ကမ္မတဳလိက်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် (မတ်မလီု) သ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျာန်နဝါရဳ (၁၅) ဏံမ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ်အာ ပေါဲဗှ်လိက်ခၞံ သုတေသန ဒေသရးမည ဒၞဲါဌာန်ဇၞူရာမည မၞုံလ္တူဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်နူကဵုကမ္မတဳကၠောန် ဗဒှ်တံရ။

ဝၚ်ဒေသရးမည အတိုၚ်မၞုံကၠုၚ်လဝ် အပ္ဍဲလိက်ပတ်တံဂှ် တက်သက်သဳကဵု ကပေါတ်အာဲကၟာဲဝၚ် မဂွံဆဵုဒၟံၚ်ကာလလၟုဟ် ဝွံဂမၠိုၚ်တုဲ ညံၚ်ဂွံဓမံက်ထ္ၜးခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်မာန် ရန်တၟံသာ်ဂှ်ရ မ္ဒးကၠောန်ပေါဲဗှ်လိက်ခၞံဏံရောၚ် အခိၚ်ကၠောန်ပေဲါသောၚ် က္လးပရိုၚ် ဒၞဲါဌာန်ဇၞူရာမည ပ္ဍဲဂိတုဂျာန်နဝါရဳ ၅ ဂှ် အ္စာသဝ်နဲသဵု (နူဂကောံရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ကေုာံ ကမ္မတဳလိက်ခၞံ) ဂှ် ဟီုရ။

“နူကဵုပေါဲဗှ်လိက်ခၞံဏံ သက်သဳခိုၚ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဝၚ်ဂှ် ပိုဲက္လိဂွံမာန်ရောၚ်၊ တုဲပၠန် ပိုဲကၠောန်ဣဏံဂှ် သွက်ဂွံပလန်အရေဝ်ကဵု မၞိဟ်ဟီုဒၟံၚ်ဗီုတေံဗီုဏံတံဂှ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ကၠောန်ပေါဲဗှ်လိက်ခၞံဏံတှေ် ဂုန်ဖဵု မတွံဂး ဓဝ်ဍာံ ဒဒှ်ဍာံဍာံမွဲဂှ် က္လိဂွံမာန်ရောၚ် ပိုဲစၟဳလဝ်” သာ်ဝွံ ညးဆက်ဟီုရ။

အခါရစိုပ်တ္ၚဲဗှ်လိက်ခၞံတေံမ္ဂး တၠပညာဝၚ်ဂမၠိုၚ်မတွံဂး နာဲမိုၚ်တဝ်ဂှ် သွက်ဂွံဗှ်ထ္ၜးကဵုလိက်ခၞံပရူသုဝဏ္ဏဘူမိ နကဵုသက်သဳလိက်တၟံမန်၊ ဥုသာန်ဝေန်ဂှ် သွက်ဂွံဗှ်ကဵု ဍုၚ်သဓီုတြေံကေုာံလညာတ်ဝၚ်၊ ဥုအံၚ်ကျဝ်ထောန်ဂှ် သွက်ဂွံဗှ်ထ္ၜး ဘူမိဗေဒ ဒေသဖါသီ၊ မံၚ်မလ၊ ပြန် ကေုာံ (အၚ်္ဂပူ) ကီု၊ ဒံက်တာနာန်လှာၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဗှ်ထ္ၜး မပ္တံကဵုပရူယေန်သၞာၚ်တၟံဝါန် ခေတ်မန်တြေံ မဂွံဆဵုကေတ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာသ္ကုတ်လ္ပာ်သၟဝ်ဏံနွံရ။

သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် တၠပညာမဆေၚ်ကဵုဝၚ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵု ဒံက်တာကျေန်သောန် (ပထဝီဌာနပါမောက္ခအၚြိမ်းစား) ၊ မိဇြဟာန်၊ ဒံက်တာမျဵုမေန် (ကထိက)၊ နာန်ကျဳကျဳခါၚ်၊ ဒံက်တာမေန်မိုၚ်ၚ် (တွဲဖက်ပါမောက္ခ)၊ ဒံက်တာတဵုလှတံလေဝ် နကဵုသက်သဳဍိုက်က်ပေၚ်ၚ် သွက်ဂွံဗှ်ထ္ၜးကဵုလိက်ခၞံ စပ်ကဵုပရူဒေသရးမညကီုဂှ် စဳဇန်လဝ်နွံရ။

“ၝရဲစာန်စးတံဂှ် ဍေံတံဟီုတွဵုရ ကၠာခေတ် အနဝ်ရထာ ဂွိုအ်ဗ္တိုက်ဍုၚ်သဓီုဂှ် မန်တံ ဟွံမွဲပုဟ် ဗီုဏံဍေံတံဟီုတွဵုရ။ အဲဂှ် ဒဒှ်ရမန်တံနွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ဗှ်ထ္ၜးကဵု နကဵုသက်သဳ လိက်တၟံဏောၚ်” သာ်ဝွံ နာဲမိုၚ်တဝ် ဂးရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ သ္ကုတ်ဗွဲသၟဝ် မကော်ဂး ဒေသရးမညဏံ ကောန်ဂကူမန်တံ ဖျေံသဇိုၚ် တန်တဴကၠုၚ် အတိုၚ်လဟီု တၠပညာဝၚ်တံမ္ဂး နူကာလမလောန်ကၠုၚ် ၜိုတ် (၄၀၀၀) သၞာံတေံရ၊ အတိုၚ်သက်သဳဝၚ်မ္ဂး တန်တဴကၠုၚ် နူကာလ မလောန်ကၠုၚ် ၂၅၀၀ သၞာံတေံရတုဲ အခိုက်ကၞာယေန်သၞာၚ် ကောန်ဂကူမန် မတန်တဴကၠုၚ် ပ္ဍဲဒေသတံဂှ်ဝွံ နွံဒၟံၚ်စဵုကဵုလၟုဟ်ဏီဂှ်လေဝ် အ္စာသဝ်နဲသဵု ဂးရ။

ပေါဲဗှ်လိက်ခၞံဗီုဗီုဏံဂှ် နူဂကောံသုတေသနတြေံတြဟ် က္ဍိုက်ပ်တုဲ ကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲယှိုဲမျေအ်မဵုထောန်ဟိုဝ်တေဝ်၊ ပ္ဍဲတက္ကသိုလ်ကမ်ပျူတာ၊ ပ္ဍဲၝောံခန်ပိုၚ်ခေတ် ဍုၚ်မတ်မလီုတံကီုရ။ ဗှ်အလန်ဏံဂှ် ဗှ်ထ္ၜး သီုပရူယေန်သၞာၚ်တၟံဝါန် ပ္ဍဲဒေသမန်တံကီုရောၚ်တုဲ ဍေံတၟေၚ်တိုန် နူတုဲတုဲကၠုၚ်တေံဏီရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။