“ကတူအပ္ဍဲ ပုၚ်ၜိုဟ်, ကခၞာ၊ ကတူမ္ၚး နက်ခါခၞော်ဗဳ” အဵုဗီုဏံ ဂအုပ်တိုက်ပိုဲ နူပိုဲမံၚ်ကၠအ်ပၞဟ်တေံ ဟီုလဝ်ကဵုပိုဲ ကေၚ်မိၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ၊ လၟုဟ်ဂှ် အခိၚ်ကတဴဟီုတှေ် သွက်ဗုၚ်ဂၞဴပိုဲလ္ပာ်အပ္ဍဲတေံ ကတူမံၚ်ဂွံၜိုဟ်ဂှ် စဖျေံဏာ ပုၚ်အတးတှေ် ဍေံဂွံ ၜိုဟ်ဂံက်စှေ်အာမာန်၊ ကတူလ္ပာ်မ္ၚးဏံဂှ်တှေ် ချူလံက်ဖျေံဏာ နက်ခါခၞော်ဗဳတှေ် ဍေံၜိုဟ်ဂံက်အာမာန်မံၚ်ဂး အဵုဗီုဏံ အဲကေၚ်မိၚ်ကၠုၚ်မံၚ်ကီုရ” သာ်ဝွံ ကျာ်ဇၞော်အ္စာ ဘာပုဗ္ဗာရုံ ဟီုမြော်ကဵု ပရူပုၚ်အတး ကၠောန်စမံၚ် ဇၟာပ်ပ်သၞာံရ။

ပုၚ်အတးဝွံ သၟာၚ်နူကဵု ကောန်ဂကူမန်တုဲ ဒဒှ်ရ ကောန်ဂကူတၞဟ်သၟာၚ်တအ် သွက်ဂွံကၠောန်စဂှ် ဟွံမွဲကီု စပ္တံကၠောန်စကၠုၚ်မံၚ် နူကဵု လက်ထက်လဵုရရောဂှ် ဟွံတီချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ကီု ကၠာဟွံစိုပ် အခိၚ်အတးကီု အခိၚ်အတး ကေုာံ အခိၚ်အတးတုဲဒှ်ကီုလေဝ် သွက်ဗုၚ်ဂၞဴဂွံၜိုဟ်ဂှ် ပွမကဵုဒါန်ကီု ဖာပ်ဗ္စမံၚ် ပုၚ်အတး ဇၟာပ်ပ်ဋ္ဌာန်ဒေသမန်နွံရောၚ် သာ်ဝွံ ကျာ်ဇၞော်အ္စာဆက်ဟီုမြော်ရ။

ပုၚ်အတးသၚ်ကြာန် (Internet)

ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဝွံ သ္ပဟိုတ်နူကဵု ကောန်ဂကူမန်တအ်စကၠုၚ်ပုၚ်အတးတုဲ ကောန်ဂကူတၞဟ်ဟ်လေဝ် ဒးဂၞပ်ကၠုၚ်ပုၚ်အတးကီုရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ပ္ဍဲလ္ပာ်အခိၚ်ဂယးဂှ် သွက်ဂွံ ပရေကၠေံ ပရေၚ်ဗုၚ်ဂၞဴဂမ္တဴဂှ် အပ္ဍဲဆေၚ်ဖျာ လ္တူဍုၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးမန် လ္ၚဵုလ္ၚဵုတအ်လေဝ် သွံကၠုၚ်မံၚ်ပုၚ်အတး ကၠိုဟ်ကသီု ကၠိုဟ်ကညၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။

စိုပ်အခိၚ်ကတး ပလံၚ်ဂအုပ်ပ္ဍဲဘာကီု ပလံၚ်ဂအုပ်သွက်ညးမၚ်သဳတအ်ကီုမ္ဂး နကဵုပုၚ်အတးတအ်ဂှ်ဟေၚ် ပလံၚ်စဂၠိုၚ်တဴတုဲ ဒၞဲါဒၞဲါကောန်ဂကူမန်တအ်နွံဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်အတးမ္ဂး ကၠောန်စမံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်တ္ၚဲဏံတုဲ စနူကဵု ကောန်ဂကူမန် နွံပ္ဍဲဍုၚ်သေံဒျောဒျာတေံလေဝ် ကၠောန်စမံၚ်ပုၚ်အတး ညံၚ်ရဴ မန်နွံအပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဏံကီုဂှ် ဒှ်တဴညံၚ်ရဴ ထမံက်ထ္ၜးမံၚ် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်မွဲသာ်ကီုရ။

ပုၚ်အတးဂှ် သွက်ကောန်ဂကူမန်တအ်မ္ဂး ဟိုတ်နူကၠောန်စမံၚ်အရိုဟ်ဟ်သၞာံ ဇၟာပ်ပ်အခိၚ်ကာလကြပ်ကဵုအတးတုဲ ၜိုန်ရ တီမံၚ်ဇၟာပ်ညးအဲကီုလေဝ် ဗီုပုၚ်အတးသၚ်္ကြာန်စက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ဗီုစပ္တံကေၚ်ကၠောန်စကၠုၚ်ဂှ် ညးဂွံတီတဴဂှ် အောန်တဴကွေံတုဲ ဆေၚ်စပ်ကဵု ဗီုပုၚ်အတး က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲသၠပတ်ဓမ္မပါလ ဗီုတၠပညာမန်တအ်စၞောန်ထ္ၜးလဝ် ဂှ် ပ္ဍဲလိက်ကၞပ်အ္စာထဝ်သောန် မၞုံယၟု “သွက်တီခိုဟ်သန် ပရောဝၚ်မန်” တေံ ထၟံက်ထ္ၜးလဝ် သာ်ဝွံရ။

“နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပၠအိက်အရက် မဒှ်တၠကောန်တြုံၜါဂှ် သ္ပစရဵုကဵု (သ္ပစပရေံ) ကဵုသေဋ္ဌဳမွဲတၠ ဟိုတ်နူဟွံကလိဂွံကောန်ရ။ သေဋ္ဌဳလေဝ်ဂွကဵုပၠအရက်တုဲ သွက်ဂွံကလိဂှ်ကောန်တြုံ မၞုံကဵုရုပ်သာ် ပညာမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် အာစိုပ်ဇရေၚ်တၞံဇြဲသုံ ပူဇဴနကဵု ပုၚ်ဍုန်လဝ်တုဲ လာၚ်လဝ်နကဵုဍာ် ဗၞတ်ထပှ်ဝါ ဗုၜတ်တဴမံၚ် ညံၚ်ရဴခၟောံမၠဵုရ။

ပ္ဍဲပုၚ် မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴ ခၟောံပ္ကဴမၠဵုတအ်ဂှ် သီုစုတ်ဏာ ဍာ်ထီုမြမောဝ်တုဲ နကဵုအမာဲသွဗွဲမ္ဒးရး သ္ပပူဇဴတုဲမ္ဂး အာတ်ကၠုၚ်ကောန်တြုံ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဒေဝတဴဇြဲဂှ်တုဲ ကလိဂွံကၠုၚ်လဝ် ကောန်တြုံမၞုံကဵု ပညာသ္ကေက်သ္ကာဗွဲမလောန် မၞုံယၟု ဓမ္မပါလ ပရိုၚ်ဒယှ်တှ်ပရေၚ်ပညာ ဗျာပ်တြးအာ စဵုကဵုအလုံတ္ကအ်ဇမ္ဗူဒိပ်ကီု သီုကဵု ဍုၚ်ဗြီုတေံရောၚ် သာ်ဝွံစၞောန်ထ္ၜးလဝ်နွံကီုရ။

သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကောန်ဒေဝတဴတအ်ညးဂမၠိုၚ်လေဝ် သတ်လွာဇုက် အဿဝတဳဂှ် ၜှ်တုဲ လာၚ်ကၠေံပ္ဍဲကြုၚ်အစဳရဝတဳ ဗၞတ်ထပှ်ဝါ ဖောဝ်တိုန် မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴကၠေၚ်သွဟ်ဒိပ်တအ်ဂှ် ဂွံပူဇဴ က္ဍိုပ်မှာဗြီုကပ္ပဳလ (ဗြီုမဒးဒုၚ်ကုတ်က္ဍိုပ် ဟိုတ်နူပြိုၚ်အရာပညာကျအာ မၚ်ဗၠာဲကောန်သေဋ္ဌဳဓမ္မပါလ) တုဲ ပိုန်ကျာ်သြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်အာကီုအိုတ်ရောၚ် သာ်ဝွံလေဝ် ထပ်သ္ဂးလဝ်ကီုရ။

ကောန်ဂကူမန်တအ်လေဝ် စိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်ကတးသၚ်္ကြာန်မ္ဂး သွက်ပိုန်ဟာန်ကျာ်သြဳဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်အာဂှ် ပုၚ်အတး သၚ်္ကြာန်ကေုာံ ကွာၚ်ၜဲယိုဟ်ၜန် အမာဲသွ ဗွဲမ္ဒးရးတအ်ဂှ် ကၠောန်တုဲ ကဵုဒါန်ဖာပ်ဗ္စကၠုၚ်မံၚ် စဵုကဵုအခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ် ဟိုတ်နူကဵု တၞုၚ်လအာ ပြဝေဏဳ စၞောန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲသၠပတ်ဓမ္မပါလဂှ်ရောၚ် စှေ်ကေတ်စိုတ်ရ သာ်ဝွံ ညးချူထၟံက်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရောပုၚ်အတး နွံမံၚ်ကီုရ။

“ပုၚ်ကတးဏံဂှ် ဒးၜိုဟ် ညံၚ်ဂွံဖောဝ် ဒးကြာတ်အးအးတုဲ သှေ်မံၚ်ဆခ္ဍန်ဍေံဂှ်မှ ပိုဲစဏောၚ်ဟီုတှေ်။ ယဝ်ရတော်ရံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဓာတ်ဗဳတာမေန်တအ်ဂှ်တှေ် ဍေံအာလ္ပာ်ဇြဟတ်အာဟာရဟွံသေၚ်ပုဟ် ဍေံပရေကဵု ဂမ္တဴအပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴတေံဟေၚ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးမလ္ၚတ်ဝၚ်မွဲတၠ အ္စာနာဲမိုၚ်တို၀်ဟီုဂး ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရောပုၚ်အတးရ။

သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကာလစပုၚ်အတးမ္ဂးလေဝ် ကေတ်ကဝေက်နုၚ်မွဲ စံၚ်စဵုကဵုတူတူတုဲ လ္ၚဵုဂှ် စုတ်ပၞာၚ်၊ လ္ၚဵုဂှ် စုတ်ပၠုဲ၊ လ္ၚဵုဂှ် စုတ်စၠန် လ္တူကဝေက်နုၚ်တုဲ သၟူဍေံအဃောဒဂုဲတိတ်မံၚ်ဂှ် ကေတ်ထၟာဲ ဂိုပ်စုတ်ထောံလ္တူဂှ် သ္ပညံၚ်သၟုဟ်စောဲဇာပ်မံၚ်ပ္ဍဲနုၚ်ဂှ်ရ။ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် နုၚ်ဂှ် ဗပေၚ်စုတ်ဍာ်တုဲ ဍာ်တအ်ဂှ်လေဝ် မောဝ်ဇောဝ်အာ အတိုၚ်သၟူတအ်ဂှ်ကီုရ၊ ဍာ်တအ်ဂှ် ကော်ခဴစ ဍာ်ဖၞုၚ်တုဲ ကာလစပုၚ်အတးတှေ် ဒးစုတ်တုဲ စရောၚ် သာ်ဝွံညးဆက်သောၚ်ကလးကဵု ဗီုဂွံသ္ပစပုၚ်အတးရ။

“အခိုက်ကၞာပုၚ်ဍာ်ကတးဏံဂှ် စပ္တံကၠုၚ်နူလက်ထက်လဵုရောဂှ် အဲဟွံတီပုဟ်၊ အခိုက်ကၞာဏံဂှ် စပ္တန်နူကဵု ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဒှ်တေံရ အဵုဗီုဏံ ၜိုန်ရပိုဲကေၚ်မိၚ်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပုၚ်အတးဏံဂှ်တှေ် ဟွံဆဵုကၠုၚ်ပ္ဍဲလိက်တၟံတအ် ချိုတ်တ်ပၠို်တ်တ်ဏီပုဟ်” သာ်ဝွံ နာဲမိုၚ်တို၀်ဆက်ဟီုရ။

သွက်ဂွံတောဲစ နကဵုပုၚ်အတးဂှ် အမာဲသွဂှ်တှေ် ကောန်ၚုဲဒကှ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ကကှ်ကှ် တအ်ဂှ် ၜိုဟ် ထောံတုဲ ဍာ်ၜဵု ဍာ်သၟုပသတအ်ဂှ် ပ္တိတ်ထောံတုဲ ထၟုက်ကဵုၜိုက်တုဲ ခၞာကဵုလသိုဏ်ကီု၊ ကြုက်ကြံၚ်ၚ်ဂှ် ကွာတ်တုဲဝတ်ဍာ်ကီု၊ တုဲ ကြုက်တအ်ဂှ်စုတ်တုဲ ခၞာကီု နကဵုမြေက်ခၞာလဝ်နကဵုကၠေၚ် ပြောံပြောံဂှ်တုဲ မ္ဒးတောဲစတဴကီု လ္ၚဵုဂှ် နကဵု မၜဲကရေက်လေဝ် ၜိုဟ်တုဲ ခၞါစနွံကီုရ။

ပုၚ်အတးဝွံ ညးလ္ၚဵုကော်ခဴစ ပုၚ်သၚ်္ကြာန်ကီုတုဲ ဝေါဟာရမ္ဂး သၚ်္ကြာန်ဂှ် စေန်ဆက်ကၠုၚ်နူကဵု ဘာသာသံသကြိုတ်မတွံဂး “သကြာန္တိ” (သၚ်္ကန္တိ) တုဲ အဓိပ္ပါယ်ဝေါဟာဂှ် “ကၠောံအာ”မဒှ်ရ၊ “ကၠောံအာ” ဟီုဂှ် ယဝ်ရဒးကဵုအဓိပ္ပါယ် ဗွဲတြးမ္ဂး နူကဵုသၞာံတြေံ ကၠောံအာသၞာံတၟိမဒှ်တုဲ၊ အခိၚ်အခါကာလကၠောံသၞာံဂှ် အခိၚ်အတးသၚ်္ကြာန် မကော်ခဴစရောၚ်။

ကိစ္စဆေၚ်စပ်ကဵု ဝေၚ်သဘၚ်အတးသၚ်္ကြာန်ဂှ် စေန်ဆက်ကၠုၚ်နူကဵု ကွေတ်ဝါဒ ဗြာဟ္မဏတအ်တုဲ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ကောန်ဂကူမန် နူကၠာဟွံဒှ် ဗုဒ္ဓဘာသာဏီဂှ်ရ ကေၚ်ကေတ်ကၠုၚ်လဝ်ကွေတ်ဝါဒ ဗြာဟ္မဏ နွံမံၚ်ကီုရောၚ် သာ်ဝွံဂွံတီကေတ်နူ လဟီုအ္စာနာဲမိုၚ်တို၀်ရ။

လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ဌာန်ဒေသ ဒးဒုၚ်ဓလီုဖ္ဍိုက်လဝ် ကွေတ်ဝါဒ ဗြာဟ္မဏ မၞုံပ္ဍဲ ဍုၚ်အာယှဒိုဟ်အဂၞဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် ကေၚ်ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် နဒဒှ်သဘၚ် ပရေၚ်ဘာသာ သဘၚ်ဝေၚ် အခိၚ်ကၠောံသၞာံ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာကွေတ်ဗြာဟ္မဏတအ်တုဲ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် စေန်ဆက်စှေ်ကၠုၚ် ဗွဲလၟေၚ်ၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ ပဲါနူဍုၚ်ဗမာတုဲ ဍုၚ်သေံ၊ ဍုၚ်လော၊ ဍုၚ်ကာမ္ဗဝ်ဒဳယျာ (ခမေန်) တအ်လေဝ် ကၠောန်ဗဒှ်မံၚ်သဘၚ်ကၠောံသၞာံ စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဏီရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်ကၠောံသၞာံကေုာံ ပရောပရာသၟိၚ်သၚ်္ကြာန်ဂှ် နူကဵု လိက်ကၞပ် ပြဟ်ကိုဟ်တၞဟ်ဟ်တအ် စၞောန်ထ္ၜးဗီုညးကဵုညး နကဵုဗီုပြၚ်တၞဟ်ဟ်သာ် ဟွံတုပ်ကေုာံရေၚ်သ္ကအ်အိုတ်ဂှ် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်တုဲ ပ္ဍဲသၠပတ်ဓမ္မပါလဂှ်တုန် ကြဴနူကဵုမှာဗြီုကပ္ပဳလ ကျအာပ္ဍဲအရာပြိုၚ်ပ္ကာန်ကု မၚ်ဗၠာဲဓမ္မပါလတုဲ က္ဍိုပ်ဒးဒုၚ်ကုတ်လဝ်ဂှ် ကောန်ဝုတ်မှာဗြီုထပှ်မတွံဂး (၁) ဓံၚ်သဳဒေဝဳ (၂) မဟောရာဂဒေဝဳ (၃) ဃောရာဂဒေဝဳ (၄) ကညာဒေဝဳ (၅) မန္ဒာဒေဝဳ (၆) မိဿကဒေဝဳ (၇) ရဿကဒေဝဳ သာ်ဝွံ ကောန်ဝုတ် (၇) ဇကုတအ်ဂှ် ယဵုကေတ်က္ဍိုပ်သၟိၚ်မအံက်ဇကုပေၚ် ၃၆၅ တ္ၚဲတုဲ စၠောံကေတ်ဗွဲလၟေၚ်ၚ်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ ပေၚ်အခိၚ် နူတဲကောန်ဝုတ်မှာဗြီုမွဲဇကု စၠောံကဵုဏာက္ဍိုပ်မအံက် ပ္ဍဲဇရေၚ်ကောန်ဝုတ်တၞဟ်မွဲဇကုပၠန်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ စၠောံသာ်ဝွံဂှ် ညးကောန်ခဴစ အခိၚ်သၚ်္ကြာန် (သၚ်္ကန္တိ) “ကၠောံသၞာံ”အိုတ်ရောၚ်။

လိက်နိဿဲ။ ။ “သွက်တီခိုဟ်သန် ပရောဝၚ်မန်” (နာဲထဝ်သောန်)၊ ပါဠိမြန်မာအဘိဓာန် (ဦးဟုတ်စိန်)၊ လိက်ပရေၚ်နူအေန်တာနေတ်။