အပ္ဍဲကာလခေတ်အလဵုအသဳလၟုဟ်ဏံဝွံ ညံၚ်သ္ဂောံသ္ပဒတန်ကဵု သၞောဝ်ဥပဒေ ဗလးရုပ်ရမျာၚ် (Broadcasting Law) သွက် Community Radio ကေုာံ Community TV အပ္ဍဲဒေသကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဗွဲမပြဟ်မာန်ဂှ် ဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဗတိုက်ဖအောဝ်လဝ် အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်တံရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

အပ္ဍဲကဵုကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ကောံဓရီုဇၞော် ဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်အလန်တတိယ အပ္ဍဲဍုၚ်ဟာခါ တွဵုရးချေၚ် စနူဂိတုမာတ်ချ် စၟတ်တ္ၚဲ ၁၈ ဒဵုကဵု ၂၀ ပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဂှ် နူကဵု ဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ပတိတ်လဝ် လိက်လလောၚ်တြးမွဲတၞးတုဲ အပ္ဍဲတၚ်အာတ်မိက် ၁၄ တၚ်တံဂှ် စပ်ကဵုသၞောဝ်ဥပဒေ ဗလးရုပ်ရမျာၚ်ဂှ်လေဝ် ချူထမံက်အာတ်မိက်လဝ်ကီုရ။

(Board Editor)သ္ကိုပ်ကာမ်မတဳ ဂကောံ BNI နာဲကသုမန်ဂှ် “စကၠောန်အာ Community Radio ကၠာတှေ် ပြေပြံၚ်ဂၠိုၚ်ဏောၚ်၊ CR ဂှ် ဒှ်မံၚ် လပှ်ကျာဇမၠေံရတှေ် ပရေၚ်ဇီုကပိုက် လ္ပာ်အလဵုသဳကၟိန်ဍုၚ်တံဂှ် အောန်မံၚ်၊ တုဲပၠန် FM radio ဏံဂှ် သွက်ဂွံထမံက်ထ္ၜး ဆန္ဒရမျာၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဏောၚ်ဟီုတှေ် ယဝ်ရ ဂကောံမဳဒဳယာ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ပတိုန်ထ္ၜးအာတ်မိက် အလဵုအသဳတွဵုရး မၞုံအပ္ဍဲဒေသဇကုမ္ဂး ဂွံမာန်ဏောၚ် ထေၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဏံ ညးဟီုဏာ အပ္ဍဲကဵု ပိုဲသောၚ်ကလးပရိုၚ် ကောံဓရီုဇၞော်ဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ် အလန်တတိယရ။

အတိုၚ်ဂွံသ္ၚိဂၠိပ်ကေတ်ဆန္ဒ ဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်သီုဖအိုတ်တံမ္ဂး စပ်ကဵု Community Radio ကီု သီုကဵု community TV တံဂှ် သွက်ရဲဒေသညးတံ နွံပၟိက်မံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် အခိၚ်ရ မၚ်စၟဳဒၟံၚ်အလဵုသဳတံ သ္ဂောံသ္ပဒတန်ကဵု သၞောဝ်ဥပဒေဗၠးရုပ်ရမျာၚ်ဂှ် မဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ပလေဝ်ပလေဝ်စလဝ် ဂွံမံၚ်ယျရောၚ်ဂှ် နာဲကသုမန် ဆက်ဟီုရ။

တုပ်သာ်ဂှ်ကီု စပ်ကဵုကိစ္စ Community Radio တုဲ ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် လ္တူကၠတ်ထဝ်တုဲရဂှ် ဝန်ဇၞော်လလောၚ်ပရိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ် ဒုဝန်ဇၞော်ဥူပိုက်ထှိုဲ ဟီုဏာလဝ်ဂလာန် အပ္ဍဲတ္ၚဲပံက်အခန်ကၞာ ကောံဓရီုဇၞော်ဂကောံမဳဒဳယာအလန်တတိယဝွံရ။

“အစဳဇန် Radio ဂှ် ပိုဲတံ ဒှ်မံၚ်အခက်အခုဲ စပ်ကဵုကွတ်စက်တံတုဲ ဟွံဒှ်ကၠောန်ဏီပုဟ်၊ ဆဂး လၟုဟ်ဏံ ပိုဲတံ ကၠောန်မံၚ် ကဏ္ဍ TV ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ်ယျ၊ အဓိက သွက်ပေဲါရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၁၅ ဏံဂှ်တှေ် စပ်ကဵုပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အပ္ဍဲတွဵုရးပိုဲကီု၊ တၚ်နၚ်ပရိုၚ်စပ်ကဵုပေဲါရုဲမာဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ရဲဒေသပိုဲတံ တီထေက်ဂှ်ကီု ပိုဲတံ ပံၚ်တောဲအာကဵု (ချၚ်းပြည်နယ်ကိုယ်ပိုၚ် Channel) တုဲ ဗလးအာရုပ်ရမျာၚ်ဏောၚ်” သာ်ဏံ TV Producer နူဌာန်ပရိုၚ် Chin World သလာၚ် ကျဝ်မိုဝ်ထောန် ဟီုရ။

တုပ်သာ်ဝွံကီု လောန်ကၠုၚ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် နူကဵု BNI တံ ပံက်ကဵုလဝ် တန်ဗ္တောန် ဗလးရုပ်ရမျာၚ် ကုဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်မလုပ်ဂကောံ BNI တံတုဲ လၟုဟ်ဏံ နဘာသာညးကဵုညး စကၠောန်မံၚ် ကဏ္ဍဗလးရုပ်ရမျာၚ် ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဝွံ စပ်ကဵုသၞောဝ်ဥပဒေ ဗၠးရုပ်ရမျာၚ်တုဲ နူကဵုအလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်တံ သ္ပဒတန်လဝ်ဟွံမွဲဏီဒှ်ကီုလေဝ် Mainstream မဳဒဳယာအပ္ဍဲဍုၚ်လ္ၚဵုတံ မပ္တံ MRTV၊ National Race Channel – NRC ကေုာံ မဳဒဳယာတၞဟ်ဟ်တံ ကၠောန်ပတိတ်မံၚ်နွံမံၚ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

“အခိၚ်ရ ပိုဲတံကၠောန်လဝ် Community Radio အပ္ဍဲဍုၚ်သြသတျေလဳယာတေံဂှ်တှေ် စပ်ကဵုဗလးရမျာၚ်တုဲ သၞောဝ်ဍုၚ်ညးတံ ၜိုတ်ဒးရး နွံမံၚ်၊ ဆဂး ယဝ်ရဒးဟီု နကဵုအကာဲအရာဍုၚ်ဗၟာပိုဲဏောၚ်ဟီုတှေ် စပ်ကဵုဒက်ပတန် community radio ဂှ် အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ သ္ပလဝ်ဒတန်လေဝ်ဟွံမွဲဏီပုဟ်၊ တုဲပၠန် ဒက်ပတန် CR မွဲဏောၚ်ဟီုတှေ် အဓိကမွဲဂှ် သြန်အထံက် (မတည်ၚွေ) နွံမှ အာဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ဏောၚ်” သာ်ဏံ ညးမၞုံဆဵုဂဗစပ်ကဵု CR ညးတာလျိုၚ်ဗၠးရမျာၚ် နူ Radio Australia ဒဝ်ခေန်မာဝေန် ဟီုရ။

ကောံဓရီုဇၞော် ဂကောံမဳဒဳယာကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဝွံ နူကဵုဂကောံ Burma National News – BNI တံ က္ဍိုက်ပ်တုဲ အလန်ပထမဂှ် စကၠောန်လဝ် နူသၞာံ ၂၀၁၃ လ္တူဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးမန်၊ အလန်ဒုတိယဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် လ္တူဍုၚ်တံၚ်ကျဳ၊ တွဵုရးသေံတုဲ အလန်တတိယဏံဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် လ္တူဍုၚ်ဟာခါ တွဵုရးချေၚ်မဒှ်ရ၊ သွက် ကောံဓရီုဇၞော်အလန်စတုတ္ထ သၞာံ ၂၀၁၆ တေံဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်အာ အပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ်ဏောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

အပ္ဍဲကောံဓရီုဝွံ ဝန်ဇၞော်တွဵုရးချေၚ် ဥူဟုၚ်ၚာၚ်၊ ဝန်ဇၞော်လလောၚ်ပရိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ် ဒုဝန်ဇၞော် ဥူပိုက်ထှိုဲ၊ ညးအုပ်ကာနာနာ (ချၚ်းအမျိုးသားတပ်ဦး) ဒံက်တာယှိုဲခါ၊ အ္စာချူလိက်ယၟုဒတှ်နူဍုၚ်မာန်တလေဝ်ဂမၠိုၚ်၊ အ္စာပရိုၚ်ဝှ်ကြံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂမၠိုၚ်၊ မဳဒဳယာလုပ်ဂကောံ BNI ၁၃ ဂကောံတံ၊ ဂကောံ CSO အပ္ဍဲတွဵုရးချေၚ်၊ ဂကောံမဳဒဳယာနူဍုၚ်သၟာၚ်၊ အ္စာပရိုၚ်နူမဳဒဳယာဗၟာဂမၠိုၚ်ကေုာံ ညးတိုန်လ္ၚတ်တံ အပံၚ်သီုဖအိုတ် မၞိဟ်မွဲလ္ၚီတၠ ပြၚ်ၚ်တိုန်အိုတ်ရ။