ကောန်ဒေသတံ သီုကဵုဟွံစှေ်စိုတ် သီုကဵုဒုၚ်တဲဟွံမာန်တီဒၟံၚ်ဖိုဟ် ဂစာန်ခုတ် စုတ်ယၟု သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန် ကုဒဒန် သြၚ်လောန် (တ္ကံခၟိုၚ်) ဂှ် ပွကမၠောန်ပိုဲ “ဒှ်အာအဇေဟ်တၠအဝဵုဣရဟာ”ဂှ် ဗ္စာအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ အဃောသဳကၠဳကိစ္စယၟုဒဒန် ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲတ္ၚဲဂိတုမာတ် ၁၄ ဂှ် ဥူမိုၚ်မျေအ် အမာတ်ကၠတ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဟီုဏာဂလာန်ကဵုဓဝ်သတိသာ်ဂှ်ရ။

အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဥူမိုၚ်မျေအ် နူဗော်ပျဳခါၚ်ဖျဵု ဂှ် “ကလောန်ပိုဲလၟုဟ်ဏံ ဒှ်အာအဇေဟ်တၠအဝဵုယျဟာဂှ် ညးညးအဲအဲ ချပ်အိုတ်ညိ အဲမိက်ဂွံဟီုရ။ ယဝ်ရံၚ်ပ္ဍဲမုက်ပရိုၚ်မှာဇန် (ပရိုၚ်မဳဒဳယာမှာဇန်)ဂၠးလပှ်ကျာတေံမ္ဂး ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်တ္ကံခၟိုၚ်တေံ ကောန်ဒေသတံ ဟွံစှေ်စိုတ် ဟွံဒုၚ်တဲ ယၟုဒဒန်သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်ရောၚ်ဂှ် ထ္ၜးမံၚ်ဣရ။ နကဵုကၠတ်ထဝ်ပိုဲ မိက်ဂွံပ္တိုန်ဂုန်စရာဲ သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်တုဲ ဟီုညိရ ကဵုယၟုဒဒန်သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်။ ဣဏံဂှ် ကၠတ်ထဝ် ကဵုတိုက်ရိုက်ဟွံထေက်ပုဟ်။ ဒးပ္ညုၚ်ကဵုဂကောံအလဵုအသဳဏောၚ်။ ဣညအ်ဂှ် တာလျိုၚ်ဂကောံအလဵုအသဳဏောၚ်” ဂးရ။

ဥူမိုၚ်မျေအ် အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် နူမေန်ကေန် (မဇ္ဇျှိမ TV)

တၠဂလာန် ပ္တိုန်ဂုန်စရာဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဂကူ သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်(မိကောန်ဆာန် အမာတ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်) ဂှ် စေတနာဍာံကီုလေဝ် အခိုက်ကလောန် နဲကၠောန်ဂှ်ဗၠေတ်မံၚ်၊ကၠတ်ထဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်ဌာန်ဒ္တန် သွက်ဂွံကယျာန်ဒဝါတ် ကိစ္စစဝ်ကပေါဝ် ခုတ်ယၟုဒဒန်ဟွံသေၚ်၊ ကၠတ်ထဝ်မ္ဂးဂှ် တာလျိုၚ်ဇၞော်ဇၞော်နွံမံၚ် (၂ ) ကမၠောန်ခၞံသၞောဝ်၊ ကမၠောန်ထိၚ်သွာရံၚ်စံၚ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ကဵု ပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ် (Check and Balance) ရောၚ် အမာတ် ဥူမိုၚ်မျေအ် ဟီုရ။

“ဂကူမန်တံဂှ် နွံကၠုၚ်ကဵုအစေန်အဆက်ဝၚ်ဇၞော်ဇၞော်ဏောၚ်။ ပ္ဍဲမန်တံတှေ် ဨကရာဇ်ပြာကတ်ကၠုၚ် ညံၚ်ရာဇာဓိရာဇ်၊မိစဴဗု၊ဗညာဒလတံကီု၊လ္ပာ်သရာဲဂၟံၚ်ပၠန်လေဝ် လဂန်အိန်၊အာယမန္ဒယာ၊ဗညာဓရာံ တံလေဝ်နွံကၠုၚ်။ ပူဂဵုဆာန်ဂကူ ညးဂံၚ်ပြိုၚ်ကဵုကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ် ကုရဲသၠဲတိ British ညံၚ်နာဲအံက် တံလေဝ်နွံ။ ခေတ်လ္ပာ်ဏံပၠန်လေဝ် အ္စာဇၞော် ညံၚ်နာဲပါန်လှ၊ (မၚ်းသုဝဏ်) တံလေဝ်နွံ။ ဟီုအိုတ်တ်တှေ် သမ္မတဇၞော် ဥူထေန်ကျဝ် လေဝ် နွံမံၚ်ဏီ။ ရံၚ်ပ္ဍဲပူဂိုလ်တံဏံတုဲ ယၟုဒးစိုတ်ဂှ်ကဵု၊ ဣဏံလေဝ် ပိုဲထံက်ဂလာန်မာန်မံၚ်ကီုဏောၚ် မိက်ဂွံဟီု” အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဥူမိုၚ်မျေအ်ဟီုရ။

ဒဒန်နွံကဵုဇမၠိၚ် (ဇမၠိၚ်ၝောံဒဒန်သက်က်) ၅၀၀ မဳတာဏံ ကဵုယၟုသ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်မ္ဂး တုပ်ညံၚ်က္လေၚ်ဂစိုတ်ညး မွဲဝါပၠန်တုဲ ဟွံထံက်ဂလာန်ရ၊ ဟိုတ်နူဒှ်ပွ ဖျဝ်ဖျေံဂုန်ဒဗ် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်ရ ဒ္စဵုဒ္စးဗွဲမဇြိုဟ်နက်ကီုရ သာ်ဝွံ ဂွံဆဵုကေတ်လဟီုဥူမိုၚ်မျေအ် ပ္ဍဲအစဳဇန်ဗလးပရိုၚ်တိုက်ရိုက် ကဏ္ဍကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန်ရ။

ဗီုဂှ်ကီု ဒဝ်ပျုၚ်ကေတဳနာၚ် အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် နူ NLD ပွိုၚ်ဍုၚ်ကလဝ် တွဵုရးသေံဂှ်လေဝ် “ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဗီုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံနွံပၟိက် ညံၚ်ဂွံဒှ် ဒးဂစာန်ဖန်ဖက်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အကြာအကြေပ်ဂြတ်ဇဳဇဳဒိုဟ်ဂှ် ညးမၞုံကဵုလညာတ်တၠအဝဵု မဂွဳစိုက်လဝ် စိုတ်ဝါဒဳဂကူ မၜက်တၞုၚ်တၞး နွံကဵုစိုတ်မိက်ဂွံပလီုပလာ်တံ ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုအကာဲအရာမွဲမွဲ ထ္ၜၚ်ဂအၚ်ပ္တိုန် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗုၚ်ပုပု ဟွံဍိုတ်ပြဵုပ္ဍဲအရာသဘဴဓဝ်တံဂှ်တုဲ ထောဖအဴစကာကဵုဒှ်သၞဝဲရ၊ မှာဇန်တံလေဝ် လညာတ်သမ္တီ ကှ်ဇတ်ကၠုၚ်ရ၊ ပရူကိစ္စတံဏံ ချူက္ၜေဟ် ပ္တိုန်ဖျေံဒၟံၚ်ညးသ္ကံ ပ္ဍဲမုက်လိက်မှာဇန် ဂၠးလပှ်ကျာ ၜိုတ်လဵုဒးဂွမတ်ခိုဟ်ရောဂှ် တီမံၚ်ဖအိုတ်ရ၊ ထေက်ကဵုဒးအောန်စိုတ်ကွေံကွေံရ” သာ်ဝွံပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ရ။

ပိုဲတံ ညံၚ်ဟွံဒုၚ်တဲကဵုဝါဒမဟာဂကူကီု ဝါဒဂကူဍောတ်လညာတ်က္ဍန်ဂှ်လေဝ် ဒးဂစာန်ဗ္တိုက်ပ္တိတ်ဏောၚ်၊ ညးညးအဲအဲ နွံကဵုသတိပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အိုတ်ညိ၊ ကေတ်လညာတ်ဝါဒတၠအဝဵုဟာ – ဒ္စဵုဒ္ဒးဗ္တိုက်သၟး လညာတ်ဝါဒ တၠအဝဵုဟာဂှ် ဒးရုဲစှ်ဏောၚ် ဒဝ်ပျုၚ်ကေတဳနာၚ် ဆက်ဟီုရ။

ပ္ဍဲကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ဂှ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ၁၅ တၠ ကေုာံဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် ဌာဝန်ဇၞော်ပရေၚ်သိုၚ်ခၞံ ဥူဝေန်ခါၚ်တံ သဳကၠဳပ္တိုန်ထ္ၜးတုဲ မၞိဟ်ဒ္စဵုဒ္စးနွံကၠုၚ် ၂ တၠ၊ ဒၟါနူဂှ်ရ အခါရကဵုမာဲ (ပါ်မာဲ) နကဵုကောန်ဍေၚ်စက်ဂှ် ညးဟွံကဵုမာဲ ၄ တၠ၊ မာဲဒ္စဵုဒ္စး ၄၃ မာဲ၊ မံၚ်အကြာ ၁၁၆ မာဲ၊ မာဲထံက်ဂလာန် ၂၁၇ မာဲနွံကၠုၚ်သာ်ဏံတုဲ ဂလာန်ဂှ် ဒှ်အာဒ္တန်ရ။

မာဲထံက်ဂလာန်ဂှ် ဒှ်မာဲအမာတ် NLD တုဲ မာဲမံၚ်အကြာဂှ် ဒှ်မာဲသွာၚ်ဒပ်ပၞာန်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ဒဒန်ၜဳသြၚ်လောန် မတ်မလီု- တ္ကံခၟိုၚ် သွက်ဂွံကဵုယၟု “ဒဒန်သ္ကိုပ်ပၞာန်အံၚ်သာန်” ဂှ် မိကောန်ဆာန် အမာတ်ကၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် နူ NLD ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်(တွဵုရးမန်) ပၠောပ်ဂလာန်ဖ္တိုက်ဖအောဝ် ကုအလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၈ တေံတုဲ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၁၄ ဏံ သဳကၠဳသ္ပဒ္တန် နသ္ဂုတ်သွာတ်မာဲရ။