ဆုနာဍူ ကေုာံ ဆု (တမလန်း) ၜိုတ် ၁၈၀ တာန်ပြၚ် မလုပ်အဝေါၚ်ဆုဂကူ (ဆုမ္ၚိုဟ်) ကၠတ်ဖ္ဍိုက်နၚ်နူလ္ဂုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ဖါအိုတ်ဏံ ရပ်ဂွံ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် လ္တူဍုၚ်မတ်မလီု၊ ဍုၚ်ပံၚ်၊ ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တံရောၚ် သာ်ဝွံ ဂွံတီကေတ် နူပေါဲသောၚ်က္လးပရိုၚ် ဌာနက္ဍိုက်ပ်ဂြိုပ်ဆုတွဵုရး မကၠောန်သ္ပ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် (၁) ရ။

ဆုနာဍူဟွံလုပ်ကဵုသၞောဝ် နူကွဳစက်ဇၞော် ခဠာ ၁၂ ထပှ်ဖ္ဍိုက်ဂှ်ကီု၊ ရဲဒးဒုၚ်ရပ်လဝ် နူကွဳစက် (၇) မတံ ဟီုထ္ၜးတုဲ နူဍုၚ်ကၟာဝက် ခရာၜိုတ် (၂) တိုၚ်ဂှ် ဆုနာဍူ ကဵုဆု (တမလန်း) ဟွံလုပ်ကဵုသၞောဝ် ၜိုတ် (၆၀) တာန်ဂှ်ကီု၊ ဆုနာဍူကဵုဆု (တမလန်း) ဟွံလုပ်ကဵုသၞောဝ် ၜိုတ် (၇၀) တာန်ပြၚ် ပ္ဍဲဒစပ်ဂြိုပ် ကၞုၚ်အရာပ်ကုန်သီ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ် ကၟာဝက်ဂှ်ကီု အပံၚ် သီုဖအိုတ် ရပ်သီဂွံဆု (၁၈၃) တာန်ရ။

“ရပ်ဂွံလဝ် မၞိဟ်ဒဳကွဳစက်ကဵု မၞိဟ်ဗက်ဍုတ်ကွဳစက်တုဲ ပိုဲသၟာန်ဍေံတံ တုဲတုဲကၠုၚ်တေံ အလဵုကေၚ်ဖျေံလဝ်ကီုရောဂှ် ဍေံတံဟီုအာဖျေံလဝ် ဂတမုဟ်ဍုၚ် ကရပ်ကၟာဝက်ဂးတုဲ ပိုဲကော်ဏာ သီုဗၠာဲသၟိၚ် အာဂၠိုၚ်ဂၠာဲရံၚ်ဂှ် ပ္ဍဲပွဳပွူ ကရပ်ကၟာဝက် ထပ်ရပ်ဂွံဆု ဆုနာဍူ ကဵုဆု (တမလန်း) ဟွံလုပ်ကဵုသၞောဝ် ၜိုတ် (၁၃၀) တာန်ပြၚ်ပၠန်” သာ်ဝွံ ဥူမေန်တိၚ်မျေအ် သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် နူဌာနက္ဍိုက်ပ်ဂြိုပ်ဆုတွဵုရး ဟီုရ။

ဆုဟွံလုပ်သၞောဝ် ၜိုတ် (၁၅၀၀) တာန် ပၞုက်လဝ်ပ္ဍဲလ္ဂုၚ် သွက်ဂွံပလံၚ်ဏာဍုၚ်မ္ၚးဂှ် နူဌာနက္ဍိုက်ပ်ဂြိုပ်ဆု ရပ်ဂွံတုဲ ဆက်လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲပၠန်ဂှ် ထပ်ဂွံပရိုၚ် ဆုပ်ဟွံလုပ်သၞောဝ် ကၠတ်ပၞုက်လဝ် ပ္ဍဲလ္ဂုၚ်ဂှ် ပ္တိတ်လ္ပာ်ၜဳ ပ္ဍဲတွဵုရးမန်တေံရောၚ်ဂးတုဲ ဂလိုၚ်မၞိဟ် ထပ်ဖျေံတရးလဝ်ကၚ်ဖိုဟ် ဥူမေန်တိၚ်မျေအ် ဂးရ။

ဆုရပ်ဂွံလဝ်ဂှ် ဆုနာဍူ ယံၚ်လဝ်တုဲတုဲ ဗွိုက်ဍေံ ၂ ပေဂေတ်ကၠောံ၊ ဇမၠိၚ်ၜိုတ် ၂၀ ပေတုဲ ကၠတ်ဖ္ဍိုက်နၚ် နကဵုကွဳစက် ခဠာ ၁၂ မ ထပှ်ဖ္ဍိုက်ဂှ် ရပ်ဂွံပ္ဍဲဍုၚ်ပံၚ် (၁) ဖ္ဍိုက်၊ ပ္ဍဲမုတ္တမ (၃) ဖ္ဍိုက်၊ ပ္ဍဲမုဟ်ဍုၚ် (၃) ဖ္ဍိုက် ကေုာံမၞိဟ်ဒဳကွဳစက် မၞိဟ်ဗက်ဍုတ်ကွဳစက် (၁၀) တၠရ။

“မၞိဟ်တံဂှ် ပအပ်ကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်တုဲယျ၊ တၠဍေံ ညးလဵုရောဂှ် စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်မံၚ်ဖိုဟ်ရ၊ ကွဳစက်ကဵုမၞိဟ်ရပ်ဂွံလဝ်ဂှ် ပအပ်ကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်တုဲ ကွဳစက်ဂှ်ကၟိန်ဍုၚ်သီကေတ်၊ ဆုဂှ် ဌာနက္ဍိုက်ပ် ဖန်ဖက်ကောပ်ကာဲအာ နူရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဖျေံဗီုဂှ်ဏောၚ်” ဥူအေနာၚ် ဒစှေ်သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် ဟီုရ။

ရပ်ဂွံလဝ် မၞိဟ်ဒဳကွဳစက် ကေုာံ မၞိဟ်ဗက်လက္ကရဴကွဳစက် (၁၀) တၠ နူကွဳစက်ထပှ်မဂှ် ပံက်အမှု နကဵုဥပဒေဂြိုပ်ဆု ၝောံပိုဒ် (၂၄) (ခ) တုဲ ဂိတုမာတ် (၆) ဂှ်မ္ဂး ပ္တိုန်ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ရောၚ်၊ သွက်ဍေံတံ ဒဏ်ဒုဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်တှေ် ဒးဒဏ်သြန် (၂၀၀၀၀) ဒကေဝ် ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ဒဏ်ထံၚ် (၂) သၞာံ ဒးဒုၚ်ရောၚ် ဂွံတီလဝ်ရ။

အဃောသၞာံ ၂၀၁၄ တေံ ပ္ဍဲတွဵုရးမန် ရပ်ဂွံ ဆုနာဍူ ကေုာံ (တမလန်း) ၜိုတ် (၂၀) တာန်ဟေၚ်တုဲ ရပ်ဂွံလၟုဟ် (၁၈၀) တာန်ပြၚ်ဂှ် ဒှ်လၟိဟ်ရပ်သီဂွံဂၠိုၚ်အိုတ်ရောၚ် ဂွံတီရ။