အပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၇) ဏံ ပၞောဝ်ကဵုသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် လၟိဟ်ၜိုတ်ပန်ဠက်ဘာ် လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဓမ္မတာ(သာမန်) (၃၁,၀၀၀) ပြၚ် ကေုာံ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ယာယဳ (၁၃,၀၀၀) ပြၚ်နွံတုဲ သ္ၚိကၟိန်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ် နွံ (၉,၀၀၀) ပြၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုရုၚ်စဳရေၚ်ကောပ်ကာဲ မၞိဟ်လုပ်တိတ် တွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။
သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုခရိုၚ်မတ်မလီုဂှ် ပိဠက်ပြၚ်၊ ပ္ဍဲကဵုခရိုၚ်သဓီုဂှ် မွဲဠက်ပြၚ်နွံတုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်၊ ဇြပ်ဗု၊ မတ်မလီုဂှ် မံၚ်စံၚ်တန်တဴဂၠိုၚ်အိုတ်ရောၚ် သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် (လ.ဝ.က) တွဵုရးဍုၚ်မန် ဥုယှုၚ်ဝေန် ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။
သၟာကေမၠာန်ဆုဲပြံၚ်တံ ကၠောန်မံၚ်ကေမၠာန်တမ္ၚာ ပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ်မွဲဒၞာဲ (MNA)
တၞးကာဒ်စၟတ်သမ္တီကောန်ဍုၚ်ဂှ် တန်တဴကဵုညးတၠခန္ဓတံတုဲ ဒးပ္တိတ်ကဵုဂှ်ရ အပ္ဍဲကဵုသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဂှ် ညးကလိဂွံလဝ် ကာဒ်စၟတ်သမ္တီကောန်ဍုၚ် (၁၅၀) ပြၚ် နွံရောၚ်ဂှ်လေဝ် ညးဆက်ဟီုလဝ်ရ။
ဟိုတ်နူသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်တံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် သၟာကမၠောန်သဇိုၚ်(ကျဘမ်း) တံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ကီု၊ ဒ္ဂေတ်စရိုတ်တံလီုလာ်တုဲ ကမၠောန်ဒုစရိုတ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ကီု၊ ဆီနှဴကၠုၚ်ကဵု ကုကောန်ဂကူမန်တံဂှ်ကီု ကေုာံ ယေန်သၞာၚ်အခိုက်ကၞာလီုလာ်ကၠုၚ်ကီု သာ်ဝွံ မပ္တံဖဵုပရေံဂမၠိုၚ် နွံကၠုၚ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဒုဥက္ကဌကၠတ်ထဝ် တွဵုရးဍုၚ်မန် ဒံက်တာအံၚ်နာၚ်ဥု ဟီုရ။
“ကောန်ညးဒေသ တွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ် အာကၠောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုၚ်သၟာၚ် ဂၠိုၚ်မံၚ်ဏောၚ်။ သွက်ဂွံကၠောန်ဂူ၊ ဝါဗ္ၚဂှ်တှေ် ခက်ခုဲကဵု သၟာန်ကမၠောန်တံ နွံဏောၚ်။ ဍေံတံ ကၠုၚ်မံၚ်စံၚ်တန်တဴတှေ် ဂၠာဲသၟာကမၠောန် လောဲသွာရ။ တုဲတှေ် ဟိုတ်နူဍေံတံတုဲ ပရေၚ်ပၠံၚ်ၜးတံ၊ ကၠတ်ဂြပ်တံဂှ် ဂွံဆဵုမံၚ်ရ။ လ္ၚဵုတံဂှ်တှေ် စှေ်ဒၞာဲကဵု မန်တံရ။ ဆီနှဴကၠုၚ်ရ။ ယေန်သၞာၚ်အခိုက်ကၞာတံ လီုလာ်ကၠုၚ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
အတိုၚ်ဌာန(လဝက) သ္ဂုတ်စၟတ်လဝ်ဂှ်မ္ဂး ညးမံၚ်စံၚ်တန်တဴကၠုၚ် အပ္ဍဲတွဵုရး ၜိုတ်ပိသၞာံတံဂှ် နဒဒှ်သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ယာယဳ၊ ညးမံၚ်စံၚ်တန်တဴ ဂၠိုၚ်နူကဵု ပိသၞာံတံဂှ် နဒဒှ်သၟာကမၠောန် ဆုဲပြံၚ်ဓမ္မတာရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဂမၠိုၚ်တံဝွံ နူကဵုရးဧရာဝတဳဂှ် လၟိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ရးသေတ်ကိုၚ်၊ မဂွေ ကေုာံ ဒေသအညာလ္ပာ်လ္တူတေံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်စိုပ်ကီုရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုစရၚ်မၞိဟ် သၞာံ (၂၀၁၄) ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် လၟိဟ်မၞိဟ် နွံ (၂) ပြကောတိကိုဋ်ပြၚ်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ်တိတ်ဍုၚ်သၟာၚ်ဂှ် (၄) ကိုဋ်ပြၚ်၊ သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဂှ် (၃) ကိုဋ် (၄) ဠက်ပြၚ်နွံရဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုကိုန်အစဳဇန် (၁၀၀) တ္ၚဲ အဃောကာလသၠောဲပြံၚ်အဝဵုကဵု အလဵုအသဳအေန်အေဝ်ဒဳဂှ် နကဵုစဳရေၚ်သစ္စာဝွံ ကုသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် သက်သဳဌာန်ဇာတိမူလ ဟၟဲမွဲသာ် ကၠောန်ဏာကဵု ကာဒ်စၟတ်သမ္တီကောန်ဍုၚ်ကဵု စရၚ်သ္ၚိကၟိန်ကီုဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
Thank you very much for the news report. Sorry I couldn’t type in Mon.
While many young Mon people are working in abroad, and people from the other states and divisions are flocking to Mon state. There are many good families that come to find works in Mon state; and there are also many bad influence people. Recently, I heard that stealing, robbing, rape, thread and drugs happening in Mon state.
Since 2004, I know that many young people in local area are effected with the drug,and bad influence cultures. Sickness like HIV positive are common, and many men and women have died since then.
We are very concern for the safety environments and the way of life to the local people. I think that Mon people and political parties should take a look at the situations and find the solutions very quick.
That need to be fix before it’s too late.
Thank you.
Eenda Monnya
Canada