ဗညာပိုၚ်၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၃၊ ၂၀၂၁

နကဵုက္ဍိုပ်လိက် “ဇၟာပ်ညးတၠအဝဵု ပၠန်ဂတးအာဏောၚ်” သၟတ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် မန်၊ ကရေၚ်၊ ပအိုဝ် ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် လၟိဟ်ၜိုတ် (၁၀၀၀) တၠတံ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ (၁၁) ဂှ် ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒ လတူဍုၚ်မတ်မလီုရ။
ညးမပါလုပ် ပ္ဍဲထ္ၜးဆန္ဒ သၟတ်မန်မွဲတၠဂှ် “ညးတၠအဝဵုပၞာန်တံ အုပ်ဓုပ်ဂှ် ပိုဲတံ ဟၟဲပၟိက်ပုဟ်။ တုဲပၠန် တၠအဝဵုပၞာန်ကဵုဒှ် တၠအဝဵုဒဳမဝ်ကရေဇြဳကဵုဒှ် တၠအဝဵုလဵု အုပ်ဓုပ်အုပ်ဓုပ် ပိုဲတံ ဟၟဲပၟိက်ပုဟ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ လၟုဟ်ဂှ် ကၠုၚ်ထ္ၜးဆန္ဒ နကဵုအဓိပ္ပါဲ ဇၟာပ်တၠအဝဵုဟီုဂှ် ပိုဲတံပၠန်ဂတးအာဏောၚ်ရ” သာ်ဏံ ညးဟီုရ။
ဟိုတ်နူကဵု ဒပ်ပၞာန်တံ သီကေတ်အဝဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ နွံပၟိက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ကၟိန်ဍုၚ် ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် သ္ဂောံလဇုဲစှေ်ကၠုၚ်ဏောၚ် သ္ဂးရ။
ရမျှာၚ်ကရေဲထ္ၜးဆန္ဒ ပံၚ်ကောံသၟတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် (၃) ဂကူတံဝွံ ‘သၞောတ်တၠအဝဵု ဗတိုက်သရိုဟ်အိုတ်စိုအ် – ပၟိက်ပိုဲ၊ သၞောဝ်သဇိုၚ်ဥပဒေကၟိန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ဗတိုက်ပလီုအိုတ်စိုအ် – ပၟိက်ပိုဲ၊ ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဒးမံက်ဂတဝ်ရောၚ် – ပၟိက်ပိုဲ၊ ညးဒးဒုၚ်ရပ်ထိၚ်ဒဝ်လဝ် ဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓဝ်ဂမၠိုၚ် ဗလးကဵုညိ- ပၟိက်ပိုဲ’ သာ်ဝွံ ကညာၚ်က ရေဲတဴရ။
သၟတ်ကောန်ဂကူပအိုဝ် မွဲတၠဂှ် “ပိုဲကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ နွံပၟိက်မံၚ်ဂှ်တှေ် ပရေၚ်တုပ်သၟဟ်ကဵု ပရေၚ်ကံကုသဵုဇကု ဇကုဖန်ကေတ်ကေတ်တံဂှ် ပိုဲတံ နွံပၟိက်မံၚ်လေဝ်။ တုဲပၠန် အဵုတဏံဂှ်လေဝ် ဒးအာကဵုဂၠံၚ် တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳမှ ဒှ်မာန်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်တံ သီထောံအဝဵုယျတှေ် ဂွံဆဵုဂဗပ္ညဳအာ နကဵုပရေၚ်ဍုၚ် ကွာန်ဂှ်တှေ် ဍေံအောန်ကၠုၚ်ရ၊ ပိုဲတံ နွံပၟိက်ကၠုၚ်မံၚ် ပရေၚ်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတှေ် ဍေံဂွံဒှ်ဂှ် အောန်ကၠုၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၞောတ်တၠအဝဵုဒပ်ပၞာန်ဏံ ညံၚ်တမ်ရိုဟ် ဂွံပိုတ်သ္ဂုတ်အာဂှ် ပိုဲတံဒးထ္ပိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
တုပ်သာ်ဂှ်ကီု ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ ကချေၚ်၊ ကရေၚ်၊ ချေၚ်၊ မန်၊ ရခေၚ်၊ သေံ၊ ဗၟာ၊ (လီဆူး)၊ ဝ၊ (ပအိုဝ်း)၊ တအၚ် (ပလောၚ်)၊ (ကတူး)၊ (ဒိုၚ်နက်)၊ (မြို)၊ (အၚ်းသား)၊ (မရမာကြီး)၊ (သက်)၊ (ဟိန္ဒူဘာသာဝၚ် တမီးလ်လူမျိုး) ကဵု ဘာသာအေတ်သလာမ်တံလေဝ် ပါလုပ်ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒ လ္တူဍုၚ်လ္ဂုၚ်ကီုရ။
ညးဒဒုၚ်ရုဲစှ်လဝ် ဝန်ဇၞော်ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ကရေၚ် (စူစန်နာလှလှစိုး) ဂှ် “တုဲကၠုၚ်အလဵုသဳတေံဂှ် လေဝ် ပွိုၚ် (၅) သၞာံပေၚ်ပေၚ် နကဵုညးစၞးကၠတ်ထဝ်မွဲတၠ ယိုက်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်လဝ် တာလျိုၚ်ရ။ ဆဂး သၟဝ်သၞောဝ် (၂၀၀၈) ဂှ် မုလေဝ် ပိုဲတံ ဟွံဂွံကၠုၚ် အခေါၚ်ကၠောန်တံရ၊ အတိုၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ အာတ်မိတ်ကၠုၚ်ဂှ် ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာ သၟဝ်သၞောဝ် (၂၀၀၈) ဂှ် ပိုဲတံ ဂွံဆဵုကေတ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ရုပ်သီ သၞောဝ် (၂၀၀၈) ဂှ် ပိုဲတံ ထံက်ဂလာန်ပေၚ်ပေၚ်ရ” သာ်ဏံ ညးဂးရ။
နူကဵုဒပ်ပၞာန်တံ ထိၚ်ဒဝ်ကၠေံအဝဵုဍုၚ်တုဲ ကလေၚ်ဒက်ပတန်လဝ် ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ (နိုၚ်ၚံတော်စီမံအုပ် ချုပ်ရေးကောၚ်စီ) ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်ကဆံၚ်နာနာတံကီု၊ သၞာဲဒဴဌာနနာနာကီု ဟွံပေၚ်စိုတ်တုဲ တိတ်ဂၠံၚ်ပေဲါထ္ၜးဆန္ဒ အလုံဍုၚ် ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ ဆက်စပ်ဂှ်တုဲ ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ် သွက်အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် သ္ဂောံမံက်ဂတဝ်ဂးတုဲ တိတ်ဂၠံၚ်ထ္ၜးဆန္ဒ အာတ်မိက်ကၠုၚ် ပရေၚ်ဒက်ပတန် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ကီုရ။