ဂကောံဗ္တောန်လိက်ပတ်မန်ကေုာံယေန်သၞာၚ် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကဵု ဂကောံသၚ်၊ ခရှ် မဟာကျုလာလံၚ်ကန်တံ ပံင်ကောံတုဲ သ္ဘၚ်သၟာန်သွဟ်လိခ်အလုံဒေသရးမန် မရနုက်ကဵု ၂၆ ဝါ သၞာံဏံဂှ် သၟတ်မန်ညးမစိုပ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သေံတံ ဂွံပါလုပ်သွဟ်လိခ်မာန်ဂှ် ဖန်ဇန်လဝ်နွံရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ဥပဒေယိုက်ဝန်ပၞာန်ဍုင်ဗၟာ မစၞောန်ပျးကၠုင်လဝ် နူကဵုခေတ်(နအဖ)တေံ သ္ပပ္တံနူ ဂိတုဨဗရေယ် သၞာံ ၂၀၂၄ ဂှ် သကိုပ်ပၞာန် မေန်အံင်လှာင်တံ ပၠောပ်လမျီုတုဲ စထမံက်ကၠုင်ရုပ်ရဴရ။ ဟိုတ်နူပၠန်ဂတး ညးဍုၚ်ကွာန် မံက်ကၠုင်ဂၠိုင်တုဲ ဒြဟတ်ဒပ်ပၞာန် မေန်အံင်လှာင်တံ ချိုတ်၊ ဖျေံလွဟ်၊ ဒဴတိတ်နူပၞာန် ဂၠိုင်ကၠုင်ဂှ်ရ ဒြဟတ်ဒပ်ပၞာန်ဍုင်ဗၟာ အောန်ကြဳစှ်ေကၠုင်ရ။

အဃောရုန်ဂစာန်ဒၟံင် သွက်ဂွံဒက်ပတန်အာ ကၟိန်ဍုင်ဖေဝ်ဒရေဝ်တေံဏီ ဗွိုင်ကာလပၠန်ဂတး တ္ၚဲဏံ သွက်ဂွံအုပ်ဓုပ်အာ ဒေသ တိဍာ် ညးကဵုညးဂှ် “လိက်စံင်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်” (Governing Document) သွက်ဂွံချူအာနွံ နူကဵုဂကောံပၠန်ဂတး ၉ ဂကောံတံ တုဲကၠုင် ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၂ ဂှ် ပတိတ်လိက်လလောင်တြးရ။  

ဟိုတ်နူပရေင်ခက်ခုဲကၠေင်စက်တုဲ ဓာတ်လလဳဒေသရေဝ်သၟဝ်ကျာ ဖအောန်ဖျေံအခိင် ဗလးပၟတ်ရောင် နူကဵုတၠကမၠောန် ဗလးဓာတ်လလဳ ပတိတ်လလောင်လဝ်ရ။

လဂွံကဵုသၞောဝ်ဥပဒေ ညးဍုင်ကွာန်တံ ဇၟာပ်အာယုက်စိုပ် ဒးလုပ်ယိုက်ဂၠေင်သ္ပကောန်ပၞာန်ဗၟာဂှ် အုပ်ဓုပ်ကွာန်တံ နဲကဲညးကဵုညး ကၠတ်ဗက်မံင်ဩန်တုဲ ဂၠာဲလိင်ဗပေၚ်စုတ်လဝ်မၞိဟ် စၞးကွာန်နွံ ရောင် ညးလုပ်ဂကောံအုပ်ဓုပ်ကွာန် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်သၟဝ်ကျာ မွဲတၠ ဟီုလဴထ္ၜးရ။

ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မာ် (၁) စွေက်ဂှ် ၜိုန်ရဘာဟွံကၟာတ်ကၠာလေဝ် နကဵုဓဝ်သမ္တီဇကုကဵုဇကု ကွးဘာတံ ဟွံတိုန်ဘာအိုတ်ရောင် မိမတံကဵု ကွးဘာတံ ဟီုရ။

ပ္ဍဲကဵုပ္ၚံက်ဂၠံင်တရဴရပ်လွဟ် ပေါဲဗတိုက်ပၠန်ဂတးတ္ၚဲဏံဂှ် နကဵုဇြဟတ်အလုံဂကူမန် ကွပ်ဇဳ သ္ဂောံပါလုပ်မာန် ဟွံမွဲကၠုင်ဏီဂှ်တုဲ ပ္ၚံက်ပၠန်ဂတးမန်တံ အသိင်ဂွံသၠုင်တိုန် ဗီုဇွိုန်လပှ်ဍာ်ဒဳ မွဲချိုန်ခဏဍောတ်ဓဝ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ။

ဗွဲကြဴနူကဵုဂကောံပၠန်ဂတးမန်ဂမၠိုင် ပံင်တောဲချဳဒရာင်သၠုင်တိုန်အသိင်ပေါဲပၞာန်ဂှ်တုဲ လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာကံင်ဇြဳပၞာန်တံ ဒပ်သၞေဟ်ကင်ဂမၠိုင်၊ ဗဒိုပ်ယာယဳဖျေံလဝ်တၟိဂမၠိုင် သိုင်ခၞံပခိုင်ကၟောန်ပတိုန်တုဲ ဗက်ကေတ်မံင် ကပေါတ်သိုင်ခၞံ နူ ညးဍုင်ကွာန်တံရောင် ညးဒေသတံဟီုရ။

ပ္ဍဲစင်အသေအဟာန်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် လ္ဒောဝ်တပ်တပ်ဂှ် ဒးပစူသၠုင်လဝ်အလာံကၟိန်ဍုင်ရောင် ဂျာန်နဝါရဳ ၃ တုဲ ကၠုင်ဂှ် နူကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ဗဟဵုတအ် ပတိတ်ကၠုင်လိက်စေဝ်ပၞောန် စပ်ကဵုအလာံတုဲ မၞိဟ်လ္ၚဵုဟွံ ပေင်စိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံ ညံၚ်မိမညးဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ သၟတ်ကွးဘာမန်တအ် သ္ဂောံစကာအာ လိခ်ပတ်မန် လတူလပှ်ကျာမာန်ဂှ် နကဵုညးတာလျိုၚ်ဌာနကမၠောန်ပတိုန်လိခ်ပတ်မန် လတူဓါတ်လပှ်ကျာ ဘာကဝ်လိက်မန်တအ် ဂစာန်ကၠောန်မံၚ် (Mon E-book project) မွဲနွံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။