ဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန် – ဟိုတ်နူသွံ တၞးဘိၚ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ဇြပ်ဗု တွဵုရးမန်ဂှ် ရပ်လဝ် ညးမသွံ ၆ တၠရောၚ် ညးမၞုံတာလျိုၚ် နူဗဒိုပ် ဗၠာဲသၟိၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုမွဲတၠ ဟီုရ။
သွက်ဂွံဆက်ရပ်ထိၚ်လဝ် ကုညးမသွံတၞးဘိၚ် ၜါသတ္တဟဂှ် နူရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ် ကဵုလဝ်အမိၚ် ကုဗၠာဲသၟိၚ် ဂှ်ရ လၟုဟ်ရပ်ထိၚ်လဝ် ပ္ဍဲထံၚ်မတ်မလီုတုဲ ခြာဟွံလအ် စောဲအမှုရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
“ညးတံဂှ် နူကွာန်ကြုၚ်ကြုက်ကဵု အရာပ်ခိုၚ်ကၠိုက်တံရ။ နူဂိတုကၠာတေံ ရပ်လဝ်တုဲ ဟွံဂွံစောဲအမှုဏီ ပုဟ်။ ဃောအာတ်လဝ်ကသပ်သၞောဝ်ဥပဒေဖိုဟ်” သာ်ဝွံ ဗၠာဲသၟိၚ်လတူဂှ် ဟီုရ။
ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုမ္ဂး အပ္ဍဲကၠအ်ထၜိုတ် ဆော်ပလိုၚ်၊ ကအ်လဵု၊ ပြဳ၊ ကြုၚ်ကြုက်တံဂှ် တဵုလဝ်တၞးဘိၚ် နဒဒှ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် နာဲတၠဆာန် ကော် နာဲနာၚ်ဥူ မဒှ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ် တွဵုရးမန် နူဒေသဆန္ဒ မာဲ စၟတ် ၂ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗုဂှ် ဟီုရ။
“နူပွိုၚ်တၞဟ်တၞဟ်တံလေဝ် ကၠုၚ်ရာန်မံၚ်တၞးဘိၚ်အိုတ်ရ။ သၟတ် နူပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်၊ ဇြပ်ဗု၊ ရေဝ်တံ ဗွဲ မဂၠိုၚ် သုၚ်စောဲမံၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲရေဝ်လေဝ် ဟိုတ်နူတၞးဘိၚ်ဏံ ရပ်လဝ်နွံမံၚ် မွဲအမှုကီုဏောၚ်” သာ်ဝွံ နာဲတၠဆာန် ဆက်ဟီုရ။
တၞးဘိၚ်မွဲတၞးမ္ဂး ဒးရာန်ကေတ် မွဲကၠံဒကေဝ်တုဲ ဍုန်ၜိုဟ်မွဲဝါမ္ဂး အောန်အိုတ် နူ ၁၀ တၞး၊ စဵုကဵု ၃၀ တၞး ဒးစုတ်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် နူသၟတ်မသုၚ်စောဲတၞးဘိၚ်မွဲတၠရ။
ဍာ်တၞးဘိၚ် မၜိုဟ်လဝ်ဂှ် ဖက်နှဴကဵု မပ္တံကဝ်ဖဳမေတ်၊ ဍာ်ဍာတ်ဍာတ်၊ ဍာ်ဂဥုဲခ္ဍက်၊ ဗတေၚ်ဂဥုဲဂမိတ် တံတုဲ သုၚ်မ္ဂး ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ရှ်သာဗၜူ္ၚီုရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
လၟုဟ် နူဌာနဝန်ဇၞော် ပရေၚ်ထတ်ယုက်ကၟိန်ဍုၚ် စၟတ်သမ္တီလဝ် တၞးဘိၚ်ဏံ လုပ်အဝေါၚ်ဂဥုဲၜူမာဲဂှ်ရ ကေတ်အာဒုဟ်ဒဏ် ကုညးမသွံရာန်၊ သုၚ်စောဲတံဂှ်ရောၚ်ဂှ် လလောၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠတ် ထဝ်တွဵုရးမန် ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ သေပ်တေမ်ပါ ၂၈ ဂှ်ရ။
တၞးဘိၚ်ဂှ် နကဵုယၟုရုက္ခဗေဒ ကော်ခဴစ Mitragyna specious တုဲ ဂွံဆဵုကေတ် နဒဒှ်တၞံတိုန် အလေံ ဍေံ ပ္ဍဲတိုက်အဂၞဲအေယှတုဲ နကဵုဘာသာသေံမ္ဂး ကော်ခဴစ “ကရဓံၚ်” ရ။ ကၠာတေံဂှ် ရဲကွာတ်ထၜိုတ် မၞုံပ္ဍဲပယျဵုတံ သုၚ်စောဲကၠုၚ်တုဲ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ဇွောဝ်ဇီလုပ်ကၠုၚ် တွဵုရးမန်ရ။