ကာလလၟုဟ်ဏံ အလုံဍုင်ဗၟာမွဲ ကတဵုဒှ်ဒၟံင်ပရေင်ပၠန်ဂတး က္လေင်တဝ်စၞေဟ်ဒၟံင်ကဵုကံင်ဇြဳပၞာန်ဂှ် အတိုင်ဂွံဆဵုကေတ်မံင်ဂှ်ရ။ နူကဵုဂကူဗၟာတံ က္လိဂွံဗၠးၜး သၞာံ ၁၉၄၈ တုဲကၠုင်တေံ ပရေင်ဒစဵုဒစး ပၠန်ဂတး ၜိုတ်အဆံင်ဏံ ဟွံမွဲကၠုင်မွဲလှ်ေဏီရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၄၈၊ ၁၉၄၉ တေံ ပရေင်ပၠန်ဂတး ဒစဵုဒစးဒှ်ကၠုင်တုဲ ဍုင်သ္အာင်တံ စဵုကဵုသ္ဒးကော် ထ္ၜုတ်ပတိုန်ယၟု အလဵုအသဳလ္ဂုင် နွံကၠုင်ကီုလေဝ် အလုံဍုင်မွဲ ဂွံဒစဵုဒစး ပၠန်ဂတးကၠုင် ဗီုအဆံင်လၟုဟ်ဏံ ဟွံစိုပ်ရ။

သွက်ဂွံပံင်တောဲအာပရေင်ချဳဒရာင်ပၞာန်သကုတ်သၠုင်ကျာဂှ် ကရေင်ဍာဲ၊ ကရေင်၊ မန် ဂကောံကောဒေံပိတအ် ထ္ပက် စၟတ်တဲတုပ်စိုတ်နွံရောင် ဥက္ကဌ ကမ္မတဳပရေင်ဍုင်ကွာန် ပရေင်ပၞာန် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (ဗတိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန်) နာဲ ဇဲယ ဟီုဓမံက်ကၠုင်ရ။

နူကဵုဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်ကောန်ဂကူမန်(ဗဟဵု) ဗော်ဍုင်မန်တၟိ သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ သၞာံဏအ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာတေံမ္ဂး သွက်ဂွံပံက်အာဘာ တန်ဗ္တောန်သ္ဇိုၚ်ပါ်ဓါတ် (Basic Laboratory Training) ပွိုၚ်(၃)ဂိတုနွံတုဲ လလောင်တြး ကော်ဘိက်ဒၟံင်ကွးဘာတအ်ရောင် ဂွံတီကေတ်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ စနူကဵုဂိတုဂျူလာင်ဏံမံက်တုဲဂှ်ဝွံ ဗၠာဲသၟိင်သေံ၊ ဒပ်ပၞာန်မင်ဂီုကၠီုဒေသပယျဵုတအ် ရပ်စပ်ဂွံလဝ်ကောန်ဍုင်ဗၟာ ရဲညးကၠတ်လုပ်ဍုင်သေံတအ် နွံလၟိဟ် (၉၆) တၠယျရောင် ဂွံတီကေတ်ရ။

ညးဍုၚ်ကွာန်အဝဲကၠောန်ကမၠောန်တအ် တိတ်အာကၠောန်စဍုၚ်မ္ၚးဂၠိုၚ်တုဲ ဇၟာပ် စိုပ်အခိၚ်ဗတမ်မဏံ ဂၠာဲကောန်ကမၠောန်ဝါတ်မံၚ်ရောၚ် တၠဝါဗ္ၚတအ်ဟီုရ။

ခြာဟွံလအ် ပေါဲရုဲမာဲမေန်အံၚ်လှာၚ်တံဒှ်ကၠုၚ်မ္ဂး အကာဲအရာ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ် ဒှ်အာဗီုကဵု လောန်ကၠုၚ် ၁၅ သၞာံတေံပၠန်ရောၚ်။ ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ လောန်ကၠုၚ်တေံ ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဂှ် ညးဂှ်သှ်ေပ္ဍဲဒပ်တုဲ ညးဂှ်လုပ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ပဟေဠိမွဲရ။ လၟုဟ်လေဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ်ပၞာန်ဇၞော်ဇၞော် ပ္ဍဲရုၚ်ပၞာန်တံ ညးဂှ် စိုတ်လုပ်စကဵုပေါဲရုဲမာဲကီုရောဂှ် ဗက်သၟာန်ကေတ်မံၚ်စရၚ်ရောၚ် နူကဵုတမ်ရိုဟ်ပရိုၚ် နေပျဳဒဝ်တံ သ္ဂးရ။

ဒပ်မန်မွဲဂကောံ သွက်ဂွံလုပ်ပံၚ်တောဲ ပ္ဍဲဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (ဗတိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန်) /ဒပ်မန်ရာမညဂှ် တုပ်လဝ်စိုတ် ဗွဲအပြောံနွံမံၚ်ရောၚ် ဥက္ကဌ ကမ္မတဳက္ဍိုက်ပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန် နာဲဇဲယ ဟီုဓမံက်ကၠုၚ်ရ။

မၞိဟ်ဂၠံက်ဒးမာဲယိုက်ဂၠေၚ်ပၞာန် ယဝ်ပဲါဓလေတ်အာဍုၚ်မ္ၚးတုဲ ကော်ပေၚ်ပိဝါ ဟွံကလေၚ်စိုပ်မ္ဂး ပ္တိတ်ဝရာန်တုဲ ရပ်စပ်ကေတ်အာဒုဟ်ဒဏ်ရောၚ် ကံၚ်သဳပၞာန်ဟီုပဠလဝ်ရ။

စတမ်နူဂိတုဂျောန်မံက်တုဲကၠုၚ်ဏံ အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် စရပ်အာကွဳစက်ယာန် လိုၚ်ဇြေန်ဟွံမွဲ (without) ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကိုန်စဳဇန် စၟဳစၟတ် ရပ်စပ်ကွဳစက်ယာန်ဂှ် ပရေၚ်ကၠးဖ္ဍးဟွံမွဲရောၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်မၚ်ရံၚ်အခါတ်အကာဲဂမၠိုၚ် ဟီုအိုတ်ရ။