Guiding Star Journal

?????????????

?????? ???????????????????? ?????????????????????? ???????????? ?????????????????? ???????????? ????????????????? ??????????? ???????????????? ?????????????????????????????????? ????????? ?????? ???????????????????? ????????? ????? ??????????????????? ???????????? ??????????? ?????????????????? ????????????? ????????????? ??????????????? ??????????????????? ????????? ?????????????????? ?????????? ?????????????????? ???????????????????????????? ???????????????????????? ????????????

????????????
?????????????????? ????????????????? (??) ?????????? ????????????? ???? ???????? ??????????? ????? ???????????? (?????????????) ?? ???????? ??????????????????????? ??????????????????? ????????????? ????????????????????? ??????????????????????? ???????? ???? (??????) ?? ?????????? ?????? ??????????????????? ??????? ???????????????? ?????????? ?????????????????????? ????? ?????????????? (?????????) ????? ??????? ???? (??????) ??????? ????????????? ????????? ??????????????????????????? ?????????? ????????? ???? (??????-??????) ????????????? ????? ‘?’ ????? ??????????? ????????????? ????????????????? ????????? ???????????????????? ????????????????????? ???????? ?????????????????? ‘?????????????’ ?? ???????????? ???????????? ???????????????? ?????????? ????? ??????????? ????????????????? ??????? ???? (??????) ????????? ?????????????????? ???? (?????) ??? ????????????? ??? ????????? ????????????? ??????????????????????

????????? ?????? (??) ????????? ????? ??????? ????????? ??????????????? ?????????????? ?????? ?????????????????? ???????????? ???????? ????????? ?????????? ??????????????? ?????????? ???? (??) ??????? ????????????? ??????? ?????????????????? ??????????? ???????????????? ?????? ???????????? (????) ????????????? ????????????? ?????????? ?????????????? ?????????? ????????????? ???????????? ?????????? ?????????????? (????) ??? ????????????? ???????? ???? (??????) ????????? ????????????? (????) ????? ?????????????? ????? ???? (??????) ???? ??????????? ?????????????????????????? ???????? ???????????? ???????? ??????? ????????????? ?????????? ?????????? ??????????? ???????????? ????????????? ????????? ?????? (??) ??????????????????? ???????????????? ??????????????? ??????? ????????? ????????? ??????????????????????

?????????????????????? ????????????????????
???????????????????? ???????????????? ?????????????????? ????????????? ????????????????????????? ??????????????????????? ????????????????? ??????????????????????? ????????? ???????????????? ????????????? ?????????????? ??????????? ????????????????? ?????? (??) ???? ????????????? ???????????? ???????? ????????????? ?????????????? ??????????????????? ???????????? ???????????? ?????????????????? ???????????????????? ???????????????????? ?????????????????????????? ?????????????????????????? ??????????????????? ?????????????????? ???????????? ????????????????????? (??) ?????????????? (?????????) ???? ?????

??????????????????? ???????????????? ????????????????????? ???????????????? ???????????? ?????????????????? ?????????????? ????????????? ????????????? ?????????? ????????????????????? ????????? ???????????? ??????????? ??????????????????????? ????????? ????????????????????? ?????????? ???????????????????? ?????????? ??????????????????????????????? ????????????????? ????????????? ?????????????????? ????????????????? ???????????????????????? ?????????? ????????????????????? ??????????????? ????????????? ?????????????????? ??????????????? ???????? ??????????????? ????? ??????????? ???????? ?????????????????? ?????????? ?????????????????? ??????????? ???????????????? ??????????????

?????????????????? ?????????????????????????? ???? ???????????? ????????????????? ???????? ???????????? ????????????? ?????????????? ?????????????????????? ?????????????????? ???? ????????????? ???????????????? ??????????????? ????????? ??????????????? ??????????????????? ?????????
??????????????????????????? ?????????????????? ?????????? ??????? ????????????? ????????? ??????????????????????????? ??????????????? ????????????????????? ??????????? ???????????????????? ??????????????? ?????????????? ?????????????????????????? ???????????? ??????????????????? ????????? ?????? ?????????????????? ???????????????????

????? ???????????????
?????? ???????????????? ?????????? ??????????????? ??????????????????? ????????????? ???????????????????? ???????????? ????????????????????? ????????? ??????????????? ?????????????? ???????????? ??????????????? ??????????????????? ???????????? ?????????????? ????????????????? ??????????????????????? ?????????
????????????? ???????????????????? ????????? ????????? ??????????????? ????? ??????????? ?????????????? ????????????????????? ??????? ??????????????????? ?????????????? (????) ????? ????? ???????????? ??????????????? ?????????????????? ???????????????? ??????????????????????? ??????????? ??????????????????? ??????????? ???????????????? ????? ??????????????? ???????? (????) ????????????? ?????????????
????????? ????? ???????????????????? ???????? ???????????? ????????????????? ????????? ????????????????????????????????????? ????????? ?????????????????? ????????????? ???????? ?????????????????????? ????????? ???????????????? ????????????????????? ???????????????? ???????????????? ???????? ???????????????????? ???????????? ??????????? ??????????????? ???????????? ??????????????

ဝဏ္ဏမာန်၊ ၁၃၈၄၊ ဂိတုဘတ် ၁၄ စွေက်

အခိၚ်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် ခမဳသၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်တအ် စှေ် ကၠုၚ်စိုတ်ကဵု ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်တုဲ သိုၚ်ခၞံပ္တန်ကၠုၚ် ဘာကောန်ဂကူမန် ဗီုပြၚ်နာနာသာ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဘာကောန်ဂကူဗီုပြၚ်နာနာသာ်ဂှ် ဘာကောန်ဂကူဗ္တောန်လိက်အတိုၚ်ဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန် သၞောတ်ပရေၚ်ပညာ၊ ဒုၚ်ယၟုဘာကောန်ဂကူတုဲ ဘာဗ္တောန်ကွတ်ပညာပရေၚ်ပညာနာနာနွံ၊ ပ္ဍဲကဵုသိုၚ်ခၞံပ္တန်ဘာကောန်ဂကူဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ် နကဵုဇြဟတ်ခမဳသၚ်၊ ဇြဟတ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဇြဟတ်ဇကုကဵုဇကု ဂစာန်တုဲ သိုၚ်ခၞံပ္တန်ကၠုၚ် ဘာတန်သၠုၚ်၊ ဘာတန် လ္ဒောဝ်၊ ဘာတန်မူလ အဆံၚ်ဆံၚ်ရ။
အခိၚ်ခမဳသၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်တအ် စှေ်စိုတ်ကဵု ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဟိုတ်နူအသိၚ်အလိုန်ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်တုဲ လ္ၚဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂဝိၚ်ကဵု ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်လေဝ်နွံကၠုၚ်ရ။ ဟိုတ်နူညာတ်ဒၟံၚ် အကာဲအရာပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန် ပရေၚ်ပၞာန်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲဏံတုဲ ခမဳသၚ်လ္ၚဵု ညးဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵု ဒှ်ဂဝိၚ်တုဲ ပ္တိတ်ကၠုၚ်တၚ်သၟာန် စပ်ကဵုပရေၚ်ပ ညာမန် အနာဂတ်ရ။
သေပ်တေမ်ဗာ (၂၀) ဂှ် အာဆဵုကဵု ဂကောံတၠဒါန် MEC ပ္ဍဲဘာကောန်ဂကူမန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုမွဲဒၞာဲတုဲ သၟာန်ဏာအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဆက်စပ်ဂကောံတၠဒါန် MEC တအ်ရ။ ညးတာလျိုၚ်ဂကောံတၠဒါန် MEC ဂှ် ဟီုသွဟ်သာ်ဝွံရ။
“ဂကောံပိုဲဂှ် ဟွံသ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ရန်တၟံ သွက်ကောန်ၚာ်သၟတ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် နကဵုကဏ္ဍလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဂွံဖေါအ်ဗြေဝ်တဴတက်တိုန်အာတုဲ ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ဒၟံၚ်ရ၊ ပ္ၚံက်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ဗီုလဵုနွံနွံ ညံၚ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဂွံဖေါအ်ဗြေဝ်ဂှ် နကဵုဂကောံတၠဒါန်ပိုဲ ပံၚ်တောဲအာ ကုဂကောံပရေၚ်ပညာကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တအ်ရောၚ်” ရဴသာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
အဓိပ္ပဲါညးတေံဟီုဂှ် ဂကောံတၠဒါန် MEC ညးတအ်ဂှ် ဟွံဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ် ကွာန်ရ၊ ရန်တၟံကဵု ကောန်ၚာ်သၟတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဂွံလေပ်လိက် ဂွံလေပ်ပညာ ဘာသာမိညးတအ်တုဲ ပံၚ် တောဲရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာ ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်သ္ဂးရ။ လ္တူတၚ်သၟာန် ဒေံါပန်ပှော်လီု ယဝ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်လီုလာ်ကဵု (နစက) ဂှ် ညးတေံ ဟွံဟီုသွဟ်မွဲသာ်ရ။
အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် အခိၚ်သဳကၠဳတက်ကျာ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်မ္ဂး ရမျာၚ်လွဟ်သ္ၚိတ်ဇြနွံ၊ အခိၚ်သဳကၠဳတက်ကျာဟွံပြေပြံၚ်မ္ဂး ရမျာၚ်လွဟ်ကလေၚ်ဗြုနွံရ။ တ္ၚဲဏံလေဝ် သ္ပဟိုတ်ကဵု အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အကြာဇြဟတ်ၜါလ္ပာ်တအ်တုဲ ဒေသရးဗွဲမဂၠိုၚ် ပေဲါပၞာန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဇဳဒိုဟ်နွံရ။
လ္တူပေဲါပၞာန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ရးဒေသဇဳဒိုဟ်ဏံဂှ် ပ္ဍဲဒေသရးမန် ညိၚ်သ္ၚိတ်မံၚ်ဏီဖိုဟ်ရ။ ဟိုတ်နူဂှ်တုဲ ပရေၚ်ပညာ၊ ပရေၚ်ထတ်ယုက်၊ ပရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ် ပ္ဍဲဒေသရးမန် ဟွံရုသံၚ်ကွေံကွေံရ။
ဆဂး တုဲကၠုၚ်ရံၚ်ကေတ်ပေဲါတက်ကျာ အကြာ (နစက) ကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်လၟုဟ်ဂှ် လ္ပာ် (နစက) တအ် ဟီုဓမံက်ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ် လ္ပာ်ပြံၚ်လှာဲဒပ် (ဒပ်မၚ်ပယျဵု) တုပ်ကဵု (၂၀၁၀) တေံပၠန်တုဲ လ္ပာ်ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် သီုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ လ္တူဏံ ဟွံစှေ်စိုတ်ရောၚ်ဂှ် ရံၚ်ကဵုတုဲကၠုၚ် (၂၀၁၀) တေံတုဲ ပ္တိတ်သွဟ်မာန်ရ။
ယဝ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံစှေ်စိုတ်ကဵု ဂၠံၚ်တရဴ (နစက) မ္ဂး ဒးတရဴစးကၠေံ လ္တူဂၠံၚ်တရဴ (နစက) မ္ဂး ဒးချပ်ကၠုၚ် ပရေၚ်ဒေံါ ပန်ပှော်လီု ဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရ။ ယဝ်ဒေံါပန်ပှော်လီုမ္ဂး ပ္တန်လဝ်ပရေၚ်ပညာဂှ် ဒးဒှ်ဂဝိၚ်နွံမာန်ဟာဂှ်လေဝ် တၚ်သၟာန်မံက် ကၠုၚ် အကြာခမဳသၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်နွံရ။
“ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗီုလဵုဒှ်ဒှ် ညံၚ်ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ဟွံဂွံလီုဂှ် ပိုဲဂစာန်ဆက်စၠောံလဝ်ကဵု ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ် ပညာ (အလဵုအသဳ) တုဲမံၚ်ရ၊ ပ္ၚံက်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗီုလဵုဒှ်ဒှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ညံၚ်ဟွံဂွံလီုလာ်အာဂှ် ပိုဲဖန်လဝ်တုဲရ” ကမ္မတဳပရေၚ်ပညာ နာဲရတ်ဂကူ (ကော်) အ္စာဇြေ ဟီုရ။
လ္တူညးတာလျိုၚ် ကမ္မတဳပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် အ္စာဇြေဟီုဂှ် စဵုကဵုဂွံဖျေံစိုတ် ဍာ်ကၠံပေၚ်ပေၚ် ဟီုဟွံဂွံရ။ မု ဟိုတ်ရောဟီုမ္ဂး ပရေၚ်ကမၠောန်ဗၟံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴ အကြာ (နစက) ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ အိုတ်သီုဂှ် ပညဳပညပ်ကေတ်ဓဝ် ပလိုဟ်ရေၚ်သ္ကအ်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ရ။ တၚ်ဒုၚ်ဝန် တၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် သက်သဳတၞးစက္ခူ ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ် ဟွံသေၚ်ရ။
“ယဝ်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် အဓိက ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေံါပန်ပှော်လီုလာ်အာမ္ဂး ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်ဂှ် ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်မာန်ဏောၚ်၊ ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်ဂှ် နွံဒၟံၚ်သၟဝ်တဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိပေၚ်ပေၚ်ဏောၚ်၊ တန်တဴကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကေုာံ ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ပရေၚ်ဇီုဓဗတ်ၜိုတ်က ဆံၚ်လဵုဒှ်မာန်ဂှ်တှေ် ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန်လေဝ် ဒးဒုၚ်ဇီုဓဗတ်နွံမာန်ဏောၚ်” ဂှ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဟွံမိက်ဓမံက်ယၟုမွဲတၠ ညးသ္ၚဳဂၠိပ်ရ။
အခိၚ်ကာလအလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ ကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ်ကုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သွက်ဂွံသၠာဲဗီုပြၚ်ဒပ် ဒပ်မၚ်ပယျဵု၊ ဒပ်မၚ်ကၚ် ကွာန် အခိၚ် (၂၀၁၀) တေံလေဝ် ဟိုတ်နူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံဒုၚ်ကေတ် အတိုၚ်စၞောန်အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာတအ်တုဲ ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သၠောဲပအပ်ကဵုတာလျိုၚ် ကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပ္ဍဲဍုၚ်ရ။ နူ ဂှ်မွဲတဆံၚ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပ္ဍဲဍုၚ်တအ် ကလေၚ်သၠောဲပအပ်ကဵု ဂကောံလိက်ပတ် မွဲချိုန်ခဏရ။
ဗွဲကြဴဏံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကလေၚ်ကေတ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလမ်ပၠန်တုဲ နူကဵုဂကောံလိက်ပတ်တအ် ကလေၚ်သၠောဲပအပ် ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိပၠန်ရ။
အခိၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ သၠောဲပအပ်လဝ် ကုဂကောံဗော်ပ္ဍဲဍုၚ်၊ ဂကောံလိက်ပတ်တအ်ဂှ် စပ်ကဵုစက်ယန်ပရေၚ်ပညာ ပ္ဍဲဍုၚ်အလုံအိုတ်သီုဂှ် ဒးဆဵုဂဗတၚ်ခက်ခုဲ တၚ်ဆိုအ်ဗ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။ ပရေၚ်ကောပ်ကာဲအုပ်ဓုပ်ဂကောံကီု၊ ပရေၚ်ကောပ်ကာဲအုပ်ဓုပ်ဘာ ကေုာံ အ္စာကီု၊ ပရေၚ်တၚ်ကေတ်လျိုၚ် ပရေၚ်တၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် စဵုဒုၚ်မုလေဝ်ပလေဝ် ပလေတ်လဝ်ဟွံမွဲတုဲ အခိၚ်ကာလ ဒးသၠောဲပအပ်ဏာဂှ် ဂကောံဂွံလဝ်တာလျိုၚ်ဂှ် မုလေဝ်ကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ် ကၠောန်ၜိုတ်ဟွံဒးရ။ အခိၚ်ဂှ် ဘာကောန်ဂကူမန် ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရောအ်ရေၚ်အာ တၟာဂလိုၚ်ရ။ ပရေၚ်ဆိုအ်ဗဂှ် သၞာံဟွံဂၠိၚ်မွဲသာ်တုဲ မုဟွံလအ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကလေၚ်ဒုၚ်ကေတ်တဲပၠန်ဂှ် ပြေပြံၚ်အာရ။
တၠုၚ်လအာ အကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဂၠံၚ်တရဴဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ အနာဂတ်အာဂၠံၚ်လဵုရောဂှ် ဟွံတီကၠးဏီရ။ လ္တူပ္ၚံက်ဂၠံၚ်တရဴပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တ္ၚဲဏံဂှ် ညးတၠခန္ဓ ကောပ်ကာဲအုပ်ဓုပ်တအ်ဂှ်ဟေၚ် ကၠးဂၠိုၚ်ရ။ လ္တူပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အနာဂတ် အာဂၠံၚ်လဵုဂှ် ညးဖန်ဇန်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ပတှေ်စိုတ်ရ။

စေတနာ လှာၜိုပ်

ဆဵုဒးက္ဍိုပ်လိက် ကြက်ဂလာန်သၟတ်တံ ကဵုဒၟံၚ်ပညာ တာဒၞါဂဥုဲၜူမာဲ “ရီုဗၚ်ညိ လ္ပကဵုဒုဟ်” နွံရှ်ဂုဏ်ဖဵု သွက်ညးဂမၠိုၚ် ဒးဂိုၚ်စၟတ်သမ္တီထေက် ဒၞါဲသၠုၚ်ဂှ် ၜံက်ဖျဝ် ဒၞါဲသဝ်ဂှ် ဗဝ်ပ္တိုန် အတိုၚ်ပကတိ နူဘဝပိုဲမၞိဟ် စတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိတေံ ဒက်ပ္တန်လဝ် သ္ၚိခန္ဓရုပ်နာမ် သီုကၠေၚ်က္ဍဟ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵု လက္ချန်အဝဲခန္ဓ ကာယ ဓမ္မတာဘဝမၞိဟ်မွဲ ဂျိုၚ်ကၠုၚ်တုဲတုဲတံဂှ် “ဝတ် ကေုာံ တာလျိုၚ်” မုဟိုတ်တၠပညာတံ ဒးဗၟံက်ပ္တိတ် ကြက်ဂလာန်ဏံရော၊ ယဝ်ပါ်ပါဲကေတ် ကၠးကၠးမ္ဂး သွက်ဇကု ကေုာံ သွက်ဂကူ မံက်ထေၚ်လဵု တၟးမံၚ် တၟံကၠံပေၚ်ၚ်ရောၚ်။
ယွံသၟတ်ဆာန်ဂကူ အာဇာနဲတ္ၚဲဏံ တ္ၚအ်ဗဵုဒၟံၚ်ဘဝပၠန်ဂတးပိုဲ မွဲပ္ၚံက်တုဲ မွဲပ္ၚံက်ဂှ် ဂကူဍံက် ဂကူပြံက် ဂကူပြး ဂကူကၠာဲဏောၚ်၊ ဇကုလေဝ်မန် ဒှ်ဆီမဇ ဨကရာဇ်ဇေတ်တ် စိုတ်ဓါတ်တၟိ က္လေၚ်ဓဇန်ကဵု သွက်ဂကူဗၠးၜးဂှ် ဝိုတ်တၠိၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလညာတ်သမ္တီဇကုတံ အိုတ်ရဟာ သွက်ဂကူဇကု ဂွံက္လေၚ်ဒက်ပ္တန် အခေါၚ်အရာဂှ် တၟာဒဳရုဲလေဝ် ဇကုတံ ဟွံစွံလဝ်ဓဝိၚ် ဟွံကူချပ်လဝ် ပ္ဍဲကၠေၚ်က္ဍဟ်မ္ဂး ဒုဟ်ညးလောကတံ ကၠုၚ်ဘပဠလဝ်ဟွံသေၚ် ဇကုဇကုဟေၚ်ရ ထေက်ကဵုဒးတီကေတ် တာလျိုၚ်သွက်ဂကူ ဒးလုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ဂှ် မၞးလေဝ် ပါလုပ်လၟိဟ်မွဲကီုဏောၚ်၊ မၞးရပ်လဝ်စိုတ်ဓါတ် စေတနာ ဆာန်ဂကူ သာ်ဏံမ္ဂး အခေါၚ်အရာဂကူဂှ် ဟွံလအ် က္လိဂွံတွဵုရ။ ယဝ်ဇကု ဒှ်ဒၟံၚ်ကောန်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဂကူမန်ဇေတ်တ်မ္ဂး ဘဝဂကူ ဒးကၠၚ်ဒၟံၚ်အခေါၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် ဓဇန်ဒးလေပ် ဂိဒးလေပ် ဒးဂွကဵု ဂကူညးမဂွံလဝ် အခေါၚ်အရာတံထေက်ရ။
လၟုဟ်ပ္ဍဲဂၠးကဝ်ဏံ သၞဂဥုဲပလီုဂကူ ထုဲဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗွိုၚ်မၞိဟ် မံက်ဂတဝ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်မွဲဂကူဏံ ညးအဲ ထေက်ကဵု ဒးတက်သရိုဟ်ပြဟ်ဟ်ဂှ် ဒှ်အဓိကတုဲ အကာဲအရာတ္ၚဲဏံ ပိုဲမၞိဟ်တံ လ္ပာ်ပရေံဂှ်ဆာန်ဂၠိုၚ် လ္ပာ်ခိုဟ် ပိုဲမၞိဟ်တံ ဝိုတ်ဒၟံၚ်ဓဝ်သတိတုဲ ဇၟာပ်ညးပၠောပ်က္တောဝ် ဇကုဇွောဝ်ဗက်အာ ဍာ်ဇြိုဟ် ဍာ်ဍာ ဟွံချပ်ဗ္စာ၊ စမ်ရံၚ်ဂဥုဲဏံ ကိတ်ညဳကဵုယဲ ဂးတုဲ ကၠောန်ကမၠောန် ဇိုၚ်တဲသာဍာ သုၚ်သ္ပလဝ်ဂဥုဲသွုၚ်ဂှ် ဒှ်လလေၚ်ဖဵုကဵု ဘဝဇကုဏောၚ် ဟွံတော်လဝ်ရ။
ဒၟါနူဇကုမွဲ မၞိဟ်ခိုဟ်နွံကၠံ မၞိဟ်ဗြံနွံမွဲ လ္ပာ်ဇြဟတ်မွဲဂှ် တံၚ်ဏာဇြဟတ်မၞိဟ်ကၠံ မာန်ရောၚ်။ သွက်ဘဝမၞိဟ်ဗြံမွဲ မၞိဟ်ကဵုကၠံတံ ဒးပဓဝ် ဖျုၚ်ဒၟံၚ်ဂဥုဲပညာ သွက်အနာဂတ် ယဲဇကုဍေံ ဂွံတၟး ဟွံတးပါဲ ခုတ်ပ္တန်လဝ်ယၟု ထံၚ်ရာဇာဝတ် ပတပ်လဝ်ဂၠံၚ် သွက်ဘဝဍေံဂွံကျေဝ် ပဠေဝ်ဂၠံၚ်သွက်ဂကူ ယၟုဂွံတၟး ထ္ၜးလဝ်သက်သဳ “ရီုဗၚ်ညိ လ္ပကဵုဒုဟ်” လၟုဟ်စိုပ်ကၠုၚ်ခေတ် ကောန်ဂကူညးကဵုညး ဒးကေတ်အရေဝ် ဒးချူသ္ဇိုၚ်သၞောဝ်,မူဝါဒ ဂဥုဲၜူမာဲအိုတ်ရ။
ထံက်ရံၚ်ကဵုကြက်ဂလာန် “ရီုဗၚ်ညိ လ္ပကဵုဒုဟ်”ရမျှာၚ်ဍေံၜတ် ဇြဟတ်ဍေံကာတ် ရံၚ်ချပ်အးအးမ္ဂး ဆဵုအာလဴဂျိ စၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသြိုဟ်ဇကု လုလောန်လဝ်ဍာံဍာံတံဂှ် ညးရီုဗၚ်မၚ်မွဲ ကဵုအာပညာရောၚ်။ လ္ပကဵုဒုဟ်ပၠန်လေဝ် ဂဥုဲၜူမာဲဏံ ထၞာန်ဂွံအလုံဂကူပိုဲ အိုတ်အာမာန်ဏောၚ်။ “ဆ္ဂး” လ္ပကဵုဒုဟ်ဟီုဂှ် တန်တဴကဵုပူဂဵုဂှ် လျိုၚ်ဇြိုၚ်သာရ။ လ္တူဇကုၜက်ၜေတ် ဒ္ဂေတ်ပဋိပတ်ဇကု ပလီုယၟုသိက္ခာဂကူ ဂျိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲမတ်ညးလောကတံဏောၚ်။
သၟတ်တံ ကေတ်ဍုၚ်မန် ဗ္တောန်ကေတ်ဒၟံၚ်ကွတ် သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲတုဲ လုပ်ပေါဲဗ္တိုက် အခေါၚ်အရာဂကူဂှ် “မတ်ဍေံ” သွက်ဂကူ သ္ဂောံကၠာဲ ကၠေံ ကၠက်အာရနွံ။ အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပြံၚ်သၠာဲမ္ဂး သၟတ်တံလေဝ်ပြံၚ်သၠာဲ စကာကၠုၚ်ဂဥုဲၜူမာဲရ။ နူဂဥုဲချေံဂှ် ဒှ်အာဍာ်တၞးဆု (ၝာဲကထီု)၊ ခေတ်ဂၠးကဝ် ပြံၚ်လှာဲဏံ သၟတ်ညးစောဲလာံ ဂဥုဲၜူမာဲလေဝ် အဆံၚ်သၠုၚ်၊ နူမကၠတ်သုၚ် အကြာအုပ် အကြာဃရော် ဒၞါဲမၞိဟ်သောၚ်ၜးဂှ် လၟုဟ်တိုန်ဍုန်ၜိုဟ် တိုန်သုၚ်လ္တူသ္ၚိ မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ်ဂှ် ဒှ်အာအခိုက်ကၞာမွဲ ဣရ၊ စိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်ခေတ်ဟီုတုဲ “သၟတ်တံလ္ၚဵု” ဂၠံၚ်တ္ၚံက် စဴသ္ၚိဟွံဒး၊ မိမတၠပညာတံ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်လေဝ် ဟွံကေတ်၊ ဟီုဂၠိုၚ် ပါၚ်သာ်လိုက်ကတောဝ်လေဝ် ဟွံက္လၚ်၊ ဆၚ်စှေ်နူသ္ၚိတုဲ ပြိုၚ်ပ္ကာန်သုၚ်ဂဥုဲ က္ဍဟ်ထုဲကြအ်မှ ဂွံပေါဲအံၚ်ဇၞး ဗၠးဘဝဍိက်ဏောၚ်လ္ပထေၚ်၊ ယၟုဂဥုဲ သုၚ်တုဲ က္ဍဟ်ထုဲကြအ် ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကော်ပရအ် ဇကုမွဲဓဝ်ကြအ်အာတုဲရ ဟွံသေၚ် ဗက်ပရအ်ကဵုညးတၞဟ်ကြအ် ကြအ်မွဲကြအ်ၜါ ကြအ်ဂတာလာ်မ္ဂး ဘဝဇကုဗြံ ဂကူယၟုလီုရ သၟတ်။
ရံၚ်ကဵုအယျဲအဝဲမ္ဂး သၟတ်တံ အဃောထတ်စောန်မြက်စာ ဇိုၚ်တဲပြဟ်ပြေဟ်သာဍာ ကွတ်ပညာလေဝ် ကေက်သ္ကာ ဗီုပြိုၚ်သုၚ်ဒၟံၚ်ဂဥုဲဏံ ယဝ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ကေတ်ဗၠးၜးဂကူကီုမ္ဂး တိုၚ်ပ္ကဴဂကူပိုဲ ဟွံလအ်ရသၟတ်၊ အတိုၚ်သၟတ်တံ ပၠေၚ်ထောံသြန် ဖန်ဖၟိုတ်ဒၟံၚ် လ္တူမိမဂှ် ဒှ်ဒ္ဂေတ်ကဵုဒဒိုက်စိုတ် ကုမိမဟေၚ်ရဏောၚ်သၟတ်။
စၞးဒးပၠေၚ်ထောံသြန် ဒၞါဲညိဟွံမွဲကဵုဖဵုဂှ် ယဝ်က္လေၚ်ပကောံ အလုံညးမသုၚ် သီုဖအိုတ် ပ္ဍဲကောန်ဂကူမန်ပိုဲမ္ဂး ရာန်ကပေါတ် လွဟ်ဍောတ်ဇၞော် က္ၜၚ်ကျာဗ္တိုက်ပၞာန် ကွဳစက်ခြပ် က္ၜၚ်ဗၠိုပ်ဍာ် လၟိဟ်ကဵုကၠံမလေဝ်ဟွံက ကလိဂွံမာန်ရောၚ်။ ဂတဏံ ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ယဝ်ဒှ်မာန် ဒးဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ထေက် သွက်ဇွောံမပၞာန် “မၞိဟ်မွဲ ပွိုၚ်မွဲသၞာံ (၅၀၀) မသုန်ကၠံဒကေဝ်” တဲညဳကသုညဳ ညးဝါတ်လောဲဟွံဟီု သီုကဵုညးတၠဒါန်တၟေၚ်နွံမ္ဂး ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူပိုဲ စိုပ်တရဴရ။
အဝဵုမန် အခေါၚ်မန်ဇေတ်တ်ဂှ် ရာန်ကေတ်ဟွံဂွံဍာံကၠာလေဝ် ဒးလုပ်ဗ္တိုက်ကေတ် နကဵုဂၠံၚ်ဍာန်ဆီပဠက် ပၟိက်ဇၞော်ဒၟံၚ်ကဵု ကပေါတ်ဇွောံမပၞာန် ပ္ဍဲဂကူပိုဲရောၚ်။ ဂကူပိုဲလုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် ဂၠံၚ်တရဴဖေတ်ဒရာတ္ၚဲဏံဂှ် ဒးဟီုအရေဝ်ကဵု ဇြဟတ်ဒပ်ပၞာန်ရပ်လွဟ် ပ္ဍဲဂကူပိုဲတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်။ ဂၠံၚ်တရဴဖေတ်ဒရာဏံ မံက်ကၠုၚ်မ္ဂး ဒပ်စဵုဒၞါတိဍာ်/ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ် ဒပ်ဂီုကၠီုဂကူဂှ် ဒှ်အဓိက ပၟိက်ဇၞော်ကွေံကွေံရောၚ်။
တာလျိုၚ်ဂကူဂှ် တုဲအာမွဲလစုတ်ဓဝ်ဟွံသေၚ်၊ သၟတ်လက်ကရဴတေံ ထေက်ကဵုဒးပခိုၚ်လဝ် လညာတ်၊ ကတ်ဗ္တောန်လဝ် ကွတ်နာနာအိုတ်ညိ။
တာလျိုၚ်ဂကူ ဂတတေံ ဆက်နွံတဴတၟာဂလိုၚ်ဏီရောၚ်ဂှ် ပတှေ်ကေတ်ညိ။ လၟုဟ် သွာၚ်ညးကဵုညး မၞိဟ်ဆာန်ဂကူတံ ဂိုတ်ဂစာန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်အခေါၚ်အရာဂကူဂှ် သၟတ်လ္ၚဵုတံ အယုက်အဝဲ စိုပ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ် မူဟိုတ်ပၟိက်ဟွံမွဲကဵု အခေါၚ်ဗၠးၜးမန်ရော၊ ထေက်ကဵုဒးရံၚ်စေတနာ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် တၠပညာ အဆံၚ်အဆံၚ်တံရ။ ဒၠေၚ်ဂကူ မယိုက်လဝ်တ္ၚဲဏံဂှ် သွက်ဂွံတိတ်ဗၠး နူဘဝဍိက်ဟေၚ်ရောၚ်။
ထေက်ကဵုဒးဆာန်ဍူ ရဲမၞုံကဵုစိုတ်ဓါတ် မဆာန်ဂကူတံဏောၚ်။ အဃောဗ္တိုက်ဒၟံၚ် အခေါၚ်အရာဂကူ ပ္ဍဲအခိၚ်ပၞာန်သီအဝဵု လၟုဟ်ဏံဂှ် အသိၚ်ဇြဟတ် ဂဥုဲၜူမာဲ ပ္ဍဲဂကူပိုဲ ထတ်ကာတ်ဂၠိုၚ်တိုန် က္ဍၚ်ရ။ လ္ပာ်တေံ အဃောဂစာန်ချပ်ဒၟံၚ် ဗလးဟွံဂွံဏီဂှ် လ္ပာ်ဏံ ဂဥုဲၜူမာဲ ပြိုၚ်ပ္ကာန်ကဵုဂကူ ဇၞော်ဇၞော်မွဲ ကၠုၚ်ဇီုကပိုက်ဒး ကၠေၚ်က္ဍဟ် ကောန်ဂကူပိုဲအိုတ်ရ။
ဒၟါနူကဵုဂဥုဲဏံ ဂကူထုဲဒှ်သၞ ဒးလုပ်ပေါဲဗ္တိုက်ရ။ မွဲအခန်ပၠန် တ္ၚဲဏံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တၠပညာတံ ဒးဖန်ဒၟံၚ် အနာဂတ်ဂကူမန် ညံၚ်ဂွံက္လေၚ်ဒက်ပ္တန် အခေါၚ်မန်မာန်ပၠန်ဂှ် လၟုဟ် ဒးဂစာန် ဗ္တိုက်သရိုဟ်ဒၟံၚ် ဂဥုဲၜူမာဲဏံကၠာကီု အကြာကမၠောန်နာနာဂှ် ဂဥုဲၜူမာဲဏံလေဝ် ပါလုပ်အဓိက မွဲကဏ္ဍကီုတုဲ ဗ္တိုက်က္ဍၚ် ဂၠိုၚ်က္ဍၚ်ဂှ် ဒုဟ်မိမဍေံဟာ ဒုဟ်ဗွိုၚ်ဍေံဟာ၊ ဖဵုဂကူ ဟွံရှေ်သှေ်တုဲ မၚ်ဖျေံဒၟံၚ်သိက္ခာ ဂကူဇကုအိုတ်ရ။
ပ္ဍဲလိက်သ္ဇိုၚ်ဂဥုဲၜူမာဲတေံ စွံစေတနာကဵု ကောန်ဂကူမန်တံတုဲ ချပ်သဳကၠဳ ကံက်နုက်တၚ်နၚ် ဂတးဂတန် ကမၠောန်ဏံ ဒးကၠောန်ထေက် အလုံဂကူမန်စှေ်စိုတ်တုဲ ညံၚ်ဂွံဒ္ဂေတ်ဗက် ဗ္တိုက်သရိုဟ် ဖအိုတ်ကၠေံ၊ တာလျိုၚ်နွံ ဇၟာပ်ညးအဲ ဘဲဒဏ်ဂဥုဲဏံ ဂၠိုၚ်ညံၚ်ဂွံအောန် အောန်ညံၚ်ဂွံအိုတ်၊ ဂဥုဲၜူမာဲဏံ ဟွံခိုဟ်ဍာံဍာံဂှ် ပ္ဍဲဂၠးကဝ်ဏံ မံက်ထေၚ်လဵုဒၟံၚ်ရောၚ်။
ဇၟာပ်မၞိဟ်မသုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗီုဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဍေံ ကဵုဘဝပကတိရုပ်မၞိဟ် နူယာဲၜံၚ်လဝ်တေံ နွံသီုကၠေၚ်က္ဍဟ် ပေၚ်ၚ်ခိုဟ်ဟ်ဂှ် လၟုဟ် ညးသၟတ်လ္ၚဵုတံ က္လေၚ်ဒုၚ်ဗ္တိုက်ကဵုဂဥုဲဏံ မုနွံရှ်သာသာ်လဵု ပရဲဍေံခိုဟ် သွက်ဘဝ သွက်ဂကူဒၞါဲလဵုကီုရော၊ ၜိုတ်ကဵုဒဒိုက်ကဵု ခန္ဓ၊ ၜိုတ်ကဵုဒဒိုက် ကုမိမ ကုဂကူသၟးဂှ် တုပ်နနဲ လိုန်ပ္ဍဵုဖျေံလဝ် သိက္ခာဇကုကဵု ဂကူဇကုရောၚ်။

စေတနာနာဲနွံပ္ဍဲပိုဲ
ကၠာပေဲါရုဲမာဲဟွံဒှ်
အာတ်သွဟ်ကေတ်မမာဲ
သီုဂၠာဲပကောံကဵုဇြဟတ်။
အဲအမာတ်ဍာံရ
ဟီုပၠကဵုရမျာၚ်
အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ညးတံ
တၟံဒၞာဲဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်။
တ္ၚဲပှ်စရၚ်မာဲ
နာဲဒှ်အမာတ်ယျ
သၞဂကူနာဲတတ်
ဇြဟတ်နာဲစိစောန်။
ဂွံအခေါၚ်ဗ္ဂေတ်စက်
သြန်လက်လုပ်ကၠုၚ်
သြုၚ်ပဲါညးဍုၚ်
ဟွံဒုၚ်ယၟုဂကူ။
အတိုၚ်ဟီုဟွံဒှ်
ကၠဟ်ဂကူကဵုနဲ
ပျဲစိုတ်ညးဂမၠိုၚ်
သၟောန်ပါၚ်ရစိုတ်ခိုဟ်။

စေတနာ လှာၜိုပ်

ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပြိုၚ်ပ္ကာန်စန်ဒက်ဒၟံၚ် ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်တ္ၚဲဏံဂှ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵု ပါဗက်သၟဝ်ဂၠံၚ်တရဴလ္ပာ်တေံနွံ၊ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵု ပါဗက်သၟဝ်ဂၠံၚ်တရဴလ္ပာ်ဏံနွံရ။
သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်အာ ကၟိန်ဍုၚ်အနာဂတ်ဏံဂှ် မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဖန်ဇန်ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ ပေဲါရုဲမာဲနွံ၊ မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် သွက်ဂွံဗ္တိုက်သရိုဟ်အာ ကုညးလ္ပာ်တေံနွံတုဲ ဝေၚ်ပြိုၚ်ပ္ကာန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လ္ပာ်ညး လ္ပာ်အဲ နွံရ။
ပ္ဍဲကဵုဝေၚ်ပြိုၚ်ပ္ကာန်ဒၟံၚ် စၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် လ္ပာ်ညး လ္ပာ်အဲ ၜါလ္ပာ်ဂှ် တံၚ်ဂြဲဒၟံၚ် ဇြဟတ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဗီုညးကဵုညး သၟဝ်ဂၠံၚ်တရဴညးကဵုညးရ။
အဃောဇြဟတ်ဇၞော်ၜါလ္ပာ်တအ် ဝေၚ်ပြိုၚ်ဒၟံၚ် စၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ညံၚ်ဟွံဂွံခလပ်အာ ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပၟိက်ဇၞော်တဴလောန်ရ။
အကြာဏံဂှ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်မွဲအခန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တွဵုရးမွဲအခန် ဒးကေဝ် ဒးချပ်စန်စာတုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ပရဲဂုန်ဖဵု သွက်ဂကူဇကု၊ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဂုန်ဖဵု သွက်ဒေသဇကုဂှ် ညးအာက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူတအ် ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ရ။
အခန်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ညးအာက္ဍိုပ်စိုန်သကီုတအ် ပံၚ်တောဲကုကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဝေၚ်အာမွဲကရောံမာန်မှလေဝ် စိုပ်တရဴမာန်ရောၚ်။
တုပ်သာ်ဂှ်ကီု အဃောဝေၚ်ဒၟံၚ် စၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဇကု မပ္တံကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူ၊ ကဏ္ဍလိက်ပတ်၊ ကဏ္ဍပရေၚ်ပညာ ကေုာံ ထတ်ယုက်၊ ကဏ္ဍယေန်သၞာၚ်၊ ကဏ္ဍပရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ်၊ ကဏ္ဍပရေၚ်မၞိဟ် စတံ ဂၠံၚ်တရဴဇကုကဵုဇကု ညံၚ်ဂွံထိၚ်ဒဝ်မၚ်မွဲ ဇၞော်မောဝ်ပ္တိုန်ထေက်တအ်ဂှ် ပံၚ်ကောံမ္ဒးရေၚ်တၠုၚ် ဗၟံက်အာရုပ်ရဴ ဗီုအကာဲအရာကဵုဂှ်ရောၚ်။

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၃၀၊ ၂၀၂၂

ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တ္ၚဲဏံ ဂၠံၚ်လဵုဒှ်ဂုန်ဖဵုကဵု သွက်ဂကူပိုဲဂှ် ပံၚ်ကောံတုဲ ဒးဂၠာဲဂၠံၚ်ဍာန် ပၞော်ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်မွဲရောၚ် ဒံက်တာပညာမန် ဟီုရ။
အကာဲအရာ ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တ္ၚဲဏံဂှ် ဇြဟတ်ရုန်ဂစာန်ဒၟံၚ် သွက်အခေါၚ်အရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်နွံဒၟံၚ် ပိဇြဟတ်ဏံဂှ် ပံၚ်ကောံတုဲ အရာဒှ်ဂုန်ဖဵု သွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဍာံဍာံ ဒးဂၠာဲဂၠံၚ်မွဲရောၚ် ညးဟီုသာ်ဝွံရ။
“အခိၚ်ဒှ်မံၚ်ဗြဒ္ဒညာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တ္ၚဲဏံဂှ် ဂကူပိုဲဖအိုတ်ဂှ် ပိုဲဒးဂၠာဲဂၠံၚ်ဍာန် ပၞော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲဏောၚ်၊ ဂၠံၚ်လဵု အာဂွံ ဂၠံၚ်လဵုအာတှေ် ဒှ်ဂုန်ဖဵုကဵုဂကူပိုဲရော ပိုဲသီုဖအိုတ် ဒးချပ်စဏောၚ်” ဒံက်တာပညာမန် ဟီုရ။
ဒံက်တာပညာမန်ဝွံ ဂွံလဝ်တဆိပ်ကြာပါရဂူ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သိပ္ပံ (Ph.D Political Science) ကီု၊ ကေတ်ဒၟံၚ် တာလျိုၚ်ဒါရာ်တာ (ညးအာဍိုပ်) ပ္ဍဲကဵုဌာန်ဒတန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် (တိုၚ်းရၚ်းသားလူမျိုးများရေးရာစၚ်တာ) Ethnic Nationalities Affairs Center – ENAC ရ။
တုဲပၠန် သ္ၚဳဂၠိပ်လ္ၚတ်သ္ပဒၟံၚ် သုတေသန စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာ ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံကီု၊ လ္ၚတ်ဂၠိုက် ဂၠာဲသ္ပဒၟံၚ်သုတေသန စပ်ကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပ္ဍဲဒေသကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံကီု၊ စပ်ကဵုဒပ်ဂီုကၠီုဍုၚ် ဒပ်ပၞာန်ဖေဝ်ဒရေဝ် ကေုာံ ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞာ အကြာဒေသကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တံကီုတုဲ ချူပ္တိတ်ဒၟံၚ်လိက်စံၚ် စပ်ကဵုကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။
ဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တ္ၚဲဏံဂှ် ဇြဟတ်ဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ ဇြဟတ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဇြဟတ်တၞဟ်တၞဟ် ဂၠံၚ်ညးကဵု ညး ဒှ်ဒၟံၚ်တၚ်ဆိုအ်ဗနွံတုဲ ဂၠံၚ်ညး ဂၠံၚ်ညး သ္ၚိတ်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဒံက်တာပညာမန် ဟီုထံက်ထ္ၜးရ။
“ပ္ဍဲကဵုပေဲါတ္ၚဲဏံဂှ် ဂၠံၚ်ညး ညးသ္ၚိတ်မံၚ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ကီု၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီု၊ ဇြဟတ်လ္ၚဵုဂှ်ကီု အာမံၚ်ဂၠံၚ်လဵုလေဝ် ကေတ်ဟွံဒးပုဟ်၊ စိုတ်အဲတှေ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ် ဗွဲတၟေၚ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တအ် လ္တူဂၠံၚ်တရဴတ္ၚဲဏံ ဗီုလဵု ပိုဲအာရော? ပိုဲဟဳအာ သ္ၚိတ်အာ အတိုၚ်ဏံဟာ၊ ပိုဲဖံက်ဂၠံၚ်ဍာန် ပၞော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲဟာ ပိုဲဒးချပ်စညး သ္ကအ်ထေက်” ဒံက်တာပညာမန် ဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပိုဲဟွံမွဲ မွဲပၞောန် မွဲဂၠံၚ်ဍာန်ကၠာလေဝ် ဆဂး ပရေၚ်သဳကၠဳတက်ကျာညးသ္ကအ် ဒးနွံထေက်၊ ဗီုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကၠောန်ဏာ ကောံဓရီုပရေၚ်ဂကူမန် (၂၀၂၂) ပ္ဍဲညဳသာဂှ်ကီု၊ လ္တူပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပြံၚ်သၠာဲဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် အန္တရာဲလေဝ်ဂွံအောန် ဂၠံၚ်ဍာန်ပရဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေဝ် ဂွံတိတ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ် ပိုဲဒးဂၠာဲနဲဏံရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။

ဝဏ္ဏမာန်၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၂၉၊ ၂၀၂၂

သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်အာ ပရေၚ်ဒတုဲဖဵု ကဏ္ဍပရေၚ်ပညာမွဲကဏ္ဍကီုရန်တၟံတုဲ ဂိတုဝှ် (၇) စွေက် ၊ (သေပ်တေမ်ဗာ ၁) ဂှ် ကမ္မတဳသြန်ဂအုံ ပရေၚ်ပညာကောန်ဂကူမန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုတအ် ပ္တိတ်ကဵုသြန်ထံက်ပၚ် ကုအ္စာဘာကောန်ဂကူမန် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်တအ် အလန်ပထမရ။
သြန်ထံက်ပၚ်ဝွံ အ္စာဘာမွဲတၠ မွဲဂိတု ၜါလက်ဘာ်ဒကေဝ် ကဵုအာသြန်ထံက်ပၚ်တုဲ သွက်ဂိတုအဝ်ဂါတ်ကဵု သေပ်တေမ်ဗာ ပွိုၚ် (၂) ဂိတု ပ္တိတ်အာသြန်ထံက်ပၚ်ရ။
“ကမ္မတဳသြန်ဂအုံပိုဲဂှ် စနူဂိတုအဝ်ဂါတ်ဂှ်ရ ဂွံစချဳဒရာၚ်တုဲတှေ် ပိုဲချပ်သဳကၠဳ ပ္ဍဲကမ္မတဳပိုဲတုဲတှေ် စပ္တံနူဂိတုအဝ်ဂါတ် ပိုဲကဵုအာသြန်ထံက်ပၚ် ကုအ္စာတအ် ပွိုၚ် (၂) ဂိတုဏောၚ် ပိုဲဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် အတိုၚ်ဂှ်ရ ပိုဲပ္တိတ်အာကဵုဏောၚ်” ဂကောံဥက္ကဌကမ္မသြန်ဂအုံ ပညာပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု နာဲဗညာဂ္ဇအအ် ဟီုရ။
သွက်ဂွံကဵုသြန်ထံက်ပၚ် ကုအ္စာဘာကောန်ဂကူမန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် ကမ္မတဳသြန်ဂအုံတအ် ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်စန်ဒက် ကု ညးတၠဒါန်ပ္ဍဲဍုၚ် / မ္ၚးဍုၚ်တုဲ ကဵုလဝ်သြန်ဒါန် သွက်ဂွံထံက်ပၚ်ကုအ္စာတအ်ရ။
“ပိုဲဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ချဳဒရာၚ်ဂွံပွိုၚ် (၂) ဂိတုဂှ်တှေ် ဂွံသြန် (၄၀) ကိုဋ်ပြၚ်ပြၚ်၊ လ္တူဂွံလဝ်သြန် (၄၀) ကိုဋ်ပြၚ်ညိဂှ်ရ ရန်ကဵု လ္ပာ်ညးတၠဒါန်တအ်ကီုတုဲတှေ် ၜိုတ်ဂွံလဝ်ဏံဂှ်တှေ် ပိုဲပ္တိတ်အာကဵု အလန်ပထမဏောၚ်” ဂကောံဥက္ကဌဂှ် ဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် လၟိဟ်ဘာကောန်ဂကူမန် နွံ (၁၂) ဘာတုဲ လၟိဟ်အ္စာဘာ နွံ (၆၀) တၠကဵု လၟိဟ်ကွးဘာ နွံ (၁၀၀၀) တၠပြၚ်ရ။

မိလတိုပ်၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၃၀၊ ၂၀၂၂

နူကဵုဗေန်ဗဟဵု ပ္တိတ်ကၠုၚ်စၞောန် ကုရဲညးရေၚ်တၠုၚ် ပရေၚ်ပလံၚ်သြန် ပ္တိတ်သြန် နကဵုမိုဝ်ဗာၚ်ဖုၚ်တအ် ဒးသၠုၚ် ပ္တိုန်အဆံၚ် Level 2 ဂးတုဲ ပရေၚ်ပ္တိတ်သြန် ပြၚ်သြန် နကဵုမိုဝ်ဗာၚ်တအ် ဓဝ်ပတှေ်အောန်စှေ်ကၠုၚ်ရ။
စတံနူကဵုပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲ ဒးသၠုၚ်ပ္တိုန်အဆံၚ် (၂) ဂှ်တုဲ ရဲညးပြၚ်သြန်တအ်ကီု ပ္တိတ်သြန်တအ်ကီု ဒးကေတ်စၟတ် (မှတ်ပုံတၚ်) တုဲ ဒှ်ခက်ခုဲကဵု ရဲပြၚ်သြန် ပ္တိတ်သြန်တအ်ကီု သီုကဵုဓဝ်ပတှေ်အောန်စှေ်ကၠုၚ်ရောၚ် ညးရေၚ်တၠုၚ်မံၚ် ပရေၚ်ပြၚ်သြန် ပ္တိတ်သြန် နကဵုဖုၚ်မိုဝ်ဗာၚ်မွဲတၠ ဟီုသာ်ဝွံရ။
“ပြၚ်စုတ်ပ္ဍဲအကံက်မွဲရ ဟွံဒးကေတ် စၟတ်လိက် (မှတ်ပုံတၚ်)၊ ပဲါနူဂှ်တှေ် အာပ္တိတ်ကီု၊ ပြၚ်ကီု ဒးကေတ်စၟတ်လိက် (မှတ်ပုံတၚ်) ဖအိုတ်ရ၊ ဂၠိုၚ်ဂှ် ရဲညးဟွံတီလေဝ်တှေ် ညးဟွံဂွံကေတ်နၚ်လဝ် (မှတ်ပုံတၚ်) ဇှ်တှေ် ဒှ်ခက်ခုဲ၊ ဇကုဟီု ဒးကေတ် (မှတ်ပုံတၚ်) ဗက်ဂှ် မုက်မတ်ညးတအ် ဒှ်အာမွဲဗီု ဓဝ်ပတှေ်ညးတအ်အောန်အာဟဂှ်ရ” မိမာမာ ဆေၚ် ညးရေၚ်တၠုၚ် ပရေၚ်ပြၚ်သြန် ပ္တိတ်သြန် လ္တူဍုၚ်ဇြပ်ဗု ဟီုရ။
ပရေၚ်ဒးသၠုၚ်ပ္တိုန်အဆံၚ် Level 2 ဏံဂှ် စတမ်နူ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၆) ဂှ်တုဲ နူကဵုဗေန်ဗဟဵုတအ် ပ္တိတ်လဝ် စၞောန်ပၟိၚ် ကု Wave Money ၊ KBZ Pay တအ် စတမ် ရဲညးကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ပြၚ်သြန် ပ္တိတ်သြန် နကဵု မိုဝ်ဗာၚ်တအ် ဟွံကၠောန်သၠုၚ်လဝ် အဆံၚ် Level 2 ဂှ်မ္ဂး ကၟာတ်ကၠေံအကံက်ရောၚ် ပ္တိတ်လဝ်စၞောန်ရ။
အကံက်ရဲညးရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ပြၚ်သြန် ပ္တိတ်သြန်လ္ၚဵုတအ်ဂှ် ကၠောန်လဝ်အကံက်နကဵုဂၞန်ဖုၚ် ဟွံဍာံကီု၊ စၟတ်လိက် (မှတ်ပုံတၚ်) ဇကုဟွံဍာံဂှ်ကီု ဒးဒုၚ်ကၟာတ်ကၠေံအကံက်နွံတုဲ သြန်နွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုမိုဝ်ဗာၚ်ဖုၚ်တအ်ဂှ် လေဝ် ပရေၚ်ဂၠံက်ပ္တိတ်သြန် ဒှ်မံၚ်အခက်ခုဲလေဝ်နွံရ။

မာံသုခ၊ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၂၆၊ ၂၀၂၂

အခိၚ်ဏံဝွံ ဒှ်အခိၚ်ကၠောန်လ္ၚဴတုဲ ဟိုတ်နူအသိၚ်ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာ ဝဲါဓါတ်၊ ဂဥုဲဂစိုတ်ချောဲ၊ ဂဥုဲဂစိုတ်စၟ၊ ၚုဟ်ကၠေၚ်ဓါတ်၊ ၚုဟ်လိၚ်ညးဗာ်ချောဲ သၠုၚ်တိုန်မံၚ်ဖအိုတ်ကီု ဗြဲကၞောတ်သၞာံ ဆက်ဂူမံၚ်ဖိုဟ်ကီုတုဲ ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ် လ္ၚဴဒးစၟ ဒးလွဳလွတ်ဂၠိုၚ် ခရိတ်ကၠောန်လ္ၚဴ အိုတ်ဂၠိုၚ်နူလၟေၚ်သၞာံ ၜါဆရောၚ် ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ် ဟီုရ။
“သၞာံဏံ ကျာတ်လေဝ် ဝဲါဣဍၚ် ဂဥုဲဂစိုတ်ချောဲဂှ်ဣဍၚ် ကၠေၚ်ဓါတ်ဂှ်ဣဍၚ် ဍၚ်သဗ္ဗအိုဿီု ဒှ်မံၚ်တိဇကုတှေ် ဒေံါဟွံဂွံ ဒးကၠောန်အာဟဂှ်၊ ဒေံါဂွံမံၚ် အလဵုဂွံကၠောန်ရော၊ ယဝ်ဂွံၚုဟ်သၞာံအာဏံတှေ် အလဵုကေတ်ဏီအရၚ်ရဲလ္ၚဴ ယဝ်ဂွံၚုဟ်ဟလိုၚ်ဂှ်ပၠန် ဇက်လဝ်သီုလှုနူညးတၞဟ်ပၠန်တှေ် ဒးကၟာဲၜိုက်ရ” သာ်ဏံ ညးကၠောန်လ္ၚဴမွဲတၠ နူကွာန်ဝေသာလဳဗၟံက် နာဲတုၚ်တာန် ဟီုရ။
ဒေသလှာဒကှ် လောန်ကၠုၚ်ပန်မသုန်သၞာံဂှ် ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ် တော်ကိတ် ကၠောန်ကၠုၚ်လ္ၚဴဂၠိုၚ်မံၚ်ကီုလေဝ် သၞာံဏံ ဟိုတ်နူအသိၚ်ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာနာနာ သၠုၚ်တိုန်ဂၠိုၚ်လောန်ဂှ်ရ တိကၠောန်လ္ၚဴတအ်သၠးဂၠိုၚ်တုဲ ညးကၠောန်လဝ်လ္ၚဴတအ်လေဝ် ၚုဟ်မးလ္ၚဴ ယဝ်ဂွံၜိုတ်သၞာံတုဲဏံရမ္ဂး သွက်ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ် ဒးစေက် ကျခရိတ်ဂၠိုၚ်မံၚ်ရောၚ်ဂှ် ညးကၠောန်လ္ၚဴတအ် ဟီုဂးမံၚ်အိုတ်ရ။
ညးကၠောန်လ္ၚဴမွဲတၠမ္ဂး ဂဥုဲဂစိုတ်ချောဲ ဝါဲဓါတ် ဂဥုဲဂစိုတ်စၟ ဂဥုဲပယျာတၞး ဝါဲပခိုဟ်သတ် ၚုဟ်လိၚ်ၚးချောဲ ၚုဟ်လိၚ်မၞိဟ်ဂစတ်ချောဲ သီုဖအိုတ် တန်တဴကဵုကၠောန်လဝ်အောန်ဂၠိုၚ်တုဲ ညးမွဲတၠမ္ဂး အကြာ (၁၅) ကိုဋ်ကဵု (၂၅) ကိုဋ် စဵုကဵု (၃၀) ကိုဋ်လေဝ် ပ္တိတ်တမ်တုဲ ဒးအိုတ်မံၚ်နွံရ။
သၞာံတုဲဏံ ဝဲါဓါတ်တဆိပ်ချေံ မွဲရိုက် အကြာပန်ဠက်ပြၚ် မသုန်ဠက်နွံတုဲ သၞာံဏံ မွဲရိုက်ဒှ်အာ မွဲကိုဋ်မသုန်ဠက် ၜါဆၚုဟ်တိုန်တုဲ ဂဥုဲဂစိုတ်ချောဲ သၞာံတုဲဏံ မွဲဂလန် ၚုဟ်နွံအကြာပိဠက်တုဲ သၞာံဏံ မွဲဂလန် ဒ္စါံဠက်တိုန်အာတုဲ ဂဥုဲပယျာတၞးလ္ၚဴ ဂဥုဲဂစိုတ်စၟ နာနာတအ်လေဝ် ၜါဆတိုန်အာကီုရ။
လၟေၚ်သၞာံ ညးကၠောန်လ္ၚဴမွဲတၠမ္ဂး နူ (၄၀) န စဵုစိုပ် (၁၄၀) န ကလိဂွံမံၚ်လ္ၚဴနွံတုဲ ၚုဟ်မးလ္ၚဴ သၞာံလောန်ကၠုၚ်တုဲတုဲတေံ မွဲသၞာံကဵုမွဲသၞာံ ၚုဟ်မးလ္ၚဴယအ်စှေ်မံၚ်လၟေၚ်သၞာံတုဲ ကၠာတေံ မွဲန (၇၅၀၀၀) ကလိဂွံမံၚ်တုဲ နူဂှ် (၇၀၀၀၀ ၊ ၆၅၀၀၀)၊ သၞာံတုဲဏံ ၚုဟ်မးလ္ၚဴမွဲန နွံအကြာ (၄၅၀၀၀ ကဵု ၅၀၀၀၀) ဓဝ်ရ။
ပ္ဍဲဒေသလှာဒကှ်ဝွံ မွဲဒမြိပ်ၜဳဇမိတ် နူစဍုၚ်လှာဒကှ် စဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲကျာ်ပိ ဗၟံက်ၜဳကီု ပလိုတ်ၜဳကီု ဂကူမန်၊ ဂကူကရေၚ်တအ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒှ်ညးကၠောန်တဵုမံၚ်လ္ၚဴရ။