မန်ထဝ် – ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံဂှ် သေံလေဝ်ဟီုမံၚ် နွံပ္ဍဲဍုၚ်သေံ၊ ပိုဲလေဝ်ဟီုမံၚ် နွံပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲတုဲ ဆၜိုတ်ဆဵုကပေါတ်တြေံ၊ ကၟာၚ်ဍုၚ်တြေံ၊ ဗီုရုပ် ကျာ်ခေါ်တြေံတံဂှ် ဒၞဲါဏံဒှ်ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘူမိ ဍုၚ်မန်တြေံရောၚ် သာ်ဏံဟီုဟွံထေက်ဏီ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးမန် ဥူအုၚ်မျေအ် ဟီုပ္တိတ် ဒၞာဲတ္ၚဲပံက်အခန်ကၞာ ထ္ၜးကပေါတ်တြေံမခဲါဂွံလဝ် နူကဵုကွာန်ဝၚ်က (ဝၚ်းကတူးဖော်မှု) ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၁၈) သၞာံ (၂၀၁၄) ကၠောန်သ္ပလဝ် ပ္ဍဲကဵုတိုက်ထ္ၜးပျးယေန်သၞာၚ်မန်၊ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီုရ။
ပ္ဍဲအခန်ကၞာဂှ် ဒု-ဝန်ဇၞော်ဋ္ဌာနဝန်ဇၞော်ယေန်သၞာၚ်ကၟိန်ဍုၚ် ဥူတာန်ယှိုဲ၊ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးမန် ဥူအုၚ်မျေအ်၊ ဝန်ဇၞော်တွဵုရး ဒံက်တာမာံနဲသိုဝ်၊ ညးစၞးနူဂကောံသုတေသနဝၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ကေုာံ ညးစိုတ်လုပ်စလၟိဟ် (၉၀) တၠပြၚ်တံ တိုန်စိုပ်လဝ် ဂွံဆဵုရ။
“သေံတံဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵု ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံနွံပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ်ရ သၞေဟ်က္ၜၚ်ကျာလေဝ် ဍေံကဵုလဝ်ယၟု သုဝဏ္ဏဘုံ၊ တုဲပၠန် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဗဳယေတ်နာမ်၊ လဴ၊ ခမေန်တေံလေဝ် ညးတံဟီု ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံဂှ် နွံပ္ဍဲဍုၚ်ညးတံကီုဏောၚ်၊ ပိုဲလေဝ်ဟီု နွံပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲကီုဏောၚ်တှေ် အ္စာသုတေသနဝၚ်တအ် ထ္ၜးသက်သဳခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်တုဲမှ သ္ပဒ္တန်နဒဒှ်ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံဂှ် နွံပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲထေက်ရောၚ်” သာ်ဏံ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးမန် ဥူအုၚ်မျေအ် ဟီုဏာရ။
လၟုဟ်ခဲါဂွံကပေါတ်တြေံတံတုဲ ဒၞဲါဏံဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံ ဟီုဟွံဂွံဏီ၊ မုဟိုတ်ကော်စဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံ၊ ဂကူလဵုကေၚ်ဖျေံ လဝ်သ္ဇိုၚ်၊ကပေါတ်ခဲါဂွံလဝ်လၟုဟ်ဂှ် ကပေါတ်ဧကရာဇ်တံဍာံမံၚ်ရဟာ၊ ဗီုပြၚ်တုပ်ကဵုကပေါတ်ဏံဂှ် နွံဆဍုၚ်ဏံ သၟးဟွံသေၚ်တုဲ ကပေါတ်ဏံ ကပေါတ်ညးလဵု၊ ဂကူလဵုရောဂှ် ဟွံမိက်ကဵုဟီုဏီတုဲ ကပေါတ်ဏံဂှ် နွံကၠုၚ်မုစိ သၞာံ၊ နူကဵုဗွဝ်ကၠံလဵုဂှ်ရ ဒးဟီုပ္တိတ်ထေက်ရောၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးမန်ဂှ် ဆက်ဟီုရ။
“သုဝဏ္ဏဘူမိဂှ် ဒှ်မအရေဝ်ပါဠိတုဲ ဗွဲပလးဂှ် ကော်ခဴစ “ထဝ်” ရ။ ကပေါတ်ခဲါဂွံလဝ်လၟုဟ်ဂှ် ဟိုတ်ဂွံတုပ်မံၚ်ကဵု ကပေါတ်တြေံဍုၚ်သေံဂှ် ကၠာတေံလေဝ် ပရေၚ်ဆက်စၠောံ ကူသာန်သွံရာန်နွံမံၚ်ကီု၊ ပရေၚ်အာကၠုၚ်ကၠောံက္ဍမံၚ် ညးသ္ကံနွံကီုတုဲ ကပေါတ်တြေံတံဂှ် တုပ်ဒှ်မာန်မံၚ်ရောၚ်” သာ်ဝွံ ညးပါလုပ်ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ၜံက်ခဲါကပေါတ်တြေံ ကွာန် ဝၚ်က အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ် အ္စာဥူသာန်ဝေန် ဟီုရ။
ရုပ်ကျာ်ထွာဲ ၜံက်ခဲါဂွံလဝ်နူကွာန်ဝၚ်ကကဵု သေံတံခဲါဂွံလဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် ကွတ်တဲကီု၊ ကၠောန်လဝ်ကဵုတၟအ်ထပဵု (ထုံးကျောက်) ကီု၊ ဗီုပြၚ်ကၠောန်လဝ်ကီုတံဂှ် တုပ်မံၚ်နွံရောၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲကဵုဒၞဲါထ္ၜးလဝ်ကပေါတ်တြေံတံဂှ်ရ။
အကြာၜဳသၚ်လောန် ကဵု ၜဳဗတာၚ် (စစ်တောၚ်းမြစ်) ဂှ် ဒှ်တိရာမညဍုၚ်မန်ရောၚ်ဂှ် ဝၚ်နွံကၠုၚ်လဝ် ဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ရောၚ်၊ အခိၚ်ကျာ်တြဲနွံတေံ ဂွံလဝ်ဓါတ်သော်တုဲ မန်တံ ဒက်ပ္တိုန်လဝ် ကျာ်ဣသိယဵု၊ ကျာ်သဓီု (သထုံရေႊစာရံ)၊ ကျာ်ဒဵုဗအ်ဂၠဴနွံကီု၊ လက်ထက်သၟိၚ်အသောက ဗလးသၚ်တုဲ ပ္တိုန်သာသနာ ဒ္စိတ်ဋ္ဌာန်၊ ဒ္စိတ်ဋ္ဌာနဂှ် သောဏထေရ်၊ ဥတ္တရထေရ် ကေုာံ ကွးပိဇကုတံ စိုပ်ကၠုၚ်တမ်ဒဵု ကေလာသ ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံကီု၊ ပ္ဍဲကဵုအေဒဳ ၜိုတ် (၄၀၀) ဂှ် မှာထေရ်ဇၞော် ဗုဒ္ဓဃောသ အာစိုပ်ဍုၚ်သိၚ်ဃဵုတုဲ ကၠာဲနၚ်ပိဋကတ်ပိ နူဘာသာပါဠိ ဒှ်ကၠုၚ်ဘာသာမန်တုဲ က္ညနိ မန်ဖျဴနၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံကီု၊ ပ္ဍဲကဵုအကြာအေဒဳ (၁၀၄၄/၁၀၇၇) ဂှ် သၟိၚ်ဗၟာအနဝ်ရထာ ဇၞးအာပၞာန် သၟိၚ် မနူဟဝ်တုဲ က္ညနိမန်ဏာ လိက်ပိဋကတ်ပိ နူဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံ (သထုံ)စိုပ်ဍုၚ်ဗ္ကာံတေံနွံကီုဂှ်ရ ဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံ၊ ဍုၚ်မန် တြေံဂှ် ဒးနွံပ္ဍဲကဵုတမ်ဒဵု ကျာ်ကေလာသရောၚ်ဂှ်လေဝ် အ္စာဥူသာန်ဝေန် ထံက်ထ္ၜးလဝ်နွံရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်မုတ္တမ၊ ဍုၚ်ကျာ်ထဝ်၊ ဍုၚ်သဓီုလၟုဟ်ဂှ် ၜိုန်ရထေၚ်ခယျကေတ် ဒှ်ဒၞဲါဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံတြေံမာန်ကီုလေဝ် ရံၚ် ကေတ်ကဵုဝၚ်ကီု၊ ဆဵုကေတ်ကၟာၚ်ဍုၚ် နွံမံၚ်ထပှ်ထပ်ကီုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကွာန်ဝၚ်က (လၟုဟ် ၜံက်ခဲါ
ဆဵုညာတ်မံၚ်ကၟာၚ် ဍုၚ်တြေံ) ဂှ် ဒှ်ဒၞဲါဍုၚ်သုဝဏ္ဏဘုံတြေံမာန်ရောၚ် အ္စာသုတေသနဝၚ်တံ ဟီုအိုတ်ရ။
ဂကောံသုတေသန ၜံတ်ခဲါကပေါတ်တြေံ မၞုံသၟဝ်တဲ ဋ္ဌာနဝန်ဇၞော်ယေန်သၞာၚ်ကၟိန်ဍုၚ်တံဝွံ စခဲါကၠုၚ်လဝ် ကပေါတ် တြေံတြဟ် ပ္ဍဲကွာန်ဝၚ်က၊ မၞုံပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်၊ တွဵုရးဍုၚ်မန် စပ္တံနူစၟတ်တ္ၚဲ (၁၀၊ ၂၊ ၂၀၁၄) စဵုကဵုစိုပ် (၂၆၊ ၂၊ ၂၀၁၄) တုဲ ကပေါတ်တြေံတြဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵု ရုပ်ကျာ်ပုတ်လဝ်ကဵုတၟအ်မွဲဇကု၊ မသြန်မွဲမ (ဒၚ်္ဂါတစ်ခု)၊ ရုပ်ကျာ် ခေါ်၊ ဍိုတ်ကၟာၚ်ဍုၚ်တြေံ၊ ခၟဲါပုၚ်ကၠောန်လဝ်ကဵုတိ ကေုာံ ကဝေက်ဟရဳတံဂှ် က္လိဂွံလဝ်နွံရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။