ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥုဝွံ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ (၂၀၁၀) တေံ ကေၚ်ဇၞးကၠုၚ်မာဲ ဒှ်ကၠုၚ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ် ပွိုၚ် (၅) သၞာံတုဲ အပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၅) ဂှ်လေဝ် က္လေၚ်လုပ်ဒုၚ်ရုဲမာဲ ဒၞာဲဆန္ဒမာဲ လၟိဟ် (၁) ပွိုၚ်ဍုၚ်တ္ကအ်ခၟိုၚ်ဂှ် က္လေၚ်ဇၞးကၠုၚ်မာဲ အလန် ဒုတိယပၠန်ရ။ လၟုဟ် ညးလုပ်ကေတ်မံၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒၞဲါဒု-ဥက္ကဋ္ဌကၠတ်ထဝ် တွဵုရးဍုၚ်မန်တုဲ အ္စာပရိုၚ် ဌာန်ပရိုၚ်မန် ‘ပိုၚ်နန်’ အာစိုပ်ဆဵုဂဗသၟာန်သွဟ်လဝ်ဂှ် သွက်ဂွံသ္ၚဳဂၠိပ်မာန် ပ္တိုန်ထ်ၜးဏာရ။
သၟာန်။ ။ ယွံ အ္စာ ရံၚ်ကဵုအခိၚ် အ္စာတံ စဇၞးကၠုၚ်မာဲ သၞာံ (၂၀၁၅) ဏံဏောၚ်တှေ် ပေၚ်ကၠုၚ် (၁) သၞာံယျ၊ ဆ္ဂး က္လေၚ်ရံၚ်ကဵု အ္စာတံ အပ္ဍဲပွိုၚ်အ္စာလုပ်ကေတ်ဂွံတာလျိုၚ် အကြာမွဲသၞာံဏံ ဂလာန်အ္စာကေၚ်ကဵုလဝ် ကတိပါၚ် ကုညးဍုၚ်ကွာန် ကဵုလဝ်မာဲကဵုအ္စာဂှ် ၜိုတ်ဂလိုၚ်လဵု အ္စာရေၚ်တၠုၚ်ကဵုတုဲအာယျရောဂှ် လဴထ်ၜးကဵုညိ။
ဒုဥက္ကဌကၠတ်ထဝ် တွဵုရး ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥု (MNA)
သၟာန်။ ။ ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်ဒေသ ပွိုၚ်ဍုၚ်တ္ကအ်ခၟိုၚ် ဗီုအ္စာကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်တံကီု ပရေၚ်အခက်ခုဲကီု လဴစကဵုညိ။
သွဟ်။ ။ ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက် ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်ဂှ်တှေ် ဗီုဟီုဂှ်ရ လၟုဟ် ပ္ဍဲဒေသပိုဲ လ္ပါ်ကရေက်ဆန္ဒမာဲအဲ တှေ် လၟုဟ်ဂၠံၚ်ညံၚ်ဂွံခိုဟ်တိုန်ဂှ် သၠဲပတိတ်ကီု ၜိုတ်ရံၚ်ညံၚ်ဂွံကျေဝ်တိုန်တှေ် အဲဆက်ဂစာန်မံၚ်၊ လ္ပါ်ပရေၚ်ဖောအ် ဗြေဝ်ဂှ်တှေ် ပၟတ်ခၟိုၚ်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဂွံဂှ်လေဝ် အဲဗတိုက်ကၠုၚ် မုဒှ်ရောဟီုတှေ် နူပြဟ်ဟ်တေံ ညံၚ်ဂွံစုတ်ကဵု အာတ်မိက် ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၃) ဂှ် ဍေံစစုတ်ကဵု၊ ဆ္ဂး ကာလစုတ်ဇေတ်တ်ဂှ် ကိုန်အစဳဇန်သွက်ခၟိုၚ်ဂှ် ဍေံတံမိက်ဂွံတးပါဲမံၚ် ဍေံမိက် ဂွံစုတ်မံၚ် ပၟတ်ပုဂ္ဂလိက၊ ပုဂ္ဂလိကဟီုဂှ် ဥုသုၚ်ဝါန် (ဦးစိန်ဝမ်း) ဂေတ်မံၚ် ပ္ဍဲၚ္ၚာၚ်ဒဵု (ၚန်းတေး) ဏံ မွဲယူ နေတ် (ယူနစ်) ၁၅၀ ဒကေဝ်၊ အဲလေဝ်ဒုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ မုပရောဟီုတှေ် ကၠုၚ်စန်ဒက်အဲ ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုအလန်ကီု၊ ဆ္ဂး တှေ် လ္တူဍုၚ်တံ အလုံမွဲဍုၚ်ဗၟာ ဂွံလဝ်မွဲ (ယူနစ်) ၃၅ ဒကေဝ်တုဲ ပိုဲလေဝ် ဒးဂွံ (၃၅) ဒကေဝ်ကီုဏောၚ်၊ ဟွံကဵုလ္ပ ကဵု ကဵုတှေ် ဒးကဵုအခေါၚ်အရာ တုပ်ပ်ဏောၚ်။ ပိုဲကောန်သွီု ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဍေံတံ ဗဂေတ်ဟွံဂွံတုဲတှေ် ဍေံတံ စန် ဒက်လ္ပါ် ညးအုပ်ဓုပ်ကွာန်၊ ညးအုပ်ဓုပ်ကွာန်ဂှ်လေဝ် အခိၚ်ဂှ် ခၟိုၚ်ဒးကဵုမံၚ် ၅၀၀ ဒကေဝ်တှေ် နူ ၅၀၀ ဂွံ ၁၅၀ တှေ် ခိုဟ်မံၚ် အေဂှ် ကတောဝ်ယောၚ်၊ အေဂှ် အဲဒးက္လေၚ်သောၚ်ကၠး လ္ပကေတ် ဇကုတံကေတ်တှေ် အလုံမွဲအာယုက် ပိုဲဂှ် အာကဵုခရဵုနဳဂှ်ရဟာ။ ယးကဠဳတေံ ဍေံပတိုန် (၂၀၀) လေဝ် အလဵုပိုဲအာဟီုကဵု ညးဂှ်၊ ပိုဲလေဝ် ကောန်ဍုၚ်ဏံရ တှေ် ပိုဲဒးဂွံအခေါၚ်အရာတုပ်ပ် အေဇှ်ကေတ်၊ အေဂှ် ဒးကလးကဵုတၟာဟလိုၚ်။ လ္ပါ်ဏံလေဝ် ဒးပဒေါံ အေဗီုဂှ် ဒး ဝေၚ်ကၠုၚ် အိုတ်ကၞောတ်ဂှ် ကုသိုလ်ခိုဟ် (၂၀၁၃) ဂှ် ဥုယိှဲုမာန်ကၠုၚ်တုဲတှေ် (လျှပ်စစ်ဒုဝန်ကြီး) လေဝ် ပါမံၚ်၊ အေ အဲပတိုန်ထ်ၜးကဵုညးတံတုဲ ညးတံကော် ဒုဝန်ဇၞော်တုဲတှေ် ကာလဂှ်မှ ပိုဲကဵုဟေၚ်ဏောၚ်။ သ္ဂုတ်သွာတ်စှေ်အာ ပ္ဍဲဂှ်။ ပၟတ်ဂှ်တှေ် ဍေံပြေပြံၚ်မံၚ်ယျလေဝ်။ လၟုဟ် ဍေံကၠုၚ်မံၚ်ယျတှေ် ဆဂး ကွာန်လ္ၚဵုဂှ် ဇြဟတ် (transformer) ဍေံဟွံ မာန်တုဲ စှေ်စှေ်မံၚ်ဂှ် အဲဒးဆက်ရေၚ်တၠုၚ်မံၚ်ဏီ။
တုဲတှေ် စိုပ်ကဵုဒဒန်ဂှ် ပိုဲတံ အာတ်မိက်ဆၜိုတ်ဒးရးရ ပိုဲဟွံခယျလဝ်ပုဟ် ဂွံဒဵုဏံဏောၚ်ဂှ်၊ ဗီုဂွံဂွံအာဒဒန်ဂှ်တှေ် ပိုဲ အာတ်မိက်တုဲဂှ် ဥုတိၚ်ဇြုၚ် (သမ္မတဦးသိန်းစိန်) စိုပ်ကၠုၚ်မတ်မလီုဏံ ညးဆဵုအာနူလ္တူကျာ်သလ္လာန်တုဲတှေ် ၝဏံ ဒှ်ထေက်ဟာဟွံတီ တော်စမ်ရံၚ် ညးဟီုတုဲတှေ် နူကဵုဋ္ဌာန (ဆောက်လုပ်ရေး) တံ ကၠုၚ်တှေ် အဲဒးရီုဗၚ် ဒၞာဲလဵုသုၚ် ထေက် ဒၞာဲလဵုဒှ်ထေက်၊ အၜေိုတ်တံဂှ် ရီုဗၚ်ကၠုၚ်၊ တုဲတှေ် ဂၠံၚ်အကြာဒေသပိုဲတံဂှ်ကီု၊ တၞဟ်လေဝ် နွံကီုသောဲ သောဲဗြောဲဗြောဲ ၝဇၞော်ဇၞော်ဂှ်တှေ် ၜိုတ်ဏံ။
သၟာန်။ ။ သ်အာၚ်နူကဵု ဆန္ဒမာဲဒေသအ္စာ ဇၞးလဝ်မာဲဂှ်တုဲ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဗီုလဵုကၠောန်ဂွံလဝ် နွံကီုရော?
သွဟ်။ ။ မ္ၚးနူဒၞာဲဆန္ဒမာဲအဲတုဲတှေ် ဒၞာဲဆန္ဒမာဲအလုံမန်ပိုဲဂှ်တှေ် လၟုဟ် ဗီုတိဍာ်ကျာ်မြဟ် ပရူတၟံချးဂှ် အဲဂစာန်မံၚ်၊ တုဲတှေ် တိဍာ်လ္ပါ်ရေဝ် လၟုဟ်ပြသၞာ တိုန်စိုပ်ဒၟံၚ်အဏံဂှ် ၝအဲပသောၚ်ဂွံ အဲပသောၚ်ဏာကဵု၊ ပရူအၚ်ဒၚ်ဂှ်လေဝ် အတိုၚ်သၞောတ်တြေံရ အဲဘိုၚ်မံၚ်ကဵု၊ စိုပ်ကဵုပရူဂြိုပ်အရးဂှ်လေဝ် အဲရီုဗၚ်ကဵုတုဲ လၟုဟ်ညးတံ စကၠောန်ဒၟံၚ်၊ မ္ၚးနူဂှ် ဗီုကဵုဇြပ်ဗု ပ္ဍဲကဵုကွာန်အနေၚ်လေဝ် စိုပ်ကဵုကိစ္စပၟတ်ဂှ်ကီု၊ မုဟ်ဍုၚ်တအ်ကီု ၜိုတ်အဲဘိုၚ်မာန် ဘိုၚ်မံၚ်ကဵုနွံ၊ တုဲတှေ် (ပွိုၚ်ဍုၚ်) ပံၚ်လေဝ် စိုပ်ကဵု ပရူပတိတ်တၟအ် (ကျောက်မိုၚ်း) အေဂှ်လေဝ် အဲအာလ္ၚတ်လဝ်နွံကီု၊ အေဂှ်တှေ် ဒေသ လ္ပါ်အဲလေဝ် အဲဒးဂစာန် လ္ပါ်ဂကူမန်ပိုဲလေဝ် ဒးဂစာန်မံၚ်၊ ဒေသတၞဟ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒးဂစာန်အာနွံမံၚ်ရ။
အတိုၚ်အဲဖျေံလဝ် သ္ဂုတ်သွာတ်ဂှ်တှေ် လၟုဟ်ပ္ဍဲကဵုမွဲသၞာံဏံ အလဵုအသဳကၠောန်ကၠုၚ် ဗၠေတ်တ်တံဂှ် အဲထံက်ထ်ၜး ဟီုထ်ၜးတၟာဟလိုၚ်၊ တၚ်မွဲဂှ်တှေ် ပရူဂၠံၚ်ဇိုၚ်ၜဳ (ကမ်းနားလမ်း) မတ်မလီုဏံ ဍေံတံကၠောန်လဝ် ဗၠေတ်စဂှ် ညံၚ်ဂွံဓ မံက်ရုပ်ရဴဓဝ်ဍာံ အေဂှ်လေဝ် အဲပၠောပ်ကၠုၚ်ဂလာန်၊ နကဵုအလဵုအဲလေဝ် ဂၠိုက်ဂၠာဲကၠုၚ် ပရေၚ်ဏံမွဲသာ်ရ။
တုဲမွဲသာ်ပၠန်ဂှ်တှေ် နကဵုအလဵုသဳလၟုဟ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်လ္ၚဵုတံဂှ် ဥပမာ စနူသုၚ်စောဲလှုဲ အရၚ်ဂွံသိုၚ် (ဥပဒေ ချုပ်အဆောက်အဦး) တံ အေဇှ်ဏံလေဝ် သုၚ်စောဲလှဲု ဒၞာဲဟွံဒးတံဂှ်လေဝ် နကဵုကၠတ်ထဝ်ပိုဲတံ ဂွံဟီုမာန်ဂှ်တှေ် အဲဘိုၚ်လဝ်ကဵု အမာတ်လ္ပါ်ကၠတ်ထဝ်ပိုဲဏံ တၟာဟလိုၚ်၊ လၟုဟ်ပ္ဍဲအလဵုအသဳ ဒးဟီုတှေ် ဒုၚ်ဒါန်တုဲ ကၠောန်တေံ ကၠောန်ညအ်ဂှ် ဂွံဆဵုမံၚ် အဓိပ္ပါယ်ဍေံတှေ် ဇေတ်တ်ဂှ် သၞောဝ်နွံမံၚ် ဒုၚ်ဒါန်ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဗက်အဂတိ ဟွံဂွံပုဟ်၊ ကေတ်လာဘ်သကာ ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဍေံတံ ကၠောန်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် မိက်ဂွံဇီုကပိုက်မံၚ်ကဵု သၞောဝ်ဏောၚ်၊ အေဇှ်လေဝ် အဲဟီုဏောၚ်။ အဲမိက်ဟီုဂှ်တှေ် အလဵုအသဳကဵု ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပကၚ်ရၚ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဏံကီု ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ်ဗဗွဲဓဝ်ဂှ်တှေ် အတိုၚ်အဲကဵုုလဝ်ကတိပါၚ်လၟုဟ် အဲကၠောန်ဂွံ ပွိုၚ် (၁) သၞာံကြပ်ပေၚ်အာယျ၊
ပရေၚ် MCL တံဏံ ဒးဟီုဏောၚ်တှေ် လၟုဟ်ဏံ ဍေံတံကၠောန် သီုစက်တၟံချးဏောၚ်၊ ပိုဲတီအာတုဲတှေ် ဂၠိုက်ဂၠာဲ မံၚ်ကိစ္စဂှ်ရ၊ တုဲတှေ် အေအပ္ဍဲအတိုၚ်လၟေၚ်ဍေံတံ ကၠောန်ဒၟံၚ်လၟုဟ််ဂှ် နကဵုုသၞောဝ်တှေ် ဟွံကိတ်ညဳ နွံဒၟံၚ်တၟာဟ လိုၚ် ပိုဲဆဵု၊ အေဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်ဏံ ညံၚ်ကဵု ဂွံကေတ်အရေဝ်မာန်၊ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗဗွဲဓဝ်ဍာံဂှ် ပိုဲစဗတိုက်မံၚ်၊ ဆ္ဂး ဍေံဟွံဂွံတုဲဒှ်ဏီ ဒးဆက်အာမံၚ်ဏီ။
သၟာန်။ ။ စပ်ကဵုအမာတ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်တံ ညးမွဲကေုာံညးမွဲဂှ် အကာဲအရာ ဒးပံၚ်တောဲဓမံက်ရုပ်ရဴတံဂှ် ဗီုလဵု အခက်ခုဲနွံကီုရော။
သွဟ်။ ။ အမာတ်ပ္ဍဲကဵုဒေသခၟိုၚ်ပိုဲ အမာတ်နူကဵု ဗော် NLD ဂှ်မၞိဟ်ပိ အဲဂှ်မၞိဟ်မွဲဓဝ်ရသှေ် အေပ္ဍဲမၞိဟ်ပိဂှ် နွံမံၚ်လ္ပါ် အဲတှေ် မွဲရ၊ ၜါဂှ် ပံၚ်စကဵုအဲ ဍေံဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်။ အေဂှ်ရ ကမၠောန်ချပ်စ ဍေံဟွံပြေပြံၚ်က္ဍၚ်။ ဒးဟီုဒးဂး ကမၠောန် ဖောအ်ဗြေဝ် ပါ်ဝးသြန်ဂအုံတှေ် ဒးဟီုဂးဂၠိုၚ်၊ အလဵုအသဳတုဲကၠုၚ်တေံ ပိုဲဟွံဒှ်ပုဟ်ဗီုဏံ၊ အတန်ဏံဂှ် ညံၚ်ကဵုအတ္တ ဍေံတံဇၞော်မံၚ်၊ ဍေံတံမိက်ဂွံကေတ်မံၚ် အလိုက်စိုတ်ဍေံတံသၟး၊ မိက်ဂွံဟီုတှေ် ဍေံတံစိုတ်ဟွံလှဲၜိုတ် ဂကောံဇာဒိ သိုၚ်တြေံတေံပုဟ်၊ အေဇှ်ဂွံဆဵု ညာတ်တၚ်အခက်အခုဲဇၞော်မွဲ၊ တုဲတှေ် တၚ်အခက်အခုဲ တၞဟ်မွဲပၠန်ဂှ် မုရောဟီု တှေ် အမာတ်မန်ပိုဲ နွံမံၚ်ပ္ဍဲကဵု ကၠတ်ထဝ်ဏံ မၞိဟ်(၃) ရ၊ မၞိဟ် (၃) ရဂှ် မၞိဟ်မွဲကဵု မၞိဟ်မွဲ ညံၚ်ကဵု ဓဝ်ပတှေ်ညးသ္ကံ ညံၚ်ကဵုဍန်မံၚ် အဲဒးဒုၚ်စသိုၚ်၊ ညံၚ်ကဵုဓဝ်ရှေ်သှေ် ညးသ္ကံအောန်မံၚ် အဲညာတ်ဟဂှ်။ ဒးဟီုအရေဝ်ဏံဂှ် စနူဝန်ဇၞော် လေဝ်ပါမံၚ်၊ ဗီုဏံ ဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ အဲညာတ်ကေတ် ကဵုညးဟလိုၚ် ပိုဲပံၚ်ဂွံမံၚ်ရတှေ် ပိုဲကဵုပိုဲ မၞိဟ် (၃) ဏံ ဒးဒုၚ် ရမျာၚ်မွဲ၊ ဒးဒုၚ်ဇြဟတ်မွဲ ဒးဒှ်ထေက်ဏောၚ်၊ အၝေဏံလေဝ် အခက်အခုဲမွဲ။
သၟာန်။ ။ လပါ်ကၠတ်ထဝ်တွဵုရးဍုၚ်မန်ရော ဗီုလဵုအ္စာတံ ဒးတတ်ထပါ် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် နွံကီုရော။
သွဟ်။ ။ ယဝ်ဒးဟီုတှေ် ကၠတ်ထဝ်ဏံ ဍေံဒှ်ကၠုၚ်အဲနဒဒှ် ဒုဥက္ကဋ္ဌတှေ်လေဝ် ဒှ်အရေဝ် အဲကေၚ်ကဵုလဝ် ကတိ ပါၚ်ကဵု အ္စာပရိုၚ်တံ အခိၚ်အဲဒှ်အာ ဒုဥက္ကဋ္ဌတုဲဂှ် မုရောဟီုတှေ် နကဵုကၠတ်ထဝ်ပိုဲဏံ ညံၚ်ကဵုဂွံဒှ် သၞောတ်သဇိုၚ် ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဗိုန်န်ဂှ် အဲဆက်ဂစာန်အာဏောၚ်။ နကဵုအမာတ် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်ပိုဲဏံ ဂွံကၠောန် ကမၠောန်ဂၠံၚ် ဍာန်ဒးဒး ဘိုၚ်ပ္တပ်ကဵုဏောၚ်၊ နကဵုကၠတ်ထဝ်ပိုဲဏံ ဂွံဒှ်ဂကောံခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်မွဲ မပ္တံသၞာဲဒဴ (လွှတ်တော်ရုံးဝန်ထမ်း) တံဏံ ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ကီု၊ တိုက်ရံၚ်လိက်ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တံဏံကီု၊ တုဲတှေ် လိက်ဂျာနေဝ်ပရိုၚ်ကၠတ်ထဝ်တံဏံ ညံၚ်ဂွံပ္တိတ် မာန်၊ မွဲလ္ပါ်ဂှ် ဥက္ကဋ္ဌကၠတ်ထဝ်ဏံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ညးဂွံကၠောန်လောဲတှေ် အဲဒးဘိုၚ်အာနွံမံၚ်၊ လၟုဟ်အကြာ ပွိုၚ် (၁) သၞာံဏံတှေ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဂွံၜိုတ်ဏံ။
သၟာန် ။ ။ ပရေၚ်အခက်အခုဲ အကြာ လက်ထက်အလဵုအသဳတၟိဏံ၊ အပ္ဍဲလက်ထက်အလဵုသဳတြေံတေံရော ဗီုလဵု အ္စာပတုဲကၠုၚ်ဂုဏ်ဖိုလ်သွက် ညးဍုၚ်ကွာန်နွံရောဂှ် လဴကလးစကဵုညိ။
သွဟ် ။ ။ တုဲုကၠုၚ် နူကဵု သၞာံ (၂၀၁ဝ) တေံ ဇၞးကၠုၚ်မာဲတုဲ (၂၀၁၁) ဂှ် စဒှ်ကၠုၚ်အမာတ်၊ ဆဂး စဒှ်အခိၚ်တေံဂှ် ဒးဟီုတှေ် လၟေၚ်ကမၠောန်အမာတ်ဏံဂှ် မုရောဟီုဂှ် ပိုဲဟွံကၠးလဝ်ပုဟ်။ မုဒှ်ရောဟီုတှေ် အခိၚ်ဂှ်လေဝ် ဟီုကဵုဟွံကၠး တှေ် ဇၟာပ်မၞိဟ်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ကဵုတၟိဖအိုတ်တှေ် ဟွံကၠးလဝ် လၟေၚ်ကမၠောန်တအ်ဂှ်ပုဟ်။ ဍာ်ဒကေဝ်လေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်။ မၞိဟ်ဂွံက္လေၚ်ဗ္တောန်ကဵု ဖျေံကဵုဂၠံၚ်ဂှ် အောန်အာယျ။ ၜိုတ်ပိုဲတီကေတ်တှေ် နာဲသိုက်မွဲရ ညးတအ်ဟတာပ်မံၚ် လက် ထက်တေံတှေ် ညးတအ်ဟလဴထ်ၜးစ အၜေိုတ်ဂှ်ရ။ ဆ္ဂး လစွံစိုတ်အဲဂှ်တှေ် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဏံ ပရေၚ်ထိၚ် ဒက်ညးမွဲကေုာံညးမွဲဏံ ပၟိက်ဍေံဇၞော်မံၚ်၊ အေဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုလ္ပါ်အလဵုအသဳဋ္ဌာနမဆေၚ်စပ် သၟဝ်ဝ်တံ ဍေံတံကၠောန်လဝ် ဗၠေတ်တ်ဂှ် အဲဗတိုက်ဂၠိုၚ်၊ အဓိပ္ပါယ်ဍေံတှေ် စလာဘ်တံ၊ ဒၞာဲဒးပတုဲဖိုလ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ တာလျိုၚ်ဍေံဖိုဟ် ဍေံ ဟွံကၠောန်တံ၊ ဗၠာဲသၟိၚ် (ရဲ) တံ ဍဵုဍိုက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ၊ လ-ဝ-က တံ ကၠောန်မွဲမွဲတှေ် ကေတ်လှုဲဂၠိုၚ်တံ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဖျေံနၚ်ကဵုသြန်ဂအုံံတှေ် ဍေံတံ ကၠတ်ကၠံက်စထောံတံ၊ စနူကဵု ပရအ်ဖုၚ်တံ အေဗီုဂှ် အဲဒးဗတိုက်ကၠုၚ်၊ တုဲတှေ် စနူ အလဵုအသဳတအ်လေဝ် ကဵုနၚ် လှုဲစိုပ်အဏံ ဍေံယအ်အာ ကိုဋ်ၜိုတ် (၁၀၀၀၀) တံ အဲဒးဗတိုက်ကၠုၚ်၊ မွဲဂှ် နကဵုသ ယံဇာတ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးမန်ဏံ ဟွံကေတ်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန်မွဲသာ် ကၠောန်ဏာ ဍေံရံၚ်ကဵုလ္ပါ်ဖိုလ်အလဵုအသဳ ဍေံတံ ဖိုလ်ပူဂဵုဍေံသၟးတံ ဒးဟပိုက်ကၠုၚ်၊ ဥပမာ ကိစ္စအၚ်ဒၚ်တံဂှ် ဆန္ဒညးဒေသဂှ် ဟွံပါမွဲသာ် ကၠောန်ဏာလဝ်၊ ကိစ္စ ဇြောတ်ဗတဳ ပ္ဍဲကဵုခၟိုၚ်ပိုဲဏံတုဲ အာသွံစဍုၚ်သ်အာၚ်တံဂှ် ကာလဒှ်ဒဒိုက်တှေ် ညးဒေသပိုဲရ ဒှ်ဒဒိုက်၊ ကိစ္စ အပ္ဍဲၜဳသြၚ် လောန်ဏံ ဍေံသိုၚ် (ရေကာတာ) ဏောၚ်၊ အေပရူဏံ ဒးဗတိုက်မံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။
သၟာန် ။ ။ ယွံ အ္စာဂှ် ကေၚ်ကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဏံ ဟီုဟဏံတှေ် အလဵုအသဳ (၂) အဆက်ယျ တှေ် အကာဲအရာအလဵုုသဳ တြေံကဵု အလဵုသဳတၟိဏံ ဗီုလဵုဍေံတၞဟ်ခြာမံၚ် နွံကီုရောဂှ် အ္စာၜတ်ကၞာတ် ထ်ၜးကဵုညိ။
အံၚ်နာၚ်ဥု။ ။ ယဝ်ဒးဝေၚ်ၜတ်ကၞာတ် (နှိုၚ်းယှဉ်) ထ်ၜးတှေ် အလဵုသဳတြေံတေံဂှ် ဍာ်ဒ္ကေဝ်ညးတံ ခိုဟ်မံၚ်၊ နကဵု သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ဥုအုမ်မျေအ်တံကီု၊ ဆဂး ဒၞာဲလ္ၚဵုဂှ်တှေ် ၝညးတံကၠောန်ဒၟံၚ် လက္ကရဴမတ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဥပမာ ဆက်စၠောံကဵု MCL တံ ဆက်စၠောံကဵု ရုၚ်စက်အၚ်ဒၚ်တံ တုဲတှေ် ပရူဇြောတ်လဝ်ဗတဳ ပ္ဍဲၜဳသြၚ်လောန်ဏံဂှ် ပိုဲဟွံ စှေ်စိုတ်ပုဟ်၊ ဥပမာဍေံ ဗီုတိ (Ocean) ဏံ ဒးဟီုတှေ် တိဏံ တိညးဍုၚ်ကွာန်ရ၊ ညအ်ကဵုထောံ (Ocean) ၊ ပိုဲဟွံ စှေ်စိုတ်ပုဟ်၊ အဓိပ္ပါယ်ဍေံ အဲမိက်ဂွံဟီုဂှ် အလဵုအသဳတြေံတေံဂှ် ဍာ်ဒ္ကေဝ်ညးတံဂှ် ဍေံခိုဟ်မံၚ်၊ ဆဂး ဂုဏ်ဖိုလ်ညး တံ အတ္တညးတံ (အကျိုးစီးပွား) ညးတံဂှ်နွံမံၚ်၊ တၚ်ဍိုန်လျညးတံ၊ လ္ပါ်အလဵုသဳတၟိဏံပၠန် ညးဍုၚ်ကွာန် ပြဟ်ဟ်ဏံ လ္တူ NLD တံ ထံက်မံၚ်ဂလာန်ပေၚ်ၚ်၊ အလဵုအသဳလေဝ် အလဵုအသဳတိုန်ကၠုၚ်နူကယျိုၚ်ပၞာန် ဟွံသေၚ် ဒှ်ကၠုၚ် ကောန်အရာပ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဇေတ်တ်တှေ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ထံက်ဂလာန်၊ ဆ္ဂး အတိုၚ်ထံက်ဂလာန်ဂှ် ဗီုဇကုခယျ လေဝ် ဍေံပြံၚ်သၠာဲဟာတှေ် ဍေံဟွံပြံၚ်သၠာဲပုဟ်၊ မုဟိုတ်ရောဟီုတှေ် လၟုဟ်ဝန်ဇၞော်တံဂှ် ဍာ်ဒ္ကေဝ်လေဝ် ၜိုတ်ပိုဲခယျ လဝ် ဍေံဟွံဒှ်ပုဟ်၊ စနူသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်လေဝ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဗၠေတ်တ် အဲဒးဟီုအရေဝ်ဏံရလေဝ် မုပရောဟီုတှေ် စနူ (စီး ပွားရေးကော်မရှၚ်) တံဂှ် စုတ်လဝ်ခရဵုနဳ၊ ကာလခရဵုနဳတံဂှ်ကဵုဒါန်တှေ် ညးတံဒုၚ်တဲ ဥပမာ ဍေံ ဗီု MCL ကဵုဒါန်တိ ဗုတ် (ဘိလပ်မြေ) ဂှ်လေဝ် ညးတံဒုၚ်တဲ အေဗီုတံဏံ ကၠောန်ဒၟံၚ်ဗၠေတ်တ်တံဂှ် ဒးဆဵုနတဲနဇိုၚ်ရ။
ဥပမာဍေံ ကၠောန်ယျ ကၠတ်ထဝ်ကောံဓရီုဇၞော်တှေ် တိုန်ဂွံမွဲတ္ၚဲတုဲ ဟွံတိုန်ပုဟ်၊ ဗီုဏံဂှ် ဍေံဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်၊ တၞဟ် ပရေၚ်ထိၚ်ဒက်အုပ်ဓုပ် လ္တူဋ္ဌာနဆေၚ်စပ်တံဂှ်လေဝ် ဍေံဍိုန်၊ ဍိုန်ဂှ် ဍိုန်ကွေံကွေံ၊ အေဂှ်ရ အဲမိက်ဂွံဟီုဂှ်တှေ် လၟုဟ်မှဂှ် ပိုဲမိၚ်မံၚ်ပရိုၚ်ဂှ်တှေ် ညးတံကဵုညးတံလေဝ် က္လေၚ်ပြံၚ်သၠာဲဏောၚ်၊ အေဂှ်တှေ် အကာဲအရာ လ္ပါ်တေံကဵု လ္ပါ်ဏံဂှ် ဍေံတၞဟ်ခြာကၠုၚ်။
သၟာန်။ ။ ရမျာၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူမန်တံ အာတ်မိက်ကၠုၚ်မံၚ်တံဂှ်ရော ဗီုလဵုအ္စာ ဟီုကလးကဵုမာန်ကီုရော။
သွဟ်။ ။ လ္ပါ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အာတ်မိက်ဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်ဂွံ ၜိုတ်လဵုယျရော ဟီုတှေ် စိုုပ်ကဵုပရေၚ် ဗော်ၜါ ညံၚ်ဂွံပံၚ် ကောံဂှ် လၟုဟ်ဂှ်တှေ် ဗော်ပိုဲဂှ် ပိုဲဗတိုက်ဗအောဝ် တုဲတှေ် တုဲကၠုၚ် (conference) ကောံဓရီုဇၞော် အလုံကောန်ဂကူ မန်ပိုဲ ကၠောန်ပ္ဍဲကဵု ဒဵုထောၚ်တေံ ဗော်မန် ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲဂှ် အဲလေဝ်ဘိုၚ်ဂၠာဲမံၚ်သွဟ်၊ အကြာဏံဂှ်လေဝ် ဂကောံမၞိဟ်ဝါ သနာမိက်ဂွံပံၚ် မၞိဟ်စိုတ်ထတ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံပံၚ်တံဂှ်တှေ် ပိုဲဟွံလအ်ဟွံလအ် တက်ကျာတုဲတှေ် နဲဂွံဒှ် ဗော်မွဲဂှ်တှေ် ပိုဲတက်မံၚ်ကျာ၊ တုဲမွဲသာ်ပၠန်ဂှ်တှေ် ယဝ်ခါရ ဟွံပံၚ်ပုဟ်တှေ် နကဵုခၟိုၚ် ပိုဲတံဗကပ်ဗဗေၚ် (သပိတ်မှောက်) ဏောၚ်၊ ပိုဲနုက်တိတ််ဏောၚ်၊ လိက်ဗီုတံဏံလေဝ် ပိုဲပတိတ်၊ တုဲကၠုၚ်မွဲၜါတ္ၚဲဏံ ပိုဲစသဳကၠဳဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗော်ပိုဲ လၟုဟ်ဂှ်တှေ် ညံၚ်ဂွံပ တိတ်ကဵု လိက်ကၠးကၠးမးမး ပံၚ်ဟာ ဟွံပံၚ်ဟာ၊ ဗော်ပိုဲဂှ် နဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၆-၂၇) ဏံ ဂဇံကောံဓရီုဏောၚ်၊ ပ္ဍဲကဵု ကောံဓရီုဂှ်တှေ် လစွံစိုတ် လၟေၚ်ကမၠောန်ကၠးကၠးမးမး ညံၚ်ဂွံပတိတ်ကဵု ပံၚ်ဟာ ဟွံပံၚ်ဟာ၊ မုပံၚ်ဟလဵု ပံၚ်ဏောၚ် တှေ် မုပိုဲကေတ်မု မုပိုဲကဵုမု အေတၚ်နၚ်ပိုဲ ဂွံသဳကၠဳဂှ် လၟုဟ်အဲဂစာန်မံၚ်၊ ညအ်ဂှ် အတိုၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အာတ် မိက်လဝ်ဂှ် အဲဂစာန်ကၠောန်မံၚ်၊ လိက်ပတ်ဂှ်တှေ် ညအ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်လေဝ် အာတ်မိက်၊ ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ် တဴတက်လေဝ် ဗီုဟီုနူကလၚ်ဏံဂှ်ရ ဆ္ဂးတှေ် ပရေၚ်လိက်ပတ်ကဵု ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက်ဏံ ဍေံဟွံစိုုပ်တရဴ ဏီပုဟ်၊ အဲဆက်ဂစာန်အာမံၚ်ဏီ။
သၟာန် ။ ။ ယွံနကဵု လက္ကရဴအိုတ်တှေ် နကဵုအ္စာ မုမိက်ဂွံ ဟီုဗကန်စကဵု ညးကဵုလဝ်မာဲ ညးထံက်လဝ်ဂလာန်ကဵု အ္စာ နွံရော?
သွဟ် ။ ။ မုမိက်ဗကန်စကဵု မၞိဟ်ကဵုလဝ်မာဲကဵုအဲကီု၊ မၞိဟ်ကဵုလဝ် ဇြဟတ်နူဋ္ဌာန်သ္ၚောဲသ္ၚောဲတံကီု၊ ညးဍုၚ် ကွာန်တံ တ္ၚဲဏံ ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၁၅) ဏံ ပိုဲကျလဝ်မာဲတှေ် ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၀) တေံ ကာလက္လေၚ်ရုဲမာဲတှေ် လ္ပရံၚ် ဗော် ရံၚ်မၞိဟ်တုဲတှေ် ကဵုမာဲညိ။ ကာလဂှ်မှ ဍေံဂွံပစၞးဇကုတုဲ ဍေံဂွံကၠောန်ကဵုပေၚ်ၚ်မာန်၊ ဒၞာဲဗၠေတ်နွံတှေ် စွံစိုတ် မၞိဟ်ဒုၚ်စကာပိုဲရ စွံစိုတ်တုဲတှေ် ဘိုၚ်ကဵုကသပ်ညိ၊ မိက်ဂွံဟီုဗကန်စ ၜိုတ်ဏံရ။
0 Comments