လ္ပာ်ကမ္မယှေန်ပၞာန်တအ် ဖန်ဇန်ပလေဝ်ပကေတ်ကၠုင် သွက်ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၅) ဏံဂှ် ဂကောံဂွံရေင်တၠုင်ကဵုလညာတ်ပညာ စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲတအ် မုလေဝ်ချဳဒရာင်ဟွံမွဲဏီရောင် ညးမင်ရံင် ပရေင်ပေါဲရုဲမာဲဒေသမန်မွဲတၠဂှ် ဟီုရ။

“ပေါဲရုဲမာဲအလန်ဏံဂှ် စပ်ကဵုပေါဲသဳကၠဳသၠာဲဂတးလညာတ်ကီု၊ စပ်ကဵုပရေင်ကဵုပညာနဲစုတ်မာဲကီုဂှ် မုဂကောံလေဝ် ချဳဒရာင်ဟွံဆဵုဏီပုဟ်၊ မိင်လေဝ်ဟွံမိင်မွဲသာ် သ္ၚိတ်ဇြမံင်၊ ထေင်ကေတ်တှေ် ပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ် ဂကောံဂွံချဳဒရာင် ကဵုပညာသွာင်ညးဍုင်ကွာန်ဂှ် ဟွံမွဲရ” သာ်ဝွံ နာဲတၠထဝ် (ဗလေတ်လဝ်ယၟု) ဟီုရ။
ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၅) ဏံ ကံင်သဳပၞာန်တအ်စဳဇန်လဝ်ဂှ် စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ၊ စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်၊ စၠတ်ထဝ်ရး ကေုာံ တွဵုရး သီုပိဗၠိုင်ဂှ် သုင်စောဲအာပရေင်ရုဲစှ် သီုသၞောတ်တြေံ သီုသၞောတ်တၟိရောင် ဟီုဓမံက်လဝ်ရ။
ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၅) ဏံဝွံ စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ဂှ် ရုဲစှ်အာသၞောတ်တြေံ ညးဂွံမာဲဂၠိုင်ညးဇၞး (First Past The Post-FPTP) တုဲ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူကဵု စၠတ်ထဝ်ရး ကေုာံ တွဵုရးဂှ် ရုဲစှ်အာသၞောတ်တၟိ (Mixed Member Proportional) (MMP) (ရောနှောထားသော ကိုယ်စားလှယ်အချိုးကျစနစ်) ရောင် သ္ဂးရ။
“ဗီုကံင်သဳပၞာန်တအ်ဟီုလဝ်ဂှ်ရတှ်ေ ဗီုဂွံရုဲစှ်ပေါဲရုဲမာဲအလန်ဏံဂှ် ဘိုအ်ဂွံထုဲထံင်နွံဂၠိုင်မံင်၊ သၞောတ်တြေံတေံဂှ်မှ ညးဍုင်ကွာန်လ္ၚဵု ကဵုမာဲဟွံလေပ်ဏီဂှ် ပေါဲရုဲမာဲအလန်ဏံ ထပ်သုင်စောဲသၞောတ်ကဵုမာဲဗီုတၟိဏောင်ဟီုတှေ် ညးဍုင်ကွာန် မတ်ဘိုအ်ဂွံဂေတ်အာသၟးရ၊ စပ်ကဵုနဲကဵုမာဲဏံဂှ် ညးဂွံဟီုသောင်ကလးကဵုဂှ် မွဲလေဝ်ဂံင်ချဳဒရာင်ဟွံသေင်” သာ်ဝွံ ညးထပ်ဟီုရ။
စပ်ကဵုပရေင်ကဵုမာဲဂှ် နကဵုညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်တအ် သွက်ဂွံတီကၠိုဟ်အာဗီုပြင်စုတ်မာဲကီု ပ္ဍဲဒေသဂှ် ဗီုပြင်ရုဲစှ် ညးစၞးအလံင်အမာတ်ဂမၠိုင်ကီုဂှ် ကာလပေါဲရုဲမာဲတုဲတုဲကၠုင်တေံမ္ဂး ဂကောံမှာဇန်လ္ၚဵုဂှ် ချဳဒရာင်ကဵုလညာတ်ပညာ ကုညးဍုင်ကွာန်တအ် နွံကၠုင်အဆက်ဆက်ရ။
ပေါဲရုဲမာဲတုဲကၠုင် (၂၀၁၀) ကီု၊ (၂၀၁၅) ကီု၊ (၂၀၂၀) ကီုဂှ် သုင်စောဲကၠုင်သၞောတ် ညးဂွံမာဲဂၠိုင်ညးဇၞး (First Past The Post-FPTP) တုဲ ပေါဲရုဲမာဲ (၂၀၂၅) ဏံမ္ဂး သုင်စောဲအာသၞောတ်ကဵုမာဲ ပဳအာ (Proportional Representative (PR) System) ရောင် ကမ္မေယှန်ပေါဲရုဲမာဲ လစှ်ေနူဒပ်ပၞာန်ဗၟာတအ် ဟီုကၠုင်အဆက်ဆက်ရ။
ဆဂး ပြံင်သၠာဲ ပံက်ပ္တိုန်ဂကောံအုပ်ဓုပ်ဍုင် ဗီုပြင်ကမ္မေယှန်တၟိဏံဂှ်တုဲ ညးမၞုံအခေါင်ဟီုဂး ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဂအုပ်ဗိုလ်ဇြဝ်မေန်ထောန် ဟီုဓမံက်ပ္တိတ်ကၠုင် စပ်ကဵုသၞောတ်ကဵုမာဲ (Mixed Member Proportional) (MMP) (ရောနှောထားသောကိုယ်စားလှယ် အချိုးကျစနစ်) ဂှ်ပၠန်ရ။

0 Comments