နာဲတၠလွဳ ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ။

သၟာန် ။ ။ ကိုပ်ကၠာအိုတ် ယၟု ‘ဝတဳ’ ကော်ခဴမံၚ် ပ္ဍဲဂဳတကီု၊ ဇာတိကွာန်ကီု ပွိုၚ်ဍုၚ်လဵုနွံဂှ်လေဝ် လဴစကဵု ပုရိသာတ်တံညိ?
သွဟ် ။ ။ မ္ၚဵုသီုဖအိုတ်ရအဴ ယၟုအဲပ္ဍဲဂဳတဂှ်တှေ် ‘ဝတဳ’ ရ။ ဇာတိကွာန်ဂှ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဘာအၚ်၊ ကွာန်အိန္ဒုရ။
သၟာန် ။ ။ လုပ်ကၠုၚ်ဂကောံဂဳတမန်ဏံ တၟာလအ်ရဟာ? ဟိုတ်သာ်လဵုတုဲ ဂွံလုပ်ကၠုၚ် ဗွိုၚ်ဂဳတဏံဂှ်လေဝ် လဴစကဵုညိ?
သွဟ် ။ ။ လုပ်ကၠုၚ်ဂကောံဂဳတမန်ဏံဂှ်တှေ် (၃) သၞာံပြၚ်ယျ။ စလုပ်ကၠုၚ်ဂဳတဏံဂှ်တှေ် ဝါသနာပါမံၚ်တုဲတုဲရ။ ဆဂး အဆက်ဇကုဟွံမွဲတုဲတှေ် ဟွံဂွံလုပ်၊ ဟွံဂံၚ်ဒယှေ်လေဝ် ပါမံၚ်ရ။ တုဲတှေ် ပ္ဍဲကဵုကွာန်ပိုဲဏံ ညးတံကၠောန်ကၠုၚ် ပေဲါဆက်မိတ် ပံက်ကမ္ပဏဳ (MA 3) ရ။ နူကဵုဂှ်ရ ဂကောံဂဳတမန်တံလေဝ် ပါမံၚ်ကီုတုဲ နူကဵုဥက္ကဌကွာန်ပိုဲတံ ညးဟီု ဒယှေ်စမ်ရံၚ်၊ ဣညအ်ဂှ်တှေ် ကုသဵုဇကုရ ဇကုဂွံဒယှေ်၊ ဥက္ကဌဂကောံဂဳတမန် ကေအဗ္ဘဏ် ကဵုဇြဟတ်တုဲ ဒှ်ဒယှေ်အာကီုရ။ နူကဵုဂှ်ရ ညးတီကၠုၚ် ရမျှာၚ်ဇကု၊ မိၚ်ကၠုၚ်ရမျှာၚ်ဇကုတုဲ စလုပ်ကၠုၚ် ဂကောံဂဳတမန်ရ။
သၟာန် ။ ။ နကဵုဝတဳ ဒယှေ်ကၠုၚ်လဝ်ဒွက် ပ္ဍဲဂကောံဂဳတမန်ဏံ ပရးပတိတ်ကၠုၚ်လဝ်ဒွက် လၟိဟ်ဒွက်မူစိဒွက်နွံကီုရော? တုဲပၠန် ပ္ဍဲကဵုဒွက်ဖအိုတ်ဂှ် ဒွက်လဵု ဒးစိုတ်အိုတ်ရောဂှ် လဴစကဵုညိ?
သွဟ် ။ ။ နကဵုဝတဳ ဒယှေ်ကၠုၚ်ဒွက်ပူဂဵု ဇေတ်တ်ဂှ် မွဲဒွက်ဓဝ်ရ။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲဒွက်ဂကောံကီု၊ ပ္ဍဲဒွက်ကဝးညးတၞဟ်ကီု၊ ဒွက်တောဲကီု၊ ဒွက်ပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲကီု၊ ဒွက်မာ်မွဲစွေက်ကီု၊ ဒွက်တ္ၚဲသၟတ်မန်တံဏံ ဒယှေ်ကၠုၚ်လဝ်တၟာဂလိုၚ်ကီုရ။ နကဵုဒွက်ပူဂဵုတှေ် နွံမံၚ် မုဟွံဂၠိုၚ်စကွေံပုဟ်။ ဒွက်ပူဂဵု ‘ဖေက်လကိုတ်အာယျ’ ဂှ် ဒှ်ပတိတ်အလန်ကၠာအိုတ်ရ။ လက္ကရဴဏံ ဒွက်ဂကောံ၊ ဒွက်တောဲ တိတ်ကၠုၚ်မံၚ် ညိညိညညကီုရ။
သၟာန် ။ ။ စပ်ကဵုဒွက် ‘ဖေက်လကိုတ်အာယျ’ ဟီုဂှ် မပ္တံကဵု အ္စာချူဒွက်ကီု၊ အခိုက်ကီု၊ ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ်လ္တူဒွက်ဏံ ဗီုလဵုနွံဂှ်လေဝ် လဴစကဵုညိ?
သွဟ် ။ ။ ဒွက်ဏံဂှ်တှေ် ချူကီု၊ အခိုက်ကီု (KB) ထဝ်ရတ် နူဂကောံဂဳတမန်ရ။ ဒွက်ဏံဂှ် ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ် ကဝေၚ်ညးတေံရ။ အဃောတေံဂှ် ကဝေၚ်ညးတေံ၊ လၟုဟ်ဂှ်တှေ် ဒှ်မဂဳညးတေံရ။ အေအဃောဂှ် ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ် တုပ်မံၚ်ကဵုအဲတုဲ ဒွက်တၟိလေဝ် ဟွံဂွံတိတ်ဏီ စလုပ်ကၠုၚ်ဂဳတတၟိတၟိလေဝ်ကီု ပတိတ်ထောံဒွက်မွဲဒွက် ပုရိသာတ် တံ ဂွံတီအာ၊ ဟီုဟဂှ်တှေ် ကလၚ်ဒွက်ကီု၊ ဗှ်လိက်သတ်ဒွက်ကီု၊ အဓိပ္ပဲါဍေံခိုဟ်မံၚ်တုဲ ဇကုလေဝ်ဒးစိုတ်ကီု၊ ဇကုကူဟဏံလေဝ် ဒွက်ဏံဂှ် (Keyboad Only) သၟး ပ္ဍဲကဵုမန်ပိုဲလေဝ် အောန်မံၚ်ကွေံကွေံ၊ ဂဳတာလေဝ်ဟွံပါ၊ အဲလေဝ်စိုတ်လုပ်စမံၚ်ဗီုဂှ်တုဲတှေ် ဒှ်ဒယှေ်တိုန် ဒွက်ဂှ်ကီုရ။
သၟာန် ။ ။ အကြာယဲကိုဝ်ဝေဒ်ဏံဂှ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ချဳဓရာၚ် အနုသုခုမဏံတုဲတှေ် မုကၠောန်မံၚ်နွံကီုရော?
သွဟ် ။ ။ ဟိုတ်နူယဲကိုဝ်ဝေဒ်ဏံတုဲ ပရေၚ်ချဳဓရာၚ်အနုသုခုမဏံဂှ်တှေ် မုလေဝ်ဟွံမွဲကွေံ၊ အာကၠုၚ်လေဝ်ဟွံဂွံ မိက်ဂွံကၠောန်ဒွက်လေဝ် အာကၠုၚ်ဟွံဂွံ ဒှ်မံၚ် ဒေသဟွံတုပ်ကဵုညးတၞဟ်ပုဟ်၊ သၟာဒယှေ်ဒွက်တံ ဒေသလ္ပာ်တေံရ ဂၠိုၚ်တုဲ နကဵုဇကုမွဲဓဝ် ပါ်တိတ်ထောံ ဒေသကရေၚ်တုဲ ယဝ်ရ ဇကုပၠုပ်စဒွက်မွဲမွဲသာ်ဒှ်ဒှ်၊ အာဒယှေ်ဒွက်ဒှ်ဒှ်၊ ညးတၞဟ်ကော် အာဒယှေ်ဒွက် စပ်ကဵုပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲကီု၊ ကၠောန်သ္ပသဘၚ်ကီု ဟိုတ်နူအကာဲအရာယဲဏံတုဲ ဂွံအာကၠုၚ်ဂှ် ဟွံလောဲရ။ အခိၚ်ယဲတ္ၚဲဏံ ကမၠောန်လေဝ် ဟွံမွဲစကွေံကွေံ၊ တုဲတှေ် ၜိုတ်ဂွံလ္ၚတ်စဒွက် ပ္ဍဲသ္ၚိညိ၊ ကလၚ်စဒွက် ၜိုတ်ဂှ်ရနွံ။
သၟာန် ။ ။ ပဲါနူကဵု အနုသုခုမတုဲတှေ် ကမၠောန်တၞဟ်ဟ် မုကၠောန်မံၚ်ကီုရော?
သွဟ် ။ ။ ပဲါနူအနုသုခုမဏံဂှ် ကမၠောန်ပ္ဍဲသ္ၚိဏံ ဘိုၚ်သွံမံၚ်ဖျာ ဘိုၚ်မံၚ် “မိ” ကီုရ။
သၟာန် ။ ။ ဟိုတ်နူကဵုယဲကပ်ဏံတုဲ နကဵုသၟာဂဳတမွဲ တၚ်ခက်ခုဲ တၚ်ကော်ဆဴ မုနွံဂှ်လေဝ် လဴစကဵုညိ?
သွဟ် ။ ။ တၚ်ခက်ခုဲဟီုဂှ် နွံမံၚ်နာနာသာ်ရ၊ မွဲဂှ် ဆေၚ်ကဵုဒယှေ်ဒွက်၊ ပၠုပ်ဒွက်၊ ဂွံချဳဓရာၚ်လ္ပာ်ဒွက်တံကီု အာကၠုၚ်မံၚ်စံၚ် ဍေံခက်ခုဲနွံမံၚ်ညိ။ တုဲတှေ် ဇကုဂှ် ဒေသဟွံတုပ်ကဵုညးတၞဟ်တုဲ ယဝ်ရ ဒေသလ္ပာ်မန်ပိုဲတေံတှေ် ဇကုအာကၠုၚ်ဂွံမံၚ်ဏီ၊ ဟိုတ်နူဒေသလ္ပာ်ကရေၚ်ဏံတုဲ ဇကုဂွံအာ လ္ပာ်ဒေသမန်တံဂှ် ရံၚ်ကဵုအကာဲအရာလၟုဟ် တှေ် ဍေံဟွံခိုဟ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ အခက်ခုဲနာနာ ဒးဆဵုဂဗမံၚ်ကီုရ။
သၟာန် ။ ။ ဒၟာနူယဲကပ်ဏံတုဲ သၟာဂဳတဗွဲမဂၠိုၚ်တံ ဟွံဂွံဒယှေ်ဒွက် ဟွံဂွံတိုန်လ္တူစၚ် တၟာလအ်တုဲ နကဵုပုရိသာတ်တံ လေဝ် ဗှ်သၞာယျဏောၚ်၊ အကာဲအရာဂှ် နကဵုဝတဳ မုမိက်ဂွံဟီုဂလာန်ကဵု ပုရိသာတ်တံနွံကီုရော?
သွဟ် ။ ။ ယွံ အခိၚ်အခါလၟုဟ်ဏံ ဟိုတ်နူယဲကပ်တုဲ သၟာဂဳတပိုဲတံ ဟွံဂွံတိုန်ဒယှေ်လ္တူစၚ်ဂှ် ပုရိသာတ်တံလေဝ် ကၠိုဟ်မံၚ်စိုတ်ရ။ ဗီုပုရိသာတ်တံ ဗှ်သၞာ နကဵုဝတဳလေဝ် ဗှ်မံၚ်သၞာ ပုရိသာတ်တံ လၟိုန်ရ။ သွက်ပုရိသာတ်တံ ဂွံပြေလၟောၚ် ဂွံကလၚ်အာဒွက်ဂှ်လေဝ် ဝတဳ ဂစာန်ကၠောန်မံၚ်ဖိုဟ်၊ ခြာဟွံလအ် ဒွက်ဝတဳ တိတ်ဏောၚ် လ္တူအန် လာၚ်ဂှ် မၚ်စၟဳကလၚ်အိုတ်ညိဂှ် လဴဏာကဵု ပုရိသာတ်တံရ။
သၟာန် ။ ။ ဂတနူဏံ စပ်ကဵုပရေၚ်အနုသုခုမဏံ ဗီုလဵုဖန်ဇန် ဗီုလဵုဝတဳရန်တၟံလဝ် နွံကီုရော?
သွဟ် ။ ။ ဂတဏံ ချိၚ်လဝ်ဂှ် သွက်ဂွံပတိတ်ကဝးနွံမံၚ်ဏောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပတိတ်ကဝးဂှ် တရးဒွက် လ္တူလာၚ်မွဲဒွက်နွံ၊ ဟိုတ်နူဒှ်ကၠုၚ်ယဲကပ်ဏံ အကာဲအရာဍေံ ဂွံပတိတ်ကဝးဂှ် လဇုဲအာညိ၊ လၟုဟ်ဏံ ယဲဍေံသာစှေ်ညိတုဲ ဃရက်ဟတုဲမံၚ်ကဝးဏံကီုရ၊ ဂွံသွံဂတမုက်ပုရိသာတ်တံ ပြဟ်ဟ်မာန်ဂှ်လေဝ် ဂစာန်မံၚ်ဖိုဟ်ရ။
သၟာန် ။ ။ ပုရိသာတ်တံ ဒုၚ်တဲ ဂွံတီကၠုၚ်ဝတဳဟီုဂှ် နကဵုဒွက်လဵုကီုရော လဴစကဵုညိ?
သွဟ် ။ ။ နူစဂှ် ဒယှေ်မံၚ်ဒွက်လ္တူစၚ်ဏံဂှ်တှေ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒယှေ်ကၠုၚ်မံၚ် ဒွက်ၝဲနဒဳတံဏံသၟးရဂၠိုၚ်၊ လက္ကရဴဏံ မိက်ဂွံပြံၚ်အရီုကဵု ပုရိသာတ်တံ မၞိဟ်ဗြဴလေဝ် မိက်ဂွံထ္ၜးစောန်ညိ ဒွက်မၞိဟ်တြုံလ္ၚဵုလ္ၚဵုတံလေဝ် ပရေၚ်ဒုၚ်စသိုၚ် တုပ်မံၚ်ကဵု ညးဗြဴပိုဲလေဝ် နွံမံၚ်ကီု၊ လဆောဝ် မၞိဟ်ဗြဴပိုဲ ဟွံဂံၚ်ဒယှေ်လေဝ် ပါမံၚ်ကီု၊ ဂွိၚ်ဖေက်ပုရိသာတ်တံ ဟွံဒုၚ်တဲတုဲ အေဂှ်ရ မိက်ဂွံထ္ၜးကဵု ပုရိသာတ်တံ မၞိဟ်ဗြဴပိုဲလေဝ် ဒယှေ်ဒွက်မၞိဟ်တြုံမာန်မံၚ်ဏောၚ်။ နကဵုဝတဳ ဒယှေ်ကၠုၚ်ဒွက်မၞိဟ်တြုံ ဒွက်ကေအနဂ္ဃ ‘က္ညတိတ်အာ’ ဂှ် ပုရိသာတ်ဗွဲမဂၠိုၚ် တီကၠုၚ်ဝတဳရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၞာဲလဵုစိုပ်ပ် ပုရိသာတ်တံ ဆဵုဂဗဝတဳမ္ဂး ဟွံကော်ဝတဳရ ကော်မံၚ် က္ညတိတ်အာကီုဏောၚ်၊ ဂွံမိၚ်ကေတ် ပုရိသာတ်တံ ကဵုဇြဟတ်ဗီုဏံဂှ် မိပ်စိုတ်ကွေံရ။ တုဲပၠန် နကဵုဝတဳ မိက်ဂွံဒယှေ် ဒွက်နူလက်ထက်တြေံတေံ ဗီုဒွက် အ္စာမန်ဆာန်၊ ဒွက်ဗညာထဝ်၊ ဒွက်ရာမာဉ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ခေတ်လၟုဟ်ဏံ ဂွံတီအာ ဒွက်လက်ထက်တေံ အဓိပ္ပဲါသတ်ဒွက်ခိုဟ်မံၚ် ကီုဏောၚ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံဒယှေ်နွံမံၚ်ကီုရ။
သၟာန် ။ ။ တၚ်လက္ကရဴအိုတ်ဏံ နကဵုဝတဳ မုမိက်ဂွံဟီုဗ္ကန်ကဵု ပုရိသာတ်တံနွံကီုရော?
သွဟ် ။ ။ နူစတေံ ဟွံထေၚ်လဝ်မွဲသာ် ကြအ်ကၠုၚ်ဂဳတ မိက်ဂွံဒယှေ်ဒွက် ဝါသနာပါမံၚ်ကွေံကွေံ၊ ဟုံဍာ်ဒှ်ဒှ်၊ ကၠောန်မွဲမွဲသာ်ဒှ်ဒှ်၊ ဂွံကလၚ်ဒွက်၊ ဂွံကညာၚ်ဒယှေ်ဒွက် စိုတ်ဇကု ဝါသနာထတ်မံၚ် ဗီုဗီုဂှ်၊ တုဲပၠန် ဂွံလုပ်ကၠုၚ် ဂဳတမန်ဏံဂှ် အဆက်ဇကုလေဝ်ဟွံမွဲ၊ ဟိုတ်နူကံကုသဵုဇကုလေဝ်ပါကီုတုဲ ညးတံ ဒုၚ်ကၠုၚ်တဲ ရမျှာၚ်ဇကု ဒုၚ်ကၠုၚ် တဲ လုပ်ဂကောံဂဳတမန်ဏံဂှ် တၚ်ဂုဏ်ကဵု အ္စာ (သၚ်ဆရာ၊ မြၚ်ဆရာ၊ ကြားဆရာ) ရ။ တုဲပၠန် စလုပ်ဂဳတ စဵုကဵုလၟုဟ် ဆေၚ်ကဵုဒွက်ကီု၊ ဆေၚ်ကဵုနာနာသာ် အလုံအိုဿီုဖအိုတ် မၞိဟ်ဘိုၚ်ရေၚ်တၠုၚ်လဝ်ဂှ် ကေအဗ္ဘဏ် ဥက္ကဌဂကောံဂဳတမန်ပိုဲ၊ ညးဂှ်တှေ် ဂုဏ်ဇၞော်ကွေံကွေံရ။ မုသ္ပရောဟီုတှေ် ဗီုပိုဲတံဏံ လုပ်ကၠုၚ်ဂဳတဂှ် မုဟွံကၠိုဟ် ပုဟ် ဂွံဒယှေ်ဒွက် လုပ်တိတ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် လုပ်ဟွံလေပ်ပုဟ်၊ ညးတံ ဒးဗ္တောန်ကဵုဇကုဖအိုတ်၊ ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်စိုတ် အရာရာအိုဿီုဂှ် တၚ်ဂုဏ်ကဵု ကေအဗ္ဘဏ်ရ မိက်ဂွံဟီု အုပ်ဂၠေံနိဂီု ဆၜိုတ်ဏံရ။