ရဲနူဍုၚ်သၟာၚ်တံ ဟိုတ်နူကၠုၚ်ဓလိုက်တံဒြပ်ဂှ်ရ အာဲကၟာဲယေန်သၞာၚ်မန်တြေံတြဟ် အပ္ဍဲတွဵုရးမန်ပိုဲဏံ လီုလာ်ကၠုၚ်ဂှ်ဂွံဆဵုကေတ် ဌာန်ဒ္တန်ပရေၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဍုၚ်မန် (HURFOROM) ဂးရ။

ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် ၃၀ ဂကောံ HURFOROM ဆက်မိတ် နကဵုပရေၚ်ပရးလိက် ပ္ဍဲ (ကောၚ်းမြတ်ဟိုတယ်) ဍုၚ်မတ်မလီုရ။ လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဆက်မိတ်ဂှ် မၞုံယၟု “မွန်ပြည်နယ်အတွၚ်းရှိ နိုၚ်ၚံခြား ရၚ်းနှီးမြုပ်နှံမှုများဆန်မစစ်ခြၚ်း” မုက်လိက် နွံ ၁၀၀ ပြၚ်ၚ်တုဲ ပ္ဍဲက္ဍိုပ်လိက်မ္ဂး “ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ ပျက်စီခြၚ်း” ဂှ် ဟီုဓမံက်လဝ် ပရူအာဲကၟာဲယေန်သၞာၚ်မန် ဗီုလီုလာ်ဒၟံၚ်ဂတမတ်ဏံရ။

“ကမ္ပနဳ MCL နွံပၟိက်ကဵု တၟံခပဵုတုဲ ဟိုတ်နူဖံက်ဖ္တိုဟ် နကဵုမာၚ် (ဒါၚ်နမာ်) ဂှ်ရ ကျာ်စေတဳ ကေုာံ ကျာ်ပဋိမာရုပ် ပ္တန်ကၠုၚ်လဝ် သွက်ဂွံမှောဝ်ဇဴ ရှေ်သှေ်ရဴဂဴ နူလက်ထက် ဨကရာဇ်ဗြဴ မိစဴဗုတေံဂှ် ကရောန်ထ္ကးကၠုၚ်တုဲ ကောန်ကွာန် ကအ်ဒုန်တံ စံၚ်တူ ဒှ်ဒၟံၚ်ဓဝိၚ်အိုတ်” သာ်ဝွံ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု လဟီုကောန်ဒေသတံတုဲ ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

ဗီုဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် အကြာရုၚ်စက်တိဗုတ် (MCL) ကဵု ဒၞါဲဒဵုသာဲ ဍေံတံဖံက်ဖ္တိုဟ် ကေတ်မံၚ်တၟံခပဵုဂှ် ကျာ်ကအ်ကေက် မလုပ်ကဵုဝၚ်တမၠာ အမာတ်ဗညာရတ် မဒှ်အမာတ်ဇၞော် ဨကရာဇ်ဗြဴမိစဴဗု မပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကွာန်ၚာၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲအကြာၜါဂှ် လၟုဟ်မ္ဂး ဒၞါဲဂေတ်ကၠောံ ကရောန်ထ္ကးတိုန်တၟာဂလိုၚ် ကောန်ဒေသတံ ဂးရ။

“စေတိကအ်ကေက်ဏံ ဒှ်အာအကြာ ဒဵုသာဲဖံက်ဖ္တိုဟ်မာၚ်ကဵု ရုၚ်စက်တိဗုတ်ဂှ်တုဲ ဟိုတ်ဂွံကရောန်ဂှ် ဒၟါနူဖ္တိုဟ်မာၚ်လေဝ် ဒှ်မာန်၊ ပညောတ်ဒၟါနူရုၚ်စက်တိဗုတ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်မာန်” ကျာ်ဇၞော် ကွာန်ၚာၚ် ဂးရ။

ကျာ်ကအ်ကေက်ဏံ ပ္တန်ကၠုၚ်လဝ် နူသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၇၅၅) တေံရတုဲ က္လိဂွံသၞာံ ၆၀၀ ပြၚ်ဣရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပ္ဍဲဝၚ် ကျာ်စေတဳဂမၠိုၚ်ဂှ်မ္ဂး ကျာ်စေတဳဝွံ တြေံနူကျာ်မြဟ် ဗၞတ် ၆၂ သၞာံရ ဂွံတီကေတ်။

တုဲပၠန် “ကမ္ပနဳ June ၜိုန်ပဠေဝ်လဝ် သၠဖ္ဍာန် ကျာ်ပါၚ်ထီုကီုလေဝ် အဃောပဠေဝ်တေံ ဟိုတ်နူစကာ ကောန်ကလောန် မချိုတ်တ်ပၠိုတ်စဳကၠး ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ စရာဲကွတ်တဲတြေံတြဟ် ပ္ဍဲကျာ်ပါထီုဏံ ကၠေံစှေ်ဒၟံၚ်သိုက်က်” သာ်ဝွံ အတိုၚ်နာဲယှိုဲ မဒှ်ကောန်ဒေသ လဴထ္ၜးဂှ် ဓမံက်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်ကီုရ။

“အတိုၚ်ဍေံတံ ဂွံလဝ်အခေါၚ်ကၠောန်ဂှ် ထီုဒဵုတၟံခပဵုဏံ ပါဖအိုတ်ရ။ ဆ္ဂး ဟီုလဝ် ပ္ဍဲဥပဒေဓလိုက်တံဂှ် ပ္ဍဲဒေသမွဲမွဲ အာဲကၟာဲယေန်သၞာၚ် တြေံတြဟ်နွံမ္ဂး ကဵုအခေါၚ်ဟွံဂွံ၊ ကၠောန်လေဝ် ကၠောန်ဟွံဂွံရ။ လ္ပာ်ကမ္ပနဳ ဟီုလဝ် ဟွံကဵုဒှ်မွဲပုဟ်ကီုလေဝ် ဖ္တိုဟ်မာၚ်တှေ် ဟိုတ်နူပညောတ်ဒရိုက်မာန်ဂှ်ရ ထေက်ကဵုဒးဒှ်ဓဝိၚ်” ရဴဝွံ နာဲဗျူဟာမန် ညးက္ဍိုက်ပ် ပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီတၚ်နၚ် သွက်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဂှ်ဟီုရ။

ပ္ဍဲဒေသဒဵုသာဲဂှ်ကီု ဗွဲပွဳပွူဇရေၚ် ဇရေၚ်ဂှ်ကီု ဒဵုတၟံခပိုဲ ပြာပြာကတ်တ် နွံ ၉ မတုဲ ပ္ဍဲဒဵုသာဲကီု သီုကဵုဒဵုလ္ၚဵု ညးဂလိုၚ် တီညာတ်ဂၠိုၚ်ဂှ် ထီုသဘာဝ နွံ ၆ ထီုရ။ ပ္ဍဲဇရေၚ် ဇရေၚ်ထီုတံဂှ်ရ ရဲကမ္ပနဳတံ ဖ္တိုဟ်မာၚ် ဂၠံၚ်ကေတ်မံၚ်တၟံရ။

ပၞောဝ်ကဵုထီုဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲထီုဇၞော် (၄) ထီုဂှ် ကျာ်တြေံတြေံ နွံဒၟံၚ်အိုတ်တုဲ ဟိုတ်နူအသိၚ်ပညောတ် မာၚ်ဂှ်ရ ကောန်ဒေသတံ ဂွိၚ်ဒၟံၚ် ဖေက်လီုလာ်အာအိုတ်ရ။

က္လေၚ်ရံၚ် ပ္ဍဲ (၁၀) ပွိုၚ်ဍုၚ် တွဵုရးမန်ဏံမ္ဂး ဒၟါနူကမ္ပနဳတံ ဂၠံက်ကေတ် သယံဇာတသၟဝ်တိတံတုဲ ဒးဒုၚ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဒှ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် ကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ရ။ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တေံဂှ် ကမၠောန်ဂေတ်ဂ္ၚေၚ် ဗဵုဝေၚ်သဘာဝပြၚ်ၜဳပါၚ်မ္ၚဵု နူကမ္ပနဳ Aurum Company limited၊ ကိုန်အစဳဇန် သိုၚ်ရုၚ်စက်ပၟတ်ဓါတ်လလဳ နပွမစံၚ်တၟံချး နူတဵုယဵုထာဲကမ္ပနီ (Toyo-Thai Corporation Public Company Limited – TTCL) တံနွံတုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ဏံမ္ဂး ဒှ်ကမၠောန် ရုၚ်စက်တိဗုတ် နူကမ္ပနဳ (MCL) ကဵု ကမ္ပနဳ June Cement Industry Ltd တံရ။

လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဏံဂွံဒှ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၆ နူဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ဒဵုကဵုဂိတုဂျူလာၚ် အပ္ဍဲပွိုၚ် (၆) ဂိတုဏံ အ္စာပရိုၚ်ဒေသ ၄ တၠတံ ဗၞတ် ၁၅ ဝါ အာစိုပ်ဒေသတံဂှ်တုဲ ပကောံပကေဝ် တၚ်နၚ် က္လေၚ်သ္ပသုတေသဳ ချူပြေၚ်လဝ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဏံ ဂးရ။