ဝဏ္ဏမာန်၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၂၊ ၂၀၂၁
ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲမွဲမွဲပ္ၚံက်မံက်ကၠုၚ်မ္ဂး ပ္ဍဲအကြာသၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ အကြာဂကောံ-ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ် ကွာန်ဂမၠိုၚ်တံကီု လညာတ်ဟွံတုပ်၊ လညာတ်တၞဟ်ခြာမံက်ကၠုၚ်ဂှ် အကြာလညာတ်ညးလညာတ်အဲ၊ အကြာ ဂအုံဂကောံညးဂကောံအဲ သဘာဝပ္ၚံက် အကာဲအရာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲပ္ၚံက် မံက်ကၠုၚ်မ္ဂး ကြက်သ္ဒးဇီုဓဗတ် ကၠုၚ်လၟိုန်ရ။
ကာလတ္ၚဲဏံလေဝ် နူဒပ်ပၞာန်ထိၚ်ဒဝ်ကၠေံအဝဵုဍုၚ် ဒက်ပတန်ဏာ ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ (နိုၚ်ၚံတော်စီမံအုပ် ချုပ်ရေးကောၚ်စီ) တုဲဂှ် ညးတံလၟိၚ်လၟဟ်ကၠုၚ် နူဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်နွံရ။ ပ္ဍဲကဵုလၟိၚ်လၟဟ်ကၠုၚ် ညးစၞးဗော် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တံ သွက်ဂွံပါလုပ်ကေတ်လျိုၚ် ကရောံ ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ ဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ‘ဗော်ညဳသၟဟ်မန်’ လေဝ် ဂွံအခေါၚ်ပါလုပ်မွဲတၠကီုဂးတုဲ တုဲကၠုၚ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ (၆) ဂှ် ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုတံ သ္ပကောံဓရီုတုဲ နကဵုဆန္ဒမာဲမၞိဟ်ဂလိုၚ်တုဲ သ္ဂုတ်သွာတ်ဏာ ဒုၚ်တဲပါလုပ် ပ္ဍဲကဵု ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ ဂှ်ရ။
သ္ဂုတ်သွာတ်ဏာ ပါလုပ်ဒုၚ်တဲ ပ္ဍဲ ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ တုဲဂှ် ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵု ဟွံပေၚ်စိုတ် မၞိဟ် (၁၂) တၠတံ ချူပတိုန်လိက် ကုဗော်တုဲ ဗွဲမပြဟ် ကော်ကဵုကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵုညိဂှ် အာတ်မိက်ကၠုၚ်ရ။ အတိုၚ်ကမ္မတဳ ကေၚ်ကာဗဟဵု မၞိဟ် (၁၂) တၠတံ ပတိုန်ထ္ၜးအာတ်မိက်ဂှ် ကၠာတဲ ဂစာန်ကော်ကောံဓရီု ကမ္မတဳဗဟဵုကီုလေဝ် ဗွဲ ကြဴဏံ ကောံဓရီုကမ္မတဳဗဟဵုဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်နာနာသာ်တုဲ ပဆုဲလဝ်ရ။
နကဵုအသိၚ်ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် ပါလုပ် ပ္ဍဲ ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုတံကီု၊ အကြာကမ္မတဳဗဟဵုတံကီု၊ ခမဳသၚ်လ္ၚဵုကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵု ဟွံပေၚ်စိုတ် လတူကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုတံ ဖျေံဏာ သ္ဂုတ်သွာတ်ဂှ်တုဲ ချူ-ထံက်ထ္ၜး-ပါ်ပဲါ ဟီုဂး ပျုတ်ဗ္ဒေက်နာနာသာ် နွံကၠုၚ်ရ။
အပ္ဍဲကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် နူကဵုဖက်ဆောညးအုပ်ကာ-ဗဟဵု နာဲလျးတၟး သောၚ်ကလးဏာကဵု ဌာန်ပရိုၚ်တံတုဲဂှ် ဇြဟတ်မွဲလ္ပာ် (လ္ပာ်ဟွံစှေ်စိုတ်) တေံ ဟွံပေၚ်စိုတ်တုဲ ပရေၚ်ကဵုလဝ်ဆန္ဒမာဲ အပ္ဍဲကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုဂှ် ပ္ဍဲကဵု ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုမွဲတၠ ကလေၚ်ထံက်ဓမံက်ထ္ၜးကၠုၚ် လတူဒဒှ်ရ ကမ္မတဳကေၚ်ကာလ္ၚဵု ဟွံစှေ်စိုတ်နွံမံၚ်ရောၚ် ဂှ် ဖက်ဆောညးအုပ်ကာ နာဲလျးတၟး ဟွံဟီုဓမံက်ဂှ်ရ ကမ္မတဳကေၚ်ကာတၞဟ်မွဲတၠ ကလေၚ်ဓမံက်ထ္ၜးဏာ ပ္ဍဲပရိုၚ် ဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴ ဇကုကဵုဇကု ပံက်ဓမံက်ထ္ၜး အယောၚ်အလာ အကာဲအရာပ္ဍဲဗော် ‘ဂရံက်ဂရိုက်’ (ဓဝ်ညဳသာလီု) မံၚ်ရောၚ်ဂှ် ညံၚ်ရဴဒုၚ်စဳရေၚ်မံၚ်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်ရ။
ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲ ဒးတတ်ထပိုက်ကၠုၚ်မ္ဂး အကြာ ဂကောံ-ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ကီု အကြာ ကွပ်မၞိဟ်နာနာတံဂှ် လညာတ်ဝိဝိၚ်၊ ဒှ်ဝိဝါဒ၊ လညာတ်ပါ်ထကး၊ ဂကောံထကး၊ ဗော်ပြး မပတံသာ်ဏံ ကတဵုဒှ် ကၠုၚ်နွံရ။ ရံၚ်ဝၚ်အတိက်တုဲကၠုၚ်တေံလေဝ် ပ္ဍဲဂကောံ-ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် ဂတမတ်လေဝ် ဆဵုကၠုၚ်မံၚ်ရ။
သာ်ဂှ်မ္ဂး သွက်ဂွံဒှ်ပရေၚ်ခန်လ္ၚတ်ကီု၊ သ္ဂောံသ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပဲါ ချပ်ဗစာကီု ရန်တၟံတုဲ ကလေၚ်ပံက်ဓမံက်ထ္ၜးဏာ ဝၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် အတိက်မွဲပ္ၚံက်ရ။
ပ္ၚံက်ပေဲါရုဲမာဲ (၁၉၄၇) (တိုၚ်းပြုပြည်ပြုလႊတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ)
ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကာလပေဲါရုဲမာဲ (တိုၚ်းပြုပြည်ပြုလႊတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ) သၞာံ (၁၉၄၇) ဂိတုအေဗရဴ (၉) ဂှ် နကဵုညးစၞးစၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူမန် တၞဟ်ခြာဟွံသ္ပကဵုသမ္တီမ္ဂး နကဵု ‘ဂကောံမန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်’ (မွန်တိုၚ်း ရၚ်းသားအစည်းအရုံး) အဓိက ဍိုပ်သကိုပ်ဂကောံ လ္ပာ်ဥက္ကဌဂကောံ မန်ဖဵုချိုဝ်တံ ဟွံစှေ်စိုတ်တုဲ သွက်ဂွံဗ ကပ်ဗဗေၚ်ကဵု ပေဲါရုဲမာဲဂှ် သဳကၠဳပတိုန်ထ္ၜး ပ္ဍဲကောံဓရီုကမ္မတဳကေၚ်ကာတံရ။
လတူဂလာန် ညးစၞးဂကူမန်တၞဟ်ခြာ ဟွံဂွံအခေါၚ်ဒုၚ်ရုဲမ္ဂး ဗကပ်ဗဗေၚ်ကဵု ပေဲါရုဲမာဲရောၚ် ဥက္ကဌ (ဂကောံမန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်) ပတိုန်ထ္ၜးသဳကၠဳ သွက်ဂွံဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ဗကပ်ဗဗေၚ်ကဵုပေဲါရုဲမာဲ ဂှ် ညံၚ်ဂွံကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်တၟိဂှ် လ္ပာ်ဂကောံ ‘မန်ထောန်ယျေန်’ တံ ကလေၚ်ပတိုန်ထ္ၜးရ။ ‘မန်တာန်’ ဂှ် ဒၟံၚ်အကြာ (ဟွံဒစဵုဒစး-ဟွံထံက်ဂလာန်) ရ။
လ္ပာ်ညးဍိုပ်သကိုပ်ဂကောံ (မန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်) တံ သ္ဂုတ်သွာတ်သ္ပဏာဒတန် ဗကပ်ဗဗေၚ်ကဵု ပေဲါရုဲမာဲရောၚ် လလောၚ်တြးတုဲ (၁၉၄၇) ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် ‘ဂကောံမန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်’ နုက်တိတ်အာ နူကဵု ‘ဖဆပလ’ ရ။
ဂကောံမန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် လလောၚ်တြး ဗကပ်ဗပေၚ်ကဵု ပေဲါရုဲမာဲ (တိုၚ်းပြုပြည်ပြု) ရောၚ်တုဲဂှ် ပ္ဍဲကဵု ‘ဂကောံ မန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်’ ထကးဒှ်ၜါထာၚ်ရ။ လ္ပာ် ‘မန်ထောန်ယျေန်’ ညးအုပ်ကာနာနာ ‘မန်တာန်’ တံ နုက်တိတ် အာနူကဵု ‘ဂကောံမန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်’ ရ။
လ္ပာ်ဂကောံနုက်တိတ်နူ ‘ဂကောံမန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်’ ‘မန်တာန်’ ‘မန်ထောန်ယျေန်’ တံ ပံၚ်တောဲကဵု ‘မန်ခေန် မိုၚ်’ တံတုဲ လုပ်ပေဲါရုဲမာဲရ။ နူဂှ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ် ဒုဥက္ကဌ ညးစၞးစၠတ်ထဝ် (တိုၚ်းပြုပြည်ပြု) ရ။ ‘မန်ခေန်မိုၚ်’ ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ် ညးစၞးစၠတ်ထဝ်ရေဝ်ရ။
ပေဲါရုဲမာဲတုဲဂှ် ဂကောံ ‘မန်တာန်’ ၊ ‘မန်ထောန်ယျေန်’ တံ ဍိုက်ဍိုပ်တုဲ ကလေၚ်ဒက်ပတန် ‘ဂကောံကောန်ဂကူမန် ကၟိန်ဍုၚ်’ (ပြည်ထောၚ်စုမွန်အမျိုးသားအဖွဲ႕) ရ။ ပ္ဍဲဂကောံဂှ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဂှ် ‘မန်တာန်’ ဒှ်တုဲ ညးအုပ်ကာဂှ် ‘မန်တာန် မိုၚ်’ ၊ ဂကောံကေၚ်ကာဂမၠိုၚ်ဂှ် ‘မန်ထောန်ယျေန်’ ၊ ‘မန်ဒဝ်နှေန်’ စတံ ရုဲစှ်ခါန်ကၞက်ပတိုန်တုဲ ပံၚ်တောဲကဵု ‘ဖဆပလ’ ရ။ (မွန်အမျိုးသားတို႕၏နောက်ခံသမိုၚ်း) – (မုက်-၁၈)၊ ဣဝွံ ဝၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန် နူအခိၚ် (၁၉၄၇) တေံ မွဲပ္ၚံက်ရ။
ပ္ၚံက်ပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀)
အခိၚ်ဝွံ ဒပ်ပၞာန်တံ သီလဝ်အဝဵု နူကဵုပေဲါရုဲမာဲ (၁၉၉၀) တေံတုဲ အလဵုအသဳပၞာန် ပကၚ်ရၚ်အုပ်ဓုပ်လဝ်ဍုၚ်ရ။ သ္ဇိုၚ် သၞောဝ်ဥပဒေဒက်ပတန်ဍုၚ် (၂၀၀၈) ဂှ် သ္ပဏာဒတန်တုဲ သၞာံ (၂၀၁၀) သွက်သ္ဂောံကၠောန်ကဵုပေဲါရုဲမာဲဂှ် ပံက်ကဵုအခေါၚ်ဒက်ပတန်ဗော် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေသဳဗော်ဇဳရ။
အခါဂှ် ပ္ဍဲကဵုဗွိုၚ်သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂမၠိုၚ်လေဝ် စန်ဒက်ပကောံပကေဝ်ကၠုၚ် ဇြဟတ်သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွိုၚ် ဒေံါဇူလဝ်နူ ကမ္မတဳ-ကေၚ်ကာဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွိုၚ်ဗော်ဒဳမဝ်ရေသဳကောန်ဂကူမန် (၁၉၉၀)၊ သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ် ပကောံကၠုၚ်ဇြဟတ်တုဲ ချပ်သဳကၠဳကၠုၚ် သွက်ဂွံဒက်ပတန် ဗော်ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဖန်ဇန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ရ။
ဍိုပ်သကိုပ်-သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွိုၚ်ဇြဟတ်နာနာ ပံၚ်ကောံကၠုၚ်ညးသ္ကံတုဲ စန်ပကောံကၠုၚ်ဇြဟတ် သၟာပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်နာနာ နကဵုယၟု ‘ကမ္မတဳစန်ဒက်’ ပါလုပ်မၞိဟ် (၁၅) တၠရ။ ‘ကမ္မတဳစန်ဒက် (၁၅) တၠ’ တံ ကောံ ဓရီုချပ်ဇန်သဳကၠဳကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုတိုက်ဗှ်လိက် ဥက္ကဌနာဲယှိုဲကျေန် ဍုၚ်မတ်မလီု ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ။
ပ္ဍဲကဵု ‘ကမ္မတဳစန်ဒက်’ (၁၅) တၠဂှ် ဂအုံဇြဟတ် ဟွံပံက်ဗော်၊ ဟွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲ မွဲဇြဟတ်၊ ဂအုံဇြဟတ် ပံက်ဗော်၊ လုပ်ပေဲါရုဲမာဲ မွဲဇြဟတ် မံက်ကၠုၚ်ရ။ ပၞောဝ်ကဵုၜါဇြဟတ်ဂှ် ဂအုံဇြဟတ်ဟွံပံက်ဗော်၊ ဒစဵုဒစးကဵုပေဲါရုဲမာဲဂှ် ဒှ်ဂအုံ လ္ပာ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်တုဲ ဂအုံဇြဟတ်လ္ပာ်ပံက်ဗော် လုပ်ပေဲါရုဲမာဲဂှ် နွံမၞိဟ်လ္ပာ်အောန်ရ။
စိုပ်အခိၚ်ဒးကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ပံက်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ထေက်-ဟွံထေက်၊ လုပ်ပေဲါရုဲမာဲ ထေက်-ဟွံထေက်ဂှ် စိုပ်အခိၚ်ရ။ လညာတ်မွဲလ္ပာ်ဂှ် အဓိက ဇြဟတ် လ္ပာ်ဥက္ကဌဗော်ညဳသၟဟ်မန် လၟုဟ် ‘နာဲတေန်အံၚ်’ (နာဲတၠနန်) လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံ ဟွံစှေ်စိုတ်ကဵု ဒက်ပတန်ဗော်တုဲ ဒစဵုဒစးကဵု ပေဲါရုဲမာဲရ။ လ္ပာ်ဇြဟတ် ‘ဒံက်တာမေန်နဲသဵု’ တံ စှေ်စိုတ်နွံပၟိက် မိက်ဂွံပံက်ဗော်၊ နွံပၟိက် ဒးလုပ်ပေဲါရုဲမာဲထေက်ရ။
သဳကၠဳဂတးဂတုန်တုဲ ကၞောတ်တဲ ကဵုဆန္ဒမာဲညးသ္ကံရ။ ပ္ဍဲကဵု ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ပံက်ဗော်-ဟွံပံက်ဗော်ဂှ် ‘ဒံက်တာ မေန်နဲသဵု’ တံ ဒှ်ဇြဟတ်မၞိဟ်လ္ပာ်အောန်တုဲ တ္ၚဲကဵုဆန္ဒမာဲဂှ် ‘ဒံက်တာမေန်နဲသဵု’ တံ ဟွံတိုန်ကောံဓရီုရ။ အခါဂှ် လ္ပာ်ဇြဟတ်ဟွံပံက်ဗော်ဂှ် လၟိဟ်မာဲဂၠိုၚ်တုဲ သ္ဂုတ်သွာတ်ဏာ ဟွံပံက်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ဟွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲရ။ ဂကောံဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ‘ကမ္မတဳစန်ဒက် (၁၅) တၠဂှ်လေဝ် ရုပ်သီပလီုဏာ ပ္ဍဲကောံဓရီုဂှ်ရ။ သီုလ လောၚ်တြးပတိတ်ဏာ ပ္ဍဲဌာန်ပရိုၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။
ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲဗွိုၚ်ဂကူမန်ဂှ် ဟွံပံက်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရ၊ ဟွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲရရောၚ် သ္ဂုတ်သွာတ်တုဲဂှ် ခမဳသၚ်လ္ၚဵုကဵု သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵုတံ ချပ်ဇန်တိုန် ပ္ဍဲပ္ၚံက်ပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဏံ ညးစၞးဂကူမန် ဒးနွံထေက်ရောၚ်၊ နကဵု စၞးဂကူမန် ဒးလုပ်ပေဲါရုဲမာဲထေက်ရောၚ် လညာတ်မံက်ကၠုၚ် မွဲဂကောံရ။ အခိၚ်ဂှ် ဆဂကူမန်မွဲဓဝ်ဟွံသေၚ် ကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်တၞဟ်တံလေဝ် ဟွံလုပ်ပေဲါရုဲမာဲ ဒစဵုဒစးနွံ၊ နွံပၟိက်လုပ်ပေဲါရုဲမာဲနွံ လညာတ် ထကးကၠုၚ် အကြာကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဒှ်အာ ၜါၜါထာၚ် ဗီုမန်ကီုရ။
ပ္ဍဲဂကူမန်ဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဗွိုၚ်သၞောဝ် ဒးနွံရောၚ်၊ ပ္ဍဲပေဲါရုဲမာဲ (၂၀၁၀) ဂှ် ညးစၞးဂကူမန် ဒးနွံထေက်ရောၚ် ညးနွံပၟိက်ဆန္ဒ ဒးပံက်ဗော်ဂမၠိုၚ် ဂစာန်ပကောံကၠုၚ်ဇြဟတ် ချပ်သဳကၠဳပညဳပညပ်ကၠုၚ် ကုခမဳသၚ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန် ဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်ဇန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံဒက်ပတန်ဗော်မန်ရ။ ဇြဟတ်ဏံရ ကၞောတ်တဲ ဂိတုမေ ၂၄ (၂၀၁၀) ဂှ် ဂွံကၠုၚ်အ ခေါၚ် နကဵုယၟု ‘ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳအလုံရးမန်’ ရ။
ကာလတ္ၚဲဏံဝွံ နူဒပ်ပၞာန်တံ ထိၚ်ဒဝ်လဝ်အဝဵုဍုၚ်တုဲ ဒက်ပတန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်၊ ဖန်ဇန်ဒၟံၚ်စက်ယန္တယာဍုၚ် သ္ဂောံဂေတ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုညးတံချပ်ဇန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံဗ္ဂေတ်စက်ယန္တယာဍုၚ်ဂှ် ဗက်ကော်ဘိက်ကၠုၚ် ညးစၞးဗော်ကောန်ဍုၚ် အရၚ်ဂမၠိုၚ်နွံတုဲ လ္ၚဵုဒုၚ်တဲနွံ၊ လ္ၚဵုဟွံဒုၚ်တဲနွံရ။
ပ္ဍဲကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂှ် ဒုၚ်တဲတုပ်စိုတ် သွက်ဂွံပါလုပ်ကေတ်လျိုၚ် မွဲကရောံ ပ္ဍဲ ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ ရောၚ်ဂးတုဲဗက်ဟွံဂတာပ် ဗွိုၚ်ပ္ဍဲဗော် ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုလ္ၚဵု၊ ညးဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵု ဟွံပေၚ်စိုတ် ဒစဵုဒစးကၠုၚ် ဗော်၊ ကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုလ္ၚဵု၊ ကမ္မတဳဗဟဵုလ္ၚဵု ပတိုန်လိက်နုက်တိတ်နူဗော် နွံရ။
ဗော်သ္ပစၞးဂကူမန် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် တ္ၚဲဏံဂှ် ဂွံအခိၚ်ပံၚ်ကောံလဝ်ညးသ္ကံ နကဵုဇြဟတ် ဗော်ၜါ (MNP, AMDP) ဂှ်ကဵု ဇြဟတ်သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွိုၚ်မ္ၚးဗော် ကေုာံ ဗွိုၚ်မဟာဇန် ပံၚ်ပကောံလဝ်ညးသ္ကံ ဒဵုကဵုစိန်ဝုန်ကွေံကွေံ ဟွံသေၚ်ဂှ်မွဲသာ်။
တုဲပၠန် ပ္ဍဲဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဒက်ပတန်လဝ်တ္ၚဲဏံဂှ် ဗွိုၚ်ဟွံတုပ်၊ လညာတ်ဟွံတုပ်၊ တၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဟွံတုပ်တံဂှ် ကွပ်ကဆံၚ်နာနာသာ် ပံၚ်ပကောံလဝ်တုဲ ဒက်ပတန်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသ္ဒးတတ်ကၠောံ ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲပ္ၚံက်မ္ဂး ဗီုပြၚ်ချပ်၊ ဗီုပြၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်၊ ဗီုပြၚ်တၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် အကြာညးမွဲကဵု ညးမွဲဂှ် လညာတ်တၞဟ်ခြာ ပ္ဍဲအကြာသၟာ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ကြက်သ္ဒးဆဵုဂဗလၟိုန်ရဂှ် ပ္ဍဲသၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ကြက်သ္ဒးဆဵုဂဗဟေၚ်ရ။
ပရေၚ်ဒးကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒပ်ပၞာန်ထိၚ်ဒဝ်လဝ်အဝဵု ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ တ္ၚဲဏံဂှ် ဇီု ဓဗတ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵု၊ ကမ္မတဳဗဟဵု ဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန် ဒှ်ကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲအရာဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲဂှ် ဍိုပ်သကိုပ်-ညးအာဍိုပ်တံ တၟော်ကဵုဂုန်ဖဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူ၊ သ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ် အရာဂုန်ဖဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူတုဲ ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်အိုတ်ရ။ ၜိုတ်လဵုသ္ၚဳဂၠိပ် သ္ၚဳဂၠိပ်၊ ၜိုတ်လဵုတော် တၟော် တော်တၟော် ပရေၚ်လညာတ်တၞဟ်ခြာ ပ္ဍဲဂကောံ-ပ္ဍဲဗော်မွဲမွဲဂှ် သ္ဒးနွံတွဵုရဂှ် ဂကောံလဵု-ဗော်လဵုလေဝ် ပဲါဟွံ ဗၠးရ။ ဆဂး ညးအာဍိုပ်ဂကောံ-ဗော်တံဂှ် အရာဏံ ပရေၚ်ပၠတရဴပ္ဍဲဗော်ကိစ္စဇၞော်လောန်သန်။
ပ္ဍဲကဵုညးအာဍိုပ်တံ သ္ဂောံပၠတရဴ၊ ပရေၚ်ပၠတရဴ၊ သ္ဂောံထိၚ်ဒက်ဓဝ်ညဳသာ ပ္ဍဲဂကောံ-ပ္ဍဲဗော် ၜိုတ်လဵုအစောန်စရာဲဂှ် ဒၞာဲဏံ ဟီုကၠုၚ်အရေဝ်ရ။ အကာဲအရာဗော်ညဳသၟဟ်မန် တ္ၚဲဏံဂှ် ပကတိရုပ် ဒှ်ကၠုၚ်ဗော်ဂှ် ပူဂဵုနူဗွိုၚ်နာနာ၊ ကွပ် နာနာ၊ ကဆံၚ်နာနာဂှ် ပရေၚ်ဓဝ်ပတှေ်၊ ပရေၚ်ဓဝ်ညဳသာ၊ တၚ်ဒတူလာၚ်၊ တၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် တၞဟ်ခြာနွံဒၟံၚ် တုဲတုဲရဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်မံၚ်ရ။
အရာလဵုမွဲဒှ်ဒှ် ပ္ၚံက်တ္ၚဲဏံဂှ် ဓဝ်ညဳသာပ္ဍဲဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဒးကၟောန်ပခိုၚ်လဝ်ဟေၚ်ရ။ ဟိုတ်နူလညာတ် တၚ်ဒတူ လိုၚ်၊ တၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဟွံတုပ်တုဲ ပါ်တိတ်နူဗော်တုဲ ထပ်ပကောံဇြဟတ်တၟိမွဲဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ရ။ ဒှ်အာမ္ဂး ပရေၚ် ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန် လလေၚ်ဖဵုရနွံ။
ဇၟာပ်ဒးဇီုဓဗတ် ပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲပ္ၚံက်ဂှ် ဒးဇီုဓဗတ်ကဵု ပရေၚ်ဓဝ်ညဳသာလၟိုန်တုဲ ပ္ၚံက်တ္ၚဲဏံ ဓဝ်ညဳ သာလီု ပ္ဍဲဂကူမန် ဒှ်ဟွံထေက်ရ။ ပ္ဍဲကဵုကမ္မတဳကေၚ်ကာဗဟဵုကီုဒှ်၊ ပ္ဍဲကဵုကမ္မတဳဗဟဵုကီုဒှ် ဒးကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ဆန္ဒမာဲလ္ပာ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ဂှ် ဒးဗက်တုဲ ဆန္ဒလ္ပာ်မၞိဟ်အောန်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးသ္ပအာသမ္တီ နကဵုစၟတ်သမ္တီကီုရောၚ်။ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ဆန္ဒမာဲလ္ပာ်မၞိဟ်အောန်တံ ဟွံဂွံကဵုဆန္ဒဇကု မၞိဟ်ဂလိုၚ် ဟွံဗက်ဆန္ဒ လ္ပာ်ဇကုတုဲ ဇကုဂၠာဲဂၠံၚ် ဖံက်ဍာန်တၟိဂှ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံဇေတ်ဍာံ အဓိပ္ပဲါမံက်ကၠုၚ်ရ။
စၞးဗော်လုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵု ‘ကံၚ်ဇြဳအုပ်ဓုပ်ကၟိန်ဍုၚ်’ တုဲ ဂုန်ဖဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန် ခိုဟ်ကီု၊ ပရေံကီု၊ တိုန်ကီု စှေ်ကီုဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်မွဲကာလတုဲ အခိၚ်စိုပ်ဂှ် ဒးကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်ပၠန်ရ။ အခိၚ်စိုပ်မ္ဂး ဆန္ဒမာဲလ္ပာ်မၞိဟ်အောန်တံ အတိုၚ်သ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီ ပ္ဍဲကဵုစၟတ်သမ္တီဂှ် မၞိဟ်ဂလိုၚ် သ္ဂုတ်သွာတ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ။
ပူဂဵုကဵု ဂကောံ၊ ဂကောံကဵု ဗော်၊ ဗော်ကဵု ဂကူ ဒးကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် ပရေၚ်ဂုန်ဖဵုမ္ဂး ကၞောတ်တဲ ဆေၚ်စပ်ကဵု ဂုန်ဖဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူဂှ် ဒးစွံဂတလၟိုန်ရ။ ဆဂး ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲမွဲ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် လဆောဝ်ဒး၊ လဆောဝ်ဗၠေတ်နွံရ။ သ္ဂုတ်သွာတ်ဗၠေတ်-ဒးဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်အခိၚ်ကာလမွဲမွဲ ဟီုကၠုၚ်အရေဝ် (သက်သဳမံက်) ပၠန်ရောၚ်။
0 Comments