရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ် websiteပတောံမွဲ websit official ညးတအ်ဇေတ်တ်ဟွံသေၚ်မွဲဂှ် ပိုဲဂွံဆဵုကေတ်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ post ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်မုက်လိက်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲဂွံတီကေတ်မာန်ရ။

တၚ်သ္ရဳဂၠိပ်>>>>>>>

ကမ္ပနဳ “Hyundai” ပေၚ် ၅၂သၞာံတုဲ ညးတအ်ဖံက်ကဵုမာကာစှ်ဖ္ဍိုက် ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်တအ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်မုက်လိက်ပတောံမွဲရ။ ကေတ်လဝ်တဆိပ်တုပ်ကဵုညးတအ်တုဲ ညံၚ်ညးဗဵုပရိုၚ်တောံ စိုတ်ဂွံလုပ်စမာန်ဂှ် တံၚ်ဂြဲလဝ်စိုတ် ညးတအ်မွဲဟေၚ်ရ။

ရံၚ်ကဵုဗွဲလ္တူဏံတုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ခေတ် “IT”မွဲတုဲ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ်လေဝ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်တအ်ကီု ဗီုနာနာသာ်တအ်ဂှ်ကီု ညံၚ်မၞိဟ်တအ်စိုတ်ဂွံလုပ်စမာန်ဂှ် ဍေံတအ်ဖန်ဇန်ကၠောန်စလေပ်မံၚ်ဂှ် ပိုဲတအ်ဒးစွံသတိ ဗွဲမဇြိုဟ်နက်ထေက်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပရိသာတ်ညးမဗဵုမံၚ်ပရိုၚ်တအ်လေဝ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်လ္ပစှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီတုဲ ဗက်အာကျောဝ်ရံၚ် နူကဵု “page” လုပ်ကဵုသၞောဝ် ညးတအ်ကၠာတုဲ တီကၠးတုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ်မိက်ဂွံ ဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

က္ၜၚ်ကျာကဵုဂစေံဇီုဒးတုဲ က္ၜၚ်ကျာဂှ်လီုလာ်အာဂးတုဲ ကေတ်လဝ်ဗီုရုပ် နူဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲ ဖန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံ

ပေါဲဗတိုက် အဃောဒှ်လဝ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်၊ ဒပ်(ဥကထရစ်စခန်း)ဂှ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗတိုက်ဂှ်တှေ်  ကံၚ်သဳပၞာန်တအ် ကၠုၚ်ဗတိုက်၊ ပန်ပှော်လဝ်ကဵုက္ၜၚ်ကျာတုဲ အခိၚ်ကာလကၠုၚ်ပန်ပှော်မံၚ်ဂှ် က္ၜၚ်ကျာကဵုဂစေံ ဇီုဒးအာတုဲ က္ၜၚ်ကျာဂှ်လီုလာ်အာဂးတုဲ ဗီုဂှ်ကေတ်နၚ်လဝ် နူဗီုဍုၚ်သအာၚ်တုဲ ညံၚ်ကဵုဒှ်မံၚ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ကီု ပရိုၚ်ဂှ် မံက်ပြတိတ်ကၠုၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ်ရ။

Photo: တွေးပြီးမှယုံ

ပရိုၚ်ဏံဂှ် နူကဵုအကံက် “Naw Shar” ဂှ်မွဲကဆံၚ် စပတိုန်လဝ်တုဲ သီုကဵုလိက်၊ သီုဗီုဂှ် ကလေၚ်ကာပ်ကာဲထောံပရိုၚ်ဂှ်တုဲ ညးမွဲကဵုမွဲကလေၚ်ပါပရအ်ကၠုၚ်မံၚ်ညးသ္ကအ်ရ။

စပ်ကဵဵုဗီုဏံဂှ်တုဲ နူဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဗီုအဃောဒှ်လဝ်ပေါဲဗတိုက် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ် ဍုၚ်ဗြဝတဳ (မြဝတီ) ဂှ်ဟွံသေၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ဗီုနူဍုၚ်သ္အာၚ်မွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ရောဟီုတှေ်ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၉၊ ဂိတုအေဗြဴ၊ စၟတ်တ္ရဲ ၁၇ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ကျာ Holloman Air Force နူကၟိန်ဍုၚ်အာမေရိကာန် တွဵုရး (နယူးမက္ကဆီကိုပြည်နယ်)တေံ က္ၜၚ်ကျာဂကူ F-16 မွဲခ္ဍာ်ဂှ် ဇီုဒးအာ ကဵုဂစေံလၞေၚ် (သိမ်းဌက်)တုဲ ဗီုပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ဗီုတြေံတြေံ ဗီုနူကၟိန်ဍုၚ်အာမေရိကာန်တေံမွဲဟေၚ်ရ။

ကေတ်လဝ်ဗီုရုပ်နူဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်တုဲ တြးပတိတ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံ ဗီုဗီုဇဏံဂှ် ဍေံပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲဂကူပရိုၚ်ပတောံတအ်ဖအိုတ်ရ။ ကာလပိုဲတအ်ဆဵုဗီုရုပ်ပတောံဗီုဇဏံမ္ဂး ဗီုပတိုန်လဝ်တအ်ဂှ် ကိတ်မံၚ်ကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ်ရဟာ ဟွံသေၚ်တှေ် ဗီုတြေံတြေံမွဲဟာ ညံၚ်ပိုဲတအ်ဂွံတီမာန်ဂှ် ပိုဲဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် ပ္ဍဲ“Google Image Search”ကဵု “Reverse Image Search”ဂှ်တှေ်ဗီုတအ်ဏံဂှ်ကၠုၚ်နူလဵု စၟတ်တ္ရဲနူအခိၚ်လဵုဂှ် ဂွံတီကေတ်မာန်ရ။

ဟိုတ်ဂှ်ရ ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး စဳၟစၟတ်ရံၚ်အးအးတုဲ တီကၠးလ္တူပရိုၚ်တအ်မှ ပတှေ်စှေ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Reference>>တွေးပြီးမှယုံ-Think Before You Trust

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ကေတ်လဝ်ဗီုဗတိုဟ် လ္တူလပှ်ကျာတအ်တုဲ ညံၚ်ကဵုဗတိုဟ်ဂှ် တိုန်လဝ် ပ္ဍဲတွဵုရးဒေသ ကရေၚ်ဍာဲကီု ဗီုပတောံမံက်ကၠုၚ်

ကေတ်လဝ်ဗီုရုပ် ဂကူပတိုဟ် “Dead man’s fingers” တိုန်နူလ္ပာ်ဂြိုပ်ဒေသသၟဝ်ကျာအာမေရိကာကဵု ယူရောပ်(ဥရောပ)တေံဂှ်တုဲ ညံၚ်ကဵုဗတိုဟ်ဟကူဂှ်တိုန်လဝ် ပ္ဍဲလ္ပာ်တွဵုရးဒေသကရေၚ်ဍာဲတအ်ဂှ်ကီု နူကဵုဗီုဂှ်မွဲကဆံၚ် ကၠောန်သ္ပထောံပရိုၚ်ပတောံတုဲ ကလေၚ်ပါ်ပရအ်မံၚ်ညးသ္ကအ် အကြာညးသုၚ်စောဲ မုက်လိက် “Facebook” တအ်ပၠန်ရ။

ပရိုၚ်ဏံဂှ်နူကဵု page “Kayan Generation Youth”ဂှ် စတြးပတိတ်လဝ်ဂှ်ဂွံဆဵုကေတ်မာန်တုဲ ပ္ဍဲကဵုpostဂှ်တှေ် “ပတိုဟ်တိုန်နူတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲပိုဲတအ်ရ ၜိုန်တမေၚ်တၟဟ်မံၚ်ကီုလေဝ် စိုတ်ဟွံခိုဟ်ရ။ ရံၚ်ကေတ်တှေ်ဒဒုၚ်စသိုၚ် ညံၚ်ကဵုသဂံၚ်တအ် ဟွံဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဝပရလိုက်ဂှ်ကီု” သာ်ဝွံ ချူပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ပရိုၚ်ဂှ် သာ်ဂှ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစဳၟစၟတ်ပရိုၚ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲရံၚ် ပ္ဍဲ “Google Reverse Image Search” ဂှ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ဗီုနူဍုၚ်သ္အာၚ်မွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သတီလဝ်ရ။ တုဲပၠန် ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် သုၚ်စောဲလဝ်ဗီုဏံတုဲ ညံၚ်ရဲဗှ်ပရိုၚ်တအ် စိုတ်ဂွံလုပ်စမာန်ဂှ် တံၚ်ဂြာဲလဝ်စိုတ်ညးဗှ်ပရိုၚ်တအ်မွဲဂှ် ချိုတ်ဗၠိုက်မံၚ်ရ။ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ပရိုၚ်ညးတအ်ပတိုန်လဝ်ဏံဂှ် ကလေၚ်ဖျေံထောံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ပတိုဟ်ဟကူ “Dead man’s fingers” ဏံဂှ် ဒှ်ဂကူပတိုဟ်တိုန်စ လ္ပာ်ဂြိုပ်ဍုၚ်အာမေရိကာကဵု ဍုၚ်ယူရောပ်တေံဂှ်လေဝ် ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်နွံရ။ ဗီုမတိုန်ထ္ၜးလဝ်ကဵဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ် ဗီုတွဵုရးဒေသကရေၚ်ဍာဲတအ်ဟွံသေၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ဗီုနူဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်မွဲဟေၚ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ်တၚ်နၚ်လေဝ် ဟွံခိုၚ်ဂၠိုက်ဂှ်ရ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သတီလဝ်ကီုရ။

ပုရိသာဒ်ညးမသုၚ်စောဲမံၚ် Social Mediaတအ်လေဝ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲကဵုဒှ်၊ ဗီုတောဲပတိုန်လဝ်ကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ်ကဵုဒှ် ကာလပိုဲတအ်ဆဵုမ္ဂး ပိုဲလ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီညိ။ တုဲပၠန် ဗီုတောဲပတိုန်လဝ်ကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ် ပရောပရာတအ်ဂှ် ဒှ်လဝ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ရဟာ၊ ဗီုနူဍုၚ်သ္အာၚ်ဟာဂှ် စဳၟစၟတ်ရံၚ်ပ္ဍဲ “Google Reverse Image Search”ဂှ်တှေ်အခိၚ်ကီု၊ စၟတ်တ္ရဲတအ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်မာန်မံၚ်ဏောၚ်ဂှ်လေဝ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။

Reference >>တွေးပြီးမှယုံ-Think Before You Trust 

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

နူရုၚ်ဂဥုဲစူဠာလံၚ်ကောန်ဂှ် ညးတအ်လလောၚ်တြးလိက် လက်သဏ်ဂကူကိုဒ်ဝေဒ်ပြံၚ်ကော် BA(4) ကဵု BA(5)ဟီုဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံ

ကေတ်လဝ်လိက် နူကဵု post ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်လက်သဏ်ကိုဒ်ဝေဒ်ပြံၚ် နူသၞာံ ၂၀၂၁ တေံဂှ်တုဲ ညံၚ်ကဵုလိက်လလောၚ်တြး နူရုၚ်ဂဥုဲစူဠာလံၚ်ကောန် ကၟိန်ဍုၚ်သေံဂှ်ကီု ရဲဖန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် နိဿဲနၚ်လိက်ပရိုၚ်သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံတုဲ ပရိုၚ်ဂှ်ကလေၚ်တြးပတိတ်ဒၟံၚ်ပၠန်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ်ပြးတိတ်အာတုဲ ညးမွဲကဵုမွဲ ကလေၚ်ပါ်ပရအ်မံၚ်ညးသ္ကက်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

ပရိုၚ်ဏံဂှ် နူကဵုpage “Health & &Knowledge” ဂှ်မွဲကဆံၚ် တြးပတိတ်လဝ်တုဲ မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် ဒဵုကဵုလၟိုဟ် ၄၈၂ တၠ ဒှ်ကၠုၚ်ရ။

စပ်ကဵုပရိုၚ်ဏံတုဲ နူဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သတီလဝ်ကီုရ။ မုဟိုတ်ရောတှေ် မလိက်အတိုၚ်ပါမံၚ်ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ် ကလေၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲရံၚ်တုဲ နူကဵုအကံက် “Phyo Katay” ဂှ်မွဲကဆံၚ် တုဲကၠုၚ်သၞာံ ၂၀၂၁၊ ဂိတုဂျူလာဲ၊ စၟတ်တ္ရဲ ၅ တေံဂှ် ညးတေံကေၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်နွံမံၚ်တုဲ လိက်ဏံဂှ် တုပ်ပ်မံၚ်ကဵုလိက်ညးတေံကီုရ။ စပ်ကဵုလက်သဏ်ယဲကိုဒ်ဝေဒ်ပြံၚ်ကော် BA(4)ကဵု BA(5)ဏံတုဲ နူကဵုရုၚ်ဂဥုဲစူဠာလံၚ်ကောန်ဂှ် ညးတအ်လလောၚ်တြးပတိတ်လဝ်လိက်ဗီုဏံဂှ် ဟွံမွဲဏီရ။

ပရိုၚ်ဒဒှ်တြေံသၞာံတုဲတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ကလေၚ်ထမံက်ထ္ၜးတြးပတိတ်မံၚ်ဗီုဗီုဇဏံဂှ် ရဲသုၚ်စောဲ Social Mediaတအ်လေဝ် မွဲဆေၚ်ခနဒှ်စလေပ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မံၚ်တွဵုရ။

ယဲကပ်တအ်ဂှ် လ္ပာ်ကၟိန်ဍုၚ်သေံတေံ ကလေၚ်ကၠောံထၞာန်သ္ကက်မြဟ်ကၠုၚ်မံၚ်တုဲ၊ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်လေဝ် မၞိဟ်ကၠောံထၞာန်စမံက်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်ရ အန္တရာယ်ယဲကပ် စပ်ကဵုလက်သဏ်ယဲကိုဒ်ဝေဒ်ဂကူပြံၚ် ကော် BA (4)ကဵု BA (5)တအ်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးစွံသတိရ။  

ရံၚ်ကဵုအတိုၚ်ဗွဲလ္တူဏံတုဲ ပုရိသာတ်ညးမဗှ်မံၚ်လိက်ပရိုၚ်တအ်ကီု၊ ညးမသုၚ်စောဲမံၚ် Social Media တအ်လေဝ် ဆဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ဇဂှ် ဒဒှ်ဍာံမံၚ်ရဟာ ဟွံသေၚ်တှေ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်ကလေၚ်နိဿဲလဝ်ဟာဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်ကဵုအးညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ဟိုတ်နူမခတိုဟ်ခတိုဟ်ဒးတုဲ ပ္ဍဲလ္တူကျာ်လ္ဂုၚ်ဂှ် မၞိဟ်၆၈တၠ ဒးဒုၚ်ချိုတ်အာဂးတုဲ ပရိုၚ်ပတောံမံက်ကၠုၚ်

ပ္ဍဲကဵုဂိတုဂျူလာဲ စၟတ်တ္ရဲ ၁၂ တုဲကၠုၚ်တ္ရဲဒ္ဂိုန်ပေၚ်ဂှ် မခတိုဟ် ခတိုဟ်ဒးတုဲ ဒးအာကာ (၈)မ၊ မၞိဟ် ၆၈ တၠ ဒဒုၚ်ချိုတ်အာဂးတုဲ ပရိုၚ်ဂှ်မံက်ဒယှ်ပြးတိတ်ကၠုၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ် ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ်ကီုရ။ ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်အလီမွဲဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာမိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးနကီုရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “ပ္ဍဲတ္ရဲဂိတုပေၚ်ဂှ် မခတိုဟ် ခတိုဟ်လဝ်လ္တူကျာ်လ္ဂုၚ်ဂှ်တုဲ မၞိဟ် ၆၈ တၠ ဒးဒုၚ်ချိုတ်အာ” ဂးတုဲ နူကဵုအကံက် “A161”ဂှ်မွဲကဆံၚ် ညးတေံတြးပတိတ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဗီုဂှ်တှေ်ဗီုရုပ်မၞိဟ်တိုန်ကျာ်၊ ဗီုရုပ်မခတိုဟ်ခတိုဟ်လဝ်ဇဂှ် တုဲပၠန် ဗီုရုပ်ကွဳစက်ကာပ္ဍိုက်မၞိဟ်ယဲ(Ambulance) တအ် သီုကဵုဗီုရုပ်ကာပၞာန်တအ်ကီု ပံၚ်ထောံမွဲဗီုတုဲ လ္တူဗီုဂှ်တှေ် “တ္ရဲဂိတုပေၚ်ဂှ် မခတိုဟ် ခတိုဟ်တုဲ မၞိဟ် ၆၈ တၠ ချိုတ်အာတုဲ ကာ ၈ မလီုလိုက်အာ” ဂးတုဲ ချူပတိုန်လဝ် မလိက်လ္တူဗီုဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵဵုကေတ်မာန်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟဳသ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟဳသ္တီလဝ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲရောဟီုတှေ် ဗီုမခတိုဟ်ဗတိုဟ်တုဲ ပၟတ်တဴမံၚ်အတိုၚ်ပ္ဍဲပရိုၚ်ဏံဂှ်တှေ် ဒှ်မံၚ်ဗီု နူသၞာံ ၂၀၁၆၊ ဂိတုဂျူလာဲ စၟတ်တ္ရဲ ၁၆ဂှ် မခတိုဟ် ခတိုဟ်ဒးလဝ်ကာတအ်ဂှ်တုဲ ဗၠာဲသၟိၚ်(policeman) နူဍုၚ်အီရန်မွဲတၠ အဃောဒးဒုၚ်ချိုတ်အာလဝ်တေံဟေၚ်ရ။ တုဲပၠန်ဗီုမၞိဟ်တိုန်မံၚ်ကျာ် လ္တူကျာ်လ္ဂုၚ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်မံၚ်ဗီု နူသၞာံ၂၀၂၀တေံမွဲဂှ်လေဝ် ဗီုနူတမ်ဏံဂှ်တှေ် ကျောဝ်ကေတ် ပ္ဍဲ “Myanmar Digital News” website ဂှ်တှေ်ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ စပ်ကဵုပရိုၚ် ဒဒှ်ရ မခတိုဟ် ဗတိုဟ်ဒးတုဲ မၞိဟ်ဒးချိုတ်အာ ၆၈တၠဏံဂှ်တှေ် ဌာနပရိုၚ်လုပ်ကဵုသၞောဝ်မွဲလဵုလေဝ် ဟွံဂွံပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဏီရ။ ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်လေဝ် ဟွံဍာံပြ၊ ဗီုတောဲပတိုန်လဝ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်မံၚ်ဗီုနူသၞာံတုဲတုဲတေံဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်မွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်ပါ်ပရအ်ပြဟ်ဏီတုဲ ဗက်အကျောဝ်ရံၚ် နူဌာနပရိုၚ်လုပ်ကဵုသၞောဝ်တအ်ကၠာညိ။ တုဲပၠန် ဗီုတောဲပတိုန်လဝ်ကဵုပရိုၚ်ဇကုဆဵုလဝ်တအ် ဗီုနူသၞာံတုဲတုဲတေံရဟာ၊ ဗီုအခိၚ်လၟုဟ်ရဟာဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်စၟတ်တ္ရဲဇဂှ် ချိုတ်ချိုတ်ဗၠိုတ်တ်တုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

စုတ်လဝ်တဆိပ် “City Mart”ဂှ်တုဲ ကဵုပရေၚ်တဲဏောၚ်ဂးတုဲ မုက်လိက်ပတောံမံက်ကၠုၚ်

ရန်တၟံကဵု နူကဵု “City Mart Supermarket”ဂှ် ပေၚ်၂၆ သၞာံတုဲ ကၠာဟွံဂွံစိုပ် ဂိတုဂျူလာဲ၊ စၟတ်တ္ရဲ ၃ ဂှ်မ္ဂးရဲပါ်ပရအ်(share)ကဵုမုက်လိက်ဏံသီုဖအိုတ်ဂှ် နူကဵု “City Mart”ဂှ် ကဵုနပရၚ်တဲတၟေၚ်ထိုၚ်မွဲမရောၚ်ဂးတုဲ ပရိုၚ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ် အာအကြာညးသုၚ်စောဲ social mediaတအ်ပၠန်ရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ဂှ်တှေ် “နူကဵု City Mart ပေၚ်၂၆ သၞာံဏံဂှ် ကၠာဟွံဂွံစိုပ် ဂိတုဂျူလာဲ၊ စၟတ်တ္ရဲ ၃ဂှ် ကၠောန်တုဲဒှ်အာတုဲ ညးဘိုၚ်ပါ်ပရအ်(share)လဝ်တအ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ပလံၚ်ကဵုနထိုၚ်(အိတ်)အိုတ်ယျ” ဂးတုဲ နူကဵုpage “City Mart Fans”ဂှ်မွဲကဆံၚ် ဗီုပရၚ်တဲတအ်ကီု၊ ဗီုညးအာရာန်ဖျာတအ်ဂှ်ကီု ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲကဵဵု pageဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်လ္တူလပှ်ကျာတုဲ ပွိုၚ်မွဲတ္ရဲဓရ်ဂှ် ညးကလေၚ်ပါ်ပရအ်မံၚ် လၟိုဟ်ၜိုတ်မွဲလက်ကဵု၃လ္ရီုပြၚ်နွံကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ဖန်ဇန်ကေတ်လဝ်တုဲ မုက်လိက်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သမ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟဳသမ္တီလဝ် မုက်လိက်ပတောံမွဲဂှ်တှေ် “ပရိုၚ်ပြးတိတ်မံၚ် စပ်ကဵု ကဵုပရၚ်တဲတအ်ဂှ် သီုကဵုဟွံလုပ်ကဵုသၞောဝ်မွဲသာ်ကေတ်လဝ်တဆိပ် “City Mart”ညးတအ်တုဲ မုက်လိက်ပတောံမွဲဟေၚ် မုလေဝ်ဟွံဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ကမၠောန် “City Mart Supermarket ကဵဵုCMHL”ပုဟ်ဂှ် နူကဵုpageလုပ်ကဵုသၞောဝ်“City Mart Supermarket”ညးတအ်ဂှ်မွဲကဆံၚ် ကလေၚ်သောၚ်ကလးပတိုန်ထ္ၜးလဝ်နွံရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်မုက်လိက်ပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

ပရိသာတ်ညးမဗှ်မံၚ်လိက်တအ်လေဝ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏံတုဲ မုက်လိက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်တအ်ဂှ် အာဗက်ပကိတ်ပညဳရံၚ် နူကဵုpageလုပ်ကဵုသၞောဝ်ညးတအ် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးတုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

အကြာပွိုင်ဍုင် ရေဝ်-လမိုင်ဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိတအ် ကံက်ဒၟံင်အခေါန်ဂးတုဲ ပရိုင်ပတောံမွဲမံက်ကၠုင်

ပ္ဍဲကဵုဂိတု ဂျောန်၊ စၟတ်တ္ၚဲ ၂၂၊ ၂၀၂၂ ဂှ် နူကဵုမုက်လိက် “Special Underground Movement Forces – Mawlamyine” တအ်ပ္တိုန်လဝ် “ဂကောံဗော်ဍုင်မန်တၟိတအ် ဂၠာဲဗက်ဒၟံၚ် အကံက်အခေါန် အကြာပွိုင်ဍုင်ရေဝ် ကေုာံ လမိုၚ်ရောၚ်” ဂးတုဲ ပရိုၚ်ကောလဟာလမွဲ မံက်တိတ်ကၠုၚ်ရ။

ပရိုၚ်ဏအ်ဂှ် မၞိဟ်ကဵုလဝ် Like ဂှ် ၉၆ တၠပြၚ်၊ မၞိဟ်ကဵုလဝ် Comment ဂှ် ၄၃ တၠပြၚ်တုဲ မၞိဟ်ထပ်တြးလဝ် ၃၅ တၠပြၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ဗီုပြၚ်ချူလဝ်ပ္ဍဲမုက်လိက်ဂှ်တှ်ေ “ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ် ဂၠာဲဗက်မံၚ် အခေါန် ပ္ဍဲညးဍုၚ်ကွာန်ပိုၚ်ပြဳလဝ် ကပေါတ်စက်တအ်တုဲ စက်ထောဲတိမ္ဂး (၅၀၀၀၀)ဒကေဝ်၊ စက်ပၟတ်မ္ဂး (၁၀၀၀၀)ဒကေဝ်၊ စက်ဇိုၚ်ပလောံတအ်မ္ဂး (၅၀၀၀)ဒကေဝ် သာ်ဝွံ ဂွံတီကေတ် ပ္ဍဲညးဒေသမွဲတၠရ။ ညးဟွံကဵု အခေါန်တအ်ဂှ် ဒးသောၚ်ပြဿနာပ္ဍဲကဵု ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ရုၚ်ညးဇၞော်ကွာန် ကေုာံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတအ်ရ။ တုဲပၠန် သီုကဵုဒးဒုၚ်သီထောံကပေါတ်တအ်တုဲ၊ သီုကဵုဒးဒုၚ် ဘကမၠဒၟံၚ်ရောၚ်” သာ်ဝွံ ချူလဝ်ပ္ဍဲမုက်လိက်ညးတအ် သာ်ဝွံရ။

စပ်ကဵုပရိုၚ်ဏအ်တုဲ နူကဵုဂကောံ ဒး၊ ဟွံဒး တုဲ ချပ် ပိုဲတအ် စၟဳစၟတ်လဝ်သာ်ဏအ်ရ။ ကိုပ်ကၠာအိုတ် ပိုဲဂွံဆဵုကေတ် နူကဵုမုက်လိက်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ “NMSP’s bud 4.0” သောၚ်ကလးလဝ်နွံရ။ ဗီုပြၚ်သောၚ်ကလးလဝ်ဂှ်တှ်ေ “ဗီုပြၚ်မုက်လိက် Special Underground Movement Force – Mawlamyine တအ်ပ္တိုန်လဝ်ဂှ်တှ်ေ ဖျေံဂုဏ်သိက္ခာဗော်တုဲ ညံၚ်ကဵု ပရေၚ်ညဳသၟတ်ကောန်ဂကူမန်တအ် ဂွံလီုလာ်အာဟေၚ်ရ။ ပရိုၚ်ဗီုတအ်ဏအ်ဂှ် လ္ပာ်ပိုဲတအ်ညိဓဝ် ဒုၚ်တောဲဟွံမာန်ရ။ ကောန်ဂကူမန်တအ်လေဝ် ပရိုၚ်ပြးဝါဒဗီုတအ်ဏအ်ဂှ် ချပ်ချိုတ်တ်ပၠိတ်တ်တုဲမှ ပတှ်ညေိ” ချူလဝ်သာ်ဝွံရ။ တုဲပၠန် စပ်ကဵု ပရိုၚ်ဏအ်တုဲ နူကဵုဌာန်ပရိုၚ် လုပ်ကဵုသၞောဝ်တအ် ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်တအ်လေဝ် ဟွံဆဵုကေတ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ဏအ်ဂှ် ပရိုၚ်ပတောံမွဲရောၚ် ဟီုဂးစဂွံရ။

ပူရိသာတ်ဗှ်လ္ၚတ်မံၚ်ပရိုၚ်တအ်လေဝ် ပရိုၚ်မွဲပိုတ်တိုန်စိုပ်ကၠုၚ်လ္တူလာၚ်ဏောၚ်မ္ဂး ပရိုၚ်ဍာံရောၚ် သ္ပဒတန်တုဲမှ ကလေၚ်တြးပ္တိတ်ညိဂှ် မိက်ဂွံ ဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ဒုၚ်လဝ်ယၟုKBZ Payတုဲ Pageလီလန်စသြန်လ္တူလပှ်ကျာဂမၠိုၚ်တအ်မံက်တိတ်ကၠုၚ်

ပတောံလဝ်ညံၚ်ကဵုpage KBZ Payတအ်တုဲ ရဲလီစသြန်လ္တူလပှ်ကျာတအ် လီစမံၚ်သြန်အကြာသုၚ်စောဲKBZ Pay Applicationတအ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ ပရိုၚ်ဇဂှ်မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုင်စောဲမုက်လိက်facebookတအ်ဂှ်ပၠန်ရ။

စပ္တံနူဂံၚ်ဇဳပၞာန်တအ်သီထောံအဝဵုတအ်ဂှ်တုဲ ရဲဂိုၚ်ဒပ်လဝ်သြန်ပ္ဍဲဗေန်(Bank)တအ် ဟိုတ်နူကဵုရဲပတိတ်သြန်တအ် ကလေၚ်ပတိတ်ထောံသြန်အပ်ဇဂှ် တိတ်ဂၠိုၚ်အာနူကဵုသၞာတ်ဂှ်ရ ညးတအ်ဒးဖျေံထောံကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဂှ်ရ လကြဴဂှ် KBZ Pay, Wave Moneyတအ်ကီု သီုကဵုapplicationဗွဲဂမၠိုၚ်တအ်လေဝ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဗီုဖျေံလဝ်တအ်ဂှ်ဟေၚ် ဂွံပတိတ်ကၠုၚ်ကီုရ။ တုဲပၠန် နူကဵုKPZ Payဂှ်မွဲကဆံၚ် ကေတ်လဝ်(တိုတၚ်)တုဲ ဂွံအခေါၚ်ပတိတ်သြန်ပ္ဍဲKPZ Bankတအ်လေဝ်ဂွံကၠုၚ်ရ။ K Pay applicationဂှ် ဟိုတ်နူ ရေၚ်တၠုၚ်ဒတုဲဖဵု သွက်ဂွံပတိတ်သြန်ညးဂမၠိုၚ်လ္တူလပှ်ကျာ(online)တအ်မာန်ကၠုၚ်ဂှ်ရ လကြဴဏံဂှ် pageရေၚ်တၠုၚ်ဒတုဲဖဵုသွက်ဂွံပတိတ်သြန်ညးဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ်မံက်ဒှ်ကၠုၚ်ရ။ အကြာpageရေၚ်တၠုၚ်ဒတုဲဖဵဵုသွက်ဂွံပတိတ်သြန်ညးဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ် pageပတောံဗွဲမဂၠိုၚ် မံက်တိတ်ကၠုၚ်အကြာဂှ်ကီုရ။

အကြာpageပတောံမံက်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်ရ ဒုၚ်လဝ်ယၟုKBZ PAY – Service Center Myanmarဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုအကံက်K Payဇကု လှုဲဂၠိုၚ်အာနူကဵုစှ်ကိုဋ်မ္ဂး အကံက်ဇကုဒးဒုၚ်ကၟတ်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပတိတ်ထောံနူကဵုအကံက်ဇကုပြဟ်ဟ်ညိဂးတုဲ သီုကဵုပရိုၚ်ဘဗလလဝ်ပရိုၚ်မွဲပိုဒ်ဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်အကြာညးသုၚ်စောဲ social mediaတအ်ပၠန်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ်ပြးတိတ်အာတုဲ မွဲဆေၚ်ခဏဓရ်ဂှ် မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ်ၜိုတ်(၇၀၆)တၠပြၚ်နွံကၠုၚ်ရ။

ဆေၚ်စပ်ကဵုpageဏံတုဲ နူကဵုဌာနစၟဳစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ pageရေၚ်တၠုၚ်ဒတုဲဖဵုသွက်ဂွံပတိတ်သြန်ညးဂမၠိုၚ်ဏံဂှ် ညံၚ်ဍေံတအ်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာဍေံအပ် (မှတ်ပုံတၚ်)ဇကု၊ ဍေံအပ်ဂၞၚ်ဖုၚ်ဇကုပံက်လဝ်အကံက်တအ်ဂှ်ကီု သီုကဵု ဂၞၚ်OTP( one time password )တအ်ကၠာတုဲမှ နူကဵုPageဂှ် ဍေံတအ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်လဝ်ရ။ ဂၞၚ်OTPဟီုဂှ် မဂၞၚ်နွံမံၚ်(၆)မတုဲ ညးတၠအကံက်တအ်ဟေၚ်ဒးတီလဝ်တုဲ ယဝ်ခါရ ညးတၞဟ်တီဒးအာဂၞၚ်OTPဇကုဂှ်မ္ဂး အကံက်ဇကုဂှ် ဗီုဍေံတအ်ဒးစိုတ်ဂှ် ကၠောန်သ္ပမာန်မံၚ်ဂှ်ရ ကဵုညးတၞဟ်တီဟွံဂွံကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နူစအပ်လဝ်ဂၞၚ်OTPဇကုဂှ် ဍေံတအ်ဂှ်ဒှ်မံၚ်ရဲလီစသြန်မွဲဏောၚ်ဂှ် တီကၠးကေတ်မာန်ရ။

ဆေၚ်စပ်ကဵုပရောပရာPageဇဏံတုဲ ကေတ်အဆက်တုဲသၟာန်ရံၚ် နူကဵုpage KBZ Payလုပ်ကဵုသၞောဝ်တအ်ဂှ်တုဲ pageမံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်တအ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်pageရဲတက်ပရဲလီစသြန်၊ pageပတောံမွဲဂှ် ညးတအ်ကလေၚ်သောၚ်ကလးလဝ်သာ်ဂှ်ကီုရ။

ပ္ဍဲကၟိန်ပိုဲတအ်ဝွံ လညာတ်မဆေၚ်စပ်ကဵုကွတ်ပညာ ကွတ်စက်ကွတ်တဲ (technical)တအ်ဂှ် ဍိုန်လျမံၚ်ဂှ်ရ  ရဲလီစမံၚ်သြန်လ္တူလပှ်ကျာတအ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်pageပတောံမွဲမွဲတုဲ တက်စမံၚ်ပရဲ အကြာညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဗီုဗီုတအ်ဏံဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်မွဲဆေၚ်ခဏကီုရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ယဝ်ခါရဆဵုဂဗဒး pageလီစသြန်ဗီုဗီုဇဏံမ္ဂး ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် နူကဵုဂကောံညးမဆေၚ်စပ်တအ်ဂှ်တုဲ မၚ်ကျောဝ်ရံၚ်မံၚ် လိက်လလောၚ်တြး နူကဵုမုက်လိက်facebook pageညးတအ်ကၠာညိဂှ် မိက်ဂွံဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

စပ်ကဵုၚဴမဏီကိတ်တုဲ ပရိုၚ်တြေံတြေံမွဲပိုဒ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဒှ်မံၚ်အခိၚ်လၟုဟ်ကီု ကလေၚ်မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်

ပ္ဍဲသၞာံ၂၀၁၈ဂှ် ဟိုတ်နူကဵုၚဴမဏီကိတ်တုဲ သၟတ်ဗြဴမွဲတၠ ဒးဒုၚ်လမျီုအိုတ်အာလဝ်ဂှ် ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် ညံၚ်ကဵုဒှ်မံၚ်အခိၚ်လၟုဟ်ကီု ပရိုၚ်ဂှ်ပြးတိတ်အာတုဲ အကြာညးသုၚ်စောဲ social media တအ် ညးမွဲကဵုမွဲ ကလေၚ်ပါ်ပရအ်မံၚ်ညးသ္ကအ်မွဲအလန်ပၠန်ရ။

ပရိုၚ်ဗီုပြၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်တှေ် “သၟတ်ဗြဴနူကဵုရးဒေသဇၞော်ဨရာဝတဳ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဖျာပုၚ်မွဲတၠ ဟိုတ်နူကဵုညးတေံဟွံဆဵု ၚဴမဏီဂှ် နူမံၚ်ပ္ဍဲဗၠိုက်လတက်ညးတေံတုဲ အခိၚ်ညးတေံကတက်ဗွိုက်လတက်ညးတေံဂှ် ၚဴဂှ်ကိတ်ဒးညးတေံတုဲ ဒးဒုၚ်ချိုတ်အာ”ဂးတုဲ နူကဵုအကံက် “အောၚ် မၚ်းခန့်”ဂှ်မွဲကဆံၚ် ဗီုပြၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ချူပတိုန်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ်တိုန်အာတုဲ ညးကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် လၟိုဟ်မၞိဟ်ၜိုတ်(၄၇)တၠနွံကၠုၚ်ရ။ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်သၞာံ၂၀၁၈တေံတုဲ ပရိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ပတောံ၊ ပရိုၚ်ကောလဟာလမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

တၚ်စၟဳစၟတ်>>>>>

မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ပရိုၚ်ပတောံမွဲဂှ်တှေ် နူကဵုဌာနပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ပရိုၚ်နူတမ်ရိုဟ်ဂှ်တှေ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်အခိၚ်လၟုဟ်ဟွံသေၚ်တုဲ ပရိုၚ်ဏံဂှ် တုဲကၠုၚ်သၞာံ၂၀၁၈၊ ဂိတုအေဗြဴ စၟတ်တ္ရဲ၁၈ တေံဟေၚ်ရ။ ပရိုၚ်ဏံဂှ်နူကဵုဌာနပရိုၚ်“Timeayeyar”တအ်လေဝ်ပ္ဍဲသၞာံ၂၀၁၈ဂှ်ရ ကေၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် နွံကၠုၚ်မံၚ်တုဲတုဲရ။ 

တၚ်သ္ရဳဂၠိပ်>>>>>

ရံၚ်ကေတ်အတိုၚ်ဗွဲလ္တူဏံတုဲ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်နူသၞာံ၂၀၁၈တေံတုဲ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံ ညံၚ်မၞိဟ်တအ် စိုတ်ဂွံလုပ်စမာန်ဂှ် တံၚ်ဂြဲလဝ်စိုတ်ညးဗှ်ပရိုၚ်တအ်တုဲ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ပရိုၚ်အခိၚ်လၟုဟ်ဟွံသေၚ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်တြေံတြေံမွဲဟေၚ်ရ။

ကေတ်လဝ်တၚ်နၚ်ပရိုၚ် နူကဵုဌာနပရိုၚ်လုပ်ကဵုသၞောဝ်မွဲမွဲတအ်တုဲ ညံၚ်ကဵုဒှ်မံၚ်အခိၚ်လၟုဟ်ကီု ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် စမံၚ်ပရဲလ္တူsocial mediaဗီုဗီုတံဏံဂှ် လကြဴဏံဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်ရ။ ပရိုၚ်ပတောံအာလ္ပာ်ပရေံတအ်ဂှ် ယဝ်ခါရပိုဲတအ် ပါ်ပရအ်ဒးအာကီုကဵုဒှ်၊ ပတှေ်ဒးအာကီုကဵုဒှ် ညးဒေသတအ်ဒှ်ကၠုၚ်ဓဝိၚ်ကဵုပရိုၚ်တအ်ဂှ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ် ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး တမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်ဂှ်ကၠုၚ်နူလဵုရော၊ နူဌာနပရိုၚ်လဵုမွဲ ထမံက်ထ္ၜးလဝ်နွံမံၚ်ကီုရောဂှ် ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်တုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။

Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလီဂျပါန် ဒုၚ်မံၚ်ဂုဏ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂးတုဲ ဗီုပတောံမံက်ကၠုၚ်

ကွာန်ရးပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဂျပါန်မွဲဒၞာဲဂှ် ဟိုတ်နူကဵုဓာတ်လလီပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ပိုတ်ဒကုတ်အာပွိုၚ်ၜိုတ်(၂၀)မိနေတ်ဂှ်ရ ညးဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလီဂျပါန်ဂှ် ညံၚ်ကဵုညးဒုၚ်မံၚ်ဂုဏ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ကီု ဗီုပတောံမွဲဗီုဂှ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲမုက်လိက်facebookတအ် မွဲအလန်ပၠန်ရ။ Postဂှ်ပြးတိတ်အာတုဲ ညးမွဲကဵုမွဲ ဒဵုကဵုစိုပ်ကဆံၚ် ပါ်ရအ်မံၚ်ညးသ္ကအ်ဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ။

ဗီုပြၚ်ချူပတိုန်လဝ်ကဵုဗီုဂှ်တှေ် “ဟိုတ်နူကဵုဓာတ်လလီပိုတ်ဒကုတ်အာ ပ္ဍဲကွာန်ရးမွဲဒၞာဲဂှ် ပွိုၚ်(၂၀)မိနေတ်ဂှ်တုဲ ဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလီကၟိန်ဍုၚ်ဂျပါန်ဂှ် ညးဒုၚ်ထောံဂုဏ် ညးဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ညး ပွိုၚ်ညဳကဵု(၂၀)မိနေတ်ဂှ်”  ဂးတုဲ နူကဵုpage (အၚ်ဂလိပ်-မြန်မာအဘိဓာန်-ရွှေအိမ်စည်း)ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပ္ဍဲဂိတုမေ၊ စၟတ်တ္ရဲ(၆)ဂှ် ပတိုန်လဝ်postဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ Postဂှ် တိုန်အာတုဲ မၞိဟ်ကဵုလဝ်Reactions မွဲလ္ရီပြၚ်နွံတုဲ မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ်postဂှ် မၞိဟ်ၜိုတ်(၁၇၁)တၠပြၚ်နွံကၠုၚ်ရ။

တၚ်စၟဳစၟတ်>>>>

ဗီုပတိုန်လဝ်ဏံဂှ် နူဌာနပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲဗီုမတောဲပတိုန်လဝ်ကဵုလိက်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ဗီုပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။ မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ် ဗီုပတောံမွဲဂှ်တှေ်ဗီုပတိုန်လဝ်ဏံဂှ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲရံၚ် ပ္ဍဲကဵုgoogleတုဲ ညးမပါမံၚ်ပ္ဍဲဗီုဏံဂှ် ညးဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလီဂျပါန်ဟွံသေၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ညးသ္ကိုပ်ဇၞော်ရေၚ်တၠုၚ်တာလျိုၚ် နူကဵုကုမ္မဏီ(Honda)မွဲတၠဟေၚ်ရ။ တုဲပၠန်တှေ်ဗီုဏံဂှ် နူကဵုwebsite (almay.com)တအ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုဂျူလာဲ၊ စၟတ်တ္ရဲ၆၊ သၞာံ၂၀၁၅တေံဂှ် ပတိုန်ထ္ၜးလဝ်နွံရ။ မလိခ်အတိုၚ်မတောဲပတိုန်လဝ်ကဵုဗီုဏံဂှ် စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ သၞာံ၂၀၁၈တေံလေဝ် စိုပ်ကဵုဗီုပတောံဏံတုဲ အတိုၚ်ဗီုဏံရ ကေၚ်ပတိုန်ကၠုၚ်လဝ်နွံရ။

တၚ်သ္ရဳဂၠိပ်>>>>

အတိုၚ်မတိုန်လဝ်ပ္ဍဲpostဏံဂှ်တှေ် ညးမပါလုပ်မံၚ်ပ္ဍဲကဵုဗီုဂှ် ညးဝန်ဇၞော်ဓာတ်လလီဂျပါန်ဟွံသေၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ဗီုရုပ် ညးသ္ကိုပ်ဇၞော် ရေၚ်တၠုၚ်တာလျိုၚ် နူကဵုကုမ္မဏီ(Honda)မွဲတၠဟေၚ်ဂှ်ရ ဗီုဏံဂှ်ဒှ်မံၚ်ဗီုပတောံမွဲဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ညးမစိုတ်လုပ်စကဵုပရိုၚ်တအ်ကဵုဒှ်၊ ညးသုၚ်စောဲ social mediaတအ်ကဵုဒှ် ရဲကဵုအတိုၚ်ဗွဲလ္တူဏံတုဲ ဆဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး လ္ပပတှေ်စှေ်ပြဟ်ဏီညိ။ ဗက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ရံၚ် နကဵုနဲကဲစၟဳစၟတ်ဗီုတအ်ကီုကဵုဒှ် တီစဳကၠးလ္တူပရိုၚ်မွဲမွဲတုဲမှ ပတှေ်စှေ်စိုတ်ပါ်ပရအ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကီုရ။