ခ္ဍိုဟ်ဂြိုက်လဝ် ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်တုဲဣရမ္ဂး လွာဲဂှ်ဟေၚ်ဒးကဵုအခေါၚ်ကောန်ဍုၚ်ဏောၚ် ကိုဝ်ဖဳအာနာန်ဂး

by | Aug 25, 2017 | ပရိုၚ် | 0 comments

ဒးဒုၚ်ခ္ဍိုဟ်ဂြိုက်စိစောတ် (စိစစ်) လဝ် ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်တုဲဣရမ္ဂး အခေါၚ်ဒုၚ်စသိုၚ်ကောန်ဍုၚ်မွဲ မပ္တံကဵုအခေါၚ်အရာ ကေုာံအခေါၚ်သၠးပွး သွက်ဍေံတံ ဒးပံက်ကဵုလွာဲလွာဲဂှ်ထေက်ရောၚ် မာဿတာ ကိုဝ်ဖဳအာနာန် ဥက္ကဌကမ္မယှေန်ကဵုကသပ်ပရေၚ်ရးရခေၚ် ဟီုဂးဏာ ပ္ဍဲပေါဲသောၚ်က္လးလိက်ပရိုၚ်ရ။

လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ကမ္မယှေန်ကဵုကသပ် ပရေၚ်ရးရခေၚ် အာစိုပ်ဒ္တုဲတုဲ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် ၂၄ ကၠောန်သ္ပ ပေါဲသောၚ်က္လးလိက်ပရိုၚ် ပ္ဍဲ (ဆူးလေရှန်ဂရီလာဟိုတယ်) ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဂှ် မာဿတာ ကိုဝ်ဖဳအာနာန် ဂးဏာဂလာန်သာ်ဂှ်ရ။

ကမ္မေယှန်ကဵုကသပ်ပရေၚ်ရးရခေၚ် သ္ပပေါဲသောၚ်က္လး လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်စိုပ်ဒ္တုဲ (MNA)

“သွက်အကာဲအရာဍာ်ဇမၠေံဏံ သ္ပတိုၚ်ကဵုဥပဒေဒှ်ကောန်ဍုၚ် မပ္တိတ်လဝ်သၞာံ ၁၉၈၂ ဂှ်တုဲ ကမၠောန် စၟဳစၟတ်ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်ဂှ် ဂစာန်ကၠောန်ကဵုညိ နူကမ္မယှေန်ဖ္တိုက်ဖၟောဝ်ဏာရ။ သွက်ဂွံကၠောန် ကမၠောန်ဏံဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲအလဵုအသဳ သ္ဒးနွံကဵုခံက်အၚ်အခိၚ်ကေုာံဗျူဟာကမၠောန် သောၚ်ၚ်ကၠးကၠးဏောၚ်တုဲ ဒးကေတ်အဆက် ဒးစှေ်ကၠောန် ဒဵုကဵုဒေသဆက်စပ်တေံဏောၚ်။ အခေါၚ်ကောန်ဍုၚ်တံ ထေက်ကဵုက္လိဂွံ မပ္တံ အခေါၚ်ဒုၚ်စသိုၚ်၊ အခေါၚ်အရာကေုာံအခေါၚ်သၠးပွးတံဂှ် လေဝ် ဒးပံက်ကဵုအခေါၚ်လွာဲလွာဲဂှ်ဏောၚ်”သာ်ဝွံ မာဿတာကိုဝ်ဖဳအာနာန် ဂးရ။
ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် (စိုပ်ဒ္တုဲ) ကမ္မယှေန်ကဵုကသပ် ပရေၚ်ရးရခေၚ် ပ္တိတ်လဝ်ဂှ် စပ်ကဵုကမၠောန်စၟဳစၟတ် ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်တုဲ ယဝ်မၞိဟ်ဒ္စဵုဒ္စး တေၚ်ဗ္စိုပ်နွံကၠုၚ်မ္ဂး ဂကောံသၟိၚ်တၠအလဵုအသဳမဗၠးၜးမွဲ (ဟွံသေၚ်ကဵု ဌာနမၞုံတာလျိုၚ်ပ္ဍဲကမၠောန်စၟဳစၟတ်) ပံက်လဝ်ဂှ်ရ ဒးကဵုရပ်စက်ဖန်ဖက်အာဏောၚ် ကမ္မယှေန် ကဵုလဝ်ကသပ်ရ။ အာတ်မိက်ဂရၚ်ပ္တီကၠုၚ် ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်တုဲ ယဝ်ဟွံဒုၚ်တဲ တးပါဲထောံမ္ဂး ဟိုတ်ဒးတးပါဲဂှ် ဒးဓမံက်ထ္ၜး ဒးသောၚ်က္လးကဵုကီုဏောၚ် ကမ္မယှေန်ဂှ် အာတ်မိက်လဝ်ရ။

ဥပဒေဒှ်ကောန်ဍုၚ်ဏံဂှ်လေဝ် က္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်ကဵုညိ၊က္လေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်ကဵုစနူလၟုဟ်ညိ အာတ်မိက်လဝ် အလဵုအသဳရ။ အခါရသ္ၚဳဂၠိပ်ပၠန်လေဝ် ဒးဗဗွဲကဵု ဗ္ၜတ်သၞောတ်ဂၠးတိဏောၚ်၊ အကြာ ပရေၚ်ဒှ်ကောန်ဍုၚ်ကဵု ပရေၚ်ဒှ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ တန်ဒှ်စပ်ဖျပ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံစၟဳစၟတ်၊ သွက်ညးဟွံမွဲကဵုဍုၚ်တံ တၠုၚ်လအာ သ္ဇက်ဂွံဒှ်ကောန်ဍုၚ်နွံမ္ဂး နူအလဵုအသဳ ဒးချပ်ကဵုကီုဏောၚ်၊ သွက်အခေါၚ်အရာ ညးဟွံသေၚ်ကဵုကောန်ဍုၚ် ကၠုၚ်တန်တဴဒၟံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဏံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံပ္တိတ်ကဵု သၞောဝ်ဥပဒေ၊ ညံၚ်ဂွံပ္တိတ်ကဵု ဂလာန်သောၚ်က္လး သွက်အခေါၚ်မံၚ်စံၚ်တန်တဴကီု သာ်ဝွံ ကမ္မယှေန်အာတ်မိက်လဝ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ရ။

ဆကိစ္စဂှ်သၟးဟွံသေၚ် ကိစ္စအလဵုအသဳ သီကေတ်လဝ်တိဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံကဵုၚုဟ်အလေဲဂှ် ဒးဖန်ဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဏ္ဍ စမြိုၚ်သဇိုၚ်ပရေၚ်မၞိဟ် မပ္တံဂၠံၚ်ဍာန်၊ သၞေဟ်က္ၜၚ်၊ ဓါတ်လလဳ၊ ဍာ်သွုၚ်ဍာ်လွပ်၊ အခေါၚ်စကာအေန်တာနိတ်တံ ညံၚ်ဂွံနွံဂှ်လေဝ် ဓမံက်ရုပ်ရဴကမၠောန် ဓလိုက်တံရိုဟ်ဇၞော်ဇၞော်ညိ အာတ်မိက်လဝ်ကီု ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်ဝွံ ကိစ္စပရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ် ဒ္တုဲဖဵုပရေၚ်မၞိဟ်၊ ကိစ္စဒှ်ကောန်ဍုၚ်၊ ကိစ္စအခေါၚ်အာကၠုၚ် ဗၠးဗၠးၜးၜး၊ ပ္ဍဲကဏ္ဍပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကဵု ပ္ဍဲဂကောံမှာဇန်ချဳဒရာၚ်ပရေၚ်မၞိဟ် တံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံနွံကဵု အခေါၚ်ပါလုပ် အခေါၚ်သ္ပစၞး၊ကိစ္စ IDP ၊ အကြာဂကောံမၞိဟ်တံ ညံၚ်ဂွံနွံကဵု ပရေၚ်ပံၚ်ဗ္စပ်၊ ကိစ္စပရေၚ်ဂီုကၠီု အလုံဗော်မၞိဟ်အိုဿီု၊ ကိစ္စပရေၚ်ဆက်ဆောံကဵု ဍုၚ်ဗၚ်္ဂလာဒေတ်၊ တုဲတှေ် သွက်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴ ကသပ်ကမ္မယှေန် နမပ္တံသာ်ဏံ ဂးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ရ။

“သွက်အခေါၚ်အာကၠုၚ်ဗၠးဗၠးၜးၜးဂှ် ကောန်ရးရခေၚ်တံရ အာတ်။ အခေါၚ်ကၟာတ်လဒဵု သာ်လဵုလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ် ပ္ဍဲရခေၚ်သၟးလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ် အခေါၚ်အာကၠုၚ် ဗၠးဗၠးၜးၜးဂှ် ပိုဲကဵုလဝ်တုဲမံၚ်ရ။ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဒးပဠေဝ်ဥပဒေ ၁၉၈၂ ဏောၚ်ဟီုဂှ် ပိုဲဒုၚ်တဲဟွံမာန်ပုဟ်။ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး ဥပဒေဏံဂှ် ဒှ်ဥပဒေ မဍိုက်ပေၚ်မွဲဏောၚ်။ ဥပဒေဏံ ဒးပဠေဝ်ဏောၚ် ညးတေံဟီုကၠုၚ်ဗီုဏံဂှ် နကဵုပိုဲ ဒးဒ္စဵုဒ္စးဏောၚ်။ ဗီုလဵုလေဝ် ပိုဲပဠေဝ်ထောံ ဥပဒေဏံ ဟွံဂွံပုဟ်။ ယဝ်ပဠေဝ် ဥပဒေဏံမ္ဂး ကောန်ဗၚ်္ဂလဳ နွံပ္ဍဲရးရခေၚ် ဖၟိုတ်ဂှ် ဒှ်ကောန်ဍုၚ်ဏံအိုတ်ဏောၚ်။ အေဇှ်ရ နကဵုဗော်ပိုဲကီု၊ နကဵုညးစၞးကၠတ်ထဝ်မွဲကီု၊ နကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်မွဲကီု ဒ္စဵုဒ္စးကဵုတၚ်ဏံရ။ ဟိုတ်နူချူလဝ် နကဵုကမ္မယှေန်တုဲ ညးတေံဓမံက်ရုပ်ရဴ အတိုၚ်ဂှ်တွဵုမ္ဂး ဒးဇီုကဵုပိုဲတဝ်ဝ်ဏောၚ်။ ညးတေံ ကဵုကသပ်ဂှ် ပိုဲတံဒုၚ်တဲ။ ဆ္ဂးသွက်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴ နဇိုၚ်နတဲဂှ် ဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်” သာ်ဝွံ ဒဝ်ခေန်သဝ်ဝေ အမာတ်ကၠတ်ထဝ် ညးဍုၚ်ကွာန် နူဒေသမာဲ (ရသေ့တောၚ်) ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။

ကမ္မယှေန်ကဵုကသပ် ပရေၚ်ရးရခေၚ်ဏံဂှ် နူရုၚ်ညးကဵုကသပ်ကၟိန်ဍုၚ် အာတ်ဒုၚ်လၟေၚ်မေတ္တာတုဲ စနူဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ သၞာံ ၂၀၁၆ တေံ ပံက်ကၠုၚ်လဝ် နဒဒှ်ဂကောံမံၚ်အဒေါဝ် ဟွံဗက်မုက်မွဲဏောၚ်။ တာလျိုၚ်ကမ္မယှေန်ဂှ် စပ်ကဵုအရာကော်ဆော က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲရးရခေၚ်တေံ မပ္တံကဵု ပရေၚ်ပိုန်ဂြပ် ပရေၚ်ဖေါအ်ဗြေဝ်မၞိဟ်တံ မသဝ်စှေ်ဒၟံၚ်၊ ဘဲဗဟေက် ပရေၚ်ဆက်ဆောံ သၟဵုသၟဵုသၟာ်သၟာ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအကြာဗော်မၞိဟ်အတေံ၊ ကိစ္စဆေၚ်ကဵုသွက်ဂွံဒှ်ကောန်ဍုၚ်၊ အခေါၚ်အာကၠုၚ်ဗၠးဗၠးၜးၜး၊ ကိစ္စဝးပကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်၊ ကိစ္စသွက်ဂွံပါလုပ် သွက်ဂွံသ္ပစၞး ပ္ဍဲကဏ္ဍပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဂကောံဗော်မၞိဟ်တံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံကဵုနၚ် တၚ်ကဵုကသပ်ဟေၚ်ရဏောၚ်။

ပ္ဍဲဂကောံကမ္မယှေန်ဝွံ ခါန်လဝ် ကိုဝ်ဖဳအာနာန် (ညးအုပ်ကာတြေံကုလသမဂ္ဂ) နဒဒှ်ဥက္ကဌတုဲ ပံက်လဝ်ကမ္မယှေန် နကဵုတၠပညာ အပ္ဍဲဍုၚ် ၆ တၠ၊ တၠပညာနူဍုၚ်မ္ၚး ၃ တၠတုဲ အယုက်ကမ္မယှေန်ဂှ် စွံလဝ် ပွိုၚ်မွဲသၞာံရ။

Written by

Related Posts

သွက်ဂွံထ္ၜုတ်ပ္တန် တ္ရဲစၟတ်သမ္တီ ဆေင်ကဵုပရေင်တိဍာ်ဂှ် ပြဝါတိဍာ်မန် ကေတ်မံင်လညာတ် အကြာညးဍုင်ကွာန်

သွက်ဂွံထ္ၜုတ်ပ္တန် တ္ရဲစၟတ်သမ္တီ ဆေင်ကဵုပရေင်တိဍာ်ဂှ် ပြဝါတိဍာ်မန် ကေတ်မံင်လညာတ် အကြာညးဍုင်ကွာန်

ရန်ကဵု သ္ဂောံထ္ၜုတ်ပ္တန် တ္ရဲစၟတ်သမ္တီမန် မဆေင်စပ်ပရေင်တိဍာ် ကေုာံ အဂႅလကျှဏ်ဂကူမန် ဂးတုဲ နူကဵုဂကောံ ပြဝါတိဍာ်မန်တအ် ဗက်ကံက်ကေတ်မံင်လညာတ် အကြာညးဍုင်ကွာန်မန်တအ်နွံရ။

အသိင်သၟတ်တအ် ဂြိပ်ပါဲဒဴပရေင်ဒးသ္ပကောန်ပၞာန်ဂှ်တုဲ အခိင်သွံရာန်ကွဳလိုန်ဓာတ်ခိုဟ်ဂှ် သွံဟွံဂြိပ်

အသိင်သၟတ်တအ် ဂြိပ်ပါဲဒဴပရေင်ဒးသ္ပကောန်ပၞာန်ဂှ်တုဲ အခိင်သွံရာန်ကွဳလိုန်ဓာတ်ခိုဟ်ဂှ် သွံဟွံဂြိပ်

လၟေင်အရိုဟ်ဟ်သၞာံ စိုပ်ကၠုင်ဂိတုမာ်၊ ဖဝ်ရဂိုန်မ္ဂး ဒှ်အခိင်သွံကွဳလိုန်ဓာတ်ခိုဟ်ကီုလေဝ် သၞာံဏံဂှ် ဟိုတ်နူသၟတ်တအ် ဂြိပ်ပါဲဒဴ နကဵုအသိင်ဘဲဒးသ္ပကောန်ပၞာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဒၟံင်တန်တဴ ပ္ဍဲဍုင်ကွာန်တအ် အောန်ဂှ်ရ သွံရာန်ကွဳလိုန်ဓာတ် လေဝ် ပရေံမံင်ရောၚ် တၠဆေင်သွံရာန်ကွဳလိုန်ဓာတ် လတူဍုင်ဇြပ်ဗုမွဲတၠ ဟီုရ။

တိကၠအ်ဝါ ဇိုင်ကွာန်တအ်ဂှ် ကၟာတ်လဝ် အခေါင်သွံရာန် ပါ်ဂအာင်သ္ၚိကီုလေဝ် ပါ်သွံရာန်မံၚ်အတိုင်သၞောတ်တြေံ

တိကၠအ်ဝါ ဇိုင်ကွာန်တအ်ဂှ် ကၟာတ်လဝ် အခေါင်သွံရာန် ပါ်ဂအာင်သ္ၚိကီုလေဝ် ပါ်သွံရာန်မံၚ်အတိုင်သၞောတ်တြေံ

တိကၠအ်ဝါ မၞုံဇိုင်ဍုင် ကရပ်ကွာန်တအ်ဂှ် ကံင်ဇြဳပၞာန်တအ် ပ္တိတ်လဝ်ပၟိင်စၞောန် အခေါင်သွံဂအာင်သ္ရိ ကၟာတ်လဝ်ကီု လေဝ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုင်မန် ဇၟာပ်ပွိုင်ဍုင်ဂှ် ပညဳပညပ်ကဵုကေတ်ဩန်တုဲ ပါ်သွံဒၟံင်ဂအာၚ်သ္ၚိ အတိုင်သၞောတ်တြေံရောင် သ္ဂောံတီကေတ် နူဗွိုင်ညးမရေင်တၠုင်သွံရာန်ဂအာင်သ္ၚိဂမၠိုင်ရ။

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.