ကြဴနူကဵု ကမ္မတဳကၠောန်ဗဒှ်တ္ရဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု (၇၈)ဝါ ဗဟဵုတံ ပတိတ်ကၠုင်လိက် စေဝ် ပၞောန် အလာံပ္ဍဲတ္ရဲကောန်ဂကူမန်ဂှ်တုဲ ညးဂမၠိုင် ဟီုပါ်ပါဲကၠုင်နွံရ။

နူကဵုပွဳပွူကွာန်ကြုင်လံင် မၞုံဗၟံက်ဍုင်ရေဝ် တွဵုရးဍုင်မန်ဂှ်ဝွံ လ္ပာ်ဒပ်ပၠန်ဂတးတအ် က္လေင်ဆုတ်တိတ်အိုတ်ကီုလေဝ် နူကဵုဒပ်ကံင်ဇြဳပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် ဆက်နွံမံင် အကြာကွာန်အာဲဗိုတ်ဂှ်ဖိုဟ်တုဲ ထပ်ဗပေင်လဝ်ဇြဟတ်ရောင် ဂွံတီကေတ် နူတမ်ရိုဟ်ပရိုင်ဒေသတအ်ရ။

အဝဵုဟီုမ္ဂးဂှ် ဒဒှ်မၞုံကဵု အစောမ်မပ္ကင်ရင် ဟိုတ်နူမၞုံကဵုသြဇာ (ဟွံသေင်မ္ဂး) မၞုံကဵုအခေါင် သာ်ဝွံ ဂွံအဓိပ္ပါဲရ။ ထံက်ကဵုသာဓကမ္ဂး “ဗြဴဂှ် ဍေံဂွံ အဝဵု ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သီုဖအိုတ်ရ” (ဇာတ် ၄၁၇၊ အစွောအ်)။ “ဆညးမလုပ်ကၠုင် သၟဝ်တၞံဇြဲသုံဝွံဂှ် အဲဂွံစဂှ် ဒှ်အဝဵုအဲရောင်” ကလော်ဂှ် ဂး။ (ဇာတ် ၃၉၈၊ အစွောအ်) သာ်ဏံ ချူထမံက်ထ္ၜးလဝ် အဓိပ္ပါဲအဝဵု ပ္ဍဲကဵု Wikipedia ဘာသာမန်ဂှ် ဂွံဗှ်လ္ရတ်ကေတ်ရ။

ကြဴနူကဵုပေါဲဗတိုက် ဗ္ဒါဲကွာန်ကြုင်လံင်ကတဵုဒှ်တုဲ ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ တံင်ရပ်သၟတ်အကြာဂၠံင်ဍာန်ဂၠိုင်ကၠုင်ဂှ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်တံ တိတ်မ္ၚးအာကၠုင်အောန်စှ်ေကၠုင်မံင်ရောင် ညးဒေသတံဟီုရ။

ပ္ဍဲပွိုင်ဍုင်ရေဝ် (သၟဝ်ကျာ) ဂှ် မွဲကာလဏံ ကံင်ဇြဳပၞာန်တံ ဗက်ရပ်မံင်သၟတ်တံ နွံဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ကော်ဏာကဵုသ္ပကောန်ပၞာန် (ဗၟာ) ဟာဂှ် ညးမဒှ်မိမသၟတ်တအ် ဖေက်လကိုတ်ဒှ်မံင် ဂဝိင်အိုတ်ရောင် ညးဒေသရေဝ်သၟဝ်ကျာမွဲတၠ ဟီုလဴထ္ၜးရ။

ဗွဲကြဴနူကဵု ဂကောံပၠန်ဂတးမန် ၄ ဒပ်တံ ပံင်ကောံတုဲ ဒက်ပတန်ဏာ “ကရောင်ပၞာန်ပံင်တောဲရာမည” တုဲဂှ် ဒဒှ်ရ ဂကောံပၠန်ဂတးမန်တံ သွက်ဂွံသၠုင်ပတိုန်အသိင်ပေါဲပၞာန် ပ္ဍဲဒေသတိဍာ်ဍုင်မန်ရောင်ဂှ် အခါတ်အကာဲဒးရ။

ပ္ဍဲဒေသရးကီု ဒေသတိဍာ်ကောန်ဂကူဂမၠိုင်တံကီု ဒေသမုက်ပၞာန်သၠဲလးတိုန်ဒၟံင်ဂှ်တုဲ ပေါဲရုဲမာဲကံင်ဇြဳပၞာန် မချပ်ဇန်လဝ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကၠောန်ဟွံလောဲရောင် သၟာပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်လ္ရဵု သ္ၚဳဂၠိပ်ရ။

သၞာံ ၂၀၂၅ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ဏံမ္ဂး ဒပ်ပၞာန်မေန်အံင်လှာင်တံ သီအဝဵုပေင်ကၠုင် ၄ သၞာံရ။ ဒပ်ပၞာန်မေန်အံင်လှာင်တံ လလောင်တြး အကာဲအရာကာတၟေင်တုဲ မွဲသၞာံမွဲဝါ၊ ကြဴနူဂှ် တြဴဂိတု မွဲဝါ တြဴဂိတုဂှ် တြဴဝါ ဆက်အာယုက်တုဲ အုပ်ဓုပ်ကၠုင်လဝ် ဍုင်ဗၟာ နနဲအဓမ္မရ။

သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ ကံင်ဇြဳပၞာန်မသီလဝ်အဝဵုတံ ပတိတ်ကၠုင်လဝ် သၞောဝ်ဥပဒေညးဍုင်ကွာန် ဒးယိုက်ဂၠေင်ပၞာန်တုဲ ပ္ဍဲစၟတ်တ္ၚဲဂျာန်နဝါရဳ ၂၃ ဂှ် ထပ်ပ္တိတ်ကၠုင် ဥပဒေလၟေင်ကမၠောန် (နည်းဥပဒေ) ပၠန်ရ။

သွက်ဂွံဂလိုင်ပ္တိုန်လၟိဟ်မၞိဟ် ညးမလုပ်ယိုက်ဝန်ပၞာန် အတိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ လုပ်ယိုက်ဝန်ပၞာန် (ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ) မာန်ဂှ် နူကဵုညးစၞးဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တအ် ကဵုလဝ်ကသပ်နွံရောင် တ္ရဲဏအ် (ဂျာန္နဝါရဳ ၂၅) ဂှ် ကံင်ဇြဳပၞာန်တအ် ချူဓမံက်ကၠုင် ပ္ဍဲမုက်လိက်ပရိုင်ညးတအ် (မျာန်မာအလေန် စတမ်တအ်) ရ။