အံက်သာ (တံၚ်ပရၚ်)

ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၃-၂-၂၀၂၁) ဂှ် ဒှ်တ္ၚဲ သွက်အမာတ်မန် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ သွက်ဂွံက္လေၚ်ခၠေဝ်သှ် စပ်ကဵုဒးဒုၚ်စောဲလဝ်ဂဗုတ် ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၀) ရ။ ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူဂှ် ၜိုန်ရအံၚ်ဇၞးလဝ်မာဲ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ (၂၀၂၀) ကီုလေဝ် ညးမပြိုၚ်ပကာန်ကဵုညးတေံ ဥူမေန်ကျဝ်လွေန် အလံၚ်အမာတ်မြာ် မကျအာမာဲဂှ် ကလေၚ်စောဲလဝ်ဂဗုတ် လ္တူဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ (၁၅) တၚ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ နူရုၚ်ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကော်လဝ်ဒံက်တာ အံၚ်နာၚ်ဥူ သွက်ဂွံသောၚ်ခၠေဝ်သှ် တၚ်နၚ်မ္ဒးဒုၚ်စောဲလဝ်တံဂှ်ရ၊ သွက်ဂွံသောၚ်ဂှ် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ ပအပ်လဝ်တာလျိုၚ် နကဵုညးစၞး မာံသိုက်ရတ် ကေုာံ သက်သဳ အပ်ပြာပ်တာလျိုၚ်ညးစၞး အဲညးချူလိက် နာဲအံက်သာ ပ္ဍဲကဵုသ္ၚိ (ဦးဟိန်းစည်သူ တရာမလႊတ်တော်ရှေ႕နေ) ဍုၚ်မတ်မလီု ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲ (၂၆-၁-၂၀၂၁) ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၂၈-၁-၂၀၂၁) ဂှ် အဲ (နာဲအံက်သာ) ကေုာံ မာံသိုက်ရတ် မ္ဒးစမ်ၜတ်ယဲဂိုဝ်ဗိတ် ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒမ်စှ်ပွိုၚ်ဍုၚ် တက္ကသိုလ်မတ်မလီုရ။ သွဟ်တိတ်ကၠုၚ် ယဲဟၟဲတုဲ ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၂၉-၁-၂၀၂၁) အခိၚ်သဝ်တ္ၚဲ (၅) နာဍဳ အဲစတိတ်ကၠုၚ်နူကွာန်တံၚ်ပရၚ် ဗ္တံဂှ် ဇူဒီု တိက်ပ္ဍဲသ္ၚိနာဲအံၚ်တာန် (စောနန်) ပ္ဍဲသာန်ကျဳရ၊ (၃၀-၁-၂၀၂၁) နူဂယးပြဟ် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ ကၠုၚ်ဒုၚ်ဏာအဲတုဲ ပိုဲကောံညးသ္ကံ ပ္ဍဲသ္ၚိမိသုသုမန် အရာပ်သေဂျိုဝ်ရ၊ သွက်ဂွံအာနေပျဳဒဝ် စၞးဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူဂှ် မာံသိုက်ရတ်၊ နာဲအံက်သာ ကေုာံ မိစန္ဒာနန်+မိသုသုမန် ညးပန်တၠ အခိၚ် (၆) နာဍဳ စတိတ်နူဍုၚ်မတ်မလီုရ၊ မိစန္ဒာနန်ဂှ် ဒှ်အလံၚ်အမာတ် မလုပ်ပြိုၚ်ပကာန်လဝ်မာဲ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၀) ဒေသပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် သ္ကုတ် (၁) ကျလဝ်မာဲတုဲ မိစန္ဒာနန် စောဲလဝ်ဂဗုတ် ကုညးမဇၞးအာ ညးအမာတ်မြာ် မိဃေန်မျဵုမျေအ် ရ၊ ကိစ္စဂဗုတ် မိစန္ဒာနန်တံလေဝ် ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၃-၂-၂၀၂၁) ဂှ်ကီု ဒးဒုၚ်ကော်ဘိက်လဝ်တုဲ တိုန်ကၠုၚ် နေပျဳဒဝ်မွဲစွံ သီုကဵုညးစၞးအလံၚ်အမာတ်ညး၊ မိသုသုမန် ပါကၠုၚ်မွဲကရောံ နကဵုကွဳစက် မာံသိုက်ရတ် ရ။
အခိၚ်ဗၞတ်(၁)နာဍဳ စိုပ်ကၠုၚ်ပါၚ်လုပ် ဍုၚ်နေပျဳဒဝ်တုဲ ဒးဒုၚ်စၟဳစၟတ်က္ဆံၚ်က္ဆံၚ် ကုဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကီု သီုကဵုညးတာလျိုၚ် ဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်တံ စပ်ကဵုယဲကိုဝ်ဗိတ်ရ။ ညးတာလျိုၚ်တံ ဆက်စၠောံ ကဵုဒၞါဲမံၚ်တုဲ ဂွံအခေါၚ်ဇူဒီု ပ္ဍဲကဵုဌာန်ဇၞူ (ROSE LAND) ထပ် (၃) ဂၞန်ဗ္ဒမ် (၃၀၂) (၃၀၃)ရ၊ အတိုၚ်သၞောဝ်ဍေံပ္တိတ်လဝ်ဂှ်ရ မ္ဒးမံၚ်ပ္ဍဲဗ္ဒမ် (၃) တ္ၚဲတုဲမှ ဂွံအခေါၚ်တိတ်မ္ၚး၊ လိက်တၞးစမ်လဝ်ယဲ နူဍုၚ်မတ်မလီုဂှ် ဒုၚ်စဟွံဂွံတုဲ (၃၁-၁-၂၀၂၁) အခိၚ်နူဂယးပြဟ်ဂှ် မ္ဒးထပ်စမ်ယဲ မွဲဝါပၠန်ရ၊ (၁-၂-၂၀၂၁) အခိၚ်ဗလာၚ်ယး (၄) နာဍဳ အဲၚုဟ်တုဲ ကျောဝ်စမ်ရံၚ်ဖုၚ် လပှ်ကျာဖုၚ် ကၟာတ်မံၚ်ဖအိုတ်၊ ပံက်ရံၚ် Wi Fi လပှ်ကျာ Wi Fi ဂှ် အေန်တာနေတ်ဍေံ ဟွံတိုန်ရ၊ လပှ်ကျာဖုၚ် MYTEL ဂှ် လ္ဆောဝ်မံက် လ္ဆောဝ်ကၠေံဒှ်မံၚ်တုဲ ဂွံသုၚ်စောဲဂွံ အဲထပ်ဂၠေံစုတ်လဝ်သြန် (၈၀၀) ဒ္ကေဝ်တုဲ ရာန်ကေတ် Deta ရ၊ ဆက်စမ်ရံၚ်ဖုၚ် ပါဲနူဖုၚ် Mytel တုဲ ဍေံက္လေၚ်ဟီုနၚ် (ဧရိယာပြၚ်ပ) ဖအိုတ်ရ၊ ကော်ဖုၚ် Mytel ဖုၚ်ဗြုကရေဲတိုန် မွဲၜါလ္စုတ်တုဲ လပှ်ကျာပိုတ်အာရ။
အဲဟီုကဵု မာံသိုက်ရတ် “တၟေၚ်မံၚ် ပၞာန်သီထောံ အဝဵုယျဟာရောတီ”၊ သိုက်ရတ် က္လေၚ်ဟီုဂှ် “လာၚ်ဖုၚ် ပ္ဍဲနေပျဳဒဝ်ဏံ လီုအာဟာဟွံတီ”၊ အဲက္လေၚ်ဟီုဏာ “ဟွံသေၚ်ပုဟ် အလုံဍုၚ်ဏောၚ် အဲကော်ဏာ လ္ပာ်ကွာန်တေံလေဝ် ကၟာတ်လဝ် ဒှ်မံၚ် (ဧရိယာပြၚ်ပ) Mytel ရ၊ လာၚ်လုပ်မွဲလ္စုတ် တိတ်မွဲလ္စုတ်ဒှ်မံၚ်၊ အကာဲအရာသာမညဟွံသေၚ်၊ ဍေံဟွံသီအဝဵုလေဝ် ပၞာန်တံ ထိၚ်ကၟာတ်ထောံ ပရေၚ်ဆက်စၠောံ (ဆက်သွယ်ရေး) ဒှ်မာန်ဏောၚ်” တ္ၚဲတၟး ပိုဲတံညးပန် ကောံညးသ္ကံတုဲ ဖုၚ်သိုက်ရတ်ဂှ် ပံက် FM ဂွံမံၚ်တုဲ က္လၚ်မံၚ်ဗၞတ် (၉) နာဍဳဂှ် ပရိုၚ်ကၠုၚ် ပၞာန်သီကၠေံအဝဵု နကဵုၝောံပိုဒ် (၄၁၈) သၟဝ်သၞောဝ် (၂၀၀၈) သ္ဂောံမိၚ်ကေတ်တုဲ ပၞာန်သီကၠေံအဝဵု ချိုတ်ပၠိုတ်မံၚ်ယျရောၚ် သိုက်ရတ် လဴတိုန်ရ။
အတိုၚ်ပရိုၚ်ဗလးဂှ်မ္ဂး ဟိုတ်နူစရၚ်မာဲဗၠေတ်ဗၠေၚ်နူပကတိ လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်ရ ဒပ်ပၞာန်တံ အာတ်မိက် ညံၚ်ဂွံပသောၚ်ကဵု၊ အလဵုအသဳ ကေုာံ ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ (UEC) တံ သီုကဵုဟွံသောၚ်မွဲသာ် ကော်ကၠတ်ထဝ် ဒက်အလဵုအသဳဂှ်ရ အတိုၚ်သၞောဝ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် (၄၁၇/က) အုပ်ဓုပ်ပကၚ်ရၚ်ကေတ် သီုဟၟဲကဵုဗဗွဲဓဝ်ရ၊ ဟိုတ်နူကၠောန်သ္ပဏာဗီုဏံတုဲ ဍုၚ်ရုသံၚ် ဂၠံၚ်တရဴ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ လီုလာ်ရောၚ်သ္ဂးတုဲ နကဵုသၞောဝ် (၂၀၀၈) အတိုၚ်ၝောံပိုဒ် (၄၁၈) (က) ဌာနပရေၚ်ပတန်သၞောဝ်၊ ဌာနပရေၚ်အုပ်ဓုပ်၊ ဌာနပရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပြံၚ်လှာဲ ပအပ်ဏာတာလျိုၚ် ကုဒပ်ပၞာန်မၚ်မွဲစဵုဒၞါဍုၚ်ရောၚ်၊ အတိုၚ်သၞောဝ် (၂၀၀၈) ၝောံပိုဒ် (၄၁၇) ဂှ် စနူတ္ၚဲပ္တိတ်ပၟိၚ်ဝွံတုဲ ပွိုၚ်မွဲသၞာံ သ္ပစၟတ်သမ္တီရောၚ်၊ နကဵုစၞောန်ပၟိၚ် သမ္မတ (ယာယဳ) ဥူမျေအ်ဇြိုဲ ပ္တိတ်လဝ်လလောၚ်တြးရောၚ်။
သရုပ်ကၠေံ ပရေၚ်ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုမ္ဂး ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၀) စရၚ်မာဲထပ်မံၚ် လၟိဟ် (၁၀) ပြကောတိကိုဋ်ပြၚ်တုဲ ဒပ်ပၞာန်တံ အာတ်မိက် ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ညံၚ်ကဵုဂွံသောၚ်ကဵု စရၚ်မာဲထပ်ဂှ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် (UEC) ဂှ် ကမၠောန်ဏံ ဟွံဆေၚ်ကဵုပၞာန်ဂးတုဲ ဟွံသောၚ်ရ၊ UEC ဟွံသောၚ်တုဲ ဒပ်ပၞာန်တံ ထပ်အာတ်မိက် အလဵုအသဳ/ကၠတ်ထဝ် ညံၚ်သ္ဂောံကော် ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ကာတၟေၚ် သွက်ဂွံသဳကၠဳ ပရေၚ်စရၚ်မာဲရ၊ ဣဏံလေဝ် အလဵုအသဳ/ကၠတ်ထဝ်တံ ဟွံကော်ကဵုကောံဓရီုရ၊ တုဲပၠန် ညံၚ်သ္ဂောံကော်ကဵု ကံၚ်ဇြဳဂီုကၠီုစဵုဒၞါ ပ္ဍဲဇရေၚ်သမ္မတၜါဝါဂှ်လေဝ် သမ္မတ ဟွံကော်ကဵုကောံဓရီုပၠန်ရ၊ လက္ကရဴအိုတ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်အာတ်မိက် အလဵုအသဳကီုဒှ် ကၠတ်ထဝ်ကီုဒှ် (UEC) ကီုဒှ် သောၚ်ကဵုစရၚ်မာဲ ထပ်မံၚ်တံဂှ်ညိ၊ သောၚ်ဟွံတုဲဏီမ္ဂး ကၠတ်ထဝ်တၟိလေဝ် လ္ပကော်ဏီ အာတ်မိက်ရ။ ၜိုတ်လဵုအာတ်မိက်ကီုလေဝ် အလဵုအသဳ ဟွံက္လၚ်၊ ကော်ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ် အလန်တတိယဟေၚ်တုဲ အိုတ်ကၞောတ် ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုရ။
ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဒပ်ပၞာန်တံ ဆက်လးအာ အစဳဇန်ကမၠောန်ဍေံတံရ၊ ပ္ဍဲအစဳဇန် ကမၠောန်ဍေံတံဂှ် စက်ယန်ကမၠောန်နာနာသာ်တံဂှ် အတိုၚ်တြေံဟေၚ် ဆက်မၚ်မွဲ ကေတ်အာ တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဌာနအဆံၚ်ဆံၚ်ရ၊ ဒက်ပတန်အာ ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲတၟိတုဲ ဆက်ဂၠိုက်ဂၠာဲအာ စရၚ် ထပ်ဗၠေတ်တံဂှ်တုဲ ကေတ်အာဒုဟ် ကုညးကၠောန်လဝ် ဗၠေတ်တ်တံဂှ်ရောၚ်၊ တုဲမ္ဂး ဆက်ကၠောန်အာ စရၚ်တၟိတုဲ ကၠောန်အာကဵု ပေါဲရုဲမာဲတၟိရောၚ်၊ ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲတၟိတုဲ ညးမမာန်အာမာဲတံဂှ် ပအပ်အာကဵုအဝဵုရောၚ် သာ်ဏံ အလဵုအသဳပၞာန် ဟီုပ္တိတ်လဝ်ရောၚ်။
ပိုဲညးပန်တၠတံလေဝ် ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၁-၂-၂၀၂၁) တ္ၚဲသီအဝဵုဂှ်ရ အခိၚ်သဝ်တ္ၚဲ ဗၞတ် (၆) နာဍဳဂှ် နူကဵုညးတာလျိုၚ်ဟိုဝ်တေဝ် ဆက်စၠောံနၚ်ဖုၚ် သွဟ်စမ်လဝ်ယဲတိတ်ရ၊ ယဲဟၟဲတုဲ မိက်ဂွံတိတ်မ္ၚးမ္ဂး တိတ်ဂွံရ၊ ဍေံကဵုအခေါၚ်ရ၊ (၂-၂-၂၀၂၁) အခိၚ်နူဂယး ပိုဲတံတိတ်ကၠုၚ် နူဟိုဝ်တေဝ်တုဲ လုပ်အာ ပ္ဍဲဍုၚ်နေပျဳဒဝ် အာပလံၚ်လိက် သွက်ခၠေဝ်သှ်ဂဗုတ် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ ကု(ရှေ႕နေ) ညးတုဲ ပိုဲတံဂတးက္ဍိုပ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်ရ၊ ပ္ဍဲပါၚ်တိတ်ဍုၚ်နေပျဳဒဝ်ဂှ် ကွဳစက်မၠံက်ပၞာန် နွံမွဲမ ကေုာံ ပၞာန်နွံပန်/မသုန်တၠ၊ ညးမွဲလေဝ် ဟွံသၟာန်စၟဳစၟတ်မွဲသာ်ရ၊ က္လေၚ်စဴကၠုၚ်အကြာဂၠံၚ်တရဴ အတိုၚ်ဗီုအခိၚ်အာဂှ်ရ ဒၞါဲဒပ်ကၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဂှ် ကောန်ပၞာန်တံ လုပ်ပံၚ်တောဲလဝ် နွံမံၚ်ဂွံဆဵုကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲကဵုဒပ်ကၚ် အကြာဒဒန်သတိုၚ်ကဵု ဍုၚ်ကျာ်ထဝ်ဂှ်မွဲဒၞါဲရ သၟာန်သၟုက်စၟဳစၟတ်တုဲ သၟာၚ်နူဂှ် ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ် စိုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်မတ်မလီုရ။
စပ်ကဵုဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုအကြာပွိုၚ်ၜါတ္ၚဲဂှ် ပရေၚ်က္လိုက်ကၟဵု မုဟၟဲမွဲသာ်ရ၊ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵု ပိတ္ၚဲ (၃-၂-၂၀၂၁) ဂှ်ရ ပ္ဍဲဒဒန်မတ်မလီု ကၠောံမုတ္တမ သီုလုပ်သီုတိတ် ပ္ဍဲကဵုဗွိုၚ်ၜိုပ် ဂၠံၚ်တိတ်ကျာ်မြဟ် ဘာအၚ် သီုလ္ပာ်လုပ်တိတ် ဂၠံၚ်အာဍုၚ်ဘာအၚ်ကီု သီုကဵုဂၠံၚ်လ္ပာ်လုပ်တိတ် ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ကီု ဒပ်ပၞာန်ကဵုဗၠာဲမှိၚ်တံ ပံၚ်ကောံတုဲ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ဂၞန်ကွဳစက်၊ ဂၞန်ဖုၚ်၊ ဂၞန်စၟတ်သမ္တီကောန်ဍုၚ်၊ ယၟုညးဒဳကွဳစက်တံရ။
သရုပ်ကၠေံမ္ဂး တရဴပိုဲတံအာ သွက်ဂွံသောၚ်က္လး ဂဗုတ်ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူ သ္ဒးဒုၚ်စောဲလဝ်ဂှ် ဟိုတ်နူပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ပရေၚ်ကိစ္စဂဗုတ်ဂှ် တုဲဒှ်အာ ဟီုစဂွံရ၊ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး အဓိကဍေံ ဒပ်ပၞာန်တံဂှ် ဟွံသ္ပသမ္တီ သွဟ်ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၀) ဂှ် လုကဴပွိုၚ်မွဲသၞာံတုဲ ပ္ဍဲကဵုဂတဂှ် အပ္ဍဲပွိုၚ်တြဴဂိတု ကၠောန်ကဵု ပေါဲရုဲမာဲတၟိရောၚ် ဒပ်ပၞာန်တံ လလောၚ်တြးလဝ်ဂှ်ရ ညးမမာန်လဝ်မာဲ ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥူကီု ညးမကျမာဲ စောဲလဝ်ဂဗုတ် ဥူမေန်ကျဝ်လွေန်ကီု အခေါၚ်ဂွံဒှ်အမာတ် ညးမွဲလေဝ်ဟၟဲရ၊ ဂတနူဏံ ပေါဲရုဲမာဲဒှ်မ္ဂး လုပ်ဒုၚ်ရုဲကေတ်တၟိ သီုညးၜါတၠရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂဗုတ်ဆေၚ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၀) ဂှ် လာဲလေၚ်အာ သီုညးၜါတၠရ၊ ပေါဲသီအဝဵုလၟုဟ်ဂှ် ကော်စလောဲလောဲမ္ဂး သီအဝဵုရ၊ ဆ္ဂး လ္ပာ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ကီု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော် (USDP) ကီုဂှ် ဟွံစကာဝေါဟာ သီအဝဵုတုဲ သုၚ်စောဲဝေါဟာ ပအပ်ပြာပ် ပြံၚ်လှာဲအဝဵုရ၊ အတိုၚ်သၞောဝ် (၂၀၀၈) မ္ဂး သမ္မတဂှ် အဝဵုသၠုၚ်အိုတ်တုဲ သမ္မတဂှ် ကဵုအခေါၚ်ကဵု ပၞာန်သီအဝဵုဂွံဂှ်ရ ပေါဲဏံဂှ် ညးမဒှ်ဒုတိယသမ္မတ ဥူမျေအ်ဇြိုဲ ထ္ပက်စၟတ်တဲတုဲ အပ်လဝ်အဝဵု ကဵုဒပ်ပၞာန်ရောၚ် ညးတံ ဟီုဂးမံၚ်အိုတ်ရ၊ ဂကူမန်ပိုဲဂှ် ပၞာန်သီလေဝ် ဟၟဲကဵုအလဵုအသဳ ဘဝဍိက်ရ၊ ပၞာန်ဟွံသီအဝဵု နွံသၟဝ်တဲဂကောံမြာ်လေဝ် ဟၟဲကဵုအလဵုအသဳ ဘဝဍိက်တုပ်တုပ်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုပၞာန်သီအဝဵုတုဲ သွက်ဂွံဒးအောန်စိုတ်/မိပ်သၠောၚ် ဟၟဲရောၚ်။