သၞောဝ်ဥပဒေညးဍုင်ကွာန် ဒးယိုက်ဂၠေင်သ္ပပၞာန်ဗၟာဂှ် ဒှ်ဒၟံင်ဂုန်ဖဵုသွက်ကံင်သဳပၞာန်ဗၟာတံ ဇၞော်ဇၞော်မွဲတုဲ ကာလလဵုဟွံရုဲ လမျီုသၞောဝ်ဥပဒေဏံ ညံင်ဂွံဂျိုင်အာမာန်၊ ညံင်ဂွံဖန်ဇန်ဓမံက်အာရုပ်ရဴလၟိုန်မာန်ဂှ် ကံင်သဳပၞာန်တံ ဖန်ဇန်မံင်ရ။

သၞောဝ်ဥပဒေညးဍုင်ကွာန် ဒးယိုက်ဂၠေင်သ္ပပၞာန်ဗၟာဂှ် ဒှ်ဒၟံင်ဂုန်ဖဵုသွက်ကံင်သဳပၞာန်ဗၟာတံ ဇၞော်ဇၞော်မွဲတုဲ ကာလလဵုဟွံရုဲ လမျီုသၞောဝ်ဥပဒေဏံ ညံင်ဂွံဂျိုင်အာမာန်၊ ညံင်ဂွံဖန်ဇန်ဓမံက်အာရုပ်ရဴလၟိုန်မာန်ဂှ် ကံင်သဳပၞာန်တံ ဖန်ဇန်မံင်ရ။
အခိင်ဍုင်ကွာန်ရုသံင် ယဝ်ခါရ ဂၠိုက်ဂၠာဲလညာတ်ညးဍုင်ကွာန်မ္ဂး မုပိုဲက္လိဂွံသွဟ်မာန်ရော သွဟ်မွဲဗီုဓဝ် ဆလအ်က္လိဂွံဟွံမာန် မုဟိုတ်ရောမ္ဂး ဍုင်ကွာန်ဂွံရုသံင်ဂှ် ဒၟါနူပရေင်ညဳသာလီုလာ်ရ။ ပရေင်ညဳသာလီုလာ်မှ ဍုင်ကွာန်ဂွံရုသံင်ရောင်။ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ညးအာဂတတံ လညာတ်ထကး ပါ်ခြာအာရေင်သ္ကံမ္ဂး ညးဍုင်ကွာန်လေဝ် လညာတ်ထ္ကးပြး လညာတ်ဟွံတုပ်ရေင်သ္ကံ ချိုတ်ပၠိုတ်ရ။ လၟုဟ် ညးချူလိက် အာတ်မိက်လညာတ် ညးဍုင်ကွာန်မန် ညးမကၠိုဟ်ခၠင် ပ္ဍဲအကာဲအရာ ပရေင်ဍုင်ကွာန်တံ ဆေင်စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲဂှ် ပံင်သရုပ်ကၠေံလညာတ် မကြပ်မံင်ညးသ္ကံ သ္ပမွဲဂှ် ဍေံဟွံတိတ်ကၠုင်မွဲတုဲ တိတ်ကၠုင်လညာတ်ၜါဗီုရ။ အတိုင်လညာတ်တံဂှ် ပါ်ပရအ်ဏာကဵု ကုကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံ နကဵုလိက်ပရေင်ဝွံရ။
ပ္ဍဲဘာဗ္တောန်လိက်ပညာသဇိုင် မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးဍုင်မန်ဝွံ ခါန်ကၞက်အ္စာ/ အ္စာၝောံ ဗ္တောန်လိက်ပတ်ကောန်ဍုင်အရင် မပ္တံမန်၊ ကရေင်၊ ပအိုဝ် ဟွံမာန်ဂှ်ရ ပရေင်ဗ္တောန် လိက်ပတ်ကောန်ဍုင်အရင် အပ္ဍဲဘာဗ္တောန်လိက်ဂှ် ကြပ်ဒးဒေါံဇူကၠုင်နွံမံင်ဏောင် ဂွံတီကေတ်ရ။
“ပ္ဍဲဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံဖန်ဇန် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် စပ်ကဵုပရေင်နာနာ လ္တူဂကူဂှ် သ္အာင်အာနူကဵု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဂကောံ၊ ပူဂဵု၊ တၠပညာလဵုလေဝ် အခေါင်ဟွံမွဲ” ဂလာန်သာ်ဏံ ဂွံမိင်ကေတ်မံင် နူကဵုညးအာက္ဍိုပ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် မွဲဏှေံမွဲဏှေံရ။ ဇၟာပ်ပ်မိင်ဂှ် ဟွံကေင်သာယာကၠုင် ပ္ဍဲကတောဝ်မွဲလှ်ေရ။ မိင်တုဲ ချပ်မံင်ပ္ဍဲစိုတ်သ္ၚိတ်တ်လၟိုန်ဂှ် “ယဝ်အဲဒှ်ညးအာက္ဍိုပ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ဂလာန်မြဴသာ်ဏံ ဆလအ်လေဝ် အဲဟွံဟီုတုဲ မ္ဒးဗတိုက်သရိုဟ်ကၠေံ ဂလာန်သာ်ဝွံဏောင်”။
နူကဵုကောံဓရီုပရေၚ်ဂကူမန် (သၞာံ ၂၀၂၅) တုဲကၠုၚ်ဂိတုအေဗရဴ (၂-၅) ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်၊ ဗွိုၚ်ဂကောံမှာဇန် (၃) ဗွိုၚ် ပံၚ်ကောံတုဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်အာ ဂကောံပံၚ်ကောံဂကူမန်မွဲ လးဖျေံလဝ်နွံ ဂွံတီကေတ်ရ။
တွဵုရးဍုင်သေံ ဍုင်လာယှဵုဝွံ တုဲကၠုင်အေပရဴ (၂၂) ဂှ်စတုဲ နူကဵုဒပ်ကံင်သဳပၞာန်ဗၟာ ၜိုတ် (၂၀၀) ကွဳစက် နကဵုဇြ ဟတ်ဗၞတ် (၂၀၀၀၀) လုပ်ကၠုင်ဍုင်လာယှဵုတုဲ ကလေင်ပြေင်ဖျေံဒၞာဲဗီုပြင်ပရေင်အုပ်ဓုပ် ကောပ်ကာဲ အာဍုင်ပၠန် ဏောင် ဂွံဗှ်လ္ရတ်ကေတ် ပ္ဍဲမုက်လိက်ပရိုင်ဂမၠိုင်ရ။