လိက်ပရေင်သ္ရဳဂၠိပ်၊ ယက္ခဂုမ္ဘဏ်
ပေါဲရုဲမာဲကမ္မယှေန်ပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်ဂှ် ကြပ်ကၠုင် ကြပ်ကၠုင်ရ။ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် မဒုင်လဝ်ယၟု သ္ပစၞးကဵုဂကူဂှ် လုပ်ပြိုင်ပေါဲမာဲ နကဵုလၟိဟ်ညးစၞးအလံင်အမာတ် ၃၈ တၠ၊ ဗော်မန်တောတက် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေင်ဂှ် ၃ တၠရောင်ဂှ် လလောင်တြးလဝ်ရ။ ညးမလုပ်ပြိုင်ပေါဲရုဲမာဲ ကေုာံ ညးတာလျိုင်ဗော်တအ် ညိညဟေင် ချဳဒၟံင်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်ဂကူမန်တအ်လေဝ် သ္ၚိတ်တဴဒၟံင်အိုတ်ရ။ ပေါဲရုဲမာဲ အလန်ဏအ် ညိလေဝ်ဟွံတုပ်ကဵု ပေါဲရုဲမာဲလောန်ကၠုင်တေံ လးလးရ။
ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်ပေါဲရုဲမာဲဏအ် ဗော်မန်လုပ်အာတ်မိက်လဝ် ဒက်ပတန်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် နွံပိဗော်ရ။ (၁) ဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ (၂) ဗော်မန်တောတက်၊ (၃) ဗော်ညးဗြဴ(မန်)တအ် အာတ်မိက်လဝ် ပ္ဍဲကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ မၞုံသၟဝ်ပၠတရဴ အလဵုအသဳပၞာန်ရ။ သီုပိဗော်ဂှ် ဂွံအခေါင်ဒက်ပတန်ဗော် ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ပ္ဍဲအရာဖဍိုက်ဗပေင် ကောန်ဗော်၊ ရုင်ဗော် အတိုင်သၞောဝ်ဒက်ပတန်ဗော်ဂှ် ဗော်ညးဗြဴ(မန်) ဖဍိုက်ဗပေင်ရုင်ဗော် အတိုင်သၞောဝ်ဟွံမာန်တုဲ ဒးဒုင်ရုပ်ပလီုကၠေံ အခေါင်ဒက်ပတန် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ။
ဗော်ညးဗြဴ(မန်)ဂှ် ဒှ်ဗော်အာတ်မိက်လဝ် အဆံင်ကၟိန်ဍုင်တုဲ လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ အလုံကၟိန်ဍုင်မွဲရောင် ပတဝ်လဝ် တင်ရန်တၟအ်ရ။ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် ဒှ်ဗော်ဒက်ပတန်လဝ် အဆံင်ဆတွဵုရးဍုင်မန်ရ။ သအာင်နူတိဍာ် တွဵုရးဍုင်မန် ၁၀ ပွိုင်ဍုင်တုဲ အခေါင်ဂွံလုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ၊ ဟီုတွံ၊ စန်ဒက်ဟွံမွဲရ။ ဗော်မန်တောတက်ဂှ် ဒှ်ဗော်ဒက်ပတန်လဝ် အဆံင်ဆတွဵုရးဍုင်ကရေင်ရ။ သအာင်နူတိဍာ် တွဵုရးဍုင်ကရေင် ၇ ပွိုင်ဍုင်တုဲ အခေါင်ဂွံလုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ၊ ဟီုတွံ၊ စန်ဒက်ဟွံဂွံရ။
အတိုင်လၟေင်ကမၠောန် ကမ္မယှေန်ပၞာန်တအ် ဓဇက်လဝ်အစဳအဇန်မ္ဂး သၞာံ ၂၀၂၅ ဂိတုဒဳဇြေန်ပါ ၂၈ ဂှ် စကၠောန်ဗဒှ်အာ ပေါဲရုဲမာဲအလန်ပထမတုဲ သၞာံ ၂၀၂၆ ဂိတုဂျာန်ဏဝါရဳဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲ အလန်ဒုတိယရ။ အလန်တတိယဂှ် ၜိုန်ရဟွံဂွံရုဲစှ်လဝ် တ္ၚဲဗြဲချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏီကီုလေဝ် ခြာအကြာၜါသတ္တာဟမ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ်အာရောင်ဂှ် ဟီုလလောင်တြးဒၟံင် ဂွံမိင်ကေတ်ရ။ ဗီုလဵုဒှ်ဒှ် ပေါဲရုဲမာဲဂှ် သွက်သ္ဂောံဒှ်ဂှ် ချိုတ်ပၠိုတ်ဒၟံင်ရောင် ဟီုစဂွံရ။
ပေါဲရုဲမာဲဏအ် ညံင်ဟွံဂွံဒှ်ဂှ် နကဵုနဲကဲဇဳ စဵုဒၞာပလီုပလာ်အာရောင် ရဲဂကောံရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးတအ် ၜိုန်ရဟီုကြီုလဝ်ကီုလေဝ် ဗီုပြင်ဂွံစဵုဒၞာ ပလီုပလာ်မာန်ဂှ် ဟွံညာတ်လဝ်ရ။ ၜိုန်ဒှ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးဍုင်ကွာန်ကောန်ဂကူမန်တအ် ရမျာင်သ္ၚိတ်ဒၟံင် လတူကမၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဏအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
တုဲပၠန် ပေါဲရုဲမာဲပၞာန်ကၠောန်အလန်ဏအ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒုင်လျိုင်ပရေင်ဂီုကၠီုဟွံမာန်တုဲ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဍုင်မန် (၁၀) ပွိုင်ဍုင်မ္ဂး ပွိုင်ဍုင်မတ်မလီု၊ ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင် ကေုာံ ပွိုင်ဍုင်တ္ကအ်ခၟိုင်တအ်ဟေင် ကၠောန်ဂွံပေင်င်ရောင်။ ပွိုင်ဍုင်မသှ်ေသၟေဟ်ဒၟံင် မပ္တံကဵုဇြပ်ဗု၊ ရေဝ်၊ ကျာ်မြဟ်၊ ပံင်တအ်ဂှ် ကၠောန်ဟွံဂွံပေင်င်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်တအ်လေဝ် ဂွံအခေါင်စုတ်မာဲဖ္အိုတ်ဟွံသေင်ရ။
ဆဂး ရမျာင်ညးဍုင်ကွာန်မန်တအ်ဂှ် ဟွံစုတ်မာဲလေဝ် မံင်ဂွံဒၟံင်ရမ္ဂး ဟွံစုတ်မာဲတုဲ မံင်အာရောင် သာ်ဏအ် ဂွံမိင်ကေတ်ဂၠိုင်ရ။ ကွာန်မန်ဒေသပွိုင်ဍုင်ရေဝ်တအ် ကွာန်မန်ဗွဲမဂၠိုင် ဟွံဂွံအခေါင်စုတ်မာဲရောင် ဂွံတီကေတ်ရ။ ကောန်ကွာန်မန် ဟွံဂွံအခေါင်စုတ်မာဲတအ်ဂှ် ညးတအ် မိပ်ဒၟံင်စိုတ်အိုတ်ရောင်ဂှ်လေဝ် ဂွံမိင်ကေတ်ရ။
အဃောညးတအ် ဒှ်မံင်ဝိဝါဒ ပေါဲရုဲမာဲဏအ်ဒှ်မ္ဂး စုတ်ခိုဟ်ဟာ ဟွံစုတ်ခိုဟ်ဟာဂှ် ဂွံတီကေတ် ကွာန်ညးတအ် ဟွံဂွံအခေါင်စုတ်မာဲဂှ် ညးတအ်မိပ်သၠောင်အာအိုတ်ရ။ ယဝ်ရဂွံအခေါင်စုတ်မာဲမ္ဂး စိုတ်မွဲဂှ် ညိလေဝ်ဟွံမိက်စုတ်မာဲ အာရုင်မာဲရ။ ရုင်မာဲအလန်ဏအ်ဂှ် ပရေင်ဂီုကၠီု သွက်လမျီုညးတအ် ဟွံမွဲလးလးဂှ် ညးတအ်တော်လဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံမိက်အာရုင်မာဲ ဟွံမိက်စုတ်မာဲရ။ မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ပေါဲရုဲမာဲကွာန်ညးတအ်လေဝ်နွံ အခေါင်စုတ်မာဲလေဝ်နွံ ယဝ်ရဟွံဂွံအာစုတ်မာဲမ္ဂး ဗော်မန်ဇကု ကျအာဗော်ညးတၞဟ်မ္ဂး ညးတအ် ညံင်ကဵုတာလျိုင်ဟွံပြေ ဒှ်အာသာ်ဂှ်လေဝ် ညးတအ် ဒှ်ဓဝိင်ရ။ လၟုဟ် ရုင်စုတ်မာဲဟွံမွဲ ဟွံဂွံအခေါင်စုတ်မာဲဂှ် ညးတအ်သောင်အာ ပ္ဍဲစိုတ်ညးတအ်ရောင် ဟီုစဂွံရ။
ကောန်ဂကူမန် နွံလတူဍုင်မတ်မလီုတအ်လေဝ် “ပိုဲမံင်လတူဍုင်ဂှ် ဒးမံင်ဗီုလဵုရောတှ်ေ ဒးကၟာတ်လဝ်မတ်၊ ဒးကၟာတ်လဝ်ကတောဝ်၊ ဒးကၟာတ်လဝ်ပါင်ရ။ ၜိုန်ဒှ်လတူဍုင်ကီုလေဝ် မၞိဟ်ဏအ် မၞိဟ်စိုတ်ဓာတ်နွံဗီုလဵု၊ မၞိဟ်ဏအ်စိုတ်ဓာတ်နွံဗီုလဵုဂှ် တီကေတ်ဟွံမာန် လကျာ်လေဝ် ဍေံဟွံစွံ၊ ပရေင်ပေါဲရုဲမာဲတှ်ေ သာတုဲဟီုဝေင်ဟွံဂွံ မွဲဏှေအ် လုပ်စုတ်ထံင်ဟဂှ်ရ။ စိုပ်တ္ၚဲစုတ်မာဲတေံ ဗီုလဵုကၠုင်ကေတ်ဟွံဒးရ။ ပ္ဍဲစိုတ်လၟုဟ်ဏောင်ဟီုတှ်ေ ဒေါံဂွံမံင်တှ်ေ ဟွံအာစုတ်မာဲပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးမၞုံကဵုစိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူမွဲတၠ ဟီုရ။
“ပေါဲရုဲမာဲအလန်ဏအ်ဂှ် ဗီုလဵုဟီုဟီုရ ကၠောန်ဂှ်ဍေံကၠောန်တွဵုဏောင် မာန်ကျဟီုဂှ် တန်တဴကဵုအလဵုအသဳပၞာန်တအ်ရ။ ဒၞာဲဂှ် ဍေံကေတ်ဏောင်တှ်ေ ဍေံဒးဂွံဟေင် ဒၞာဲဍေံကဵုဂှ်မှ အမာတ်မန်တအ်ဂွံ ရံင်စဂွံဆာဲညိတှ်ေ ဍေံကဵုစညိကီုလေဝ် ညးလဵုကုသဵုခိုဟ်တှ်ေဂွံဒၞာဲလေဝ် ပေါဲဏအ်ဂှ် ပေါဲသွက်ဍေံတအ်ဟေင်ရ။ ပေါဲဏအ်ဂှ် ပရေံနူပေါဲ သၞာံ ၂၀၁၀ တေံဏီ၊ ညးဍုင်ကွာန်တအ် စိုတ်ညိလေဝ်ဟွံချဳ စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲပုဟ်ဂှ် ညာတ်မံင်သီုညးဖအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးကၠိုဟ်ခၠင်ပရေင်ဍုင်ကွာန် လတူဍုင်ဇြပ်ဗုမွဲတၠ ဟီုပါ်ပါဲရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပေါဲရုဲမာဲဏအ် တုဲဒှ်အာမ္ဂး ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပြံင်လှာဲကီုဒှ် ဟွံပြံင်လှာဲကီုဒှ် မၞိဟ်တအ် စိုတ်လုပ်စအောန်တဴဒၟံင်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဗော်မန်တအ် ညးဂှ်လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲ သ္ပအလံင်အမာတ်ကီု ဟွံဒုင်လုပ်ရုဲကီုဂှ်လေဝ် ညးဍုင်ကွာန်ဂကူမန်တအ် စိုတ်ဟွံလုပ်စဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
သရုပ်ကၠေံမ္ဂး ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ကီု၊ ဗော်မန်တောတက်ကီု လုပ်ဒုင်ရုဲမာဲအလန်ဏအ် သ္ဂောံကလိဂွံဒၞာဲ သ္ဂောံဒှ်အမာတ် သ္ပစၞးကဵုညးဍုင်ကွာန်ဇေတ်တ်ဂှ် ဇြိုင်တဴဗွဲမလောန်ရောင်။ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ပေါဲရုဲမာဲအလန်ဏအ်ဝွံ ဗော်လဵု ကဵုဇၞးဂွံ၊ ပူဂဵုသာ်လဵု ကဵုအခေါင် တိုန်ကၠတ်ထဝ်ဂွံဂှ် တုဲတဴမံင်ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ကမ္မယှေန်ပၞာန်တအ်ရောင် ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာရ။
