ရာၚ်မြဟ် – ပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ ၜိုဟ်လလမ် ဂကူမန် အပ်လွဟ် အလန်ဒုတိယဂှ် မဒှ်ကောန်ဗော် ပါ်တိတ်ကၠုၚ် နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံရောၚ် လိက်ပရိုၚ် အလဵုအသဳဗၟာ ချူဓမံက်လဝ်ဂှ် ဟွံဍာံပြရောၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုဏာ ပ္ဍဲပေဲါသောၚ်ကလး လိက်ပရိုၚ် မကၠောန်သ္ပ ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ပါ ၉ ဏံရ။

ပ္ဍဲလိက်ပရိုၚ် အလဵုအသဳဗၟာ ချူလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ပါ ရ ဂှ်မ္ဂး ကောန်ဗော် နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံစှေ်စိုတ်ကဵု ဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ် လၟိဟ်မၞိဟ် ၁၀၁ တၠ သီုကဵုလွဟ် ၂၂ ဇကိုအ်တံဂှ် ကၠုၚ်ပံၚ်ကဵု က္ဍိုပ်နာဲယှံၚ် ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ ၜိုဟ်လလမ် ဂကူမန်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ပါ ၁ ဂှ် ကၠုၚ်အပ်လွဟ်ကဵု အလဵုအသဳရောၚ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

စပ်ကဵုလိက်ပရိုၚ် အလဵုအသဳဗၟာ မချူလဝ်ဂှ်တုဲ “ကောန်ဗော်ပိုဲ ဟွံကၠောန်ဗီုဏံပုဟ်၊ အစဳအဇန် ကၠောန်ဗီုဏံလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်၊ က္ဍိုပ်နာဲယှံၚ်တံ ဖျေံလွဟ်ဂှ် ပိုဲလေဝ် မိၚ်မံၚ်ရ။ ကောန်ဗော်ပိုဲ ပံၚ်ကဵုက္ဍိုပ်နာဲယှံၚ်တုဲ ဖျေံလွဟ်ဏောဝ် ဍေံတံ ပတိတ်လဝ်ပရိုၚ်ဗီုဏံဂှ် ဍေံပတိတ်ပရဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏောဝ်” သာ်ဝွံ နာဲဟံသာ ညးမဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုရ။

ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်သ္ဂောံအထေၚ်ဗၠေတ် လတူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတုဲ အလဵုအသဳပၞာန်တံ ကၠောန်သ္ပသာ်ဏံရောၚ်၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ကမၠောန်အလဵုအသဳပၞာန်တံ ကၠောန်သ္ပသာ်ဏံဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် တီမံၚ်ကီုရောၚ် နာဲဟံသာ ဆက်ဟီုရ။

ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ ၜိုဟ်လလမ် ဂကူမန်ဂှ် ဟွံဆက်စပ်ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟီုရ။
ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ပါ ၂၆ တေံလေဝ် နာဲယှံၚ် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ ၜိုဟ်လလမ် ဂကူမန်ဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ ဇြဟတ်မၞိဟ် ၁၆၇ တၠ၊ ဇြဟတ်လွဟ် ၅၀ ဇကိုအ် ကၠုၚ်အပ်လွဟ် ပ္ဍဲဌာန်ဂအုပ်ပၞာန် ရးဒိုဟ်အဂၞဲ အလန်ပထမရောၚ် လိက်ပရိုၚ် အလဵုအသဳဗၟာ ချူလဝ်ကီုရ။

ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ကာလ က္ဍိုပ်နာဲယှံၚ်တံ အပ်လွဟ် သီုၜါဝါဏံဂှ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ ဗပေၚ်လဝ်ကဵု ဇြဟတ်မၞိဟ် ဇြဟတ်လွဟ်ရောၚ်၊ မၞိဟ်ဖျေံလွဟ်တံဂှ် နူကဵုဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ ၜိုဟ်လလမ် ဂကူမန်သၟး ဟွံသေၚ်တုဲ အလဵုအသဳပၞာန် ကေုာံ က္ဍိုပ်နာဲယှံၚ်တံ ကော်ဂၠာဲဗပေၚ်နၚ် မပ္တံကဵု ဂကူဂလာ၊ ဂကူဗၟာ ဒေသသကုတ်လ္တူတေံရောၚ် ညးမလ္ၚတ်တီ ပရေၚ်ဖျေံလွဟ်ဏံ မွဲတၠ ဟီုရ။

ၜိုန်ရ က္ဍိုပ်နာဲယှံၚ်တံ အပ်လွဟ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်တံကီုလေဝ် စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ ဟွံဖန်ဇန်ကဵု ပရေၚ်ဒပ်မံၚ်ပယျဵု ဒပ်စဵုဒၞာကွာန်ဏီတုဲ အလဵုအသဳပၞာန်တံ စကာအာ သွက်သ္ဂောံသအးကၠေံ က္ဍိုပ်နာဲဆာန်ဍုၚ် မချဳဒရာၚ်မံၚ် ပ္ဍဲသကုတ် ရေဝ်သၠုၚ်ကျာတေံကီု သွက်သ္ဂောံကလေၚ်ဗတိုက် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီုရောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။

သကိုပ်ပၞာန် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေံါဇူ နာဲအံၚ်နာၚ် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၈ တေံ ဖျေံလွဟ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတုဲ ဒက်ပတန်ကၠုၚ် ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ ၜိုဟ်လလမ် ဂကူမန်ရ။ ကြဴနူနာဲအံၚ်နာၚ် စုတိအာ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် သၞာံ ၂၀၁၀ တုဲဂှ် နာဲယှံၚ် ညးမဒေံါဇူ နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဆက်ဍိုက်ကၠုၚ်က္ဍိုပ်ရ။